Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

Philip Kerr, Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

                             H Tριλογία Του Βερολίνου,Philip Kerr
                                              Eίδος : Ιστορικό/ Νουάρ
                                               Βαθμολογία: 10/10
                              
Η Τριλογία του Βερολίνου είναι το πρώτο έργο του γνωστού πλέον  Φίλιπ Κερρ, που πλέον ανάγεται στη σφάιρα του κλασσικού!
To 1989 μέσα στην "αστυνομική" αυτοκρατορία της...Αγκαθα Κρίστι , ήρθε να ταράξει τα νερά ο Σκωτσέζος Φίλιπ Κερρ με μια σειρά νουάρ μυθιστορημάτων, που έχουν κεντρικό ήρωα τον ξεχωριστό ντέτεκτιβ Μπέρνι Γκούντερ και πεδίο δράσης τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η πένα του Κερρ αρχικά χαρτογραφεί την πόλη σύμβολο της Γερμανίας τις 2 δραματικότερες  δεκαετίες του 20ου αιώνα (αρχές του 30 με παραμονές του 50)
Στα 3 πρώτα του μυθιστορήματά του ο Κερρ αποτυπώνει μεταμορφώσεις του Βερολίνου -αρχικά  κάτω από την εξουσία του Χίτλερ (Οι Βιολέτες του Μάρτη), ύστερα στο πέρασμα του πολέμου ( Ο Χλωμός Εγκληματίας) και τέλος στην ήττα  (Ρέκβιεμ).
         Αυτά τα τρία μυθιστορήματα ενώθηκαν σε έναν υπέροχο τόμο συνθέτοντας μια αξέχαστη σπονδυλωτή τριλογία, την Τριλογία Του Βερολίνου από τις Εκδόσεις Κέδρος.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΠΟΘΕΣΗΣ
Το πρώτο μέρος της τριλογίας τιτλοφορείται οι "Βιολέτες Του Μάρτη" και μας μεταφέρει στη Γερμανία των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936, κάτω από το βλεμμα της Λένι Ρίφενσταλ.
"Βιολέτες Του Μάρτη" ιστορικα ονομάστηκαν οι Γερμανοί διαδηλωτές που ενωμένοι το 1848 διαδήλωσαν ζητώντας ελευθερία του τύπου και προοδευτικότερες ρυθμίσεις κάτω από το ενωτικό έμβλημα του παγγερμανισμού, τη Germania.
Το 1933 ,όταν το Ναζιστικό Κόμμα ανήλθε ταχέως στην εξουσία πολλοί Γερμανοί συνέρευσαν να εγγραφούν σε αυτό, με διάθεση τυχοδιωκτική, χωρίς να ασπάζονται την ιδεολογία του,προσλαμβάνοντας σατιρικά το ίδιο προσωνύμι" Βιολέτες του Μάρτη".
Αντιθέτως κάποιοι άλλοι, πασχίζουν να αποσταθιοποιηθούν από αυτό
Ανάμεσά τους, ο εσωστρεφής Μπέρνχαρντ Γκούντερ που δηλώνει την παραίτησή του από το Αστυνομικό Σώμα, απεχθανόμενος τους Ναζί- κι εργάζεται ως ιδιωτικός ντέτεκτιβ
Όταν ο μεγαλοβιομήχανος ο Σιξ καλεί τον Γκούντερ να βρει ένα πανάκριβο κόσμημα που έχει κλαπεί, και τον δολοφόνο της κόρης του που βρέθηκε απανθρακωμένη, θα εμπλακεί ξανά στο σπειροειδή λαβύρινθο της διαφθοράς  του ναζιστικού καθεστώτος.
Το ταλέντο του Γκούντερ να μπλέκει θα τον οδηγήσει σε μια κούρσα θανάτου που  του επιφυλάσσει κι ενα πέρασμα από το Νταχάου,το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης που αρχικά "φιλοξενούσε αντιφρονούντες,ομοφυλόφιλους και τσιγγάνους!Εκεί ο Γκούντερ αποκαλύπτει μια συγκινητική πλευρά του χαρακτήρα του...
         Η περιπέτεια αυτή θα φέρει αναμέτρηση ιδεών κι ανυπολόγιστο κόστος, για τον Γκούντερ που θα δει ως την αγαπημένη του να εξαφανίζεται μυστηριωδώς...

Στο Χλωμό Εγκληματία, μεταφερόμαστε στα 1938, με την ισχύ της ναζιστικής Γερμανίας στο απόγειό της.
Στους δρόμους του Βερολίνου όμως τον τρόμο σπέρνει μια σειρά άγρια δολοφονημένων κοριτσιών από τη Χιτλερική Νεολαία- απάνθρωπα κακοποιημένων!
Το νήμα αυτής της αποτρόπαιης υπόθεσης θα οδηγήσει αρχικά τον δαιμόνιο Μπέρνι Γκούντερ σε τρομακτικές αποκαλύψεις.
Ο Φίλιπ Κερρ αναδεικνύει, μέσα από τον μικρόκοσμο του ήρωά μας και της επιμέρους υπόθεσης, το κάδρο ενός βρόμικου πολιτικού παρασκηνίου που μεθόδευε σταδιακά την παγίδευση της γερμανικής κοινωνίας και εξόντωση των Εβραίων-πρώτα ηθικά , μετά κοινωνικά κι έπειτα βιολογικά...
Η πλοκή κόβει την ανάσα και απαντά στο μυστήριο εξαφάνισης της Ίγκε από το προηγούμενο βιβλίο...

Το βιβλίο κλείνει με το "Γερμανικό Ρέκβιεμ" ,ένα κύκνειο άσμα του Βερολίνου, που πασχίζει να βρει τον βηματισμό του ανάμεσα σε ερείπια και ανθρώπους- φαντάσματα και γυναίκες που πουλούν το κορμί τους για ένα τσιγάρο ή λίγο καφέ...
Το τέλος του πολέμου και η συντριβή της Γερμανίας βρίσκει τον Γκούντερ παντρεμένο,και το Βερολίνο διχοτομημένο να ισορροπεί ανάμεσα στους Δυτικούς στρατιώτες και στους άτεγκτους Σοβιετικούς.
Ο Γκούντερ καλείται να επιλύσει το μυστήριο της δολοφονίας ενός Αμερικάνου στρατιώτη , ενώ μαθαίνει ότι η γυναίκα του τον απατά...

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η συνένωση των τριών πρώτων έργων σε ένα βιβλίο Τριλογία Του Βερολίνου του Φίλιπ Κερρ, συνθέτει ένα ανάγλυφο πορτρέτο του ιστορικού Βερολίνου.
Αποτελεί μια "πλήρη περιστροφή" στην Ιστορία των τελευταίων 10ετών (1938-1948), ένα "τέλειο κύκλο" που σηματοδοτεί την πορεία του Βερολίνου μέσα στα πολυτάραχα χρόνια του αγριότερου  πόλεμου που γνώρισε η Ανθρωπότητα...
      Παρακολουθούμε την ανάδυσή της γερμανικής πρωτεύουσας ως μποέμ, πλουραλιστικό κέντρο αλλά και "θέατρο" εξάπλωσης του  ναζιστικού τρόμου, για να περιπλανηθούμε στις φαρδιές λεωφόρους και τις επιβλητικές παρελάσεις, ώσπου οσμιζόμαστε τα αποκαΐδια του Reichstag και τα θραύσματα της "Νύχτας των Κρυστάλλων".
        Ακολουθούμε το Βερολίνο στη φρενήρη πορεία προς τη δόξα του, με την φιγούρα του Χίτλερ να κυριαρχεί, μέχρι που έρχεται η απόλυτη κατάρρευσή του μέσα σε αίμα και συντρίμμια...
Και στα τρία βιβλία επίκεντρο φυσικά είναι το έγκλημα, όπως το ανέδειξαν μεγάλοι συγγραφείς, σαν τον Τσάντλερ και την Κριστι.
             Οι υποθέσεις είναι αριστοτεχνικά συνδυασμένες με το ιστορικό υπόβαθρο, και τα ιστορικά πρόσωπα εντάσσονται κ συνυπάρχουν ιδανικά με κείνα που αποτελούν προϊόν μυθοπλασίας! 
Ετσι, τα βήματά μας μάς φέρνουν σε επαφή με τον χωλό Υπουργό Προπαγάνδας , τον δαινόνιο Γιόζεφ Γκαίμπελς, αλλά και στον-όχι και τόσο γνωστό στην Ελλάδα- Γιούλιους Στράιχερ...
       Ο Γιούλιους Στράιχερ- άλλοτε δάσκαλος με υπόνοιες για παιδοφιλία- υπήρξε ο φανατικός γκαουλάιτερ της Φραγκονίας και ιδρυτής της αντισημιτικής "Der Stuermer" ,μιας βδελυρής φυλλάδας, γεμάτης προπαγανδιστικά αντισημιτικά παραληρήματα, εξωφρενικές γελοιογραφίες εναντίον των Εβραίων και πορνογραφικές φαντασιώσεις κατώτερων ενστίκτων με επίκεντρο εκείνους.
Προσωπικότητα ρυπαρή, με πολλές αντιπάθειες στην ελίτ των ναζί ο Στράιχερ τύγχανε της ανεξήγητης εύνοιας του Χίτλερ, οπότε ανέπτυσσε ανενόχλητος την τοξική δράση του δηλητηριάζοντας για χρόνια με μίσος τη γερμανική κοινωνία και τελικά απαγχονίστηκε στη Νυρεμβέργη για εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας!
Η παρουσία του Streicher στο βιβλίο του Κερρ είναι πειστική και συμβαδίζει με όσα είναι γνωστά για το πέρασμά του στην Ιστορία.
           Στην Τριλογία συναντάμε τον ίδιο τον Reichsfuerer, τον ασθενικό , διοπτροφόρο πρώην γεωπόνο Heinrich Himmler και αναδεικνύεται απολαυστικά η περιώνυμη μανία του με την αστρολογία και τον αποκρυφισμό που εμφύσησε και στα Ες Ες του...΄(Εχουμε και μια πρώτη γνωρίμια με το ξανθό κτήνος τον Χάιντριχ που θα "γνωρίσουμε καλύτερα στη Μοιραία Πράγα).
        Ο Κερρ ζωντανεύει ξανά αρκετούς από τους πρωτεργατες του Πολέμου    πλάι στον σαστισμένο, φλεγματικό ενίοτε αλλά πάντα ανθρώπινο Μπέρνι Γκούντερ του.     
Την εμφάνισή τους, από την άλλη, κάνουν στρατιώτες των Συμμαχικών Δυνάμεων, με τους Σοβιετικούς να προβάλλουν σχεδόν κτηνώδεις ,αναδεικνύοντας την αναμενόμενη αποστροφή του Βρετανού συγγραφέα προς τον Κομμουνισμό και βέβαια την ΕΣΣΔ.(επεφρασμένη και μέσω του ηρωά του, Μπέρνχαρντ Γκούντερ)
Είναι γεγονός  ότι οι Σοβιετικοί υπέφεραν απερίγραπτα στον ΒΠΠ , κατέθεσαν το περισσότερο αίμα και 27 εκατομμύρια νεκρούς σε αυτόν τον πολεμο, με στιγμές άφατου ηρωισμού- επομένως  κι η "απάντησή" τους ενάντια στους Γερμανούς όταν μπήκαν στο ηττημενο Βερολίνο υπήρξε αντιστοίχως απάνθρωπη...
Ο Φίλιπ Κερ, λοιπόν διαφωτίζει πλήρως το σκηνικό αυτής της νεμέσεως, με εικόνες παρακμής κ ολέθρου που υπέφεραν και Γερμανοί άμαχοι (οι ίδιοι που ζητωκραύγαζαν όμως τους κατακτητικούς πολέμους της Βέρμαχτ, όταν οι Γερμανοί συνέτριβαν τους λαούς της Ευρώπης κι έστελναν δώρα από τους κατακτημένους).Είναι γεγονός που τέτοια αίσθηση δικαίωσης δεν υπάρχει για τους Ρώσους στο βιβλίο του Κερρ-που αναδεικνύει μονομερώς τη θηριωδία τους αποκομμένη από το φορτίο των προηγουμενων ετών....
Τέτοια στιγμιότυπα θηριωδίας των ελευθερωτών Σοβιετικών είδαμε στο μυθστόρημα ΜΑΞ (Σαρα Κοεν Σκάλι) αλλά και στα ΡΟΔΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ (Τραυλού) και πάντα γεννούν τα ίδια αντανακλαστικά για τον παραλογισμό του πολέμου.
          
Ένα ακόμη στοιχείο που ξεπηδά στην Τριλογία του Βερολίνου, έιναι η γυναικεία παρουσία σε όλη της την αισθησιακή διάσταση.
Η συγγραφική αφοβιά του Κερρ γυμνώνει απενοχοποιημένα τη σάρκα, παραδίδοντας άφθονο ερωτισμό με κεντρικό άξονα τον ερωτικό πρωταγωνιστή.
      Σε όλο αυτό το σκηνικό δεσπόζει ο πιο ξεχωριστός ήρωας αστυνομικού και όχι μόνο- βιβλίου των τελευταίων ετών.
         Είναι ο μυστηριώδης Μπέρνι Γκούντερ, ένα πλάσμα σκοτεινό, που όμως συχνά μάχεται για το φως της αλήθειας.
Ένας άνθρωπος ανθεκτικός ,αλλά όχι πραγματικά σκληρός.
Ένας αντιναζιστής, που χαράσσει τη δική του μοναχική- άτυπη- αντίσταση, μέσα από τον νόμιμο ρόλο του με ένα τρόπο που αφοπλίζει...
Με χιούμορ σκαιό κι αιχμηρή ειρωνεία ο ίδιος ο Γκούντερ συνιστά το αμείλικτο σχόλιο του έργου πάνω στα καταιγιστικά, όσο και παράλογα γεγονότα που κηλίδωσαν για πάντα τη Γερμανική αλλα κι ευρωπαϊκή Ιστορία...
Παράλληλα, προσφέρει απλόχερα στιγμές γέλιου που πάνε αντάμα με την αγωνία και στιγμές άγριες, αυθεντικού αποτροπιασμού.
Η αρχετυπική αρρενωπότητα του Γκούντερ, πάντως, κομίζει μια ατόφια γοητεία που κυριεύει τον αναγνώστη και μένει αξέχαστη
       Παρότι η Τριλογία του Βερολίνου, λόγω της κυκλικής αυτής πορείας της παρουσιάζει μια πληρότητα, ο συγγραφέας Φίλιπ Κερρ την επόμενη δεκαετία (2000) εμπλούτισε τη σειρά του Μπέρνι Γκούντερ με πλήθος υπέροχων νέων αστυνομικών περιπέτειων του αγαπημένου Γερμανού ντέτεκτιβ, σε ανάλογο ύφος.
Τα ΄περισσότερα από τα πρόσφατα βιβλία με τον Μπέρνι - σε χρόνο πλοκής παρεμβάλλονται ανάμεσα στον Χλωμό Εγκληματία (1938) και στο Γερμανικό Ρέκβιεμ (1947) ενώ κάποια πάνε τον ήρωά μας λίγο μεταγενέστερα.
Μιλάω για τις πρόσφατες επιτυχίες "Μοιραία Πράγα"(αναφέρεται στο 1942), "Άνθρωπος Χωρίς Ανάσα"(1943), "Η Γυναίκα Από Το Ζάγκρεμπ"(1942),αλλά και τη Φλόγα που Σιγοκαίει και τους Αν οι Νεκροί Ανασταίνονταν (1950) που -κατά τη γνώμη εξέλιξαν απολαυστικά τον χαρακτήρα κι εμβάθυναν στις συναισθηματικές του διακυμάνσεις αποδεσμεύοντας παράλληλα την πλοκή από το Βερολίνο κι εξακτινώνοντάς την σε διάφορα μέρη της ηπείρου που άγγιξε η θύελλα του πολέμου.
Αξίζει λοιπόν να ανακαλύψετε αυτό το αριστουργηματικό κράμα Ιστορίας και αστυνομικού μυστηρίου την "Τριλογία του Βερολίνου" και κατόπιν να αναζητήσετε τα υπόλοιπα συναρπαστικά βιβλία με τον μοναδικό ντέτεκτιβ Μπέρνι Γκούντερ


2 σχόλια:

  1. Γεια σου Ελισάβετ με την συγκλονιστική κριτική σου.Ο τόμος είναι υπέροχος και παρόλο που τα αστυνομικά με κουράζουν απίστευτα αυτό το αγόρασα λόγω εξωφύλλου.Σαν αυτιστικός εχω κολημα με τα σκληρά εξώφυλλα και λόγω ιστορικού υπόβαθρου περιμένω να το διαβάσω την κατάλληλη στιγμη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Με κανεις πολυ χαρουμενη και ειδικα απο εσενα ειναι ιδιαιτερη τιμη μια τετοια γνωμ,η διοτι ξερω οτι εισαι ενας απαιτητικος αναγνωστης με αγαπη σε αυτην την ιστορικη περιοδο του ΒΠΠ!!!!!!!!Θα περιμενω την αποψη για το βιβλιο!!!!!οσο για τα μορφολογικα,εχεις δικιο αυτη η τριλογια εδειχνε ξεχωριστη!

      Διαγραφή