Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ /ΑΝΑΓΩΓΕΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ (ΔΟΚΙΜΙΟ)

                                        Αισχύλου, Ο Προμηθέας Δεσμώτης 
                                                     
                    Φιλοσοφικες και Κοινωνιολογικές Προεκτάσεις
                                   

1.Ο ΜΥΘΟΣ

Κορυφαια τραγωδια για εμενα ειναι ο εμβληματικος ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ του Αισχυλου, μερος μιας ευρυτερης τριλογιας, που δυστυχως δε διασωζεται ολοκληρη.(Αλλα δυο μερη περιελαμβανε--Προμηθεύς λυόμενος» και «Προμηθεύς Πυρφόρος».)
          Ο Προμηθεας Δεσμωτης εμπεριεχει το πιο μεγαλειωδες και τολμηρο μηνυμα από ολες τις υπολοιπες διασωθεισες Τραγωδιες της Αρχαιοτητας και αξιζει να στοχαστουμε σε αυτην και να δουμε πως το μηνυματα της διατρεχει την Ιστορια.
:   Γνωστος ο μυθος.

Το χαλκινο γενος των ανθρωπων επεσε στη δυσμενεια του Δια που το εγκλωβισε σε μια μιζερη ζωη μεσα στην αγνοια, και την εξαθλιωση-παιγνιο θεων σκληρων κ σαδιστων..

Ο Τιτανας Προμηθεας πασχισε με καθε τροπο να απαλυνει τα βασανα των ανθρωπων(δίνοντας νόηση,σκέψη,και γνώσεις τεχνικές) ,ενώ με τεχνασματα βελτιωσε τη θεση των ανθρωπων εναντι των θεων (πχ θυσιες να κρατουν το κρεας οι θνητοι ,αφιερωνοντας μονο τα κοκαλα στο ναο).
        Αποκορυφωμα η κλοπη της φωτιας,που πυροδοτησε τη μηνιν του Δια.
Ο Προμηθεας καρφωθηκε απο τον απροθυμο Ηφαιστο κ το Κράτος & Βια στον Καυκασο ,υποφεροντας για πολλους αιωνες -με υψιστη δοκιμασια τον Αετο του Δια που του κατασπαρασσε το συκωτι που αναγεννατο για να ανανεωθεουν οι φριχτοι πονοι του εκ νεου.
Παραστατιδες στους φριχτους του πονους οι γλυκιες Ωκεανιδες και ελπίδα του η Ιώ.

Ο Προμηθεας ως μαντης αποκαλυψε στο Δια το μυστικο για να διατηρησει το θρονο του κι απελευθερωθηκε αιώνες μετά απο τον Ηρακλη- με τη συναινεση του Δια.

Στο τελος συμφιλιωθηκε μαζι του, με ενα συμβολικο δαχτυλιδι που το κοσμουσε μια μικρη πετρα απο τον Καυκασο.

ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΠΡΟΜΗΘΕΑ.
ΜΙΑ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Το κειμενο του Αισχυλου που μας διασωζεται, κι η συνέχεια όπως τη γνωρίζουμε από τη μυθολογική παράδοση, εχει νοηματικη αυταρκεια και αρθρωνει εναν βαθυτατο πολιτικο λογο,ενα αιτημα δημοκρατιας μπροστα καιπολυ μακρυα απο την εποχη του,που δρασκελιζει τους Αιωνες κι ερχεται στο ζοφερο σημερα.

.Ενας λογος επικαιρος που ορθωνει αναστημα απεναντι σε οποιαδηποτε μορφη τυραννιας-και μαλιστα παρουσιαζει τουτη την Ανταρσια ως μεσο "εξανθρωπισμου" του γενους!
          Ο Προμηθεας ειναι οντως η εξεγερση του πνευματος, ο Ανθρωπος που δεν κρυβεται πισω απο την ευθυνοφοβια των ειδωλων,
ο Ανθρωπος που αμφισβητει οποιονδηποτε αυτοκλητο Σωτηρα αλλα πιστευει στον ιδιο τον Ανθρωπο,
κ παιρνει τη ζωη του στα χερια του!!!!
               Η Φωτια που αυτός κλεβει συμβολιζει τη Γνωση -οχι μονο πρακτικα και «τεχνοκρατικα», αλλά την επίγνωση κ την κοινωνική συνειδητοποίηση.
 :Τούτο το «Φως που καίει» είναι εν τέλει, η Γνωση του Αγαθου!Η μόνη οδός προς την Ελευθερία και την Αλήθεια!

            Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ κηρυττει ηχηρα ,οσο ισως κανενα αλλο γνωστο αρχαιο κειμενο, την ελευθερια.
Την ελευθερια με οποιο κοστος.Την ελευθερια που ειναι ενα οδυνηρο μαρτυριο,σαν τις πληγες του Καυκασου,ωστοσο αυτη και μονο οδηγει στον Εξανθρωπισμο κ την Αυτοπραγματωση.Στη θεωση.
           Ο αντίπαλος πόλος του Προμηθέα είναι ο Δίας που θέλει να αφήσει την ανθρωπότητα δίχως Γνώση και φωτιά.
Ο Δίας εκπροσωπεί προφανώς ολα τα τυρρανικα καθεστωτα, που επιδιώκουν να κρατούν το ανθρώπινο πνεύμα σε Συσκοτιση- όπως το τοποθετεί η Κατερίνα Γώγου: 

«To νου σου,ε?Δε σημαδεύουν στα πόδια…Στο μυαλό ειν’ ο στόχος!»)
Αυτο συμβαινει διοτι οι εξουσιες επιθυμουν να ελεγχουν μαζες κι οχι να υπηρετουν ΠολιτεςΗ εξουσια των Τυραννων εγκλωβιζει το λαο της στην Αγνοια,την αμαθεια κ την ελεγχομενη γνωση κ σε αυτο στηριζει τη χειραγωγηση του.
Η Εξουσία πλεκει "αλυσιδες" και εγκλωβιζει λοιπον τον λαό σε απατηλα ειδωλα σκιων οπως παρουσιαζονται στην παραβολη με το Πλατωνικο Σπηλαιο.
Τη Συσκοτιση και Φιμωση του Πνευματος την βλεπουμε διαχρονικα στην ιστορια:
Στην Αιγυπτο ,τα καταπληκτικα επιστημονικα επιτεύγματα των μαθηματικων ,των αστρονομων κ της Ιατρικης ηταν προσιτα μονο στο ιερατειο κι οχι στο λαο που τυφλα προσκυνουσε το Φαραω του.
.         Το Μεσαιωνα ριχνονται στη φωτια συγγραμματα κι επιστημονες που θελησαν να απαλλαξουν την ανθρωπινη σκεψη απο τη δεισιδαιμονια κ τη θρησκοληψια.
Για αιώνες η μόρφωση είναι απρόσιτη στο φτωχό λαό.
        Στον 20ο αιωνα το ναζιστικο καθεστως καιει προοδευτικα βιβλια (10 Μαη 1933)-λογοκρινει την πνευματικη ζωη .Γι’αυτό π.χ.ο Χανς Φρανκ το ‘39 στην Πολωνια κλεινει εκπαιδευτικα ιδρυματα κ δολοφονει ολη την πνευματικη ελιτ της χωρας -προκειμενου το πολωνικο εθνος να μεινει πνευματικο ακεφαλο και να αφανιστει -υποβιβαζομενο σε μαζα απαιδευτων δουλων.
Ελαχιστες ενδεικτικες περιπτωσεις που πιστοποιουν ποσο η Εξουσια τρεμει τη γνωση κ την πνευματικη αναταση του λαου, οπως αφοπλιστικα κ προφητικα αναδεικνυει η αισχυλεια Τραγωδια. «Οποιος κραταει την Παιδεια μιας χωρας,κρατα και το μελλον της»...
       Ο Επαναστατης Προμηθεας, λοιπόν, φτανει ως τη Φωτια του Δια και τη δινει στο εξαθλιωμενο ανθρωπινο Γενος.
Μπορει να αντιπαραβληθει με τους Σοφους του Πλατωνικού Σπηλαίου,που σπανε τα δεσμα,βγαινουν απο τη Σπηλια κι αναμετρωνται με το αλγος του φωτος για να κατακτησουν τη Γνωση και να τη μοιράσουν.
Γιατί το μεγαλειο των Σοφών εγκειται στο γεγονος οτι ,κι οταν αποκτησουν τη γνωση,δεν αναπαυονται στις δαφνες μιας "ελιτ":
Οι Σοφοι επιστρέφουν στην πρωτερη "κολαση" τους με τους αλυσοδεμενους συντροφους τους για να προσφέρουν την Αλήθεια ,που με κοπο γνωρισαν...
Κι ας ξερουν οτι θα χλευαστουν κι ισως να θανατωθουν απο το αλυσοδεμενο Πληθος...
Θυσιαζουν το εγω τους, όπως θυσιάστηκε ο μυθολογικός Προμηθέας , αλλά και  ο φιλόσοφος  Σωκράτης όταν τον καταδίκασαν οι Αθηναίοι επειδή σπέρνει "καινά δαιμόνια"

.Με όλα αυτά, προσφερουν στον άνθρωπο την Επιλογη της Ελευθεριας.
Με τη γνώση στα χέρια ο Ανθρωπος λαμβάνει και την ευθύνη να επιλέγει το αγαθό.
«Ευθυνη που λιγοι την αντεχουν κ λιγοι τη συγχωρουν»,οπως αναφερει κι ο Ιεροεξεταστης στην αναμετρηση του με τον Ιησου στους Αδελφους Καραμαζωφ του Ντοστογιεφσκι...
Αυτο ηταν,άλλωστε, και το "Εγκλημα" του Σωκρατη απεναντι στην αθηναικη πολιτεια που για χαρη της ανεβηκε τον προσωπικο του "Καυκασο" για να της χαρισει προθυμα τη ζωη του.Η δυσβάσταχτη πρόταση ελευθερίας, που απαιτεί ηθικό απογαλακτισμό του ατόμου κι ενηλικίωση.
         Αυτο βλεπουμε να πραττει κι ο Τιτανας Προμηθεας στην Τραγωδία ,επιδιωκοντας να ανυψωσει τον Ανθρωπο ως το "θειο",την Τελειωση. Δηλαδη την Ελευθερια.
Για να το πετυχει πληρώνει το τίμημα ,όπως το παρουσιάζει ο ΚΧ Μύρη στον "Γιγαντα" με την πικρή προτροπή "Στοχάσου"...

       Πόσοι όμως αντέχουν να τον ακολουθήσουν στο Δρόμο της Ευθύνης και της Αυταπάρνησης που προδιαγραφει η γνώση και η δυνατότητα της ελεύθερης βούλησης και της αυτοδιάθεσης;


2. Η ΗΘΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ Ο ΠΡΟΘΗΜΕΑΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΩΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ.

Για να σταθεί κάποιος αντάξιος της Ελευθερίας πρέπει να ανέβει μια επίπονη ηθικη Κλιμακα, όπως διαγράφεται παραστατικά στο κείμενο..
         Στην Κορυφη της στεκει φυσικα ο Αγωνιστης-Προμηθεας
κ στη Βαση οι Φαυλοι,που υπηρετουν προθυμα την Τυραννια.
Ας δούμε τα στάδια της ηθικής αυτής κλιμάκωσης,όπως διαγράφονται στο αισχύλειο έργο..

2α Οι Αχρειοι

Στο ύστατο σημείο στέκουν οι υποστηρικτές του Τυράννου.

Το δειγμα αυτων των απολυτα εξαχρειωμενων στην Τραγωδια εκπροσωπουν,πέραν του ίδιου του Τυράννου Δία,  ο γιος του ΔΙΑ κ αγγελιοφορος των θεων Ερμης, που μεταφερει διαταγες κ απειλες στον Προμηθεα, 
αθώς
και ο υποτακτικος ΚΡΑΤΟΣ&ΒΙΑ,που χλευαζοντας τη φιλανθρωπια του Προμηθεα ,τον αλυσοδεσε στον Καυκασο κατ εντολη του ΔΙΑ.
Απολυτα πωρωμενοι,εξαχρειωμενοι και τοσο μικροπρεπεις οι υπηρετες της Τυραννιας. 
Χωρις αυτους καμια ανομη εξουσια δε θα μπορουσε να επικρατησει.
Την αδικια δεν την κομιζουν στις μαζες μονο οι αυταρχικοι ηγεμονες-ειτε κοσμικοι,ειτε θρησκευτικοι,είτε στρατιωτικοι -αλλα και το πληθος των ακολουθων τους, που ευθυγραμμιζονται με κάθε ειδους ασχημια-αρκει να εξασφαλισουν μεριδιο στον Πλουτο κ τη Δοξα!

             Είναι ο κάθε Εφιάλτης,Αλκιβιάδης,Κουκέας,κάθε λακές της μικροπολιτικής που σπίλωσε τους ευγενείς αγώνες της πατρίδας.

Είναι κάθε εκτελεστικό όργανο που εφήρμοσε πολιτικές ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Χωρίς πρόθυμους παραστάτες κανένας Χίτλερ δε θα διενεργουσε τη γενοκτονια εναντιον Εβραιων,Σλαβων και μειονοτητων-πχ τσιγγάνων.
Οικειοθελως υποβιβασμενοι στο Κτηνος-δεσμιοι του Φοβου και του θνησιγενους Εγωισμου όσοι συμπράττουν στην τυραννία!!
Ανθρωποι που αποκτουν οντοτητα απομυζωντας αλλους,μεταβιβαζουν το φθονο για την εξουσια που δεν εχουν,στους πιο ανισχυρους απο αυτους.
Είναι όσοι στελεχώνουν σε θέσεις υψηλές τον κάθε παράφρονα ηγέτη…

2β Οι Λιποτακτες
Επειτα, στην ηθικη κλιμακα όπως προκυπτει από το εργο,είναι οι «πενθουντες λιποτακτες»,που συνθηκολογησαν απροθυμα γιατι δεν αντέχουν τις συνέπειες μιας αντίστασης ή γιατι δεν πιστεύουν στην Αλλαγή.
Την τραγικοτητα τουτης της «ηθικης ομοιοστασης»
(της απροθυμιας για αλλαγη) προσωποποιει οπονεμενος Ηφαιστος:
Αυτος κατασκευασε τις αλυσιδες του ΠΡΟΜΗΘΕΑ, μα όχι!
Δεν ειναι φαυλος.Ειναι καλος και με τιποτα δε συναινει στην αδικια,αντιθετως πενθει και ντρεπεται για τη συμμετοχη του -ο φοβος του ομωςδεν του επιτρεπει να αντιδρασει κι ετσι συμβιβαζεται μοιρολατρικα..

Και με αυτην την ανοχη γινεται Συνενοχος στο Μεγαλο Εγκλημα, την Καταδικη του Αληθινου,του Δικαιου,του ιδιου του Ανθρωπου.Γιατι…Πιο πολυ κι απο την φαυλοτητα, ειναι η παθητικοτητα
κi ο συμβιβασμος του Μεσου που στηριζει καθε ειδους Τυρρανια!!
Ειναι ο… "Παροιμιωδης Μεσος Ανθρωπακος" του Βολφ Μπιρμαν ,που διαφθειρεται σταδιακα απο την ιδια του την ηθικη οκνηρια κι απο τη θρασυδειλη επιθυμια του να πληρωσουν Αλλοι το Τιμημα της Προοδου κ της κοινωνικης αναμορφωσης- και για…λογαριασμο του.Η περίπτωσή του κι άρνησή του να στηρίξει το δίκαιο- ενώ έχει επίγνωση ποιο είναι-θυμίζει λίγο τη ρήση του Dante Aligueri πως 

"Τα σκοτεινότερα διαμερίσματα της κόλασης είναι φυλαγμένα γι αυτούς που σε καιρούς μεγάλης ηθικής κρίσης έμεινα  ουδέτεροι..." 

Αυτή η μετριοτητα είναι η ποιοτητα οσων στελεχωνουν ολοκληρωτικα καθεστωτα σε χαμηλες θεσεις διεκπεραιωνοντας τις ειδεχθεστερες αποφασεις των ανωτερων –με αλλοθι ιδανικο την ιεραρχια.
Καπως ετσι επανδρωθηκαν τα Αουσβιτς…

Ειναι η ευθυνοφοβη ροπη,όπως ανατριχιαστικα την ανεδειξε στο συγκλονιστικο του πειραμα ο Ψυχολόγος  Στανλευ Μιλγκραμ, στα 1960.
Ζητούσε από εθελοντές να διδάσκουν σε μαθητές τιμωρώντας κάθε λάθος τους με κλιμακούμενα (εν αγνοία τους εικονικά) ηλεκτροσοκ,.Οι εθελοντές ήξεραν οτι καθε ευθυνη»- ανήκει στον ερευνητη και σε μεγάλο ποσοστό δεν πτοούνταν από τις "κραυγές πόνου" των "μαθητών" τους.
Ο Μίλγκραμ ουσιαστικά ήρθε να επιβεβαιώσει ότι ο άνθρωπος χάνει τους φραγμούς του όταν τον απαλλάξεις από τις νομικές συνέπειες των πράξεών τους.
Αυτό το απέδειξε 2μιση χιλιάδες χρόνια πριν ο Πλάτωνας με το "Δαχτυλίδι του Γύγη", όπου ένας καλοκάγαθος βοσκός μετατράπηκε σε δολοφόνο και σφετεριστή της εξουσίας όταν βρήκε ενα δαχτυλίδι που τον έκανε αόρατο κ άρα εγκληματούσε χωρίς συνέπειες.

2γ Η Βουβή Αντίσταση και η Γυναίκα στον Προμηθέα Δεσμώτη
 Ενα σκαλι πιο πανω ηθικά ,ειναι εκεινοι που αντιστεκονται βουβα ,αλλα οχι ρηξικελευθα
Ο γέρο-Ωκεανός, η αγελαδόμορφη Ιώ και ο χορος των τρυφερων Ωκεανιδων προσωποποιουν τουτη την κατηγορια.
         Οι Ωκεανιδες με πιθανοτητα να δυσαρεστησουν το μεγαλο Δυναστη, δε δισταζουν να συντρεξουν τον Προμηθεα στη φριχτη του Μοναξια...
Αγανακτουν απεριφραστα με το Μεγαλο Αδικο και δυσφορουν εναντια στον πανισχυρο Δια.
-Θρηνουν με τους Πονους του Προμηθεα.
-Συμπονουν τους κατατρεγμενους ανθρωπους,που αυτος λατρευει.
-Αναζητουν λογια Παρηγοριας.
-Προσκυνουν ταπεινα το Μαρτυριο του Προμηθεα.
-ωστοσο η οδυνη τους δε γινεται δραση ανατρεπτικη
            Δινει ομως κουραγιο και απαλυνει τις πληγες του μαρτυρικου Τιτανα...
Γι αυτο και στη Τραγωδια αλλωστε,ο Προμηθεας συγκινειται τοσο απο την παρουσια των στοργικων Ωκεανιδων.(Ειναι ομορφος ο λανθανων ερωτισμος που ενυπαρχει στις στιχομυθιες
αναμεσα στον μαρτυρα Προμηθεα και τις τρυφερες Ωκεανιδες...)
Οι Ωκεανιδες στεργουν τη μοναξια του Τιτανα στο πετρωδες τοπιο του Καυκασου σε πεισμα της εξουσιας και η αγαπη τους ειναι βαλσαμο για κεινον.
Ο Μαρτυρας ομως-εμφανως δυνατοτερος- δινει κουραγιο στις θλιμμενες συμπαραστατριες του,που κλαινε για την οδυνη του , τις εμψυχωνει με το πεισμα του και με την Ελπιδα, σκορπιζει την απελπισια τους με τολμηρο οπτιμισμο. Με την ελευση του αετου ο οποιος κατασπαρασσει το συκωτι του Προμηθεα αποτροπαια, εκεινες σκορπιζουν απο φοβο-για να επανελθουν αμεσως μετα.
Αγαπουν,Πονουν αλλα δεν μπορουν να αλλαξουν τα πραγματα-μονο να τα απαλυνουν.
Η παρουσια των Ωκεανιδων στον Προμηθεα,θυμιζει για παραδειγμα πληθος ανωνυμων μελων σε ιεραποστολες και ανθρωπιστικες οργανωσεις,απο εξεχουσες φιγουρες ,
οπως ο Σβαιτσερ ,ο Πεσταλοτσι,η Μητερα Τερεζα- εως καθε προθυμο λειτουργο του Ερυθρου Σταυρου η των Γιατρων Χωρις Συνορα κλπ. Δεν μπορουν να συμβαλουν σημαντικα στο ρου της Ιστοριας η να ανατρεψουν τα πολιτικα δεδομενα,ωστοσο υποφερουν με τους πασχοντες κι η παρουσια τους βελτιωνει τα κακως κειμενα και ανακουφιζει τον Πονο.
Ειναι το Στολιδι του Κοσμου.Διασωζουν την ανθρωπια μας.

Μεσα από τις Ωκεανιδες όμως προβαλλει το διπολο Αρρεν-Θηλυ, με τη Γυναικα σε σαφως πιο αδυναμη θεση,οπως αλλωστε εκφραζεται στην αθηναικη κοινωνια -εξισου ομως πολυτιμη.
        Γενικά στον Προμηθεα η Γυναικα πρεσβευει σιγουρα το Καλο,αλλα το Καλο στα συμβατικα πλαισια κι οχι ως αναμορφωση..
Η Γυναικα δηλαδη,αδυνατει να υπερβει το ρολο της Παραστατιδας του Πολεμιστη και παραμενει στα μετοπισθεν..
Βλεπουμε τις Ωκεανιδες σε μια προσπαθεια να πεισουν τον Προμηθεα να Συμβιβαστει και να σωσει τον εαυτο του απο το Μαρτυριο
με την αγωνια θαρρεις μιας Μητερας που αποχαιρετωντας το γιο-στρατιωτη δεν βλεπει καμια δοξα και καμια προοδο, μα μονον το Παιδι που Χανει.
Στις Ωκεανιδες δηλαδη δεν προβαλλει η σκληραγωγημενη Σπαρτιατισσα
του "Ή Ταν ή Επι Τας",
αλλα η πιο συναισθηματικη γυναικα μιας λιγοτερο στρατοκρατικης κοινωνιας στον περιορισμενο ρολο της Κυρας του Σπιτιου κ μονον,όπως στην Αθηνα του 5ου αιωνα..
Στον Προμηθεα η Γυναικα ειναι Ευαλωτη,μα Τρυφερη.
Συνιστα το αρχετυπο της μητρικης φιγουρας και του Συναισθηματος που κρατα το βρεφος στη ζωη. 

 Ετσι, πασχει με τους πασχοντες,προσφερει την Ομορφια μεσα στην ερημια,
τη Στοργη πανω στην απονια της Πετρας,
την Παραμυθία στην Απογνωση.
Θυμίζει ττην τρυφερή αγωνία της Μάνας του Αγωνιστή όπως την εκφράζει ο Βάρναλης στους "Πόνους της Παναγιάς":

Η Ιώ, πάλι που κατατρύχεται από την ανελέητη αλογόμυγα- με κορμί καταπληγιασμένο,εξαιτίας του άνομου δεσμού με τον Δία, ίσως συμβολίζει τη δυσμένη γυναικεία μοίρα,παίγνιο στις βουλές του άντρα.
Από την άλλη ,αυτή η τσακισμένη ,η απαξιωμένη ύπαρξη κυοφορέι την πιο μεγάλη ελπίδα.Ο Προμηθέας ανακοινώνει στην Ιώ ότι από αυτή θα γεννηθεί ο Ηρακλής που θα τον απελευθερώσει από τα δεσμά του.Από τη Γυναίκα θα γεννηθεί η Λύτρωση.
Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει Σωτηρία.
Θυμίζει τον επεισοδιακό διάλογο ανάμεσα στον μελλόνυμφο Αυτοκράτορα Θεόφιλο και την καλλιπάρθενο Κασσιανή: Αυτός για να την υποτιμήσει είπε"Από τη γυναίκα πηγάζουν τα δεινά"(υπονοώντας το μήλο της Εύας)
Εκείνη αντιγύρισε"Εκ γυναικός πηγάζει τα κρειττονα" (υπαινισσόμενη την Παναγία που έγινε πέρασμα για τον Άνθρωπο προς Συμφιλίωση με τον Θεό κ Ανάκτηση του Παραδείσου)... 
   Στον Προμηθεα,λοιπόν, η Γυναικα ακολουθεί  το Αιωνιο Πεπρωμενο της ως Ερωμενη και  Μάνα ,αλλά εν τέλει ανυψώνεται ως ύστατη Ελπίδα του Κόσμου- ως απώτερη Δύναμή του.
Η Γυναικα στο αισχυλειο αυτο εργο παραμένει λοιπον στη σκια μιας πατριαρχικης οπτικης- πλαισιωνεται ομως με σεβας ως κατι Πανοσιο και Αγαθο,και καταξιώνεται ως αθόρυβη Πηγή της Ζωής.

. Η ΗΘΙΚΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΠΥΡΗΝΑ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ-ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ. 
...Και βεβαια στην κορυφη της Ηθικης Κλιμακας,στο Τερμα,στην Εκπληρωση στεκει ο Προμηθέας:
Ο απολυτος μαρτυρας ,που προσφερει ακεραιο το Είναι του στη Μεγαλη Υποθεση του Ανθρωπου, απαρνουμενος κάθε προνομια της θεσης του.
Τα ειχε όλα και τα εδωσε όλα.
Η ολύμπια Εξουσία του αθάνατου Τιτάνα στη διάθεση της Ανθρωπότητας!
Ο Προμηθέας είναι ο ευνοημένος Πολίτης του Κόσμου που δε διστάζει για το Κοινό Καλό να παραβεί τις ως τότε επιταγές της παγκόσμιας τάξης,όπως την είχε επιβάλει η επικράτηση του Δία και των θεών, θυμίζοντας Μάρτυρες της Δημοκρατίας απελευθερωτικών κινημάτων … 
        Απο τα αλυσοδεμενα χερια του Φιλανθρωπου Τιτανα τρεχει το αιμα τοσων εξαισιων αγωνιστων- επώνυμων κ ανώνυμων,
που έσπρωξαν Μπροστά τον Τροχό της Ιστορίας:
Είναι το άγιο Αίμα του Σπάρτακου.
Είναι ο αγωνιστής της Αγροτιάς ο  Μαρίνος Αντυπας,
η πλούσια Ηλεκτρα Αποστόλου που αν κ πλούσιας καταγωγής συντάχθηκε με το ΚΚΕ κ την Αντίσταση, 
Είνσι ο δολοφονηθείς βουλευτής- υφηγητής Γρηγορης Λαμπρακης ,η Γερμανίδα μουσικός Σοφι Σολ,
ο Επίσκοπος αντάρτης Καμίλο Τορρες,
ο Όσκαρ Ρομερο, ο  Γκαντι,
Είναι ο θάνατος τόσων άγνωστων επαναστατών ανά τη γη ,των ανωνυμων που κομματιαστηκαν στα Μακρονήσια
και στα αποσπασματα των πολεμοκαπηλων-πολλοί από αυτούς έχοντας απαρνηθεί τα προνόμια μιας πλούσιας καταγωγής…
Η αταλάντευτη στάση του Προμηθέα μπρος στις απειλές του Δία και στον αετό που του ξέσκιζε τις σάρκες, όπως κι η αγωνία του για τον Άνθρωπο, θυμίζει έντονα πχ τη λεβέντικη στάση του Μενέλαου Λουντέμη στη δίκη του,όταν του ζητήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας για να γλυτώσει, κι εκείνος είπε περήφανα:
"Xρειάστηκαν 2 εκατομμύρια χρόνια να σηκωθεί ο άνθρωπος στα Δύο Πόδια.Δε θα τον ρίξω πάλι εγώ στα Τέσσερα..."
Τι εξαίσια σύζευξη!
Αυτό είναι το διαχρονικό ήθος κάθε κοινωνικού αγωνιστή, και έρχεται η ώρα της θυσίας για όποιον θέλει να "Λέγεται Άνθρωπος", όπως το κηρύττει ο Τάσος Λειβαδίτης...
         Για να κατορθώσει όμως ο άνθρωπος αυτήν την ηθική ανάταση, απαιτείται να νικήσει τον ίδιο του τον εαυτό όπως δείχνει κι η εμβάθυνση στα ατομικά χαρακτηριστικα,στο ήθος του Προμηθέα…
          Απο απόψεως ,εμβάθυνσης στο χαρακτήρα ανιχνεύουμε το κεφάλαιο της ατομικής ευθύνης…
Στον Προμηθεα συγκλονίζει ο καθεαυτός μύθος κι η ίδια η Προσωπικοτητα του Ωραίου Άρρενος, δηλαδή του Προμηθέα που προβάλλει ως ενας Εξαίσιος Μάρτυρας,βγαλμένος θαρρεις απο τη χριστιανική βιβλιογραφία κι οχι απο τη σκληρή ελληνική μυθολογία:
           Ηταν ενας Αθανατος ,προνομιουχος του Ολυμπου απο τους λιγους Τιτανες συνδαιτημονες των Θεων (ως παλιος παραστατης των θεων στην Τιτανομαχια)-κι ομως!!
Απαρνήθηκε τα προνομία της αθανασίας του και έκανε αυτοσκοπο του την ευτυχία των ανθρώπων.
Αντί να απολαμβανει ολάνθιστους κήπους και να διασκεδαζει,οπως οι αλλοι αθανατοι, ο Προμηθέας πάσχιζε άοκνα να απαλυνει τα βασανα των ανθρώπων!
. Ακούραστα έστεκε στο πλευρό τους και διαρκώς αγωνιούσε για εκείνους!
Μονό η χαρά των ανθρώπων τον ένοιαζε -κι όχι η δική του!
Πασχισε λυσσαλέα γι αυτήν και δε δίστασε να οδηγηθεί στο μαρτυριο,που από πριν γνώριζε , μόνο και μόνο γιατι αγαπησε τοσο τους ανθρώπους.
Για χαρη της ανθρώπινης αθλιότητας περιφρόνησε την δικη του μακαριότητα!!!
Τι απόλυτο δόσιμο εαυτού!Τι πύρινος έρωτας!
Κανενα αλλο πλασμα,που γέννησε πένα ανθρώπινη, δεν υπεφερε τόσους πόνους ,όσο ο Προμηθέας για χάρη του ανθρωπινου γενους.
Αιωνες ολόκληρους από εκείνους τους παγωμένους βράχους της Σκυθίας δεν κουράστηκε να διατρανωνει τη φωνη του Δικαιου και της Αγάπης στον Άνθρωπο!
Κανένα άλλο πλάσμα από πένα ανθρώπινη δε μαρτύρησε τοσο αγρια και τόσο ωραία
οσο ο Προμηθεας κρεμασμενος στο Βραχο του Καυκασου!
Καμιά άλλη μορφή απο πενα ανθρώπινη δεν προβάλλει τόσο εξαίσια ερωτική ,όσο ο γιος του Ιαπετού, που αναμετράται στην Αιωνιοτητα με τις φριχτές του πληγές και τη Μοναξια της Πέτρας για να σώσει τους ανθρωπους-  οντα δηλαδή πλασμένα κατώτερα από τον ιδιο,οντα που πότε δε θα ηταν επαρκή να του ανταποδώσουν την Ευεργεσία .
Κι όμως ποτε του ο Προμηθέας δε ζήτησε ανταπόδοση ,ποτε δεν αξιωσε να τον προσκυνήσουν οι άνθρωποι ,γιατι τους ηθελε ελευθερους,Ορθιους,στα ..."Δυο Ποδια" τουτος ο Μέγας "Εραστής της Ανθρωποτητας"-αγάπη θεϊκή...
Μεσα απο την απολυτή Φιλανθρωπία του ο Προμηθέας αναγεται σε συμβολο –
οχι μονο πολιτικό,μα και ηθικό και ψυχολογικό.
Με τη θυσία του ο Προμηθέας ανάγεται στο ευθέως αντίθετο του Ναρκισσου.
Παρολη την αντιπαλότητα του με το Δια,το γεματο πληγές κορμι του Τιτάνα στέκει στον αντίποδα οχι τόσο του θρονου της Τυρρανιας ,
αλλα του ωραιοπαθούς αντικατοπτρισμου στη Λίμνη!!!!!!
Διοτι η Αυτοθυσια είναι υπερβαση της υπερτατης τυραννιας,του Εγωισμου!
Προμηθεας και Ναρκισσος :ΜΟΝΟΙ και οι Δυο. Απολυτοι κι οι δυο.
Ο Νάρκισσος συμβόλισε τον απόλυτο εγκλωβισμό στο Εγώ,
ο Προμηθέας το αδιαπραγματευτο δόσιμο του εαυτού-χωρίς ανταμοιβή.
Το Κάλλος του Ναρκισσου έγκειται σε μιαν απρόσωπη Συμμετρια,
Το Καλλος του Προμηθεα είναι Ψυχικο ,το Φως που αγωνια για το σκοταδι των αλλων
και διαχεεται για να ομορφυνει καθετί στο περασμα του.
(Αυτό που λεει ο Χικμετ «Αν δεν καεις εσυ πως θα γινει η Νυχτα Φως?»)
Η στάση του Ναρκίσσου οδηγεί στο θάνατο, του Προμηθέα στη ζωή και την πρόοδο-
οχι μονο του ατομου ,αλλα και για οσα το περιβάλλουν...
Ο Αριστοτελης θα προσωποποιουσε στην δια της α-παθειας μοναξια του Ναρκισσου το «θηριο» του,
ενώ στο μοναχικο δρομο της Θυσιας του Προμηθέα ξαναβρισκουμε το «θεο», οπως τον όρισε ο Σταγειριτης.

Σε τελική ανάλυση,το ψυχολογικο υπόβαθρο κάθε τυραννίας είναι η οπτική του Ναρκισσου- που καταληγει σε σαδισμό,
ενώ κάθε πραξη ανιδιοτελειας-αρα ανδρείας- πηγαζει από υπερνικηση του Εγω.
Αρα λοιπόν η υγιής πολιτικοποιηση είναι ζητημα πρωτίστως ατομικής ηθικής. Διαθεση Προσφορας…
Με ορους θεολογικούς θα μπορουσαμε να ορισουμε το μυθολογικό Ναρκισσο κατάδικο της Κόλασης που ο Ντοστογιεφσκι ορισε ως "ανικανότητα να βιώσεις την αγαπη"-(βασικο γνωρισμα του Εωσφορου),
Από την άλλη, ο Προμηθέας ,που τα έδωσε όλα ,
είναι ο «νικηφόρος κληρονόμος του Παράδεισου»- διότι πέτυχε την υπέρτατη Νίκη..
Ειναι ο Απόλυτος Νικητής.
Και νικη του σταθηκε το Νέο Ξημέρωμα για την ανθρωπότητα κιο ηθικος θριαμβος της ανιδιοτελούς θυσίας.
Η θυσιαστική στάση είναι η ύψιστη κορωνίδα κάθε ύπαρξης-είναι η ίδια η Θέωση, όπως με απόλυτο κι ανυπέρβλητο τόπο εκφράστηκε μέσα από τον Ιησού Χριστό.Κι από την ατομική ηθική εξακτινώνεται στο κοινωνικό γίγνεσθαι και μετουσιώνεται από προσωπική αναμόρφωση σε κοινωνική…

4  Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΕΙΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ, ΩΣ ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Η αθανασία του Προμηθέα και η καταγωγή του που συνδιαλέγεται ευθέως με το θείο, μας επιτρέπει να εντοπίσουμε έμμεση αναφορά στο Χρέος της Εξουσίας…
Περαν της κριτικης στην Εξουσια ,μεσα απο το εργο προδιαγραφεται κ το χρεος της εξουσιας που ειναι η Προασπιση του Δικαιου κι η Διακονια του Συνολου.

Απο τη μια ο Προμηθεας εξυμνει πχ τον αγωνα του Δια εναντια στην τυρρανια του Κρονου κ την αποκατασταση της δικαιοσυνης και της Γαληνης.
Από την άλλη,ο Προμηθεας δεν καρπωνεται τα οφελη της νικης όταν αυτή μετατρεπεται σε ανομια κι αδιαφορια για τους Πασχοντες Ανθρωπους.,
Αντιθετως,ο ισχυρος κ αθάνατος Τιτανας Προμηθέας αφήνει τον Ολυμπο και την ανετη ζωη
και διαθετει καθε του δεξιοτητα στην Υπηρεσια της Ανθρωποτητας.
Ο Αθανατος Προμηθεας Γινεται Ακουραστος Εργατης για χαρη του ανθρωπου.
Αυτη η οπτικη της Εξουσιας και της Υπεροχής ως ευκαιρια για Προσφορά ,μπορεί να προσλάβει χριστιανικες προεκτασεις στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, που ως Υιος του Θεού ενσαρκώθηκε σε μια ταπεινή φάτνη κι έζησε ως Ξένος.Χαρακτηριστικά, πριν το Μυστικο Δειπνο,βλέπουμε τον Ιησου ,το Βασιλεα των Βασιλεων, να ζωνεται ποδια
και να νίβει τα πόδια των Ψαράδων -Μαθητών Του (Τελετη του Νιπτηρος)
δινοντας μια πολυτιμη παρακταθηκη ταπεινοφροσυνης κ αυταπαρνησης:"Θα γινετε ο ενας υπηρέτης του αλλου."Αφου ο Θεος "διακόνησε¨τον άνθρωπο ,
κανενας ανθρωπος δεν εχει το δικαίωμα να νιωσει οτι στεκει πιο ψηλα απο τους αλλους,
κανενας δε δικαιουται να αξιωσει υπηρέτες..." Διοτι και ο χριστιανισμος κήρυξε την αυταπάρνηση κ την υπηρεσια του συνολου μέσα από το παράδειγμα του Ιδρυτή του..
Να ξεκαθαριστεί επ ευκαιρία ότι η πολυσυζητημενη ευαγγελική ρήση σχετικά με την Εξουσία «Τα τω καισαρος τω Καισαρι» δεν μπορει να ερμηνευθε ως υποταγη στην εξουσία αλλα μαλλον ως αίτημα για μια ευνομουμενη συντεταγμένη συνύπαρξη ,χωρις βια.
Δε νομιμοποίησε ουδεποτε ο Χριστιανισμος τον αδικο πλουτισμό των εξουσιών,αφου ευθεως αποκήρυξε τον Πλουτο-με τον ιδιο τον Ιησού να είναι Πτωχος κι ενοχλητικος για τους Φιλάργυρους Αρχοντες...
Θα τολμουσαμε να εντοπίσουμε,λοιπόν, σημείο σύγκλισης της χριστιανικης οπτικης απεναντι στην εξουσια προς αυτην του αισχύλειου κείμενου,στο γεγονος ότι και στην περίπτωση του Προμηθέα,
η ανατροπή της αδικίας δεν έρχεται μεσώ βίας η άνομων πράξεων αντεκδίκησης ,άλλα μέσα από την ηθική ανωτερότητα και την αυτοθυσία.

          Αλλωστε, ισως με τολμηρό άλμα λογικής, θα μπορούσε καποιος να βρει μια μικρή συναφεια της θυσιας του Προμηθεα προς την Ασύγκριτη ,ανυπέρβλητη ,Σταυρική Θυσία,ακόμη κι από απόψεως εικαστικής καθώς κι οι δυο στέκουν στο Μαρτύριο με τα χέρια ανοιχτά ,για να τονιστεί ο οικουμενικός χαρακτήρας της Υπέρβασής τους…Και στις δύο περιπτώσεις όμως έχουμε την αυταπάρνηση ως συντριβή του Εγώ

Γολγοθάς και Καύκασος, "Ήλοι" και Αλυσίδες ως μια κατάφαση του Πονου και άμετρη Φιλανθρωπία, παρά τις διαφορές.

           Η Σταυρική Θυσία κήρυξε τη Συγχώρεση με τον σοφότερο και ωραιότερο λόγο που ακούστηκε ποτέ να δικαιολογεί, εν μέσω φριχτών πόνων και εγκατάλειψης, τους δημίους: «Πάτερ, Άφες Αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι…"
Στο μύθο του Προμηθεα,που ειναι δημιούργημα γονιμης φαντασίας και προβληματισμου,δεν υφίσταται καμιά έννοια υπερβατικής συγχώρεσης...Έχουμε μια αναμέτρηση κοσμοθεωριών,
έχουμε μια επανάσταση με ξεκάθαρα κοινωνικοπολιτικα χαρακτηριστικα ,που «απαιτεί τα εαυτής», που διεκδικεί από τον θύτη,δεν τον συγχωρεί...Ο «σταυρωτής» στον Προμηθέα, ο «Δίας», είναι ο τύραννος όλων και ζητούμενο δεν είναι η σωτηρία του αλλά η ήττα του…Δηλάδή στον Προμηθέα, ο καταπιεζόμενος συναισθάνεται την ισχύ του και την προβάλλει ώστε να αποσπάσει από τον τύραννο τα δικαιώματά του-για λογαριασμό όλων.
Οι μαντικές ιδιότητες και το επίμαχο «μυστικό» του Προμηθέα ως μέσο εκβιασμού του Δία συμβολίζει την ισχύ των εθνών, που την τρέμουν οι τυραννοι- για αυτό κρατούν σε καταστολή τη γνώση, εμποδίζοντας τη συνειδητοποίηση και την ταξική συνείδηση..
          Το μήνυμα είναι απερίφραστο:Ο καθένας απο το πόστο του πρέπει να υπηρετεί το Καλο των γυρω του κι η Ισχυς να προστατεύει την Αδυναμία...
Iδεολογικα,θα μπορούσε κανεις να θεωρήσει πως το μηνυμα του Προμηθέα
-εμπεριεχει προδρομικα σπέρματα του Οράματος της Κομμουνιστικης Κοινωνίας -
ανεξαρτητα αν αυτό τελικά συνετρίβη στην άρνηση του ανθρωπου να απαλλαγει απο τα πνευματικά και ηθικά δεσμά της πραγματικοτητας
που ο ιδιος διαμόρφωσε στην Ιστορία...

3. ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ ΔΙΑ –ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΩΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ-ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ ΜΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ...

Σε αυτό το σημείο ,ωσοσο,πρέπει να γίνει προσεκτική πολιτική αποκωδικοποίηση-συνυπολογίζοντας και την κατάληξη του μύθου ,όπου ο Προμηθέας
επιστρέφει στη συντροφιά των ολύμπιων.
Η συμφιλίωση Δία –Προμηθέα πάνω σε μια νέα βάση ,δικαίοτερης διακυβέρνησης του Κόσμου,δε μας επιτρέπει να αναγνώσουμε το μήνυμα της Τραγωδίας ως αίτημα για πλήρη ανατροπή ,αλλά ως αίτημα για Αναμόρφωση της Καθεστηκυίας Τάξης.
Με άλλα λόγια ,τούτη η «Επανάσταση» δεν αποσκοπεί στην κατάλυση των θεσμών δια της Βία
,δεν αποσκοπει στην ΑΝΑΡΧΙΑ ,αλλα στην αφύπνιση και τη δίκαιη κατανομή Πλούτου και αρμοδιοτήτων.

Πράγματι ,το ανθρώπινο είδος εξασφάλισε την επιβίωσή του ,όταν οργάνωσε τη συνύπαρξή του με τους άλλους σε «Κοινωνία» θέτοντας σε αυτήν Κανόνες.
                 Δομικό στοιχείο της κοινωνικής ζωής ήταν ο Καταμερισμός της Εργασίας και των των Ρόλων -στοιχείο που από λειτουργικής απόψεως θέτει κάποια έννοια ιεραρχίας,
με σκοπό την εξυπηρέτηση του συνόλου.
Όταν αυτή γίνεται εκμετάλλευση όμως η κοινωνία οφείλει να αντιδρά κ να ξεσηκώνεται.
Ο ξεσηκωμός και η αλλαγή όμως ,δε δικαιούνται να εκτραπούν σε αναρχία,αποχαλίνωση και παντελή καθαίρεση κάθε αρχής, δομής,οριοθέτησης κι οργάνωσης
διοτί τότε γίνεται Ασυδοσία και Αποκτήνωση-που τόσο απέχει από την πολυπόθητη Ελευθερία …
Ετυμολογικά, άλλωστε η λέξη Ελευθερία θα πει «έλευσις ορίων»-κι αυτά πρέπει να τα σέβονται όλοι για να εξασφαλιστεί η αρμονία…
Η ανατροπή της αδικίας στον Προμηθέα, λοιπόν, δεν ήλθε με βίαιη σύγκρουση ,αλλά δια της αυταπάρνησης, της πνευματικής υπεροχής και της ηθικής ανωτερότητας.
Αυτό συνιστά σημείο τομής προς το χριστιανικό κήρυγμα ,που καλεί σε κοινωνικούς αγώνες μέσα από το πρίσμα της φλογερής Φιλανθρωπίας του, που αγκαλιάζει καθολικά τον Άνθρωπο και του ζητά να παλέψει και επί γης για την αγαπητική «κοινωνία» του Παραδείσου κατ’έικόνα και ομοίωση του ίδιου του Θεού.
Ώστε η εξαίσια «ανταρσία» του Προμηθέα περισσότερο από τους Ζηλωτές παραπέμπει στο χριστιανικό μήνυμα ή
στη φιγούρα του εμβληματικού φιλειρηνιστή Γκάντι.
              Πιθανόν να παραπέμεπει και στη Θεολογία της Απελευθέρωσης-Κίνημα της Λατινικής Αμερικής,όπου ανώτεροι κληρικοί συντάχθηκαν με τους αγώνες του φτωχού λαού ενάντια στα απολυταρχικά,φιλοαμερικάνικα  καθεστώτα,όπως ο Καμίλο Τόρρες(Βολιβία) ή ο Όσκαρ Ρομέρο(Ελ Σαλβαδόρ),που έπεσαν αγωνιζόμενοι για τα δικαιώματα των φτωχών.
 Η Ιστορία δικαιώνει τούτη την οπτική.
Όπου η Επανάσταση κατέφυγε στην άκριτη βιαιότητα και τον καταναγκασμό για την εδραίωση της, έφερε άδικο αίμα και μετουσιώθηκε σε νέα τυρρανία ,ανατρέποντας το αρχικό της όραμα.
Το είδαμε να συμβαίνει με τους Ερυθρούς Χμερ του Πολ Ποτ .
Το ειδαμε στο Σταλινικό Καθεστώς, που –παρά τις αρχικές καλές προθέσεις κ τη δίκαιη ανατροπή του τσαρικού καθεστώτος- άφησε εκατόμβες αθώων νεκρών,καρατόμηση συντροφων(πχ Τροτσκι) και έφτασε να συμπράξει με το χιτλερικό καθεστώς για τον αφανισμό ενός έθνους ,του πολωνικού, εξυπηρετώντας κι επεκτατικές βλέψεις προς την Φινλάνδία -χωρίς να ξεχνάμε το Κατίν, τα γκουλάγκ ή το μοίρασμα του κόσμου με όρους καθαρά ιμπεριαλιστικούς σε Γιαλτες και Ποτσνταμ.…
Επανάσταση δίχως αρετή ,δεν μπορεί να επικρατήσει κ να φέρει τη Δικαιοσύνη.
Κοινωνία υγιής και δημιουργική είναι σίγουρα η συντεταγμένη κοινωνία της Ισονομίας ,των ίσων ευκαιριών,της Κοινωνικής Δικαιοσύνης,που αγκαλιάζει τους πολίτες της και προπάντων τους αδύνατους (όπως το περιγράφει και στον Επιτάφιό του ο Περικλής-θεωρώντας την Παιδεία και το κοινωνικό κράτος πυλώνες της Δημοκρατίας και πηγές της Αρετής των Αθηναίων του….)
              Πυρήνας κάθε πολιτικής πράξης πρέπει να είναι η φιλανθρωπία...
 κι αυτό προυποθέτει αγώνα ηθικό μάλιστα σε επίπεδο ατομικής ευθύνης:

5.ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΜΗΘΕΑ

Ωστοσο ο Προμηθεας παραμένει η μοναδική μυθολογική θεότητα ανα τους αιώνες που δεχεται να Υποφέρει για χάρη του Ανθρώπου.
Κι εδώ διερωτωμαι ,αν η φιλανθρωπη φιγουρα του Προμηθεα,αποτυπωνει καποιο αρχεγονο αιτημα του ανθρώπου να νιωσει το Θεό ως προστατη,ως Πατερα κι Ελευθερωτή κι οχι ως φόβητρο και Τιμωρο και μέσο χειραγώγησης μαζών.
Γιατί ναι μεν ο Προμηθέας ενέχει την τόλμη αμφισβήτησης της άνωθεν εξουσίας,την απόρριψη της θεοκρατίας ίσως,ωστόσο δεν παυει να ειναι και ο ίδιος μια φιγούρα θεϊκής προέλευσης κι όχι ένας θνητός ,ας πουμε ημίθεος ήρωας τύπου Ηρακλή.
Αρα δεν μπορουμε να ερμηνεύσουμε τον Προμηθεα ως απορριψη της έννοιας του θεου,
ουτε ως απόρριψη της αγαθότητας του θείου.
         Ισως ο Προμηθέας ειναι μια διαφοροποιηση απο τον ανθρωπομορφισμο των θεών,στους οποιους αποδιδονταν ανθρώπινες μικρότητες και πάθη.
Ίσως στο πρόσωπο του Προμηθέα γίνεται μια δειλή στροφή προς την ανόρθωση του θείου πάνω από την ανθρώπινη ηθική,Αυτην κανενας ως τοτε αποδεκτός της αρχαιότητας θεός δεν ξεπέρασε-αφου ολοι τους υποκυπτουν σε πειρασμούς και παραμένουν αλαζονικοί,σκληροι και -στην καλυτερη-ευκαιριακοι μονο συμπαραστατες του ανθρωπου,
εν αντιθεσει με το Μεγαλοψυχο γιο του Ιαπετου που τα εδωσε ΟΛΑ.

Κι εγινε κινητηριος δυναμη για την Προοδο.

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ εχει ηθικό διαμέτρημα απρόσιτο στα ανθρώπινα μέτρα η σε αυτα που αποδόθηκαν στους ολύμπιους θεούς κι αυτο δεν μπορει να αμφισβητηθει
 Πιθανόν σε ολα αυτα μπορούμε να ανιχνεύσουμε μια τάση αμφισβήτησης ,στη λογική του βωμού με την αφιέρωση "Τω Αγνώστω Θεώ"...Ίσως ο Προμηθέας αντιπροσωπεύει μια υφέρπουσα απόπειρα να διαφοροποιηθει η στάση του πολίτη απέναντι στη Θρησκεία.
Ισως χαμηλόφωνα και υπαινικτικά το αισχύλειο έργο ζητά να μην ειναι πια η θρησκεία το "όπιο του λαού"- πηγή καταδυναστευσης ,δεισιδαιμονιας κ φοβου-
αλλα να γινει κίνητρο Γνωσης,ηθικης Ανατάσεως και Αυτογνωσιας εν τελει για τον άνθρωπο και τον Υψηλό Προορισμό του...

6. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Περαν οιασδηποτε επιμέρους προσέγγισης ,συνιστά γεγονός οτι Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ειναι η πιο "θεια"φιγουρα ανάμεσα στους Αθανάτους,το μεγαλειωδεστερο Προσωπο της Ελληνικης Μυθολογιας!!!
Η σπουδαία αυτη Τραγωδία -στη συνδιαλλαγή της με τον Αιώνα μας-χριζει περαιτέρω μελέτης και στοχασμού
ως προς τις προεκτάσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Θρησκεια και την Ηθική του Ατόμου
που μπορουν να προστεθουν στο κεντρικο πολιτικο μηνυμα της.
Ειναι βεβαιο παντως πως θα λαμπει παντα ,σα Φαρος στη Σκεψη μας, το τολμηρο αυτο εργο ,που διατρανωνει Φωνη Αμφισβητησης της καθεστυκυιας ταξης,
αποτελωντας ηχηρη ,σκληρη κριτικη σε πασης φυσεως Καταδυναστευση του Ανθρωπου.
Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ αποτελει την πιο τολμηρή τραγωδία της Αρχαιότητας με το υψιστο πολιτικό μήνυμα ,απο "την πένα"του στοιβαρου,εμβληματικού τραγωδού,Αισχύλου!!
Δεν ειναι τυχαιο οτι μεταγενεστερα ενεπνευσε σπουδαιους ανθρωπιστες ποιητες
οπως ο Βαρναλης και ο Βρεττακος οι οποιοι στα εργα τους (ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ και ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΙΑΣ ΜΕΡΑΣ) ανασυνεθεσαν το διαχρονικο της μηνυμα σε μια πιο στοχευμενη,στρατευμενη προσεγγιση σοσιαλιστικου προσανατολισμου...
Ο «Προμηθέας» πάντα θα ανοίγει δρόμους γαλουχώντας αγαθούς πολίτες και ανθρώπους, «διψώντες την δικαιοσύνην» , «πρόθυμους να διωχθούν ένεκα αυτής»- σαν αυτούς που μακάρισε ο Ιησούς στην Επί του Όρους Ομιλία,ως "Κληρονόμους της Βασιλείας των Ουρανών"-δηλαδή της Τελείωσης.
Πολίτες και ανθρώπους όπως όρισε ο σοσιαλιστής Γληνός λέγοντας πως «Αξίζει η ζωή όταν ζεις και πεθαίνεις για ένα Ιδανικό.

                                               Ελισσάβετ Π. Δέδε
                                         (Απαγορευεται κάθε αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς επώνυμη αναφορά στη συγγραφέα και στον συγκεκριμένο ιστότοπο)