Η Τετραλογία της Νάπολης :
1.Η Υπέροχη Φίλη Μου, Έλενα Φερράντε
Είδος: Koινωνικό
Βαθμολογία: 8,5/10
Τίτλος Πωτοτύπου: L'Amica Geniale
Πρωτότυπη Γλώσσα: Iταλικά
Μετάφραση : Δήμητρα Δότση
Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 436
Έτος Έκδοσης: 2011
Έτος Ελληνικής Έκδοσης :22/04/2016
Τιμή στην αγορά 17,70- 10,62 ευρω
Φέτος κυκλοφόρησε ένα μυθιστόρημα που αποσπα την επονομαζόμενη Γυναικεία Λογοτεχνία από τον ρομαντισμό και την τοποθετεί σε βαθύτερα μονοπάτια ψυχολογικά και κοινωνιολογικά, που αγγίζουν διαστάσεις σχεδόν φιλοσοφικές.
Μια ανατομία της γυναικείας φιλίας μέσα σε ένα έντονο κοινωνικό φόντο με ιδιάζουσες προκλήσεις...
Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε κέρδισε τις εντυπώσεις στα εκδοτικά δρώμενα της χρονιάς κι έφερε στο προσκήνιο το μυστήριο της παράξενης Ιταλίδας συγγραφέως του που προτιμά να κρατά μυστικό το πρόσωπό της....
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σε μια φτωχογειτονιά της Νάπολης του '50, μεγαλώνουν δυο κορίτσια.
Η Έλενα Γκρέκο, κόρη του θυρωρού κι η Ραφαέλα (Λίλα) Τσερούλλο, η κόρη του τσαγκάρη της συνοικίας, παρέα με ένα πλήθος ετερόκλητων ανθρώπων που όλοι αντιμετωπίζουν την κοινή συνθήκη της φτώχειας.
Ανάμεσά τους αναπτύσσεται μια ιδιότυπη φιλία που προδιαγράφει μια πορεία παράλληλη.
Η συγκαταβατική Έλενα κατορθώνει να διαπρέψει στο σχολείο, εξακολουθεί όμως να θαυμάζει το σπινθηροβόλο πνεύμα της ατίθασης Λίλας, η οποία παλεύει να ξεφύγει από το πεπρωμένο μιας θυσίας στο βωμό των οικογενειακών προσδοκιών.
Και μέσα σε όλα , τα πρώτα καρδιοχτύπια κι η αγωνία της ενηλικίωσης κάτω από την αιώνια σκιά του επιβλητικού Βεζούβιου...
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε, που κατέκτησε κοινό και κριτικούς, αποτελεί το πρώτο μέρος μιας ευρύτερης Τετραλογίας με κεντρικές ηρωίδες δύο φίλες στη μεταπολεμική Νάπολη, την Έλενα και τη Λίλα.
Παρότι ακολουθούν άλλα τρία μέρη, το μυθιστόρημα αυτό έστω κι αν αφήνει ηθικές εκκρεμότητες διατηρεί μια σχετική αυτονομία, κομίζοντας ένα δικό του μήνυμα.
Αυτό το πρώτο μέρος, εκκινεί από την παιδική ηλικία των δυο κοριτσιών που μεγαλώνουν σε μια από τις φτωχογειτονιές της Νάπολης και ονειρεύονται να ξεφύγουν μια μέρα από αυτην.
Ένα έργο που εξελίσσεται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, με τον λόγο στη μια από τις δυο φίλες.
Το έργο αρχικά εξελίσσεται σε ρυθμό αργόσυρτο.
Αν και χωρίς εξάρσεις, το έργο αποκτά κλιμακωτά μια εσωτερική δυναμική όσο ξεδιπλώνονται οι χαρακτήρες...
Παρακολουθούμε την Έλενα και τη Ραφαέλα από κοριτσάκια να μεγαλώνουν και να αναπτύσσουν τους εσωτερικούς κώδικες μιας κοριτσίστικης φιλίας σε μια ακατέργαστη ακόμη μικροκοινωνία, που ψάχνει τον βηματισμό της στον απόηχο του μεγαλύτερου ίσως πολέμου της Ιστορίας.
Πρόκειται για ένα κοινότυπο σκηνικό του ιταλικού Νότου, που μαστίζεται από τη φτώχεια και τη βία, μέσα από ένα μωσαικό ετερόκλητων προσώπων με κοινό "πεπρωμένο"...
Η ηθογραφική ματιά της Φερράντε ζωντανεύει μέσα από την καθημερινή βιοπάλη ένα κράμα μικροαστισμού, παιδισμού και βίας, τόσο κοινό για τη Νότια Ιταλία.
Εικόνες από χωματόδρομους και χαμόσπιτα- με τη γειτονιά-κοινότητα να καταλύει την ιδιωτικότητα, ακριβώς όπως στους φτωχομαχαλάδες της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Η Νάπολη μια πόλη που συνδυάζει τη μουντάδα ενός κελιού και την ελευθερία της θάλασσας- κάτω από τη αιώνια σκια του επιβλητικού Βεζούβιου...
Η βία είναι διάχυτη στην καθημερινή ζωή των Ναπολιτάνων του '50.
Κορυφώθηκε με την εγκαθίδρυση του φασισμού και της παγκόσμιας σύρραξης που ακολούθησε και τώρα έχει κατακάτσει στις ψυχές των ανθρώπων- έχοντας σμιλέψει νέες κάστες νεόπλουτων και νεόπτωχων δια μέσου της μαύρης αγοράς και της εκμετάλλευσης.
Από από το κοινωνικό γίγνεσθαι η βία μεταφέρεται στο μικρόκοσμο των διαπροσωπικών σχέσεων και την οικογενειακή καθημερινότητα.
Βία πατριαρχική, που φιμώνει τη Γυναίκα σε εναν a priori υποβιβασμό και την εγκλωβίζει σε ένα προκαθορισμένο μοντέλο επιβίωσης ανακόπτοντας γενικά όλα τα νεανικά όνειρα.
Συμμορίες αγοριών σε μικροβεντέτες και μια χωροκτητική επίδειξη δύναμης.
Παράλληλα η βία προβάλλει μέσα από τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ αναδεικνύεται η παρανομία καθώς προβάλλει ανεπαίσθητα η Καμόρρα που έχει διαβρώσει τον κοινωνικό ιστό όπως η υγρασία του παλιούς τοίχους.
Ανάμεσα στα άλλα, η βία του αναλφαβητισμού που διαιωνίζει τον φαύλο κύκλο της μιζέριας κι είναι η πιο τυραννική και γενεσιουργός αιτία για όλες τις υπόλοιπες μορφές...
Αυτό το κοινωνιολογικό πλαίσιο παρουσιάζεται άλλοτε ακροθιγώς, άλλοτε πιο αναλυτικά και προκύπτει κυρίως μέσα από επιδέξια αντιπροσωπευτικούς χαρακτήρες
Ο δεσποτικός πατέρας, ο επιθετικός αδελφός, ο έκφυλος γόης, ο συμφεροντολόγος έμπορος, φιλόπονοι μαθητές, άγουρα κορίτσια...
Το μόνο που ένιωσα να μου λείπει είναι οι ιδεολογικές διαμάχες που προέκυψαν από τον πόλεμο- και στην Ιταλία υπήρξαν αρκετά έντονες.
Ελάχιστα χωρία και ισχνές παρουσίες τις υπαινίσσονται -όπως το αριστουργηματικό χωρίο περί της Τριαδικότητας και η καθηγήτρια Γκαλιάνι.
Ένα άλλο θέμα που συναντάμε πολύ επιδερμικά είναι η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου, που κατά κόρον επισυνέβαινε στην κοινωνία που εθελοτυφλούσε σε αυτό , αλλά περνάει με έναν αδόκιμα ανώδυνο τρόπο.
Στο επίκεντρο του έργου όμως δεσπόζει η έννοια της Γυναικείας Φιλίας όπως Βεζούβιος πάνω από τη Νάπολη- και ιχνηλατείται βήμα- βήμα με όλες της τις διακυμάνσεις -αντάμα με τον λανθάνοντα νεανικό ερωτισμό.
Έχουμε ένα τυπικό δίπολο δυο αντιφατικών χαρακτήρων , κοινό για φιλίες ειδικότερα σε μυθιστορήματα ή έργα σαν το αλησμόνητη ταινία των 80s "Βitches" με την Μπέτυ Μίντλερ.
Οι ηρωίδες της Φερράντε, Έλενα και Λίλα με παρέπεμψαν αμυδρά στην αντίφαση ανάμεσα στην αντισυμβατική, θορυβώδη κι αλλέγκρα καλλιτέχνιδα Σίσσυ Μπλουμ της ταινίας και την αριστοκρατική, μορφωμένη χαμηλόφωνη πλούσια νομικό Χίλαρι Ουίτνι.
Έτσι και στην Τετραλογία έχουμε μια φιλία με μια υποδόρια σύγκρουση να ελλοχεύει, ανάμεσα στη συγκαταβατική, επιμελή Έλενα, και στη θρασεία ατίθαση Λίλα.
Από αυτές τις αντιθέσεις, ξεπηδούν οι υπόγειοι ανταγωνισμοί- τόσο συχνοί στη γυναικεία φύση.
Βρήκα πράγματι "υπέροχο" τον χαρακτήρα της Λίλας τσερούλλο.Ίσως τον πιο -αν όχι τον μοναδικό- ενδιαφέροντα χαρακτήρα του βιβλιου.
Έχουμε λοιπόν την αφηγήτρια, την καθωσπρέπει συμβατική Έλενα, που πασχίζει να ξεχωρίσει και την παράξενη, αντικομφορμίστρια έφηβη Λίλα, που αδιαφορεί για τη γνώμη των υπολοίπων και τους έξωθεν κανόνες.
Η Λίλα ξεπερνά τις αντιξοότητες με τον δικό της τρόπο, ορθώνει τις δικές της προτιμήσεις κι αφήνει τη δική της πινελιά πάνω στο πεπρωμένο της.
Ένα "σφάγιο" στο οικογενειακό θυσιαστήριο, που ποτέ του όμως δε δέχθηκε να ζήσει ως "πρόβατο".
Για όλα αυτά βαπτίζεται "κακιά".
Η "κακία" της έγκειται σε μια φθονερή αυτάρκεια, που ακτινοβολεί την εκτυφλωτική γοητεία του αυτόφωτου ανθρώπου, που φαντάζει ανυπόφορα ζηλευτός σε όσους δεν απογαλακτίστηκαν από την ασφάλεια της ετερόφωτης ζωής.
Η γοητεία του αυτόφωτου είναι που επισκιάζει και τη γνώση ή τον πλούτο ακόμη.
Είναι ακριβώς ό,τι λείπει από την Έλενα Γκρέκο, την αφηγήτρια, η οποία βλέπει να τις ανοίγονται οι δρόμοι της γνώσης και της αριστείας- κι όμως!- διάγει σε ένα διαρκές καθεστώς ανεπάρκειας και ζει όλη της την εφηβεία ως δορυφόρος της Λίλας "της", ισορροπώντας ανάμεσα στην αναταγωνιστικότητα και την τρυφερή έγνοια, τον φθόνο και την αγάπη.
Μια εσωτερική "σύγκρουση", που πηγάζει από προσωπικά συμπλέγματα ελλιπούς αυτοεικόνας εκείνου που τα απέκτησε όλα εκτός από την αυτοεκτίμηση, από τα οποία η Λίλα φαίνεται αλώβητη, αν κι είναι αυτή που τής ψαλιδίστηκαν όλα της τα όνειρα σταδιακά.
Διότι εκείνη έδειξε να κατακτά τον αυτοσεβασμό που δεν καταδέχεται να ετεροκαθρίζεται και συνιστά το ψηλότερο σκαλί ωρίμανσης.
Για όλα αυτά, Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε ανάγεται σε ένα βαθιά ψυχογραφικό έργο με απώτερο διακύβευμα την Ταυτότητα του Ατόμου.
Δεν είναι το συναρπαστικό μυθιστόρημα , δε συγικεί ιδιαίτερα ,ουτε αποδίδει τη δύναμη τη παιδικής φιλιας , είναι όμως ένα βιβλίο που ρέει με απτές εικόνες και αλήθειες που βρίσκουν αναγωγές στην προσωπική πραγματικότητα του καθενός εν τέλει.
Το απώτερο μήνυμα που νιώθω πως υπηρετείται στο 1ο βιβλίο της Τετραλογίας είναι η ψυχική αυτονόμηση του ατόμου και η ισορροπησή του ανάμεσα στον συμβιβασμό και στη σύγκρουση, τις προσωπικές επιθυμίες και τις ματαιώσεις της κοινωνίας.
Είναι εμφανές πως εκκρεμεί συνέχεια, παρότι ο πρώτος "κύκλος" της Τετραλογίας κλείνει με σαφή τρόπο.
Γι' αυτό το βιβλίο δεν μπορεί να αποτιμηθεί ως ένα ολοκληρωμένο έργο.
Με ενδιαφέρον αναμένουμε την εξέλιξη των δυο φιλενάδων και τις ιδιόρρυθμης σχέσης τους στη μεταπολεμική Ιταλία.
Δέδε Ελισσάβετ
Η Τετραλογία Της Νάπολης:
Τα υπόλοιπα τρία μέρη εκτός από την Υπέροχη Φίλη Μου είναι:
2. Η ιστορία ενός ονόματος
Η Έλενα και η Λίλα έχουν κλείσει τα 20.
Η Λίλα ασφυκτιά στον γάμο της με τον πλούσιο νεαρό παντοπώλη Στέφανο, ενώ η μελετηρή Έλενα συνχίζει το ταξίδι της προς την αυτογνωσία με τη φιλία τους να εξελίσσεταΙ μέσα από τις αντιφάσεις τους και την οδυνηρή ενηλικίωση.
3. Αυτοί που Φεύγουν κι Αυτοί που Μένουν
Η Λίλα πάντα παντρεμένη με τον Στέφανο , είναι πλέον μητέρα ενός αγοριού, πράγμα που ήδη γνωρίζαμε από τον πρόλογο του Πρώτου Μέρους.
Παράλληλα προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί από έναν καταπιεστικό σύζυγο και εν τέλει πιάνει δουλειά σε ένα τοπικό εργοστάσιο.
Εν τω μεταξύ, η Έλενα παίρνει το πτυχίο της και συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία της στα σαλόνια της Διανόησης, εκδίδοντας με επιτυχία το πρώτο της μυθιστόρημα.
Παράλληλα, γνωρίζει τον έρωτα...
4. Η ιστορία του Χαμένου Παιδιού
Οι δυο φίλες συνεχίζουν την προσπάθεια να ξεφύγουν από τη μιζέρια της ναπολιτάνικης φτωχογειτονιάς.Η Έλενα παντρεμένη πια, ζει με την οικογένεια της στη Φλωρεντία και απολαμβάνει την συγγραφική της επιτυχία.
Σε αυτό το τελευταίο μέρος όμως, αναγκάζεται να επιστρέψει στη Νάπολη από την οποία η Λίλα επιτέλους κατάφερε να απομακρυνθεί, έχοντας αγγίξει μια επιτυχία που θα τη φέρει αντιμέτωπη με τον σοβινισμό και τη βία.
Αυτό το βιβλίο κλείνει το χρονικό μιας φιλίας αλλά και μιας ολόκληρης γενιάς.
1.Η Υπέροχη Φίλη Μου, Έλενα Φερράντε
Είδος: Koινωνικό
Βαθμολογία: 8,5/10
Τίτλος Πωτοτύπου: L'Amica Geniale
Πρωτότυπη Γλώσσα: Iταλικά
Μετάφραση : Δήμητρα Δότση
Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 436
Έτος Έκδοσης: 2011
Έτος Ελληνικής Έκδοσης :22/04/2016
Τιμή στην αγορά 17,70- 10,62 ευρω
Φέτος κυκλοφόρησε ένα μυθιστόρημα που αποσπα την επονομαζόμενη Γυναικεία Λογοτεχνία από τον ρομαντισμό και την τοποθετεί σε βαθύτερα μονοπάτια ψυχολογικά και κοινωνιολογικά, που αγγίζουν διαστάσεις σχεδόν φιλοσοφικές.
Μια ανατομία της γυναικείας φιλίας μέσα σε ένα έντονο κοινωνικό φόντο με ιδιάζουσες προκλήσεις...
Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε κέρδισε τις εντυπώσεις στα εκδοτικά δρώμενα της χρονιάς κι έφερε στο προσκήνιο το μυστήριο της παράξενης Ιταλίδας συγγραφέως του που προτιμά να κρατά μυστικό το πρόσωπό της....
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σε μια φτωχογειτονιά της Νάπολης του '50, μεγαλώνουν δυο κορίτσια.
Η Έλενα Γκρέκο, κόρη του θυρωρού κι η Ραφαέλα (Λίλα) Τσερούλλο, η κόρη του τσαγκάρη της συνοικίας, παρέα με ένα πλήθος ετερόκλητων ανθρώπων που όλοι αντιμετωπίζουν την κοινή συνθήκη της φτώχειας.
Ανάμεσά τους αναπτύσσεται μια ιδιότυπη φιλία που προδιαγράφει μια πορεία παράλληλη.
Η συγκαταβατική Έλενα κατορθώνει να διαπρέψει στο σχολείο, εξακολουθεί όμως να θαυμάζει το σπινθηροβόλο πνεύμα της ατίθασης Λίλας, η οποία παλεύει να ξεφύγει από το πεπρωμένο μιας θυσίας στο βωμό των οικογενειακών προσδοκιών.
Και μέσα σε όλα , τα πρώτα καρδιοχτύπια κι η αγωνία της ενηλικίωσης κάτω από την αιώνια σκιά του επιβλητικού Βεζούβιου...
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε, που κατέκτησε κοινό και κριτικούς, αποτελεί το πρώτο μέρος μιας ευρύτερης Τετραλογίας με κεντρικές ηρωίδες δύο φίλες στη μεταπολεμική Νάπολη, την Έλενα και τη Λίλα.
Παρότι ακολουθούν άλλα τρία μέρη, το μυθιστόρημα αυτό έστω κι αν αφήνει ηθικές εκκρεμότητες διατηρεί μια σχετική αυτονομία, κομίζοντας ένα δικό του μήνυμα.
Αυτό το πρώτο μέρος, εκκινεί από την παιδική ηλικία των δυο κοριτσιών που μεγαλώνουν σε μια από τις φτωχογειτονιές της Νάπολης και ονειρεύονται να ξεφύγουν μια μέρα από αυτην.
Ένα έργο που εξελίσσεται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, με τον λόγο στη μια από τις δυο φίλες.
Το έργο αρχικά εξελίσσεται σε ρυθμό αργόσυρτο.
Αν και χωρίς εξάρσεις, το έργο αποκτά κλιμακωτά μια εσωτερική δυναμική όσο ξεδιπλώνονται οι χαρακτήρες...
Παρακολουθούμε την Έλενα και τη Ραφαέλα από κοριτσάκια να μεγαλώνουν και να αναπτύσσουν τους εσωτερικούς κώδικες μιας κοριτσίστικης φιλίας σε μια ακατέργαστη ακόμη μικροκοινωνία, που ψάχνει τον βηματισμό της στον απόηχο του μεγαλύτερου ίσως πολέμου της Ιστορίας.
Πρόκειται για ένα κοινότυπο σκηνικό του ιταλικού Νότου, που μαστίζεται από τη φτώχεια και τη βία, μέσα από ένα μωσαικό ετερόκλητων προσώπων με κοινό "πεπρωμένο"...
Η ηθογραφική ματιά της Φερράντε ζωντανεύει μέσα από την καθημερινή βιοπάλη ένα κράμα μικροαστισμού, παιδισμού και βίας, τόσο κοινό για τη Νότια Ιταλία.
Εικόνες από χωματόδρομους και χαμόσπιτα- με τη γειτονιά-κοινότητα να καταλύει την ιδιωτικότητα, ακριβώς όπως στους φτωχομαχαλάδες της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Η Νάπολη μια πόλη που συνδυάζει τη μουντάδα ενός κελιού και την ελευθερία της θάλασσας- κάτω από τη αιώνια σκια του επιβλητικού Βεζούβιου...Η βία είναι διάχυτη στην καθημερινή ζωή των Ναπολιτάνων του '50.
Κορυφώθηκε με την εγκαθίδρυση του φασισμού και της παγκόσμιας σύρραξης που ακολούθησε και τώρα έχει κατακάτσει στις ψυχές των ανθρώπων- έχοντας σμιλέψει νέες κάστες νεόπλουτων και νεόπτωχων δια μέσου της μαύρης αγοράς και της εκμετάλλευσης.
Από από το κοινωνικό γίγνεσθαι η βία μεταφέρεται στο μικρόκοσμο των διαπροσωπικών σχέσεων και την οικογενειακή καθημερινότητα.
Βία πατριαρχική, που φιμώνει τη Γυναίκα σε εναν a priori υποβιβασμό και την εγκλωβίζει σε ένα προκαθορισμένο μοντέλο επιβίωσης ανακόπτοντας γενικά όλα τα νεανικά όνειρα.
Συμμορίες αγοριών σε μικροβεντέτες και μια χωροκτητική επίδειξη δύναμης.
Παράλληλα η βία προβάλλει μέσα από τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ αναδεικνύεται η παρανομία καθώς προβάλλει ανεπαίσθητα η Καμόρρα που έχει διαβρώσει τον κοινωνικό ιστό όπως η υγρασία του παλιούς τοίχους.
Ανάμεσα στα άλλα, η βία του αναλφαβητισμού που διαιωνίζει τον φαύλο κύκλο της μιζέριας κι είναι η πιο τυραννική και γενεσιουργός αιτία για όλες τις υπόλοιπες μορφές...
Αυτό το κοινωνιολογικό πλαίσιο παρουσιάζεται άλλοτε ακροθιγώς, άλλοτε πιο αναλυτικά και προκύπτει κυρίως μέσα από επιδέξια αντιπροσωπευτικούς χαρακτήρες
Ο δεσποτικός πατέρας, ο επιθετικός αδελφός, ο έκφυλος γόης, ο συμφεροντολόγος έμπορος, φιλόπονοι μαθητές, άγουρα κορίτσια...
Το μόνο που ένιωσα να μου λείπει είναι οι ιδεολογικές διαμάχες που προέκυψαν από τον πόλεμο- και στην Ιταλία υπήρξαν αρκετά έντονες.
Ελάχιστα χωρία και ισχνές παρουσίες τις υπαινίσσονται -όπως το αριστουργηματικό χωρίο περί της Τριαδικότητας και η καθηγήτρια Γκαλιάνι.
Ένα άλλο θέμα που συναντάμε πολύ επιδερμικά είναι η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου, που κατά κόρον επισυνέβαινε στην κοινωνία που εθελοτυφλούσε σε αυτό , αλλά περνάει με έναν αδόκιμα ανώδυνο τρόπο.
Στο επίκεντρο του έργου όμως δεσπόζει η έννοια της Γυναικείας Φιλίας όπως Βεζούβιος πάνω από τη Νάπολη- και ιχνηλατείται βήμα- βήμα με όλες της τις διακυμάνσεις -αντάμα με τον λανθάνοντα νεανικό ερωτισμό.
Έχουμε ένα τυπικό δίπολο δυο αντιφατικών χαρακτήρων , κοινό για φιλίες ειδικότερα σε μυθιστορήματα ή έργα σαν το αλησμόνητη ταινία των 80s "Βitches" με την Μπέτυ Μίντλερ.
Οι ηρωίδες της Φερράντε, Έλενα και Λίλα με παρέπεμψαν αμυδρά στην αντίφαση ανάμεσα στην αντισυμβατική, θορυβώδη κι αλλέγκρα καλλιτέχνιδα Σίσσυ Μπλουμ της ταινίας και την αριστοκρατική, μορφωμένη χαμηλόφωνη πλούσια νομικό Χίλαρι Ουίτνι.
Έτσι και στην Τετραλογία έχουμε μια φιλία με μια υποδόρια σύγκρουση να ελλοχεύει, ανάμεσα στη συγκαταβατική, επιμελή Έλενα, και στη θρασεία ατίθαση Λίλα.
Από αυτές τις αντιθέσεις, ξεπηδούν οι υπόγειοι ανταγωνισμοί- τόσο συχνοί στη γυναικεία φύση.
Βρήκα πράγματι "υπέροχο" τον χαρακτήρα της Λίλας τσερούλλο.Ίσως τον πιο -αν όχι τον μοναδικό- ενδιαφέροντα χαρακτήρα του βιβλιου.
Έχουμε λοιπόν την αφηγήτρια, την καθωσπρέπει συμβατική Έλενα, που πασχίζει να ξεχωρίσει και την παράξενη, αντικομφορμίστρια έφηβη Λίλα, που αδιαφορεί για τη γνώμη των υπολοίπων και τους έξωθεν κανόνες.
Η Λίλα ξεπερνά τις αντιξοότητες με τον δικό της τρόπο, ορθώνει τις δικές της προτιμήσεις κι αφήνει τη δική της πινελιά πάνω στο πεπρωμένο της.
Ένα "σφάγιο" στο οικογενειακό θυσιαστήριο, που ποτέ του όμως δε δέχθηκε να ζήσει ως "πρόβατο".
Για όλα αυτά βαπτίζεται "κακιά".
Η "κακία" της έγκειται σε μια φθονερή αυτάρκεια, που ακτινοβολεί την εκτυφλωτική γοητεία του αυτόφωτου ανθρώπου, που φαντάζει ανυπόφορα ζηλευτός σε όσους δεν απογαλακτίστηκαν από την ασφάλεια της ετερόφωτης ζωής.
Η γοητεία του αυτόφωτου είναι που επισκιάζει και τη γνώση ή τον πλούτο ακόμη.
Είναι ακριβώς ό,τι λείπει από την Έλενα Γκρέκο, την αφηγήτρια, η οποία βλέπει να τις ανοίγονται οι δρόμοι της γνώσης και της αριστείας- κι όμως!- διάγει σε ένα διαρκές καθεστώς ανεπάρκειας και ζει όλη της την εφηβεία ως δορυφόρος της Λίλας "της", ισορροπώντας ανάμεσα στην αναταγωνιστικότητα και την τρυφερή έγνοια, τον φθόνο και την αγάπη.
Μια εσωτερική "σύγκρουση", που πηγάζει από προσωπικά συμπλέγματα ελλιπούς αυτοεικόνας εκείνου που τα απέκτησε όλα εκτός από την αυτοεκτίμηση, από τα οποία η Λίλα φαίνεται αλώβητη, αν κι είναι αυτή που τής ψαλιδίστηκαν όλα της τα όνειρα σταδιακά.
Διότι εκείνη έδειξε να κατακτά τον αυτοσεβασμό που δεν καταδέχεται να ετεροκαθρίζεται και συνιστά το ψηλότερο σκαλί ωρίμανσης.
Για όλα αυτά, Η Υπέροχη Φίλη Μου της Έλενας Φερράντε ανάγεται σε ένα βαθιά ψυχογραφικό έργο με απώτερο διακύβευμα την Ταυτότητα του Ατόμου.
Δεν είναι το συναρπαστικό μυθιστόρημα , δε συγικεί ιδιαίτερα ,ουτε αποδίδει τη δύναμη τη παιδικής φιλιας , είναι όμως ένα βιβλίο που ρέει με απτές εικόνες και αλήθειες που βρίσκουν αναγωγές στην προσωπική πραγματικότητα του καθενός εν τέλει.
Το απώτερο μήνυμα που νιώθω πως υπηρετείται στο 1ο βιβλίο της Τετραλογίας είναι η ψυχική αυτονόμηση του ατόμου και η ισορροπησή του ανάμεσα στον συμβιβασμό και στη σύγκρουση, τις προσωπικές επιθυμίες και τις ματαιώσεις της κοινωνίας.
Είναι εμφανές πως εκκρεμεί συνέχεια, παρότι ο πρώτος "κύκλος" της Τετραλογίας κλείνει με σαφή τρόπο.
Γι' αυτό το βιβλίο δεν μπορεί να αποτιμηθεί ως ένα ολοκληρωμένο έργο.
Με ενδιαφέρον αναμένουμε την εξέλιξη των δυο φιλενάδων και τις ιδιόρρυθμης σχέσης τους στη μεταπολεμική Ιταλία.
Δέδε Ελισσάβετ
Η Τετραλογία Της Νάπολης:
Τα υπόλοιπα τρία μέρη εκτός από την Υπέροχη Φίλη Μου είναι:
2. Η ιστορία ενός ονόματοςΗ Έλενα και η Λίλα έχουν κλείσει τα 20.
Η Λίλα ασφυκτιά στον γάμο της με τον πλούσιο νεαρό παντοπώλη Στέφανο, ενώ η μελετηρή Έλενα συνχίζει το ταξίδι της προς την αυτογνωσία με τη φιλία τους να εξελίσσεταΙ μέσα από τις αντιφάσεις τους και την οδυνηρή ενηλικίωση.
3. Αυτοί που Φεύγουν κι Αυτοί που ΜένουνΗ Λίλα πάντα παντρεμένη με τον Στέφανο , είναι πλέον μητέρα ενός αγοριού, πράγμα που ήδη γνωρίζαμε από τον πρόλογο του Πρώτου Μέρους.
Παράλληλα προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί από έναν καταπιεστικό σύζυγο και εν τέλει πιάνει δουλειά σε ένα τοπικό εργοστάσιο.
Εν τω μεταξύ, η Έλενα παίρνει το πτυχίο της και συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία της στα σαλόνια της Διανόησης, εκδίδοντας με επιτυχία το πρώτο της μυθιστόρημα.
Παράλληλα, γνωρίζει τον έρωτα...
4. Η ιστορία του Χαμένου ΠαιδιούΟι δυο φίλες συνεχίζουν την προσπάθεια να ξεφύγουν από τη μιζέρια της ναπολιτάνικης φτωχογειτονιάς.Η Έλενα παντρεμένη πια, ζει με την οικογένεια της στη Φλωρεντία και απολαμβάνει την συγγραφική της επιτυχία.
Σε αυτό το τελευταίο μέρος όμως, αναγκάζεται να επιστρέψει στη Νάπολη από την οποία η Λίλα επιτέλους κατάφερε να απομακρυνθεί, έχοντας αγγίξει μια επιτυχία που θα τη φέρει αντιμέτωπη με τον σοβινισμό και τη βία.
Αυτό το βιβλίο κλείνει το χρονικό μιας φιλίας αλλά και μιας ολόκληρης γενιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου