Zάουμε Kαμπρέ, CONFITEOR- Το Βιβλίο Φαινόμενο!!!!!

                                        Confiteor, Jaume  Cambre' (μτφ Ευρυβιάδης Σοφός)
                                            Είδος: Υπαρξιακό Δράμα/ Ιστορικό
                                            Βαθμολογία : 10/10

                                                    

Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ
Σελίδες 734
Έτος Εκδοσης Απρίλιος 2016
Επιμέλεια Σκιαδέλλη Χαρά
Μετάφραση Ευρυβιάδης Σοφός
Τιμή 22ευρώ - 13,20ευρω(PublicWeb /Πρωτοπορία)
ISBN 139789604355075

Εξαίσιο,πρωτόγνωρο, απρόσμενο! Βιβλίο μοναδικό κι ανεπανάληπτο! Βιβλίο φαινόμενο!

          Ένα από τα πιο συζητημένα βιβλία της τελευτάιας σεζόν είναι το ογκώδες πόνημα και παγκόσμιο best seller του Καταλανού, Ζάουμε Καμπρέ και πράγματι!- κι εγώ... Confiteor [=Oμολογώ]:

Πρόκειται για μια από τις λίγες περιπτώσεις που ο λεγόμενος "συρμός" κινείται προς τη σωστή κατέυθυνση κι αξίζει να τον ακολουθήσουμε!

        Εμπορικότητα σε συνδυασμό με τον απόλυτο ορισμό της ποιότητας!
Ό,τι καλύτερο έχει γραφτέι τα τελευταία χρόνια, κοιτώντας κατάματα  τον Ουμπέρτο Έκο!

Συγγραφική ιδιοφυία σε συνδυασμό με μια ευαισθητοποιημένη θέαση του κόσμου, που μεγαλούργησε, προσφέροντας έναν σημαντικό "σταθμό" στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα.

         "Σταθμό", όπου κάθε βιβλιόφιλος οφείλει οπωσδήποτε να κάνει μια "στάση"...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο Αντριά Αρντέβολ, καθηγητής Πανεπιστήμιου βρίσκεται στο κατώφλι του Αλτσχάιμερ και καθώς το μυαλό του αργοσβήνει, αποφασίζει να καταγράψει τα απομνημονεύματά του, για ν αδιασώσει τη Μνήμη.

         Η αφήγηση ξεκινά από τότε που ο Άντρια, 10χρονο αγοράκι, μεγαλώνει στη Βαρκελώνη σε ένα σπιτικό χωρίς στοργή- με έναν πατέρα αντικέρ και μανιώδη συλλέκτη, και μια μάνα παγερή, με μοναδική παρηγοριά τη στοργική υπηρέτρια Λόλα Σίκα- ισορροπώντας στις αντικρουόμενες προσδοκίες των γονιών του:

         O πατέρας του, Φέλιξ Αρντέβολ, θέλει να τον κάνει διανοούμενο πολύγλώσσο ενώ η μητέρα του τον οραματίζεται ως βιρτουόζο του βιολιού!

         Μια οδυνηρή εφηβεία με  συντροφιά τον ανασφαλή συμμαθητή του Μπερνάρντ και την ονειρική, αιώνια αγαπημένη Σάρα...

          Μια άγρια δολοφονία κι ένα παράξενο βιολί Στοριόνι, όμως, θα αποτελέσουν συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε τρομακτικά μυστικά που εδράζονται στην εποχή της Ιεράς Εξέτασης και φτάνουν ως το Άουσβιτς και το Εβραικό Ολοκαύτωμα!

Από τη Βαρκελώνη και τον Τυμπιγκεν ως την Ουψάλα και τη Ρώμη παρακολουθούμε το χρονικό του γλυκύτατου Άντρια να παλεύει ανάμεσα στα βιβλία και την ανάγκη για ζωή- και πίσω από αυτόν τοπ χρόνικό των τελέυταίων αιώνω που έχουν παραδοθεί στη φαυλότητα!

           Γιατί πίσω από όλα ελλοχεύει η αδιαφιλονίκητη αλήθεια- ότι το Κακό παραμένει η μόνη αναλλοίωτη πραγματικότητα στο πέρασμα του χρόνου-κι ένας θεός στον οποίο οι άνθρωποι ομνύουν αμετανόητα.  

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Είναι δύσκολο να κατατάξεις το "Confiteor"...

Μυθιστόρημα χορταστικό που αγγίζει το επίπεδο της φιλοσοφικής πραγματείας!

      Ένα έργο μνημειώδες που προσφέρει στον αναγνώστη μια πρωτόφαντη αναγνωστική εμπειρία!

        Δε θυμάμαι να ξαναέχω διαβάσει κατι παρόμοιο!

       Το απόλυτο δείγμα της τεχνικής του εγκιβωτισμού, που χώρεσε έναν ονειρικό χορό προσώπων και παθών, μέσα σε 700 σελίδες, με την περιεκτικότητα μιας ολόκληρης βιβλιοθήκης ...

          "Πολλά βιβλία σε ένα", που μπροστά στο ηθικό του διαμέτρημα, την πυκνότητα των νοημάτων και των γνώσεων του, ο αναγνώστης νιώθει ότι γίνεται "το μικρό αγοράκι του εξωφύλλου με τα κοντά παντελονάκια μπροστά στην αχανή βιβλιοθήκη"!

         Τέτοιος πολυδιάστατος "τόπος σοφίας" -σταυροδρόμι εποχών, προσώπων και συναισθημάτων είναι το Confiteor του Καμπρέ που μέσα στις πολυδαίδαλες σελίδες του χάνεται ο αναγνώστης,απρόθυμος όμως να ξεφύγει από τον μικρόκοσμό αυτόν!

Μια Χώρα αποτρόπαιων Θαυμάτων και όποιος καταδυθεί εκεί σαστίζει σαν τη μικρή Αλίκη!

        

         Η βασική καινοτομία στο Confiteor έγκειται, καταρχήν, στην ίδια την αφηγηματική τεχνική του, η οποία τελικά αναδεικνύεται σε συστατικό της μοναδικότητάς του!

          Μια φρενήρης εναλλαγή εποχών, τόπων και προσώπου αφήγησης σχιζοειδώς στην ίδια πρόταση- κι όμως!- όλο αυτό όχι απλώς βγάζει νόημα αλλά όταν μπεις στη λογική αυτή σού υποβάλλει απόλυτα το συναισθηματικό του φορτίο.

Σύντομα θα το συνηθίσετε aυτo- αρκεί να είστε διαθέσιμοι ώστε να αφοσιωθείτε στο βιβλίο αυτο -και στις σχιζοφρενικές του μεταπτώσεις, που αποτελούν "ταξίδια" ιλιγγιώδη σε χρόνο κ τις ψυχολογικές διακυμάνσεις.

Το "Confiteor", λοιπόν, διαθέτει μια δική του εσωτερική ποίηση, που καταλύει με όρους Κβαντικής τον χωροχρόνο, φέροντας  έναν σουρρεαλισμό που εντελώς "σχιζοφρενικά" κομίζει απόλυτα συμπαγή νοήματα και αγωνίες πανανθρώπινες, με έναν πλουραλισμό καταιγιστικό! Στο ιερο χαρτινο σκαρι του διασωζεται η συλλογικη μνημη απο τους κατακλυσμους της Ιστοριας κ βρισκονται εγκιβωτισμενες ετεροκλητες στιγμες της ανθρώπινης κακίας.

          Το Confiteor συνιστά ένα σπονδυλωτό αριστούργημα με κεντρικο άξονα ένα σπάνιο βιολί Storioni που ανοίγει έναν διαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στους αιώνες.

Τούτο το βιολί συνιστά τον αληθινό πρωταγωνιστή πίσω από τον Άντρια Αρντέβολ και με το όνομά του "Βιάλ" αποκτά ιδιαίτερη σημειολογία!

           Συστηνόμαστε με τον Βιάλ, από τότε που έστεκε περήφανος κορμός Κυπαρισσιού κι εδώ ξετυλίγεται Μυσταγωγία του Ξύλου που αποκτά εκεί μια δική του ιδιοσυστασία και "ψυχή" σε μια μυστική σύζευξη με τον ξυλουργό- δημιουργό,σχεδόν ανιμιστική.

Κατόπιν σεργιανίζουμε μαζί τους αιώνες.
Ένας βαθιά πληγωμένος διανοούμενος κι ένα αιματοβαμμένο βιολί διατρέχει -και διασώζει- τη μνήμη.
Τη μνήμη του χαμένου παραδείσου.
Τη Μνήμη της προδωμένης αθωότητας. 

           Ο "Βιάλ" του Cambre' θυμίζει το γνωστό ,χιλιοτραγουδισμένο "Ατσάλινο Μαχαίρι" του Καββαδία, αφού είναι ζωσμένος", κι "αυτός" με ένα σωρό αιματηρές-κι αλλοκοτες ιστορίες να τον λεκιάζουν σα στίγμα ντροπής.

          Γύρω από το βιολί αυτό, λοιπόν, σχηματίζεται ένα ψηφιδωτό από ετερόκλητες καταστάσεις και διαφορετικές ιστορικές περιόδους με έναν κοινό παρονομαστή: Το απόλυτο Κακό, που διατηρείται ανέπαφο, παρ'όλη τη φαινομενική εξέλιξη του ανθρώπου, που εντέχνως υποβάλλεται στην άτσαλη προσπάθεια του Άντρια να συνηθίσει τον υπολογιστή.

           Από τον καθολικισμό και την Ιερα Εξέταση του Τορκουεμάδα
στον Φονταμενταλισμό και τον μισογυνισμό του Ισλάμ: 
Έπειτα, στο Εβραϊκό Ολοκαύτωμα και τα ιατρικά πειράματα του Άουσβιτς, ανακαλύπτοντας ταυτόχρονα
 την διαφθορά του φρανκικού καθεστώτος 
που κράτησε τη σκυτάλη του Φασισμού μετά το πέρας του Πολέμου.

Σε όλα παρούσα, η σκιά του Βιάλ...

            Από τα χέρια του φτωχού φυγάδα πέρα στα βουνά της Ιταλίας  και τους καλόγερους των καθολικών μοναστηριών και των Ιησουιτών -μέχρι έναν αστικό μύθο που ενέπελεξε τον Ρούντολφ Χοεςς σε ένα ερωτικό σκάνδαλο, με φριχτή κατάληξη- καθώς και τον οξυδερκή αμφιλεγόμενο Φέλιξ Αρντέβολ, να επιδίδεται σε πλήθος δραστηριοτήτων οι ιστορίες συντίθενται και αναπλάθονται σαν σκόρπια κομμάτια παζλ στα χέρια ενός μωρού.
Έτσι ανυποψίαστα παίζει κι ο Καμπρέ με τις εποχές - συγκλονίζοντας με την επιδεξιότητα του να στήνει πχ σε κοινό μοτίβο και άρτια σκηνοθετημένη παραλληλία τη μακάβρια στοχοπροσήλωση του Ιεροεξεταστή με τη μανίακή προσήλωση του ναζί αξιωματικού!
Τι εξαίσια, αντιφατική Τέχνη!
          Εικονοπλασία "πυρετική" ,με όρους μεγάλων κινηματογραφιστών του 20ου αιώνα,
την ίδια ώρα που η Μουσική διατρέχει όλες τις σελίδες και αρθρώνει "αλήθειες άρρητες" και για τις 11 γλώσσες(!) του γλωσσομαθούς ήρωά του!
        Βασικό διακύβευμα του "Confiteor"- ανάμεσα σε στοχασμούς για τον Θεό, την Τέχνη και τον Θάνατο- είναι η έννοια της Εξιλέωσης...

         Σε πρωτογενές επίπεδο έχουμε τις εκμυστηρεύσεις του Άντρια που αναμετράται με τις ενοχές του και μπορεί να αντιπροσωπεύει τον μέσο ανθρωπάκο- περίπου καλό , περίπου δειλό, περίπου ευσυνείδητο, περίπου λιποτάκτη.

          Ουσιαστικά με το Confiteor, ο Ζάουμε Καμπρέ μετουσιώνεται σε απολογητή της ίδιας της Ανθρωπότητας.

        Στο βιολί του βιβλίου,τον "Βιάλ", ο συγγραφεας έχει συμπυκνώσει όλα τα Αμαρτήματα του Ανθρώπινου Γένους και τον Θάνατο της Συνείδησης .

Κατ' αντιστοιχία προς το περιώνυμο Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι, ο Ζάουμε Καμπρε χρησιμοποιέι ως καμβά του το το ξύλο του Βιολιού για να φιλοτεχνήσει μια εφιαλτική προσωπογραφία του Ανθρώπου ανά την Ιστορία, αποδεικνύοντας το ύψιστο κατα τις Γραφές Αμαρτημά της: Την Αυτοχειρία της Ανθρώπινης Ψυχής! Tην Αμετανοησία!
        Γιατί το "Confiteor", αν και αμφισβητεί την ύπαρξη του Θεού, είναι βαθιά "θρησκευτικό" βιβλίο, ανατέμνοντας την κόλαση που ο Άνθρωπος έχτισε όντας ο μεγάλος "ηττημ'ένος των πολέμων της Ιστορίας του!

        Δεν υπάρχει παράμετρος που να μείνει ανέγγιχτη σε αυτήν την πανδαισία συναισθημάτων και γεγονότων, με τον Έρωτα να διαδραματίζει δεσπόζοντα ρόλο απλώνοντας μια εξουσιά που ανταγωνίζεται αυτήν της Φαυλότητας!
          Ο έρωτας, λοιπόν, προβάλλει σπαρακτικός, απόλυτος, πανδαμάτωρ κι αντιπροσωπεύεται κυρίως από τη Σάρα και την αλληλεπίδραση της με τον Άντρια στο βάθος του χρόνου...
        Είναι μάλιστα μαγευτική η μετουσίωση σε συντορφικότητα,στοργή και φροντίδα.
Αντιπαρατίθεται μάλιστα προς τον απογυμνωμένο, τον επικούρειο ηδονισμό, που εκφράζεται μέσω άλλων χαρακτήρων!
Ταυτόχρονα είναι διεισδυτική η ματιά του Καμπρέ στο φαινόμενο της Φιλίας με όλους τους ανταγωνισμούς και την αλληλεγγύη της.
Ο Μπερνάρ πρεσβεύει όσες κανονικότητες  η θαυμαστή φύση του Αντριά τον εμπόδισε να ακολουθήσει-συνάμα όμως καθένας εκφράζει ανεκλπήρωτους πόθους του άλλου...
         Ο Μπερνάρ κατακτά τη Μουσική κι ο Άντρια τη Συγγραφή
Μια σχέση αφομοίωσης και άπωσης, λοιπόν, που γίνεται αιτία ανατροπής των χαρακτήρων...
          Μιλώντας με όρους κλασσικής λογοτεχνίας, την οποία ατενίζει το "Confiteor", να καταθέσω ένα μικρό μελανό σημείο σχετικά με το υπέροχο "Confiteor" -κι ας κινδυνεύω να "ριχτώ στην πυρά" όπως συνέβαινε με τους αντιφρονούντες σε δυο από τις εποχές που το βιβλίο αναφέρει στις σελίδες του:
            Το λάτρεψα, με καθήλωσε και δε με κούρασε στιγμή- όμως δε μου παρείχε εκείνη τηνσπίθα που θα πυρπολούσε την ψυχή μου.

Μου έλλειψε αυτό που θα με κάνει να επιστρέψω σε αυτό.
Δεν άφησε εκείνο το ανεξίτηλο τραύμα ψυχής που άνοιξαν μέσα μου άλλα Μεγάλα Βιβλία, φέρνοντας τεκτονικές αλλάγές στην ψυχή και τη συνείδηση.
Δεν υπήρξε κάποιο αλησμόνητο κομμάτι όπως ο "Ιεροεξεταστης" ή το "Κρεμμυδάκι"  τους Αδελφους Καραμαζώφ, το χωρίο για τον "Μικροαστό" στον Λυκο της Στέππας, η Ασκητική του Καζαντζάκη, η "αναμορφωτική συμπόνια" στους Άθλιους, η "παραφορά του Φρολό" στην Παναγία των Παρισίων, κλπ.

Το δε φινάλε με άφησε λίγο ανικανοποιήτη με μια αίσθηση εκκρεμότητας που δεν έκλεισε ποτέ...
          Παρόλαυτα, τα "Confiteor" αποτέλεσε ένα  πολύπλευρο αναγνωστικό βίωμα, που σε πρωτοτυπία μόνο για με τα "Δαιμόνια" του Ντέιβοντσοουν μπορώ να το συγκρίνω, καθώς κι εκείνο εγκιβώτιζε ετερόκλητες ιστορίες από διάφορα μήκη και πλάτη της γης, με αφετηρία πρόσωπα της σύγχρονης εποχής κι αναγωγές στο παρελθόν, προκειμένου να εξυπηρετηθεί μια απώτερη υπαρξιακή αγωνία.
         Τα "Δαιμόνια" συνιστούσαν Πραγματεία για την Αγάπη ενώ το "Confiteor" ανταπαντά ως Πραγματεία για το Κακό! Το Κακό πέρα από τον Θεό και τον Χρόνο... 
To Kακό που δεν δικαιούται το Άλλοθι της Άγνοιας, που του αναγνώριζε η σταυρική συγχώρεση...
          Αφεθείτε λοιπόν στην ιδιότυπη γοητέια ενός βιβλίου που όμοιό του δύσκολα θα ξαναβρείτε κι ενδώστε στην δική του Ποίηση.
Ως αναγνώστες μέσα από τον πνευματικό αυτόν οργασμό οφείλουμε να υποβάλλουμε τα σέβη μας σε αυτο το λαμπρό κι ευγενές πνεύμα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας που είναι ο γλυκύτατος Καταλανός Ζάουμε Καμπρέ...
Τα ευσημα όμως αξίζουν και στον μεταφραστή Ευρυβιάδη Σοφό που "κέντησε"!!!
            Επιβεβαιώνοντας το... επίθετό του, στάθηκε στο ύψος του μεταφραστικού αυτού Γολγοθά από τα καταλανικά και πρόσφερε στο ελληνικό κοινό την καλύτερη δυνατή εκδοχή του αριστουργήματος αυτού-ενώ το παράρτημα στο Τέλος του βιβλίου είναι εξαιρετικά ενημερωμένο και κατατοπιστικό για τον Αναγνώστη (αν και ίσως θα προτιμούσαμε οι υποσημειώσεις να βρισκονταν επιτόπου στην αντίστοιχη σελίδα)!
Αφεθείτε, λοιπόν, στους μυστηριακούς τόπους αυτής της "Ομολογίας" και στοχαστείτε πάνω σε θεμελιακά ζητήματα της ζωής!
Εντούτοις φροντίστε να το κάνετε σε περίοδο που θα έχετε ψυχικό αποθεμα και χρόνο να του αφιερώσετε,ώστε να το απολαύσετε...

                                                                  Δέδε Ελισσάβετ


                                         ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ (απο biblionet.gr)

Ο Ζάουμε Καμπρέ (Jaume Cabre) γεννήθηκε το 1947 στη Βαρκελώνη. 

Σπούδασε καταλανική φιλολογία. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Λέριδα. Είναι επίσης μέλος του Ινστιτούτου Καταλανικών Σπουδών. 

Εδώ και χρόνια συνδυάζει επαγγελματικά την εκπαίδευση και τη συγγραφή. 

Έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια, τηλεοπτικά και κινηματογραφικά σενάρια.
Από την πρώτη συλλογή διηγημάτων το 1974 και το πρώτο του μυθιστόρημα το 1978, ακολούθησαν πολλά μυθιστορήματα, σενάρια ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, νουβέλες, παιδικά βιβλία, θεατρικά έργα και δοκίμια. Ιδιαίτερα αγαπητός στη χώρα του ο Καμπρέ, έχει τιμηθεί επανειλημμένα στην Ισπανία και το εξωτερικό με σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία, όπως το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το Βραβείο κριτικών και το Prix Mediterranee.

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. 

Για το "Οι φωνές του ποταμού Παμάνο" τιμήθηκε το 2005 με το Βραβείο Καταλανών Κριτικών. 

Γι το "Confiteor" έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο Κριτικών Serra d’Or 2012, 

το βραβείο M. Angels Anglada 2012, 

το βραβείο La tormenta en un Vaso 2012, 

το βραβείο Crexells 2012, 

το βραβείο Courrier International για το καλύτερο ξένο μυθιστόρημα του 2013.