Το Αντίο στον Μάνο Ελευθερίου (Τα 20 Κορυφαία Τραγούδια του)

                 Μάνος Ελευθερίου, Το Τελευταίο Αντίο στον μεγάλο Στιχουργό 
Τα 20 Κορυφαία Τραγούδια του
                            

Το πρωί της 22ης Ιουλίου του 2018
ο Στιχουργός- Ποιητής Μάνος Ελευθερίου, αναχώρησε για την...
"Ατέλειωτη Εκδρομή"
στις "Μυρτιές του Άδη" ,
και στις Λαγκαδιές" του Παραδείσου",
αιφνιδίως και διακριτικά όπως έζησε,
, βυθίζοντας στο πένθος τον χώρο των Ελληνικών Γραμμάτων και του Τραγουδιού που για 5μιση δεκαετίες κόσμησε με την ξεχωριστή του παρουσία.
                Ποιητής, στιχουργός αρθρογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός και πεζογράφος, ο Μάνος Ελευθερίου σημάδεψε την Ελληνική Μουσική και το εθνικό ασυνείδητο με τα μαλαματένια λόγια του και την χαρακτηριστική τραγιασκούλα που δεν αποχωριζόταν "όχι από στιλ," όπως είπε στη Μαρία Κοζάκου," αλλά "απλά γιατί από νωρίς έχασε τα μαλλιά του και κρύωνε", όπως αποκάλυψε απομυθοποιώντας σεμνά τον εαυτό του, συνεχίζοντας σε χιουμοριστική διάθεση "Έχω μια συλλογή απο 50 τέτοια κασκέτα "όποιος θέλει έρχεται παίρνει".

   Έτσι ήταν ο Μάνος Ελευθερίου.
Ευγενής κι αιχμηρός.
Δημιουργικός κι αυτοσαρκαζόμενος.
Ανατόμος του ανθρωπινου πόνου.
Αυτόπτης μαρτυρας των καταιγίδων του αιώνα μας και εκείνος που μίλησε για τη Μελαγχολία της Πατρίδας, χαρτογραφώντας το εθνικό μας τραύμα.
Ένας μοναχικός ταξιδιώτης του λόγου, που αποποιούνταν κάθε βαρύγδουπο τίτλο, αλλά παρέμενε προσηνής κι ανοιχτός σε νέα παιδιά και σε όποιον ζητούσε να αγγίξει κάτι από τον μύθο του.
Ένα νοσταλγός της αθωότητας με ογκώδες αρχείο σχετικά με τη λαογραφία και τις παραδόσεις της Σύρου.
Με μια ιδιαίτερη εμμονή προς τον σαιξπηρικό Άμλετ που κρατούσε την κάρα του νεκρού πατέρα του ,όπως ο ίδιος βάστηξε την βαρύτατη πατρική απουσία λόγω των ναυτικών ταξιδιών του πατέρα του...
Με το υψηλότερο ιδανικό για επίθετο -εχοντας κ το όνομα και τη χάρη:Ελευθερία υμνησε κ αυτήν αναζητούσε πάντα...

         Δεν παντρεύτηκε ποτέ κι ούτε απέκτησε παιδια, στάθηκε όμως ένας από τους πνευματικούς πατέρες της σύγχρονης Ελλάδας, συντροφεύοντας την πικρία και τις αγωνίες του σημερινού ανθρώπου και μιας Ελλάδας, που παραπαίει ανάμεσα στον νεοπλουτισμό της Δύσης και τη νωχέλεια της Ανατολής.
Με τους στίχους του,υπήρξε απανέμι βροχερών αποχαιρετισμών κάτω από τη Μαρκίζα...
Συντρόφευσε τους απόμαχους αλλοτινών οραμάτων στα Καφενεία της συνθηκολόγησης.
Εγινε Κιβωτός της Εθνικής μας Μνήμης.
Στηλίτευσε Άπονες Εξουσίες, χωρίς ποτέ να υπαχθεί σε κομματικές ταμπέλες καθώς ύμνησε τους λαικούς αγώνες σε λογοκριμένα τραγούδια όπως τα κομμάτια της "Θητείας" και τιμώντας εμβληματικές  φιγούρες από τον Διάκο κ τον Μακρυγιάννη μέχρι στυλοβάτες της Αριστεράςσαν τον ο Πλουμπίδη και τη Λούξεμπουργκ.
Παράλληλα, όμως,δε δίστασε να στηλιτεύσει τα εγκλήματα του Εμφυλίου και από την πλευρά των κομμουνιστών, 
ενώ δηλώσε υπέρμαχος του Ναι κ της ευρωπαικής πορείας το 2015.
            Ένας πνευματικός άνθρωπος που δε δίστασε να αποδομήσει τη σοβαροφάνεια της σύγχρονης ελίτ, όταν σατιρίζοντας ίσως τις ίδιες τις περγαμηνές του,  έγραψε για την λαικοποπ τραγουδίστρια Πέγκυ Ζήνα το σουξέ "Αναθεώρησα" κ ένα σατιρικό κομμάτι για το Ηλία Ψινάκη!!

                     Αυτός ήταν ο Μάνος Ελευθερίου , μια αναπάντεχη παρουσία- ανένταχτη & suis generis που ζούσε αθόρυβα, με ένα χαμόγελο σφιγμένο νοσταλγώντας τη δική του ρομαντική Σύρο- της φτώχειας αλλά και της παιδικής ανεμελιάς που την...σκίαζε λίγο η αγωνία των Μαθηματικών!
     Γεννημένος 12 Μαρτίου 1938 στην Ερμούπολη της Σύρου, γιος ενός ναυτικού, μετακόμισε στο Χαλάνδρι με την αγαπημένη του μητέρα, που ανέθρεψε 4 παιδιά.
Σπούδασε στο Εθνικό Θέατρο χάρη στη γνωριμία του με τον Άγγελο Τερζάκη, αλλά μεράκι του αποδείχθηκε η γραφή.
   
Πρώτη του συλλογή ήταν ο Συνοικισμός στα 1962. 
Ο δίσκος που από νωρίς τον καθιέρωσε τον Μάνο Ελευθερίου
(και ερμηνευτικά τον Δημήτρη Μητροπάνο)στη δισκογραφία είναι το έργο σταθμός του Δήμου Μούτση, 
ο Άγιος Φεβρουάριος
Ακολουθούν συνεργασίες με 
τον Μίκη Θεοδωράκη 
τον Γιάννη Μαρκόπουλο
τον Γιάννη Σπανό
τον Στάυρο Κουγιουμτζή
τον Χρήστο Λεοντή                 

Η παρουσία του αισθητή και στη λογοτεχνία , αν κι αυτή άργησε, καθώς το έργο του "Ο Καιρός Των Χρυσανθέμων" απέσπασε Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2003.
Αίσθηση έκανε το έργο του Η Γυναίκα Που Πέθανε Δυο Φορές" για την εκτέλεση της ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη που τη δολοφόνησαν ΕΛΑΣΙΤΕΣ με τσεκούρι επί Εμφυλίου.
Ο προοδευτικός Μανος θα σταθεί με τόλμη απέναντι στη μικροκομματική κριτικη των φανατικών λεγοντας με παρρησία
Οι Άγγλοι και οι υπηρεσίες τους ήταν άθλιοι. Αλλά αυτό δεν μπορεί να καλύψει και τα εγκλήματα που γίνανε από την πλευρά του ΕΛΑΣ. Πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε την αλήθεια"
Αλλο έργο του υπήρξε Ο " Άνθρωπος Στο Πηγάδι" ένα ημιαυτοβιογραφικό ζοφερό κείμενο,που πηγάζει από την ατομική του μοναχικότητα.
Ξεχωριστό παραμένει το ποιητικό του έργο "Ο Νοητός Λύκος" ενα φιλοσοφικό σεργιάνι στον έρωτα, στις προσωπικές ματαιώσεις και στο μυστήριο του Θανάτου.Ένα φιλοσοφικό ποίημα, όπου η Ελληνική Ιστορία δηλώνει πάντα παρούσα και ρυθμιστής του ατομικού πεπρωμένου.

               Το 2013 Ακαδημία Αθηνών τίμησε τον Μάνο Ελευθερίου για τη συνολική του παρουσία στα γράμματα.
            Ας θυμηθούμε κάποια τραγούδια που κάθε Νεοέλληνας αξίζει να κουβαλά στις αποσευές του ως ανεκτίμητη προίκα και παρακαταθήκη.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 20 ΞΕΧΩΡΙΣΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

                1)Μαλαματένια Λόγια 

Μια σύντομη επισκόπηση της νεότερης ελληνικής Ιστορίας κ ένας απολογισμός προδομένων αγώνων, που τους "έπαιξαν ατα ζάρια οι αργυραμοιβοί..."

       

2)Το τρένο Φεύγει Στις 8 

Το τραγούδι το έγραψε ο Μάνος Ελευθερίου για έναν φίλο του που υπηρετούσε τη θητεία του.

                         

Τα Λόγια Και τα Χρόνια Τα Χαμένα 

                        

                3) Ο Χάρος Βγηκε Παγανιά

                         

4) Ποιος Τη Ζωή Μου

                             

5) Εκδρομή σε μουσική του Θανάση Γκαιφύλια με τη Μαρίζα Κωχ

"Αυτα που θελω να σου πω 

δεν τα θυμασαι

Κλεινεις τα μάτια μα - το ξερω!-

δεν κοιμάσαι...

                        

6) Δίκοπη Ζωή: Ο Ποιητής προσκυνά το χώμα που του δίνει δρόμο να διαβαίνει...

                                                             

7)Κάτω Απ τη Μαρκίζα ο σπαραγμός ενός  αποχαιρετισμού από τη Μοσχολιού που της είχε αδυναμία μη θεωρώντας καμιά άλλη ερμηνεύτρια ικανή να ερμηνεύσει το κομμάτι..

"Κι εσυ που ξερεις οσα η καταιγιδα

Δεν εχεις κατι για να μου πεις..."

                        

8)Τραγουδι για τα Καφενεια Ο θλιβερός απολογισμός μιας ηττημένης γενιάς "απο τους δρόμους που είδανε σφαγές στα πορνεία κ τα καφενεία" της παρακμής

σε ένα 5λεπτο διαμαντάκι υπερρεαλισμού κι οδύνης.

                  8

9) Γνωριμία Τώρα τη ζωή σου τη βρίσκω στο σφαγείο...

                

10) Στα Χρόνια Της Υπομονής...δε μας θυμηθηκε κανείς...Εμεις ομως θα θυμομαστε παντα τον Μάνο Ελευθερίου

                       

                                                                           

 11)Η Μπαλάντα Του Οδοιπόρου Χατζιδάκις κι ένας Μάνος Ελευθερίου που θρηνεί  για τους τάφους κι έναν κόσμο που δεν πονά...

                                                                

            12) ΟΙ Ελεύθεροι κι Ωραίοι

                                     

Ο Αμλετ Της Σελήνης ..."Από σπουργίτι έγινε Αητός" ο Μάνος Ελευθερίου με το μεγαλείο του λόγου του.

   

                             

                            Εγώ Είμαι ο Ξένος (Ο Δικαστής)                                               

                             Η Διαθήκη Εκείνος έχει φίλους του τα πουλιά ,αλλά η διαθήκη που άφησε ειναι κληρονομιά για όλους

                  

Ρημαγμενοι Κηποι :Το Σπίτι Γεμισε με Θλίψη...Κι ο Μανος Ελευθερίου σύντροφος στην οδύνη μας      

                                                

Σαν Κουρελί Πανω στο αλλο μπαλωμενη μια ζωη...

                                                      

                 

Και μια προσευχη του ερωτευμένου Ποιητη

Παναγιά Μου Γρηγορούσα 

                     

     

Τα αηδόνια πια δε φτάνουν στην Ιθάκη...

               

            

                 Σε Ποια Πατρίδα Θες Να Πας ...

...και σε ποια κοινωνια

                           Που ειν ολοι σαπιοι και πονουν

                                    Κι εχουν δυο τρεις που κυβερνουν

               Μέσα απ τα Καφενεία

Ενα συγκλονιστικο απελπισμενο τραγουδι για τον οπουρτουνισμο και το τελμα της πολιτικης μας ζωης

             

Μακρυα Απ τα Ψέματα (μουσική Χρήστος Λεττονός)

Χρόνια το αίμα ενός λαού

Καθρέφτης είναι τ'ουρανού"

Το πε και το'κανε:

Θα Φύγω Ένα Πρωί

 Μακρυα Απ τα Ψέματα 

Προτού Με Κλείσουν πάλι 

συρματοπλέγματα...

           

Είναι βέβαιο πως ο Μάνος Ελευθερίου έμεινε πάντα "Μακρυά απ τα ψέματα "

, σπάζοντας με τη δύναμη του λόγου του παντός είδους συρματοπλέγματα , είτε της Δικτατορίας, είτε  του συμφέροντος ή της κολακείας .

Ένας άνθρωπος που δεν υποτάχθηκε σε καλούπια ακόμη κι αν τού τα υπαγόρευε η ίδια του η προσωπική ποιότητα κι όσα κατέθεσε δεκαετίες ολόκληρες στο Ελληνικό Τραγούδι ως ένας από τους τελευταίους μεγάλους.

Με την ίδια αποκοτιά δηλώνοντας στο ζήτημα του Θεού αγνωστικιστής ως το τέλος, θα ζητήσει να τύχει πολιτικής κηδείας, η οποια τελέστηκε τη μαύρη  Τρίτη 24 Ιουλίου 2018, 12 το μεσημέρι...

Το στερνό αντίο απέτεισαν στον κορυφαίο στιχουργό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πλήθος εκπροσώπων του Ελληνικού Τραγουδιού και του Πολιτισμού:

Ανάμεσά τους ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Μάριος Φραγκούλης , η Ζυράννα Ζατέλη , ο Νότης Μαυρουδής, ο Χρήστος Λεονρής κι ο Θάνος Μικρούτσικος ο οποίος δίνει με θάρρος την προσωπική του μάχη με τον καρκίνο.

Η δήλωση του Νότη Μαυρουδή συνόψισε την ουσία της μέρας:

"Ξεκινήσαμε να θρηνούμε για τον Μάνο και φτάσαμε να θρηνούμε τόσους ανθρώπους απο τη μεγάλη φωτιά...Αν το ήξερε ο Μάνος θα ζητούσε να ...αναβληθεί η δική του κηδεία μπροστά στο πένθος τόσων ανθρώπων"

Και μες στην αναντικατάστατη απουσία μένει η αναρώτηση.

"Μαλαματένια Λόγια στο χορτάρι.

 Ποιος βρίσκει για την Άλλη τη Γενιά;;"

ΥΓ Ως Έλλη τον ευχαριστώ προσωπικά από καρδιάς, γιατί σε παρουσίαση του πρόσφατου βιβλίου του από τον Ίκαρο Μπαμπασάκη όταν του ζήτησα να κάνουμε συνέντευξη μού έδωσε με προσήνεια το τηλέφωνο του σπιτιού του να κανονίζαμε αυτό το ενδεχόμενο...

Δυστυχώς, δεν πρόλαβα να την υλοποιήσω και τον αποχαιρετώ με περίσσεια οδύνη, παίρνοντας το μάθημα ότι δεν πρέπει να αναβαλλουμε γιατί οι καιροί ου μενετοί...

Διαβάστε μια πρόσφατη εξομολόγηση του Μάνου Ελευθερίου στο Documento

ΛΙΣΤΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ