Η Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ, Lola Lafon
Είδος: Μυθιστορηματική Βιογραφία
Βαθμολογία: 7/10
Πρόκειται για την αθλήτρια που το 1976 στο Μόντρεαλ πέτυχε το ασύλληπτο , αυτό που κανένας δεν περίμενε ότι είναι δυνατόν να συμβεί στο πιο θεαματικό άθλημα των αγώνων:
Μια μικροσκοπική φιγούρα που ξεπέρασε τα ανθρώπινα μέτρα και πέτυχε το Απόλυτο που σίγουρα δε συμβαδίζει προς τη φύση του ανθρώπου.
Εκείνη που έφτασε το 10 και τρέλανε ώς και τα κομπιούτερς της Logines, αποδεικνύοντας πως το θαύμα του Ανθρώπου ποτέ δε θα υποταχθεί στην Τεχνολογία...
Αυτήν την αθλήτρια φαινόμενο, αναλαμβάνει να μας συστήσει με λυρισμό η Λόλα Λαφόν σε μια τολμηρή βιογραφική απόπειρα με τον όλο νόημα συγκλονιστικό τίτλο "Η Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ σε μετάφραση της Καρολίνας Μέρμηγκα (η οποία ξεχώρισε με το έργο της Ο Ελληνας Γιατρός). Βιβλίο που το περίμενα με ανυπονησία και προοπτικές.
Η "Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ" της Λαφόν θα μπορούσε να γίνει σημείο αναφοράς στην αθλητική ιστορια ειδικότερα στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία που παραμένει φτωχη.Υπάρχουν όμως πολλά αλλά, που σαμποτάρουν ανεπανόρθωτα μιαν εξαίσια έμπνευση....
Η αφήγηση της Lola Lafon παραλαμβάνει τη νεαρή Νάντια στους Ολυμπιακούς Αγώνες όταν, μετά το πρόγραμμα της στη δοκό, αναμένει τη βαθμολογία της για να δει τρομοκρατημένη τον φωτεινό πίνακα να αναγράφει "1.00", επειδή στις τεχνικές προδιαγραφές δεν ειχαν προβλεφθεί 4 ψηφία καθώς εθεωρείτο αδύνατον αθλητής ενόργανης να υπερβεί το 9, κάτι...
Κι όμως, άναυδοι οι κριτές εκείνη η τν μαγική βραδιά έγιναν μάρτυρες και μέτοχοι σε ένα θαύμα καθώς η χαριτωμένη 14χρονη με τις ερυθρόλευκες κορδέλες στα μαλλία εκτελούσε ένα άρτιο πρόγραμμα που άξιζε 10αρι.
Αυτό το στιγμιότυπο μας περιγράφει με περίσσιο λυρισμό η συγγραφέας σκιαγραφώντας με διάθεση σχεδόν ποιητική τα συναισθηματα που γεννησε η εκρηκτική αθωότητα της Κομανέτσι στην υφήλιο.
Από κει και πέρα η ιστορία ξεκινά κανονικά, από τον φιλόδοξο Ούγγρο Μπέλα Κάρολι που συνάντησε μια Πέμπτη τη Ναντια ενώ αναζητούσε στα σχολεία της πόλης Όνεστι κοριτσάκια για να τα προπονήσει στη φιλόδοξη ακαδημία που ίδρυσε με τη σύζυγό του, Μάρθα.Η αφήσηση παραστατική μας φέρνει συναισθηματικό δέσιμο με την ξεχωριστή μικρούλα.
Η αφήγηση εξελίσσεται σε διττό άξονα κι εδώ αρχίζουν οι παραφωνίες.
Το ένα κομματι είναι η αναδρομή στους σημαντικότερους σταθμούς της καριέρας της Κομανέτσι ,μέχρι την αυτομόλησή της στην Αμερική και λειτουργεί αρκετά καλά.
Τα ιντερμέντζα όμως, περιλαμβάνουν μια νοερή, μυθοπλαστική συνομιλία της συγγραφέως με την ίδια την Κομανέτσι που υποτίθεται σχολιάζει κι αξιολογεί τις αναφορές της συγγραφέως στη ζωή της, κι αυτή η έμπνευση είναι πραγματικά άστοχη- αν όχι και προσβλητική - αφού βάζει στο πρόσωπο της Νάντιας Κομανέτσι λόγια και αντιδράσεις που δεν της ανήκουν αφού στην πραγματικότητα ουδέποτε η συγγραφέας επικοινώνησε με την Κομανέτσι.
Θα μπορουσε όλο αυτό να λειτουργεί οπως η μούσα των αρχαίων ποιητών αν η Κομανέτσι σε αυτό δεν παρουσιαζόταν αντιδραστική, ενοχική και απρόθυμη να πει την "αλήθεια που" -υποτίθεται- "υπηρετεί μετ' εμποδίων" η βιογράφος Λαφόν...
Δεν είχαν λόγο υπαρξης αυτές οι ενότητες καθώς -συν τοις άλλοις- εκτροχιάζουν την κεντρική αφήγηση που γενικά παραμένει ελκυστική, διεσδυτική και διαφωτιστική όπου εστιάζει.
Ένα άλλο μειονέκτημα είναι η αποσπασματική παράθεση των γεγονότων.Δεν υπάρχει συνεχής ροή, αλλά αφηγηματικές στάσεις σε συγκεκριμένες στιγμες - πραγμα που ανακόπτει τον ειρμό και την χρονική αλληλουχία και μας εμποδίζει να κατανοήσουμε την εκκολαπτόμενη γυναίκα Νάντια παράλληλα με την αθλήτρια η οποία συντρίβεται από την τελειοθηρία και μια δαιμονοποίηση του σώματος.
Εξαιρετική, ωστόσο, στάθηκε η σκιαγράφηση του κοινωνικοπολιτικού πλαισίου όπου άνθησε το θαύμα Κομανέτσι.
Η συγγραφέας μας συστήνει την κομμουνιστική Ρουμανία του τυραννίσκου Τσαουσέσκου φωτίζοντας τολμηρά ένα προσωπολατρικό καθεστώς, με στοιχεία μιας στυγνής δικτατορίας που θέλησε να ορθώσει αντίπαλο δέος στη Σοβιετική Ένωση και πάλευε να κολακεύει τη Δύση αποστερώντας όμως τον λαό από τις κατακτήσεις και τα αγαθά της.
Παρακολουθούμε την εργαλειοποίηση των αθλητικών επιτυχιών προς δόξαν του Ηγέτη και του Κόμματος, σε ένα καθεστώς καχυποψίας και ασφυκτικού ελέγχου.
Αντιπροσωπευτικά στιγμιότυπα από την εξαθλίωση που επέβαλαν στους Ρουμάνους πολίτες οι φαύλοι και ιδεοληπτικοί ηγέτες τους γεννούν αγανάκτηση στον σύγχρονο αναγνώστη, ξεμπροστιάζοντας τα πρόσωπο της εξουσίας που υπό οποιαδήποτε σημαία παραμένει σιδηρούν και άπληστο..
Όλα αυτά αποδίδονται διαφωτιστικά στο βιβλίο της Λαφόν, ωστόσο στο ζήτημα της Κομανέτσι υπάρχουν κενά.
Όταν γράφεις ενα βιβλίο για το πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο των Αγώνων , όταν περιορίζεις σε λέξεις την "άφατη ομορφια", πρέπει να έχεις να πεις κάτι καινούριο ή να επιλέξεις τολμηρές αναφορές φτάνοντας το μαχαίρι στο κόκαλο.Αυτό δε συνέβη εδώ, παρά τις προσδοκίες μου.
Για παράδειγμα η συγγραφέας δε μας αναφέρει την πολυτάραχη φιλία της Κομανετσι με τη καταδικασμένη" δεύτερη" Θεοδώρα Ουγκουρεάνου.
Από τη βιογραφική αυτή απόπειρα απουσιάζει πλήρως το κεφάλαιο έρωτας, πέραν κάποιων περιστασιακών αναφορών στον γιο του Τσαουσέσκου και στον οδηγό των 4 Ρουμάνων προσφυγων που απέδρασαν μαζί με την Κομανέτσι το 89.
Η Λαφόν δεν αναφέρει λ.χ. τίποτα για τη φιλία της Κομανέτσι με τον Αμερικάνο συναθλητή της και πρωταθλητή της Ενόργανης Γυμναστικής Βurt Conner που θα σημαδέψει όμορφα το πεπρωμένο της, αργότερα...
Από την άλλη, αγγίζει ακροθιγώς μόνο, και υπαινικτικά, την αμφιλεγόμενη και πολυσυζητημένη σχέση της Νάντιας με τον γιο του Νικολάε Τσαουσέσκου, ο οποίος φημολογείται ότι την είχε κακοποιήσει με βασανιστήρια.
Το κεφάλαιο αυτό με σπερματικές αναφορές παραμένει εκνευριστικά ομιχλώδες.
Ξαφνικά μεταβαίνουμε στην επεισοδιακή απόδραση της Κομανέτσι μέσα από τα συνοριακά δάση της Ουγγαρίας και κατόπιν την πρεσβεία της Αυστρίας για να πατήσει επιτέλους επί αμερικανικού εδάφους, με την καθοδήγηση ενός παντρεμένου με τον οποίο κατηγορήθηκε ότι είχε αναρμοστο δεσμό...
Δε μαθαίνουμε πάντως τίποτα για τον μετέπειτα σύζυγό της, τον γελαστό Μπερτ.
Στην πρώτη πυρετώδη περίοδο όπου η Νάντια Κομανέτσι , ελεύθερη από το άγριο κυνηγητό του καθεστώτος, αποδύεται στον πυρετό του marketing στη μαυλιστική Αμερική η συγγραφέας την εγκαταλείπει , κλείνοντας το βιβλίο, χωρίς να ασχολείται με την ψυχολογική της διαδρομή έκτοτε, ούτε με τη μετέπειτα πορεία της που την οδήγησε σε έναν χλιδάτο γάμο και την αποκτηση ενός γιου στα 45 της χρόνια.
Από τη άλλη για να μην είμαι αφοριστική παραμένει η γοητεία της αφήγησης και κάποιες δυνατές στιγμές, ενώ ο υποψιασμένος φίλαθλος θα συγκινηθεί από τις αναφορές στην Όλγα Κόρμπουτ που πάτησε πάνω στην μπάρα του δίζυγου για να απογειωθεί σε μενα άλμα- έξοδο, που απαγορεύθηκε λόγω εξαιρετικής επικινδυνότητας...
....ή στην άτυχη Έλενα Μούσινα που πλήρωσε με τετραπληγία την επιμονή του ανάλγητου προπονητή της σε μια επικίνδυνη άσκηση που η ίδια φοβόταν να εκτελέσει...
Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα βιβλίο άκρως ενδιαφέρον που προσεγγίζει μια αινιγματική προσωπικότητα μιας αθλητικής ιδιοφυίας και που σίγουρα αναπαριστά μια γοητευτικα αντιφατική εποχή ,
όμως αφήνει με ενα αίσθημα ανικανοποίητου τον πιο ενημερωμένο φίλαθλο αναγνώστη που ήθελε να αισθανθεί και να γνωρίσει σε βάθος τον "άνθρωπο" πίσω από τη "Νεράιδα της Γυμναστικής"...
Το βιβλίο παρέμεινε "αναποφάσιστο" ανάμεσα στη μυθιστορηματική βιογραφία και το αθλητικό ντοκιμαντέρ.Κρίμα.
Δεδομένου πως το μοναδικό βιβλίο για την Κομανέτσι είναι το "Γράμματα Σε μια Νεαρή Γυμναστρια" που συνέγραψε η ίδια η Νάντια Κομανετσι- εκδόσεις Τραυλός- μια τέτοια βιογραφία ήταν μια καλή -αλλά τελικά χαμένη- ευκαιρία να αφουγκραστούμε με κάποια αντικειμενικότητα τη θλίψη της "Μικρής Κομμουνίστριας που Δε Χαμογελούσε Ποτέ", αλλά έφερε χαμόγελα και έμπνευση σε έναν όλόκληρο πλανήτη.
Το συστήνω, εντούτοις γιατί δεν υπάρχει κατι άλλο διαθέσιμο στη γλώσσα μας για την κορυφαία γυμνάστρια και μαζί με την ταινία ΝΑDJA του Alan Cooke μας φωτίζει μερικές σκιές πίσω από το λαμπερό 10.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου