Μπάμπης Τσικληρόπουλος, Ο Αετός Που Δάκρυζε

                                                                      Ο Αετός Που Δάκρυζε
                             Είδος: Κοινωνική Αλληγορία / ( Παιδική  Λογοτεχνία)
                                Βαθμολογία: 10/10 

                                                                   
Με κάτι από την αύρα των Εξαρχείων κ κείνη τη λαβωμένη αθωότητα των Σαλών, ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος κάνει διαχρονικά τη γραφίδα του κεντρί στην καρδιά μας, θίγοντας τις πληγές της Κοινωνίας μας με την ακατέργαστη πίκρα του πληγωμένου Παιδιού.
Ο στιχουργός του πολυαγαπημένου, κοινωνικού τραγουδιού των Θάνου Μικρούτσικου& Χαρούλας Αλεξίου "Ελένη") και συγγραφέας του βιβλίου "Ερασιτέχνης Άνθρωπος".,

το 2000 μάς χάρισε ένα πολύ ιδιαίτερο αφήγημα που κατατάχθηκε στα "Παιδικά Βιβλία",το "Ο Αετός Που Δάκρυζε", από τις εκδόσεις Πατάκη στη "Συλλογή Περιστέρια".           
Ωστόσο μια προσεκτικότερη "ματιά" αποδεικνύει πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα, που ταυτόχρονα μπορεί να αγγίξει και να διδάξει κάθε ενήλικη καρδιά. 
            Ελάτε, λοιπόν, να πετάξουμε παρέα με τον "Αετό που Δάκρυζε'!

Περίληψη

Οι Κυριακές στην Πιερία γίνονται ξεχωριστές χάρη σ'έναν πανέμορφο χρυσαετό που τα πρωινά συνηθίζει να πετάει πάνω από το Πάρκο της Ελευθερίας γοητεύοντας μικρούς και μεγάλους!

Η 4χρονη Ελένη, πληγωμένη από το διαζύγιο των γονιών της και την απουσία της μητέρας της, -με τη θλίψη να την έχει ωριμάσει πρόωρα- βρίσκει παρηγοριά στην παρουσία του παράξενου αετού.

Όταν μια Κυριακή η μικρή Ελένη πέφτει θύμα απαγωγής, ο αγαπημένος της χρυσαετός την απελευθερώνει και τη μεταφέρει στα απάτητα λημέρια του.

         Ανάμεσα στον χρυσαετό και την Ελένη αναπτύσσεται μια ιδιότυπη αγάπη που απαλύνει τις πληγές και των δύο τους, ενώ η μικρή Ελένη ανακαλύπτει τι κρύβουν τα Δάκρυα του Αετού.

Κι ενώ όλη η ανθρώπινη κοινότητα είναι ανάστατη από το "εξωφρενικό" γεγονός της παράταιρης συνύπαρξης, ο αετός κι η Ελένη του δίνουν μαθήματα ανθρωπιάς, που αναμορφώνουν τις ψυχές όσων τους συνάντησαν.

Σχολιασμός

Σίγουρα, η πρώτη εντύπωση είναι πως πρόκειται για μια παιδική ιστορία και σε αυτό συντείνουν η απλότητα της αφήγησης, η νηπιακή ηλικία της πρωταγωνίστριάς του και  η προσωποποίηση του Αετού,ο οποίος απροκάλυπτα αποκτά ανθρώπινα χαρακτηριστικά και συναισθήματα, διατηρώντας μόνο τα εξωτερικά γνωρίσματα και τις βιολογικές επιταγές του είδους του.

              Υπάρχουν, ωστόσο στοιχεία που με πείθουν πως στόχος του Τσικληρόπουλου δεν ήταν να γράψει μια παιδική ιστορία, αλλά να συνθέσει μια αλληγορία για τη φύση και το μεγαλείο της αγάπης!
            Από τεχνικής απόψεως, ο λόγος που απομακρυνόμαστε από το ενδεχόμενο μιας αμιγώς παιδικής ιστορίας είναι πως- πέραν της ανθρωπομορφικής συμπεριφοράς του αετού- δεν υπάρχει η παραμικρή υπόνοια μεταφυσικού στοιχείου, που θα ανήγαγε το βιβλίο αυτό στη σφαίρα του φανταστικού.Δεν υπάρχουν στοιχεία εντυπωσιασμού που θα μαγνήτιζαν ένα παιδί αναγνώστη.
Αντιθέτως, το βιβλίο φέρει μιαν αίσθηση σοβαρότητας- αν όχι πικρίας- που δε συνάδει με ένα ξεκάθαρα παιδικό βιβλίο. 
                 Επιπροσθέτως έχουμε σαφέστατο προσδιορισμό του χώρου, ο οποίος είναι αναγνωρίσιμος στον κάθε αναγνώστη: Tο Πάρκο της Ελευθερίας στην Κατερίνη- περιοχή που όντως συνιστά, λόγω του Ολύμπου,φυσικό βιότοπο του χρυσαετού.Τίποτα που να αντίκειται στο φυσιολογικό.
              Αυτή η απουσία αφαιρετικότητας σημαίνει ότι το έργο  του Τσικληρόπουλου επιδιώκει να απευθυνθεί στοχευμένα στη  δική μας, απτή κοινωνία- και μάλιστα στο σύνολό της κι όχι μόνο στα παιδιά!
               Εισχωρώντας τώρα στο περιεχόμενο του βιβλίου, ανακαλύπτουμε μια ιστορία με βαθιά και πολυδιάστατα κοινωνικά μηνύματα.Και πόσα θέματα δεν θίγονται!
Η πρωταρχική αίσθηση που δίνουν όλοι οι ήρωες-από τους ανθρώπινους χαρακτήρες μέχρι τον Αετό- είναι μια εις βάθος μοναξιά.
Η Ελένη που έχει στερηθεί τη θαλπωρή μιας ισορροπημένης οικογένειας.
Η μητέρα που επέλεξε την ευκαιριακή ευχαρίστηση εις βάρος των δικών της ανθρώπων.
Ο πατέρας που περιχαρακώθηκε στην οργή του υψώνοντας τείχη ακόμη κ από την ίδια του την κορούλα.
Και ο Αετός όμως είναι ένας μεγάλος Μόνος και βρήκε στον κόσμο των ανθρώπων και στη μικρή Ελένη ομολογία προς τη δική του θλίψη.
Ακόμη και οι διώκτες είναι άνθρωποι μόνοι-αποστεγνωμένοι από συναισθήματα.
Ένα βασικό αίτιο αυτής της μοναξιάς-στον κόσμο της κεντρικής ηρωίδας του βιβλίου- είναι μια οικογένεια διασπασμένη, όπου ο εγωισμός κι η ανευθυνότητα των δύο γονιών διαρρηγνύουν τη σχέση τους με το ίδιο τους το παιδί.Στο βιβλίο αυτό καταδεικνύεται ξεκάθαρα το γεγονός ότι τα πρώτα θύματα ενός διαζυγίου είναι τα παιδιά.
Παράλληλα προβάλλουν με έναν τρόπο διαισθητικό οι δυσκολίες του γονιού που συντηρεί τη μονογονεική οικογένεια με όλο το βάρος των υποχρεώσεων και της εξασφάλισης του παιδιού του στους ώμους του.
                  Άλλο ζήτημα που θίγεται στην ιστορία του Τσικληρόπουλου είναι η ρήξη του ανθρώπου προς τη Φύση: Ο Άνθρωπος εκδηλώνει τη δύναμή του με άκρατη αλαζονεία, όχι ως ευθύνη και φροντίδα προς το περιβάλλον, αλλά ως υφαρπαγή των πόρων και καταδυνάστευση των υπόλοιπων πλασμάτων που μοιράζονται τον πλανήτη μαζί του.
Ο εύστοχος τρόπος που παρουσιάζεται η πλεονεξία κι η ασπλαχνιά του ανθρώπου στον "Αετό Που Δάκρυζε" καταδεικνύει όλο τον παράλογο σαδισμό του Ανθρώπου, σε σημείο να φέρνει σε προβληματισμό και αμηχανία ενοχής τον αναγνώστη!
         Πέραν όλων όμως, κεντρικός άξονας του σύντομου αυτού έργου είναι ένα σπαρακτικό αίτημα αγάπης!
Είναι σαφές ότι η έλλειψη της αγάπης είναι η μητέρα των δεινών.
Είναι αυτή η αποστέρηση που αποκτηνώνει κι εξαχρειώνει τους φαύλους χαρακτήρες- οδηγώντας στο μαρασμό εκείνους που ανθίστανται και διατηρούν την ανθρωπιά -δηλαδή εν προκειμένω την Ελένη και το μελαγχολικό "της" χρυσαετό. 
Η αγάπη στον "Αετό Που Δάκρυζε" είναι η μόνη λύτρωση.

Η αγαπητική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Αετό και στην Ελένη είναι διαποτισμένη από έναν διάχυτο ερωτισμό.
       Το ερωτικό στοιχείο σε αυτήν είναι φυσικά απαλλαγμένο από τον ιδιόμορφο αισθησιασμό που διακρίνει, λόγου χάρη, μυθιστορήματα ενηλίκων, όπου επίσης έχουμε σύζευξη ετερόκλητων πλασμάτων "Κινγκ Κονγκ, "η Γυναίκα κ ο Πίθηκος" του Πίτερ Χόε κ.α.) 
Καμιά υπόνοια πόθου δεν υπάρχει.
Η μικρή ηλικία της ηρωίδας άλλωστε θα ήταν απαγορευτική για κάτι τέτοιο!
Η έννοια του έρωτα - απαλλαγμένη από τη σαρκική της διάσταση περιλαμβάνει όλες τις ψυχικές αρετές που δια μέσου αυτής στρέφουν τον άνθρωπο στα υψηλά.
Ένας έρωτας, που προστατεύει το αγαπημένο πρόσωπο με κάθε κόστος!
Ένας έρωτας που αντί να φλυαρεί ή να περιαυτολογεί κοντοστέκεται και αφουγκράζεται τον Άλλον.
Μια αρμονική αλληλοπεριχώρηση δυο μοναδικοτήτων, με τη διαφορετικότητα να γίνεται σεβαστή.
Δεν υπάρχουν ιδανικές καταστάσεις και χαρακτήρες:
Κανείς δεν απαιτεί από τον Άλλον να αλλάξει προς το δικό του "Τέλειο", γιατί σέβεται την ουσία του! Η άλλη πλευρά ωστόσο προσπαθεί να μετριάσει τις αρνητικές της πτυχές τείνοντας προς τη "χρυσή τομή", αυτό που ο Αριστοτέλης όρισε ως μέτρο...
Γιατί εκείνη μπορεί να επιτευχθεί, αρκεί να υπάρχει αγάπη.
Άλλωστε στον Πλάτωνα ο έρωτας είναι στροφή προς το Ιδανικό, το αρμονικό, το θείο!
             Στον "Αετό Που Δάκρυζε" βλέπουμε την αγάπη να γίνεται καταφύγιο, παραμυθία και να ανυψώνεται ως τη θυσία.
Ο έρωτας που τόσο αγαπάει, ώστε αντέχει να αποχωριστεί το αγαπημένο πρόσωπο και να επιστρέψει στη μοναξιά, όταν συνειδητοποιήσει πως η συνύπαρξη θα γίνει ανασταλτική για την περαιτέρω εξέλιξή του Άλλου...
Δε υπάρχει ίσως μεγαλύτερη θυσία που μπορεί να κάνει μια ερωτευμένη ψυχή από αυτή!
Τι έξοχη ΕΝ-ΩΣΗ ψυχών!Τι λυτρωτική παραχώρηση εαυτού!

Δεν είναι τυχαίο που σε αυτό το έργο τα δύο στελέχη αυτού του παράξενου, ερωτικού ζεύγους είναι ο Αετός και το μικρό Κοριτσάκι! 
         Ο Αετός συμβολίζει την ουράνια προέλευση του έρωτα, συμβολίζει τη λεβεντιά και την περηφάνεια, που τον διακρίνει!
         Το Παιδί είναι η ιδανική ενσάρκωση της αγνότητας, γιατί στον έρωτα πρέπει να πηγαίνεις αθώος,ανυστερόβουλος! Κανείς δε θα είναι χαμένος όταν δεν κυνηγά τη νίκη- όχι φυσικά από ηττοπάθεια, αλλά από δόσιμο! Ο Εραστής δεν επιδιώκει να αποδειχθεί ευφυέστερος, υπερέχοντας ή ορθώνοντας άμυνες έναντι του Άλλου: Ο Εραστής προτιμά να φαντάζει αφελής, παρά να ξεμπροστιάσει το ταίρι του.Προτιμά να χάσει παρά να αφήσει τον Αγαπημένο πίσω με άδεια χέρια. Είναι εκείνο που αναφέρει το λιτό συγκλονιστικό ρεφρέν στο ΛΙΝΑ του Παπακωνσταντίνου
"Πια δεν έχω χρόνο να σου εξηγώ/ μοναχά για σένα κάνω τον χαζό..." (Λιτό,αφοπλιστικό, καίριο- σαν την ιστορία μας).
             Βέβαια κάποιες στιγμές ο συγγραφέας παρουσιάζει τη μικρή Ελένη να εκδηλώνει στοργή και ωριμότητα στη σκέψη που θα περιμέναμε από μια ενήλικη, ερωτευμένη γυναίκα- αυτό το στοιχείο όμως δένει αρμονικά με την πλοκή και επιτείνει τη βαθιά συγκίνηση.
     Το σπουδαιότερο ίσως που μάς διδάσκει το παράξενο ντουέτο του βιβλίου, όμως, είναι πως η ομορφιά της αγάπης-ακόμη και σε ερωτικό επίπεδο- δεν περιχαρακώνεται στη δυαδικότητα, αλλά μετουσιώνεται και διαχέεται: 
Aυτός ο υπερβατικός έρωτας, αφού πυρπολήσει τις ψυχές των δύο, κατορθώνει με τη φωτιά του να διασκορπίσει τα σκοτάδια γύρω του και να ζεστάνει και όσους άλλους βρεθούν κοντά του, γιατί η αγάπη είναι πάντα μια ανεξάντλητη πηγή που έχει ανάγκη να δίνει.
Στο γάργαρο νερό της αναβαπτίζεται η ψυχή κάθε ανθρώπου! 
Κάτι άλλο που παρατηρώ σε επίπεδο υποσημείωσης είναι ότι το όνομα του κοριτσιού, "Ελένη", ίσως στον Τσικληρόπουλο βρίσκει μια ιδιαίτερη σημειολογία- αφού το επιλέγει συχνά σε ηρωίδες του με σωματικό κάλλος και ψυχική ανωτερότητα.(Ανεξήγητα κι ανεπαίσθητα εδώ διέκρινα ψήγματα από τα  κομμάτια "της νοσταλγίας" στο ιδιαίτερο έργο του Τσικληρόπουλο, τον "Ερασιτέχνη Άνθρωπο" όπου παρακολουθούμε την κάθοδο μιας ακόμη Ελένης του Τσικληρόπουλου στο Περιθώριο.) Ετυμολογικά πάντως το όνομα Ελένη" σημαίνει "Λαμπερή",Εκλεκτή"(<"ελάνη" ή κατά αλλους  αιρέω, αιρώ-αοριστος β -έιλον)!
            Δε χρειάζεται να παραφορτωθεί αυτό το υπέροχο βιβλίο του Τσικλήρόπουλου με παραπάνω αναλύσεις!
             Το βέβαιο είναι πως για άλλη μια φορά ο σημαντικός αυτός συγγραφέας και στιχουργός εγείρει γόνιμους κοινωνικούς προβληματισμούς με μια γλώσσα απλή, ξεδιπλώνοντας παράλληλα μια σπαρακτική ευαισθησία που δυστυχώς λείπει σήμερα από την πνευματική μας παραγωγή.
      Ίσως ο κόσμος της Τέχνης και του Πνεύματος να προσέφερε περισσότερα και ουσιαστικότερα στις δύσκολες μέρες της πατρίδας μας, αν όλοι οι επιφανείς δημιουργοί είχαν την ευστροφία,την πολιτικοποιημένη ματιά και την αγάπη στον Άνθρωπο τόσο απερίφραστα και τόσο απέριτα όπως ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος!  

Πετάξτε λοιπόν με τα αετίσια φτερά και νιώστε το δάκρυ του αετού να κυλά από τα δικά σας μάτια...

                                                   Ελισσάβετ Π. Δέδε


                                   ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ    Τσικληρόπουλος Μπάμπης (1939-2011)          

                                       
Ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος , θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στον Πύργο το 1939… αλλά δεν έμαθε ποτέ του γιατί –όπως σημειώνει στα βιβλία του. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στη γενέτειρά του και κατόπιν εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.Η συγγραφέας Ζωή Σπυροπούλου σε σχετικό αφιερώμά της για τον συγγραφέα στην εφημερίδα «Πατρίς» Πύργου της 6-5-2011 αναφέρει: «Γεννήθηκε το 1939,εποχή δύσκολη και ακατανόητη για ένα παιδί. Είδε το αδελφό του να πεθαίνει, τον άλλον, γραμματέα του ΕΑΜ στο νομό Ηλείας να σέρνεται στις εξορίες και τις φυλακές….»
          Για την ιδιαίτερη πατρίδα του συνήθιζε να λέει με πικρία « Ο Πύργος σκοτώνει τα παιδιά του».
           Ανήκει στη γενιά των συγγραφέων που ακολούθησαν τη διαδρομή από το θέατρο του παραλόγου, στην καταγραφή περιθωριακών φαινομένων του νεοελληνικού βίου.
Στα γράμματα εμφανίσθηκε για πρώτη φορά το 1966, με την ποιητική συλλογή «Επίσκεψη».
Άφησε τα χνάρια του στο νεοελληνικό θέατρο, δίνοντας σημαντικά έργα που παρουσιάστηκαν στο κρατικό και ελεύθερο θέατρο. Έγραψε σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο αλλά και μυθιστορήματα , παιδικά βιβλία, στίχους.
Ο Μπαμπης Τσικληρόπουλος, που όλη του τη ζωή αναζητούσε την πεμπτουσία της ζωής σε ομορφιές που οι άλλοι γύρω του προσπερνούσαν, είχε υπογράψει τους στίχους σε δύο από τα πιο αγαπημένα τραγούδια ,την «Ελένη»….Ζούμε σ’ έναν κόσμο μαγικό που υποχθόνια δουλεύει σε μοναδικό σκοπό…. και το «Γράμμα»
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος.

Έργα του:

Μυθιστορήματα: 

Ο Βαρώνος (το οποίο έγινε και ταινία σε σκηνοθεσία Σάκη Μανιάτη και Νίκου Ζερβού το 1996),
Η Οδύσσεια του Μήτσου,
Μην ξεχάσω και δε γυρίσω,
Αποδέσμευση,
Επίσκεψη,
Τα απομνημονεύματα ενός εμβρύου,
Ερασιτέχνης άνθρωπος (έγινε διασκευή για τηλεόραση),
Η δευτέρα παρουσία σε απευθείας μετάδοση

Θεατρικά έργα: 

Η έκπληξη,
Οι κερατάδες, Λέγε Μήτσο,
Η πρόσκληση,
Ο κύριος, 

Σάλτο Μορτάλε,
Οι γίγαντες, 

Ούρσουλα,

 Κραυγές κυριων,
Ο Παρασκευάς,
Ο κήπος με τα χελιδόνια,
Είμαστε όλοι θεατές,
Το υπόγειο,
Ωχ τα νεφρά μου

Τηλεόραση: \

Παραμύθια πίσω από τα κάγκελα του Ν. Τσιφόρου σε σκηνοθεσία Μ .Παπανικολάου,

Η επιστροφή σε σκηνοθεσία Αν. Τέμπου,
Η Κρουσταλλένια του Αν. Τραυλαντώνη σε σκηνοθεσία Γ. Μιχαηλίδη,
Ζητείται γνωριμία σε σκηνοθεσία Πωλ Σκλάβου,
Η μικρή μας πόλη σε σκηνοθεσία Χρήστου Ράλλη,
Η κρουαζιέρα της ελπίδας σε σκηνοθεσία Αντώνη Τέμπου

Κινηματογράφος: 

Ο Βαρώνος,
Τα βαποράκια σε σκηνοθεσία Παύλου Τάσιου,
Το πέταγμα του κύκνου σε σκηνοθεσία του Νίκου Τζήμα που ήταν και το κύκνειο άσμα του συγγραφέα

Παιδικά: 

Το νησί της χελώνας Καρέτα-Καρέτα,
Στο νησί της φώκιας Μονάχους-Μονάχους,
Στο νησί των γλάρων,
Τα Χριστούγεννα ενός χαμένου σκύλου
Ο αετός που δάκρυζε.

Ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος έφυγε σε ηλικία 72 ετών στις 30 Μαρτίου 2011 και ετάφη στη γενέτειρά του.

Πηγές : Γ. Γώτης, Δ. Κράγκαρης, Α. Φουσκαρίνης: Ανθολογία Ηλείων λογοτεχνών ,Μορφωτική Ένωση Λεχαινών,1981
Ηλειακή πρωτοχρονιά-Ηλειακό πανόραμα 12 (Λεωνίδας Καρνάρος :Στο δρόμο προς την αιωνιότητα-Ηλείοι πνευματικοί δημιουργοί