ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΙΤΛΩΝ

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020

ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ, Ροδανθός

                                                                                          Ροδανθός, Σόφη Θεοδωρίδου
                                         Ιστορικό Μυθιστόρημα
                                     Βαθμολογία 8,5/10
Η αγαπημένη και πολυγραφότατη  Σόφη Θεοδωρίδου εξακολουθεί και φέτος να μας σεργιανά στην Eλληνικη Ιστορία παρέα με ωραίους ανθρώπους που μοχθούν για τις όμορφες αξίες της ζωής.
Σταθμός της, αυτή τη φορά, τα πολύπαθα Δωδεκάνησα,
 και συντροφιά του αναγνώστη μια ξεχωριστή γυναίκα που στο πέρασμά της σκορπά τα αρώματα του ρόδου...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Παραμονές του 20ου αιώνα, 17χρονη Σμαράγδα καταφθάνει άγουρη κοπέλα στη Σύμη βρίσκοντας έναν απρόσμενο συμμάχο στο πρόσωπο του ισχυρού Μόσκοβου.
Στη Σύμη των Σφουγγαράδων, κάτω από τις φτερούγες του εμβληματικού της Ταξιάρχη, η Σμαράγδα θα βρει την ευτυχία στο πρόσωπο του καραβοκύρη Μιχάλη και μόνο η ατεκνία θα σκιάζει το φωτεινό σπιτικό τους.
Στη ζωή τους όμως μπαίνει ο μικρός Γιουσίφ με το μυστηριώδες παρελθόν που τον καταδικάζει στον ρατσισμό των γύρω του.
Εν τω μεταξύ ο νέος αιώνας επιφυλάσσει πολλές θύελλες. Βαλκανικούς Πολέμους Πρώτο Παγκόσμιο ,Μικρασιατική Καταστροφή ενώ για τα Δωδεκάνησα σηματοδοτεί εναλλαγή κατακτητών.
Μια γυναίκα συνδετικός κρίκος 3 γενεών και ο πόθος της ελευθερίας οδηγός ενός ολόκληρου γένους που χρόνια στεςνάζει κάτω από τη σκλαβιά -κρατά όμως ελεύθερο το πνεύμα και άσβεστη τη φλόγα της δημιουργίας και τη αγάπης.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η Σόφη Θοεδωρίδου έχει από χρόνια συστηθεί στο κοινό ως μια συνεπής μυθιστοριογράφος η οποία κατορθώνει να μετουσιώσει αληθινές ιστορίες σε μυθιστορηματικές εμπνεύσεις που υποτάσσονται στην ιστορική συγκυρία διατηρώντας, παράλληλα, τη μυθιστορηματική φλόγα που διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Αυτή τη φορά πεδίο δράσης είναι τα πολύπαθα Δωδεκάνησα μια από τις περιοχές του ελληνισμού που υπέφεραν περισσότερο από το πέρασμα πολλαπλών εχθρικών δυνάμεων που βεβήλωσαν τα χώματά τους και έθεσαν υπό διωγμόν το ελληνικό στοιχείο.
Εκπροσωποί τους στον "Ροδανθό" είναι η Σύμη και η Ρόδος.
Το δράμα της σαγηνευτικής Ρόδου είχε παρουσιαστεί προ διετίας στην εξαίσια έμπνευση της κυρίας Τιτίτσας Πιπίνου "Το Κορίτσι του Αλεσσάντρο".
 Θεματολογικά ο "Ροδανθός" έρχεται να ενισχύσει και να συμπληρώσει βιβλιογραφικά εκείνες τις δυο εμπνεύσεις, καθώς το ταξίδι μας πριν τη Ρόδο τώρα ξεκινά απο τη Σύμη- με την προστασία του εμβληματικού Πανορμίτη έμπνευση και καταφύγιο για το δύσβατο αλλά και συναρπαστικό ριζικό των βουτηχτάδων. Το ζοφερό ριζικό των σφουγγαράδων το είχε προσεγγίσει κι η Ιφιγένεια Τέκου στο "Δεξί Κιτρινο Λουστρίνι" από τη γραφική Κάλυμνο...(παρουσιαση ΕΔΩ) 
 Πέρα από τι ιστορικό του πρόσημο, ο "Ροδανθός" ανήκει στα βιβλία της Θεοδωρίδου που φέρουν ένα σαφέστατο γυναικοκεντρικό πρόσημο.
Κεντρική του ηρωίδα η Σμαράγδα, μια σαγηνευτική και δυναμική γυναίκα που κυριαρχεί σε όλο το μυθιστόρημα [και στις ζωές των υπόλοιπων ηρώων, που την πλαισιώνουν] με όρους υφέρπουσας μητριαρχίας...
Η Σμαράγδα γίνεται ο συνεκτικός αρμος της οικογένειας,  και η παρουσια της διατρέχει τις ζωές στο νησί- διαχρονική και γοητευτική όπως ο πόθος της Λευτεριάς.
Αν η γραφή της Θεοδωρίδου δεν ήταν τοσο "γηίνη" θα μπορούσαν να αποδοθούν συμβολικές διαστάσεις στη φιγούρα της Σμαράγδας, που μένει παρούσα πάντα όσο τα Δωδεκανησα αγωνίζονται για την εθνική τους επιβίωση και για το όνειρο της Λευτεριάς και "τελεύει το έργο της επι γης" οταν πια κυματίζει στο Δημαρχείο της Ρόδου η Γαλανόλευκη...
      Ξέρουμε όμως πως πρόθεση της συγγραφέως ειναι να προσφέρει απτές ιστορίες αληθοφανών ηρώων, πασπαλισμένες με ιστορική γνώση και ηθογραφικές πινελιές οπότε είναι ισχνή οποια συμβολική διασταση..
Είναι σαφής, πάντως, η σαγήνη που ασκεί η Σμαράγδα στη συγγραφέα  κάνοντας την να εστιάζει υπέρμετρα σε κείνη.
       Σε αυτό το σημείο ίσως ενυπάρχει μια μικρή ανισομέρεια που παραμερίζει κάποιους χαρακτήρες- μυθοπλαστικά πιο ενδιαφέροντες απο εκείνη, όπως ο τόσο ιδιαίτερος Γιουσίφ, παρόλαυτα η πολυπρόσωπη αυτή ιστορία προσφέρει πολυδιάστατες εικόνες και εμπνέει ποικίλα συναισθηματα στον αναγνώστη..
Πιθανόν το μέγεθος και οι 750 σελίδες του βιβλίου προκαλέσουν δέος στον αναγνώστη- κι όμως η γραφή κυλά άνετα κι ευχάριστα! 
Η Σόφη Θεοδωρίδου κατορθώνει να συνθέσει άλλη μια σφιχτοδεμένη πλοκή με την πένα της να γίνεται διεισδυτική, χωρίς όμως να κουράζει τον αναγνώστη...
Το υλικό της κυρίας Θεοδωρίδου κι ο επιδέξιος χειρισμός του "δικαιολογούν" τη μεγαλη έκταση του μυθιστορήματός της.
            Ο "Ροδανθός", στην ουσία αποτελεί μια σάγκα - μια οικογενειακή , δηλαδή , ιστορία τριών γενεών, που παρακολουθούν την κρισιμότερη πεντηκονταετία των Δωδεκανήσων, μέσα από ένα πρίσμα ανθρωποκεντρικό κι εμπλουτισμένο με πλουσιότατα λαογραφικά στοιχεία, που αποδεικνύουν την εντρυφή μελέτη της συγγραφέως πάνω στο θέμα...
Σίγουρα πρόκειται για λεπτομέρειες που -εν μέρει-επιβραδύνουν τη δράση όχι όμως σε σημείο να πλατειάζει η αφήγηση, αλλα μονο για να καταστήσουν τις καταστασεις περισσότερο "βιωματικές" για τον αναγνώστη..
Χάρη σε αυτες τις λεπτομέρειες αναβιώνει πιστά η εποχή και ο  αναγνώστης καθίσταται κοινωνός των ιδιαιτεροτήτων και της εποχής και της νησιωτικής ζωής κάτω  από την άνομη εξουσία του κατακτητή...
Με περιεκτικές αναφορές η Σόφη Θεοδωρίδου παρουσιάζει την οδυνηρή μετάβαση από την ακατέργαστη νωχέλεια και τη ξεκάθαρη βαρβαρότητα των Οθωμανών, στην πιο συστηματική ύπουλη κτηνωδία των ομόθρησκων Ευρωπαίων -Ιταλών αρχικά αλλά και Γερμανών.
Τα παρασκηνιακά παιχνίδια των Μεγάλων Δυνάμεων, η ιταλική κουλτουρα, η σκληρότητα του ιταλικού φασισμού -προοοίμιο του ολοκληρωτισμού που θα σαρώσει την Ευρώπη και τη χώρα μας ολόκληρη στην Κατοχή...
Οι σκληροκαρδοι ηγέτες των ιταλοκρατυούμενων Δωδεκαήσων που καταρρίπτουν το μύθο του "καλού Ιταλού" , όπως τον διέσωσε κυρίως η συνηθκολόγηση του Μπαντόλιο.
Διάσπαρτα τα ιστορικά στοιχεία ενσταλαγμένα σε σωστές δόσεις μέσα στο κείμενο.
Ένα από τα πιο δυνατα στοιχεία του βιβλίου είναι πως η πορεία των ηρώων του- με προεξάρχουσα τη Σμαράγδα- αναδεικνύει τις ευγενεστερες αξίες της ζωής: Φιλότιμο, Μόχθο, Καλοσύνη, Συγχώρεση.
Η συγγραφέας ανυψώνει την Οικογένεια, την Τιμιότητα, τη Φιλία και τη Συμπόνια στον Πάσχοντα Πλησίον αφήνοντάς τα να πέσουν σα "σπόροι φιλόδοξοι"  στο χώμα της ψυχής μας!
Δεσπόζοντα ρόλο παίζει η μητρική αγάπη στην πιο σπαρακτική της ίσως εκδοχή (κι ίσως άξιζε εδώ η συγγραφέας να έχει επιμείνει ακόμη περισσότερο.) 
Εκείνο που μένει ως απόηχος αυτού του εξαισιου μυθιστορήματος είναι σίγουρα η αγάπη στην πατρίδα και η λαχτάρα της Λευτεριάς, που χωρις να προσλαμβάνει επικό χαρακτήρα στεκεται πάνω απο πλούτο και προσωπική ευημερία.
Πάνω από όλα όμως ο "Ροδανθός" της Σόφης Θεοδωρίδου παραμένει ένας ύμνος στην Οικογένεια που ως θεσμός συνέβαλε αποφασιστικά στην επιβίωση του πολύπαθου Έθνους μεσα στις μπόρες των Καιρών...


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου