Φρανκ Νταραμποντ/ STEVEN ΚΙΝG, Shawshank Redemption“. [ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΟΔΟΣ: Ρίτα Χέιγουορθ]Το σενάριο που πουλήθηκε για 1 ΔΟΛΛΑΡΙΟ!

                          Φρανκ Νταραμποντ, ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΟΔΟΣ: Ρίτα Χέιγουορθ

                                   Είδος :Koινωνικό Δράμα

Σκηνοθεσία: Φρανκ Ντάραμποντ (1994)
Παίζουν: Τιμ Ρόμπινς στο ρόλο του (Άντι Ντυφρένς)

Μόργκαν Φρίμαν (Έλις Μπόιντ «Ρεντ» Ρέντινγκ)
Μπομπ Γκάντον ( Σάμιουελ Νόρτον)
Γουίλιαμ Σάντλερ  (Χέιγουντ)
Κλάνσι Μπράουν  (Μπάιρον Χάντλεϊ)
Γκιλ Μπέλοους  (Τόμι Γουίλιαμς)
Μαρκ Ρόλστον  (Μπογκς Ντάιαμοντ)
Τζέιμς Γουίτμορ ( Μπρουκς Χέιτλεν)

 Διάρκεια: 137 λεπτά 
Βασίζεται στη νουβέλα του Στίβεν Κινγκ με τον τίτλο “Rita Hayworth and Shawshank Redemption“.

[Η Ρίτα Χέιγουορθ στις Φυλακές του Σουσάνκ

Ο Στήβεν Κινγκ ("Το Αυτό", Πράσινο Μίλι" κλπ) είναι από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς της σύγχρονης εποχής. Πολυγραφότατος- ενώ σε ένα λογοπαίγνιο με το επίθετό του, αποκαλείται

ο "βασιλιάς του τρόμου"...

Ανάμεσα όμως στην πληθώρα των βιβλίων του υπάρχουν κάποια έργα που πραγματικά ξεχωρίζουν κι αποδεικνύουν ότι είναι τω όντι μεγάλος...

           Ένα από τα κορυφαία του βιβλία που δικαιώνουν τη φήμη του είναι αναμφίβολα το κοινωνικό του δράμα "Η Ρίτα Χέιγουορθ Στις Φυλακές του Σουσάνκ", που απογειώθηκε κυριολεκτικά από τη σκηνοθετική προσέγγιση του Φρανκ Ντάραποντ και έχει χαρακτηριστεί από το κοινό του πλανήτη ως η "καλύτερη ταινία", σε πείσμα των Όσκαρ, που ποτέ δεν ήρθαν γι αυτή!

Η "Τελευταία Έξοδος" αποτελεί το τρανότερη απόδειξη "πως δεν είναι οι διακρίσεις που καθορίζουν πάντα την αξία μιας ταινίας"

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο Άντι Ντουφρέιν είναι  ένας φέρελπις τραπεζίτης που από μια κακή συγκυρία καταδικάζεται άδικα για τον διπλό φόνο της γυναίκας του και του εραστή της.

Με ποινή δις ισόβια μεταφέρεται στο σωφρονιστικό κατάστημα του Σούσανκ- μια από τις σκληρότερες φυλακές της Αμερικής, κάτω από την εποπτεία του θρησκόληπτου διευθυντή Χάντλεϋ.

Εκεί θα συνδεθεί με τον Ιρλανδό επίσης ισοβίτη, Έλις Μπόυντ Ρεντινγκ ("Red") ο οποίος διακινεί πράγματα μες στη φυλακή 

Μες στην κόλαση της φυλακής ο Άντι πασχίζει να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του και να μη μετατραπεί σε κτήνος!

Αρωγό του θα έχει το δυνατό του μυαλό και το όραμα να χτίσει μια βιβλιοθήκη για να διατηρήσει το φρόνημα των φυλακισμένων, μέσα σε ένα σύστημα που διαρκώς προσπαθεί να συνθλίψει τον άνθρωπο...!

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Αν θέλαμε να ορίσουμε επισήμως  τι θα πει "καλή κινηματογραφική ταινία",

θα περιλαμβάναμε σίγουρα εκ των ουκ άνευ τα απαραίτητα στοιχεία 

της Πλοκής,

της αβίαστης Ροής 

της Αγωνίας,

των υποδειγματικών Ερμηνειών,

ανθρωπιά που αγγίζει την ψυχή,

-και φυσικά το μήνυμα εκείνο, που αναμορφώνει στάσεις ζωής ... 

ή "απλά" θα αναφωνούσαμε τον τίτλο: "Τελευταία Έξοδος" και θα τα είχαμε συμπεριλάβει όλα!!!!!

            Πρόκειται πράγματι για τον ορισμό της κοινωνικής ταινίας! Μια Ωδή στη λαχτάρα της Ελευθερίας, μια ελεγεία της ελπίδας!

Ένα ευφυές αριστούργημα που μέσα από μια δραματική ιστορία κατορθώνει να θίξει επιδέξια πλήθος κοινωνικών ζητημάτων όπως η θέληση για ζωή, 

η φιλία, 

η επανένταξη , 

ο φαρισαϊσμός της θρησκοληψίας, 

ο ιδρυματισμός , 

η αυτοπαγίδευση 

η αξία του Πολιτισμού στη ζωή του ανθρώπου.... 

Η ταινία παρά τον παραπλανητικό -στα όρια του spoiler τίτλο της- διαδραματίζεται μες στις πιο σκληρές αμερικάνικες φυλακές λίγο μετά τον ΒΠΠ- κι ελάχιστη σχέση έχει με την ειδυλλιακή Χέιγουορθ, αφού ο μελαγχολικός της κόσμος έρχεται σε αντίθεση μάλιστα με την χολυγουντιανή λάμψη εκείνης.

Στο επίκεντρο η ταινία φέρνει τη φιλία δύο ισοβιτών αναδεικνύοντας ένα αλησμόνητο ερμηνευτικά ντουέτο -τον Τim Robbins και τον Morgan Freeman σε μιαν απολαυστική "διωδία", που υμνεί την ανδρική Φιλία, την Αλληλεγγύη, την Πίστη!

Μέσα από τα δυο πρόσωπα, αξιοποιώντας την καταπραϋντική και ζεστή αφήγηση του Morgan Freedman, o Darapord ιχνηλατεί τη μικροκοινωνία  των φυλακών -έναν μικρόκοσμο αδυσώπητο, με την ασυδοσία και  ένα ιδιότυπο κώδικα τιμής σε αντιφατική συνύπαρξη: Εκεί που μπορεί να συναντήσεις την απόλυτη κτηνωδία αλλά κι απρόσμενη ανθρωπιά!

Στην κορυφή αυτού του κοινωνιογράμματος στέκεται ο Διευθυντής των φυλακών με τον Μπομπ Γκάντον να "δίνει" -χαμηλόφωνα ,αλλά καίρια- έναν από τους πιο μοχθηρούς και υποκριτικούς χαρακτήρες στα κινηματογραφικά δρώμενα!

          Έπειτα οι δεσμοφύλακες "φυλακισμένοι" κι αυτοί πολλές φορές στα πάθη τους, μέσα σε έναν ιστό διαφθοράς, που δεν αφήνει αμόλυντο κανέναν.

Η ταινία εξελίσσεται γραμμικά δίνοντας αντιπροσωπευτικά στιγμιότυπα από μια πολυετή κάθειρξη, σκιαγραφώντας ποικίλους ανθρωπότυπους, μέσα από στιγμές σκληρές αλλά και τρυφερές συνάμα! Στη φυλακή συναντούμε τον νταή, τον λιποτάκτη, τον στωικό. Στην ταινία αυτή προβάλλουν περιπτωσιολογικά "Aυτόι Που Βούλιαξαν κι Αυτοί που Σώθηκαν", και ο Steven King Με την αρωγή του Φρανκ Νταραπόρντ "ιχνηλατούν τις διαφορές μεταξλυ των ηττημένων και των νικητών- ακριβώς όπως στον ακραίο εγκλεισμό που ψυχογράφησε στη δική του αριστουργηματική πραγματεία ο επιζήσας του Άουσβιτς , ο Ιταλοεβραίος Primo Levi.

        Ανάμεσα σε όλους, στην ταινία ξεχωρίζει ο "γεράκος Μπογκς Ντάϊαμοντ", στον πιο γνήσιο και βαθύ χαρακτήρα όλου του έργου, και συντρίβει την καρδιά σου. 

Ερμηνεία σπαρακτικά αυθεντική 

            Κατά τα άλλα, κάτω από το στοργικό βλέμμα του Ρεντ ξετυλίγεται η μυστηριώδης προσωπικότητα του χαρισματικού Άντι που, με εφόδια την εκπληκτική του μόρφωση και την αγάπη του για τη γεωλογία και το σκάκι  ορθώνει το δικό του ανάστημα κόντρα στο συρματόπλεγμα, κόντρα στο σκοτάδι , κόντρα στη καταδυνάστευση κάθε είδους!  

            Πόσο ευφυϊώς ο σκηνοθέτης ανυψώνει την αξία της Τέχνης και τον επιτευγμάτων του Πολιτισμόυ ως πράξεις αντίστασης σε κάθε είδους βαρβαρότητα!

Εκεί όπου το Βιβλίο η Μουσική ανοίγουν ορίζοντες πέρα από τα κάγκελα- σιδερένια ή συμβολικά- εξευγενίζουν την ανθρώπινη φύση και χαλιναγωγούν τα ένστικτα, στρέφοντας το άτομο σε υψηλές αναζητήσεις!

[Ποιος βάσταξε να μείνει αδάκρυτος τη στιγμή της άριας από τους "Γάμους του Φίγκαρο";].

       Διακύβευμα στην "Τελευταία Έξοδο" είναι η διάσωση της έννοιας του Ανθρώπου μέσα στις ακραίες Αντιξοότητες που στήνουν το κοινωνικό σύστημα και η σκοτεινή ψυχολογία μιας "περιθωριοποιημένης αγέλης".

Σε επίπεδο ενδοσκοπικό η ταινία αγγίζει την έννοια των εσωτερικών μας φυλακών που ο Αλεξανδρινός μας ποιητής Κ.Π. Καβάφης έθιξε στο συγκλονιστικό του ποίημα "Τείχη"

Στην ταινία αυτή αντιπαρατίθεται το πείσμα και η πίστη με κείνη τη συντριπτική ρήση του Ρέντ : "H ελπίδα είναι επικίνδυνη"! 

              Στα ήσσονα δίπολα της ταινίας ποτε αναδεικνύεται το ένα πότε το αλλο.

             Δεν είμαι σίγουρη αν το φινάλε είναι εκείνο που ζητούσε πραγματικά αυτή η ταινία. Σίγουρα δεν αποτέλεσε την κορύφωση της, αλλά δε με νοιάζει κιόλας!

Είναι από τις ταινίες που το απώτερο μήνυμά τους υπερβαίνει την καθεαυτή πλοκή.

Η σπουδαιότερη προσφορά από την ταινία "Τελευταία Έξοδος" είναι η προτροπή να παλεύεις μέχρις εσχάτων χωρίς να εγκαταλείπεις την ελπίδα, που είναι το κίνητρο  να συνεχίζεις!

Προσωπικά την προτιμώ από το άλλο δράμα φυλακών του King το "Πράσινο Μίλι" από την άποψη ότι στηρίζεται σε ρεραλιστικά στοιχεία κ δεν εμπεριέχει τον εντυπωσιασμό του ανεξήγητου ή του μεταφυσικού στοιχείου...

        Εκείνο που αποδεικνύει πόσο μεγάλο κινηματογραφικό και ηθικό επίτευγμα αποτελεί η "Τελευταία Έξοδος" είναι ότι  συσπειρώνει το κοινό στην άποψη πως σε "σημαδεύει", και μπορεί να αποτελέσει... γέφυρα συμφιλίωσης ανάμεσα στους σινεφίλ και τους λάτρεις του mainstream, καθώς σήμερα χαίρει καθολικής αποδοχής- γεγονός που απαλύνει το Όσκαρ και τις εισπράξεις που άδικα στερήθηκε την χρονιά προβολής της!

Είχε την ατυχία του κακιστου timing, αφού το 1994 συνέπεσε με τo Pulp Fiction και το Forrest Gumb -

(αιτία που ο Τομ Χανκς αρνήθηκε την αρχική πρόταση  να ενσαρκώσει αυτός τον Άντι.)

με τον καιρό όμως κέρδισε μια θεση στο πάνθεον των κορυφαίων ταινιών του Παγκόσμιου Σινεμά.

                  Κάποιοι ενίστανται με την επιλογή του κοινού να αναδείξει την "Τελευτάια Έξοδο" σε κορυφαία ταινία όλων των εποχών στο ΙΜDB έναντι άλλων πιο περισπούδαστων αριστουργημάτων.

Δεν ξέρω αν είναι υπερβολή αυτό.

Ωστόσο, νιώθω πως το σημαντικότερο για ένα έργο είναι να κοινωνεί ένα υψηλό μήνυμα με γλώσσα διαχρονική , τρόπο μεστό και  προσιτό σε όλο το κοινό- κι όχι σε μια περιορισμένη "εκλεπτυσμένη" μερίδα  του.

Η Τελευταία Έξοδος ανήκει σε αυτές τις σπουδαίες ταινίες που το πετυχαίνουν απόλυτα, γεμίζοντας την ψυχή μαχητικό πνεύμα και ελπίδα, αφού 

"Μόνες αδιαπέραστες φυλακές είναι εκείνες που καβαφικά χτίζουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας" 

και "Χαμένη σίγουρα είναι μόνο η μάχη που δε δώσαμε"!

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 10/10!(όταν η δικαίωσή σου υπερβαίνει έαν Όσκαρ)

                        ΕΠΙΜΕΤΡΟ "ΤΑ ΤΕΙΧΗ " ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

                    Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
                     μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

                     Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
                 Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

                                διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
                            A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

                          Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.

                          Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.         

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΤΗΒΕΝ ΚΙΝΓΚ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ 

ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "Επιλογή- Θύραθεν" 

σε ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΩΤΗΡΗ ,

με 160 σελίδες!

Πρωτότυπος Τίτλος Rita Hayworth and Shawshank Redemption

Χρονολογία Πρώτης Έκδοσης 1990

ΙSBN 10: 9608097517

ΠΕΡΙΛΗΨΗ : ΡΕΝΤ:-"Τα μόνα πράγματα που αρνούμαι να εμπορευτώ εδώ μέσα είναι τα όπλα και τα σκληρά ναρκωτικά.

Δεν έχω σκοπό να βοηθήσω κανέναν να πεθάνει ή να σκοτώσει κάποιον άλλον.

Έχω τόσους θανάτους μέσα μου, που μου φτάνουν για όλη μου τη ζωή..."

Ενδεικτική τιμή είναι 12, 90 αλλά μπορείτε να το βρείτε και 

με 8,90ευρώ (Πολιτεία, Public , Πρωτοπορία)