Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019

Θοδωρής Παπαθεοδώρου,Το Αστρολούλουδο Του Βοσπόρου (1)

                                   Μέρες της Πόλης (1) :  Το Αστρολούλουδο Του Βοσπόρου , Θοδωρής  Παπαθεοδώρου
                                               Είδος: Δράμα Εποχής
                                               Βαθμολογία 9,5/10

Το 2004, ο συγγραφέας-και δάσκαλος- Θοδωρής Παπαθεοδώρου έκανε μια δυναμική είσοδο στον χώρο του κοινωνικού μυθιστορήματος που- μάλιστα- συνομιλεί με την Ιστορία.
Αναβιώνοντας λοιπόν μέρες της Πόλης, μέσα από έναν βαθιά τραγικό έρωτα, ο συγγραφέας έθεσε βάσεις μιας φιλόδοξης παρουσίας στα λογοτεχνικά δρώμενα.
Το "Αστρολούλουδο Του Βοσπόρου" του Θοδωρή Παπαθεοδώρου άνθισε ευωδιάζοντας τους αναγνώστες του με τα μύρα της Μνήμης και της Αγάπης, αποσπώντας Βραβείο Καλύτερου Έργου Μνήμης 2003-2004 στο πλαίσιο του 20ού Πανελλήνιου Συμποσίου Ποίησης και Πεζογραφίας!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Χαρά Σεκέρογλου είναι μια ατίθαση έφηβη που μεγαλώνει στην Κωνσταντινούπολη,
μεσούντος του Ά Παγκοσμίου Πολέμου.
Μοναχοκόρη του φιλόπονου εμπόρου Παναγιωτάκη και της ωραίας Ρόζας με το ταραχώδες παρελθόν, η Χαρά αναπτύσσει ένα πνεύμα ελεύθερο, που εμπνέεται από τις σάγκες του Ρομί,
και τις κοριτσίστικες ονειροπολήσεις, διαποτισμένες με τα αρώματα της Ανατολής.
Μια μέρα την πόρτα της χτυπά ένας φυγάς, που οι ζαπτιέδες καταδιώκουν για να τον σύρουν στα θανάσιμα αμελέ ταμπουρού.
Στο σπίτι των Σεκέρογλου το παλικάρι θα βρει καταφύγιο, και στο πρόσωπό του η Χαρά θα βρει έναν απροσδόκητο σύντροφο στις πνευματικές της αναζητήσεις.
Ο νεαρός Νικήτας, άλλοτε ζωγράφος στο κοσμοπολίτικο Παρίσι, θα μυήσει τη Χαρά στα άδυτα της Τέχνης πυρπολώντας τα νεανικά της όνειρα με τη φωτιά ενός πρωτόγνωρου έρωτα.
         Δυστυχώς η μοίρα τους έχει άλλα σχέδια και μια συμφορά σκορπά το σπιτικό των Σεκερογλου, σφραγίζοντας συνάμα και το ριζικό του Νικήτα με τον πλέον αδυσώπητο τρόπο.
Ψάχνοντας τα βήματά της στη ζωή, η Χαρά θα ανακαλύψει τις ομορφιές άλλων πολιτειών, ώσπου επιστρέφει για να συναρμολογήσει τα κομμάτια της οικογένειας της και της ψυχής της- διχως να ξεχάσει τον Νικήτα της καρδιάς της:
Κι εκείνος, αθέατος στη σκιά ενός εφιαλτικού μυστικού που θα μετατρέψει τον έρωτά του σε οδύνη... 

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Όπως ήδη προδιαγράφει ο αστροκέντητος τίτλος του "Το Αστρολούλουδο του Βοσπόρου" του Θοδωρή Παπαθεοδώρου είναι πρωτίστως ένα παραμύθι ζυμωμένο από μπαχάρια της Ανατολής και γαλλικό ρομαντισμό του 19ου αιώνα.
Σαν γλυκό νανούρισμα για την "ξενύχτισσα  Σεχραζάτ", το "Αστρολούλουδο Του Βοσπόρου" φιλοξενεί στα χάρτινα "πέταλά" του χρώματα, πάθη, τραγωδίες και γοητευτικά αποφθέγματα για τη ζωή- αλέσμένα όλα στο χαρμάνι της αληθινής αγάπης. 
Η αφήγηση ξεκινά με επίκεντρο την έφηβη Χαρά, που υπακούει στο μοτίβο του ελεύθερου κοριτσίστικου πνεύματος που συγκρούεται με τους περιορισμούς κ τη γυναικεία καταπίεση, γεννώντας ισχυρές και σαγηνευτικές προσωπικότητες.Ενα προσφιλές πρότυπο σε συγγραφελις μυθιστορημάτων εποχής.
Γύρω από τη οξυδερκή και ευαίσθητη Χαρά, τα πρόσωπα της οικογένειάς της -καθένα με την προσωπική του διαδρομή.
Ανάμεσά τους δεσπόζει η θεία Σουλτάνα, μια τυπική πολίτικη φιγούρα  βγαλμένη θαρρείς από τις σελίδες της Λωξάντρας, ενώ με αφορμή αυτήν καταδεικνύεται το σκότος της θρησκοληψίας καθώς οι διαφωνίες της με τη Χαρά φέρνουν σχηματικά σε αντιπαραβολή τον Ορθολογισμό και τη Δεισιδαιμονία.
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά του αναγνώστη διεκδικεί η βαθιά αγάπη του στωικού Παναγιωτάκη και της φλογερής Ρόζας που σαγηνεύει με τον ερωτισμό της.
Ο οικογενειακός βίος των Σεκέρογλου ξεδιπλώνει πλήθος λαογραφικών στοιχείων από τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη και την καθημερινότητα του Ελληνισμού σε αυτήν.
Η Πόλη των Πόλεων σε όλο της το μεγαλείο.
Ένα πανόραμα εικόνων, αρωμάτων ακουσμάτων και παραδόσεων με τις σελίδες του Παπαθεοδώρου να γίνονται μια πλούσια συλλογή απο ονειρικές καρτ ποστάλ και μας ξεναγούν σε τοπία σκεπασμένα με τη βυζαντινή αχλύ και τις αναθυμιάσεις αρωματισμένων αργιλέδων.
Η εικονοπλασία του βιβλίου ζωντανεύει μυστικούς τόπους και κάνει τον αναγνώστη κοινωνό όλων των αρωμάτων από τους πολίτικους μπαξέδες.
Παράλληλα τον σεργιανά στο υπόγειο παρελθόν της Πόλης και στην αθέατη πλευρά των απόκληρων πίσω από τους περήφανους μιναρέδες,και των αποξεχασμένων της κοινωνίας, πίσω από από τρανά οικήματα ματαιοδοξίας και πρόσκαιρου πλούτου.



Η γλώσσα του Παπαθεοδώρου είναι ιδιόρρυθμη, στολισμένη με περίτεχνα σχήματα, 
"ανοικονόμητη" σαν παλαιό κέντημα.
Επίσης αιφνιδιάζει ένα χιούμορ ιδιαίτερο, γεμάτο σπιρτάδα ,ευστροφία, και σαρκασμό, που εν μέρει αποδομεί κάποιες φορές τη "σοβαροφάνεια" χαρακτήρων και καταστάσεων.
Ίσως αυτή η παιγνιώδης, ηδεία γλώσσα μετριάζει την βαθιά δραματικότητα που αναδύεται από κάποιες λυπητερές εξελίξεις μεγάλης έντασης,ενώ αξιοσημείωτο είναι πως και οι διαλογοι ακόμη παρουσιάζουν αυτή την παράξενη κι όμορφη πολυπλοκότητα σε μεγαλύτερες ίσως δόσεις από όσες συνήθως αναλογούν στην προφορικότητα.
Σίγουρα το δυνατό σημείο στο "Αστρολούλουδο του Βοσπόρου"- πέραν της ζωηρής παραστατικότητας- είναι η σχέση Χαράς και Νικήτα.
Μέσα από εκείνους, ο συγγραφέας αποκαλύπτει μια λύρική πλευρά - σπάνια σε ιστορικής διάθεσης μυθιστορήματα, Μέσα από τον καλλιτεχνη Νικήτα και την ενορατική Χαρά, 
ο Παπαθεοδώρου φιλοσοφεί για την ουσία της Τέχνης,αλλά και της αγάπης.
Ένας χορός χρωμάτων και συμβολισμών.
Η Τέχνη γίνεται τότε για τη Χαρά και τον Νικήτα γλώσσα μυστική- κωδικας κρυπτογραφικός, να ανοίγουν οι πύλες του Παραδείσου για τους ευλαβικούς μύστες της.
              Ένας νεανικός έρωτας στη σκιά της απειλητικής "Τουρκιάς" εξελίσσεται σα γλυκόπιοτο σερμπέτι, κι όλα δρομολογούνται ευχάριστα κ οικεία, ώσπου έρχεται η ανατροπή για τη Χαρά και τον Νικήτα.
               Σε μια παραλληλία προς τη μικρογραφία της, τη Θεσσαλονίκη, η Κωνσταντινούπολη  δοκιμάστηκε κι αυτή από μια μεγάλη πυρκαγιά, η οποία σημαδεύει το πεπρωμένο των ηρώων κι αναδεικνύει μια φιγούρα βγαλμένη από την κόλαση να διεκδικεί την καρδιά της ωραίας κόρης.
Είναι αυτό το στοιχείο του  ευρωπαϊκού ρομαντισμού, που διαφοροποιέι το"Αστυρολούλουδο" από άλλα βιβλία παρεμφερούς, ελληνοκεντρικής θεματολογίας.
Παρόλαυτα οι ήρωες όλοι ακολουθούν μια δύσβατη ανηφόρα, σπαρμένη ματαιώσεις, ήττες και διλημματικές καταστάσεις, παλεύοντας να κατακτήσουν άξια όσα η ζωή πεισματικά τους ορθώνει ως εμπόδια. 
Μοναδικό αντιστάθμισμα σε όλα αυτά, ο έρωτας, αξιοπρεπής ο ειλικρινής, ο διηνεκής:   
Ενας έρωτας πένητας, με αρχοντιά απροσιτη σε όλους τους Αυτοκράτορες που προικοδότησαν τη Βασιλεύουσα με κλεος απαστράπτον στους Αιώνες... 
Ένας έρωτας που, με την αγιοσύνη ενός δια Χριστόν Σαλού, ξεμπροστιάζει 
την ατσαλάκωτη ασπλαχνιά των "Γνωστικών".
Ένας έρωτας που κυκλοφορεί "ανυπόδητος" (όπως το βάπτισε ο Πλάτων)-για να μην αφήσει τα δικά του πόδια "ανέπαφα από τα αγκάθια που πλήγωσαν το αγαπημένο του πρόσωπο",
αλλά να υποφέρει μαζί του.
Ένας έρωτας που κάθεται αντάμα με τους Αμαρτωλούς,τους Απόκληρους και τους Σημαδεμένους,για το τελευταίο τσιγαράκι της ημέρας, γιατί μονάχα αυτοί μπορούν να βιώσουν την ταπείνωσή του,
Ένας έρωτας "ρακένδυτος", που καταδέχτηκε τη γύμνια για να ντυσει το αγαπημένο πρόσωπο
μες στην παγωνιά ετούτου του ντουνια...

Ένας έρωτας που περιδιαβαίνει τις λασπερές στοές και υπονόμους, διασχίζοντας το σκοτάδι του αγαπημένου,για να τον κουβαλήσει επίμονα στο φως, όπως "έκανε ο Αγιάννης για τον Ιαβέρη (με το μεγαλείο της άφεσης στον εχθρό αυτός)".
Ένας έρωτας- Ορφέας που παιανίζει το τραγούδι της χαράς μέσα στου Άδη τις σιωπές, καλώντας την Ευρυδίκη του, πίσω στο πανηγύρι της ζωής, που τόσο πρόωρα σχόλασε.
Έτσι ακριβώς άστραψε η λάμψη της αγάπης στο "Αστρολούλουδο", συνθέτοντας 
μιαν εξαίσια ωδή στον έρωτα,
με τον σεβντά  του παλιού αμανέ
και την τρυφερή φινέτσα των Βενετσάνων τροβαδούρων...
Δύναμη αναστάσιμη στη σκιές του θανάτου η αγάπη και πνοή ζώσα στην Τέχνη.Ποιητής των όλων...
Τούτο το μυθιστόρημα είναι πράγματι, η πιο λυρική εκδοχή της πένας του Παπαθεοδώρου, διατηρώντας έναν ανθρωποκεντρικό πυρήνα, με το ιστορικό πλαίσιο σε δεύτερο πλάνο.
"Το Αστρολούλουδο Του Βοσπόρου" από τον Θοδωρή Παπαθεοδώρου ήταν - με μια φράση-
το πιο ρομαντικό αλλά και το πιο πρωτότυπο μυθιστόρημα που διάβασα
με θέμα την Κωνσταντινούπολη του Α Παγκοσμίου Πολέμου!
Με γοητευσε τόσο που με έκανε να αδημονώ για τη συνέχεια το "Σαν Ταξιδιαρικα Πουλιά" όπου ξετυλίγεται η μοίρα της Χαράς, αλλά κι η τελευτάια πράξη της τραγωδίας του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, 
με την εκρίζωση των Ελλήνων της Πόλης το 1955!
Στα "Σαν Ταξιδιάρικα Πουλιά" ο αναγνώστης θα βιώσει το Πάθος του Γένους μας και τον ναζιστικού τύπου εκδιωγμό του από την τουρκική επικράτεια "μια και καλή", πολύ πιο ανάγλυφα από το πρώτο αυτό -τρυφερό- μέρος, που αποτέλεσε θαρρείς προπομπό νοσταλγίας κ ξεριζωμού, δημιουργώντας τις ειδυλλιακές μνήμες που θα θρηνήσουμε την ώρα του χαμού...
               Μια θεαματική αρχή λοιπόν για έναν συγγραφέα που εξελίχθηκε θεαματικά, αλλά που πάντα αντάμα με την ιστορική εγκυρότητα διατήρησε την ευαισθησία του στο ζήτημα του έρωτα, συμπάσχοντας με τους ήρωες του. 

Διαβάστε την παρουσίαση για τη ΣΥΝΕΧΕΙΑ του έργου 
"Σαν Τα Ταξιδάρικα Πουλιά"(πατώντας ΕΔΩ)

Άλλες παρουσιάσεις για τον 
ΘΟΔΩΡΗ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
"ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ"

Γυναίκες Της Μικρής Πατρίδας


Λιανοκέρια Της Μικρής Πατρίδας 


1 σχόλιο:

  1. Πωπω Ελλη μου τι υπεροχος σχολιασμος σου!!!!!Βαζεις τοση ψυχη!!
    Ενα αρθρο που πραγματικα σε παρακινει να διαβασεις αμεσως το βιβλιο.Να το λατρεψεις και να χαθεις μεσα στα χναρια του ερωτα και της αγαπης!Ενας ομορφος ερωτας που γεννιεται γυρω απο την ομορφη Κωνσταντινουπολη και στην ασχημια του Α'ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.....Αξιζει να το διαβασουμε και να χαθουμε μεσα σ' αυτο (ΖΕΤΑ.Κ)

    ΑπάντησηΔιαγραφή