Ανν- Μαρί Σελίνκο, Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι

                                                 Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι, Ann Marie Selinko

                                                               Είδος: Κλασσική Λογοτεχνία/ ΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ

                                                             Βαθμολογία 7,5/10

Ιch war ein haessliches Maedchen
Γλώσσα Πρωτοτύπου: Γερμανική
Εκδόσεις ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ανάμεσα σε βιβλία της κλασσικής Λογοτεχνίας που εξέδωσαν οι εκδόσεις Ζαχαρόπουλος είναι και το μυθιστόρημα της Αυστριακής συγγραφέως Άννα Μαρίας Σελίνκο "ΉΜΟΥΝ ΕΝΑ ΆΣΧΗΜΟ ΚΟΡΊΤΣΙ" .
Πρόκειται για ένα νεανικό και χαριτωμένο μυθιστόρημα εποχής, που φώτισε την ανάδυση του γυναικειου lifestyle όπως αυτο ξεκίνησε από τον Δυτικό Κόσμο ήδη από τα χρόνια της Μπελ Επόκ και του Μεσοπολέμου, παράλληλα με την εξάπλωση του καπιταλισμού και τον μετασχηματισμό που επέφερε στην καθημερινότητα των ανθρώπων.

Επρόκειτο για ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του αστικού αισθηματικού μυθιστορήματος.

 Συντρόφευσε τη μητέρα μου στην εφηβεία της, κι ήρθε η σειρά μου να το ανακάλυψω στην παλιά μας βιβλιοθήκη ούσα στα 16.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 

Η Αννελίζε είναι η μικρότερη κόρη μιας μεσοαστικής αυστριακής οικογένειας.

Μέτρια και χωρίς σπουδές ζει στη σκιά της αδελφής της Ίρμα καθώς ψάχνει για δουλειά ακι τον βηματισμό της στη ζωή...

Σε μια μικρη χοροεσπερίδα που διοργανώνει η θεία της, η Αννελίζε θα γνωριστεί τυχαία με τον δημοφιλή ηθοποιό Κλάυδιο Πάουλς, έναν λαμπερό σταρ ο οποίος την παίρνει υπό την προστασία του, διασκεδάζοντας με την άγαρμπη ταπεινότητά της, τους άκομψους τρόπους της και την απλοική της προσωπικότητα.

Η μικρή Αννελίζε όμως είναι αποφασισμένη να παλέψει για να κατακτήσει την καρδιά αυτού του γοητευτικόυ άντρα που θα γίνει ο μέντορας και το μεγάλο της ονειρο για την εύρεση της ευτυχίας.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ 

Στηριζόμενο στο μοτιβο που συναντάμε στον "Πυγμαλίωνα" του Μπερναρ Σο ή στο "Ωραία Μου Κυρία", το " Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι" της Αννα Μαρία Σελίνκο φέρνει στο προσκήνιο τον ανομολόγητο έρωτα μιας άσημης κοπελίτσας με έναν ποθητό άντρα, έναν διάσημο ηθοποιό.

Πίσω από όλα αυτά, το αισθηματικό αυτό μυθιστόρημα  πραγματεύεται την προσπάθεια ενός κοριτσιού να ξεπεράσει τα ελαττώματά της , να απαλλαγεί από την αίσθηση ασημαντότητας που την κατατρύχει και να αποκτήσει αυτοεκτίμηση ώστε να κατακτήσει τον έρωτα. 

Από το προσωνύμι που αποκτά απρόσμενα η ηρωίδα,  το βιβλίο κλείνει το μάτι στο γνωστό αισιόδοξο "Ασχημόπαπο" του Άντερσεν και τη γνωστή φαντασίωση της μεταμόρφωσης σε Κύκνο,- που- αφήνει-άναυδο -έναν ως πριν επικριτικό ή έστω αδιάφορο- περίγυρο.Ένας απώτατος πόθος για κάθέναν που έχει στερηθεί την κοινωνική αποδοχή ιδίως στην παιδικοεφηβική ηλικία.

   Με έκπληξη έμαθα ότι το "'Ασχημο Κορίτσι  έχει γραφτεί το 1937- δηλαδή, έναν χρόνο πριν το Anschluss με τη ναζιστική Γερμανία-  και υποτίθεται διαδραματίζεται στην  Βιέννη της δεκαετίας του 30. Εντούτοις, το "Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι" δεν απηχεί τίποτα από το τεταμένο πολιτικό κλίμα της εποχής, που στιγματίστηκε από αστάθεια , πολιτικές δολοφονίες (λ.χ.Ντόλφους) και την επερχόμενη ναζιστική εκτροπή παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειας του Συντηρητικού Δημοκρατικού πρωθυπουργού της, Σούσνιγκ).

            Το μυθιστόρημα της Σελίνκο περιορίζεται σε ένα ασφυκτικά ψυχογραφικό πλαίσιο μέσα από μια γλυκιά ελαφρότητα, που ωστόσο το καθιστά προσιτό -και- σε νεαρές αναγνώστριες όλων, μάλιστα των εποχών κι αυτή είναι η "δύναμή" του.. 

      Το " Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι" της Σελινκο, γραμμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση- παραπέμπει σε έναν μονόλογο βγαλμένο από προσωπικό κοριτσίστικο ημερολόγιο κι είναι ένα οδοιπορικό αυτογνωσίας ενός κοριτσιού στο κατώφλι της ενηλικίωσης δίνοντάς μας την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την αναμέτρηση με την ευθύνη του εαυτού του...
Μεσα από την πορεία της Αννελίζε αναδεικνυονται οι κοριτσιστικες ανασφάλειες που αντιμετώπισαν πολλές νεαρές κοπέλες -κυρίως του Δυτικού Κόσμου λίγο πριν -και κύριως μετά τον Πόλεμο- σε μια κοινωνία μεταβαλλομενη, με τη γυναικεία χειραφέτηση στα σπάργανα.
Μπορεί να αφορά στην προηγμένη κοινωνία της Αυστρίας του Μεσοπολέμου αλλά απηχεί την τάση της κοινωνίας σε όλη την Ευρώπη κάτω απο τον καπιταλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας:
Με τα κιβδηλα προτύπα ομορφιάς και του Καταναλωτισμου, μέγγενη γυρω από την αυτοεκτίμηση των Γυναικών και τροχοπέδη στην απαλλαγή τους από την ενοχή της Εικόνας...
Στην κατάθεση της νεαρής Αυστριακής παρελαύνουν όσα προσδιόρισαν τα κοινωνικά προτυπα ενός συστήματος που παγιδεύει το άτομο στη μαζική κουλτούρα.
Η αγωνία της επαγγελματικής αποκατάστασης. Το ονειρο ενός γάμου.

Στο βιβλιο φαίνεται καθαρά η εμπορευματοποιηση της ομορφιάς και της γυναικείας αυτοπεποίθησης. Ανθρωποι που κρύβουν τη μοναδικότητα τους κάτω από τα μαζικοποιημενα πρότυπα της κατευθυνομενης και της κατασκευασμενης Ομορφιας.
Όλα αυτά όμως έρχονται στη ζωή του νεαρού κοριτσιού με αφορμή έναν άντρα καθώς το κοινωνικό μοντέλο της εποχης ήθελε τη γυναίκα ετερόφωτη και δορυφόρο του αρσενικού , με απωτατο σκοπό και κριτήριο επιτυχίας τον γάμο.
Η αυτοπραγματωση της ηρωίδας μας δεν μπορεί να ξεφύγει αυτό το στερεότυπο κι έτσι ετεροκαθοριζεται μέσα από τα μάτια του άντρα που αγαπά δυστυχώς χωρίς ίχνος αυτοεκτίμησης.
Αυτή άλλωστε είναι - πέρα από τα οποία προτυπα- κι η τραγωδία του έρωτα, ειδικά όταν ευδοκιμεί σαρωτικός σε αγουρες κι αγνές ψυχές όπως της συμπαθέστατης ηρωίδας
Ο έτερος πόλος είναι ο Κλαύδιος Πάουλς.
Κακομαθημένος, διάσημος, όμορφος, μπλαζέ, με χιούμορ κοινωνικος και υποδόρια τρυφερός . Το ιδανικό , δηλαδή, πρότυπο ενός ταξιδιαρικου, εθιστικα εξιδανικευτικου- αρλεκιν. Ένας ήρωας αξιολάτρευτος φυσικά που κατακτά κάθε αναγνώστρια μαζί με την πρωταγωνίστριά μας.
Ενας έρωτας ιδιαίτερος - αρχικά, απιαστος- με πικρες οικειες στο μέσο κορίτσι αλλά και με πινελιές απο τυπικό ρομάντζο του 60, που σε κάνει να πιστεύεις στα θαύματα και τις ανατροπές σε μια μονότονη κανονικότητα. 

Το " Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι" αγαπήθηκε τόσο που μεταφράστηκε σε ένα σωρό γλώσσες αποδόθηκε στο σινεμά το 1955, σε μια αισθηματική γερμανική ταινία.Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα το "Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι" διαβάζεται ακόμη...

Ίσως...μικροαστικο ,σύμφωνα με πιο αντικομφορμιστικα γούστα, αλλά γεμάτο αναγνωρισιμες αγωνίες για κοπέλες της μέσης ταξικής βαθμιδας, ειδικότερα την 30ετια 60- 90, το "Ασχήμο Κορίτσι" της Σελίνκο άγγιξε τις καρδιές νέων κοριτσιών που αναζητούν την ισορροπία ανάμεσα στην ταυτότητα τους και την κοινωνική αποδοχή...

Ο,τι πρέπει δηλαδή για να το λατρέψει μια νέα κοπελίτσα η έστω να περάσει την ώρα της με ένα δροσερό ανάγνωσμα που αφήνει μια γλυκιά επίγευση στο φινάλε του.