Κυριακή 1 Ιουλίου 2018

Καλεντ Χοσεϊνί, Χαρταετοί Πάνω Από την Πόλη

                                                           Χαρταετοί Πάνω Από την Πόλη, Καλεντ Χοσεϊνί
                               Είδος Κοινωνικό Δράμα
                               Βαθμολογία 10/10
                                                        

Ο Αφγανός συγγραφέας Κάλεντ Χοσεινί, με ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα παγκόσμιας εμβέλειας για τη Φιλία, σύστησε σε ολόκληρο τον πλανήτη μια χώρα λαβωμένη από τον Φονταμενταλισμό και τους ανταγωνισμούς της Δύσης , που όμως διατηρούσε άλλοτε μια γλυκιά αθωότητα προτού την διαλύσει ο Πόλεμος.
     Οι Χαρταετοί Πάνω Από την Πόλη είναι ένα αριστούργημα που μας  ταξιδεύει στην Καμπούλ παρέα με δυο μικρούς φίλους που η ζωή τους παρακολουθεί τη μοίρα του Αφγανιστάν.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην Καμπούλ μεγαλώνουν δυο αγόρια:
Ο 9χρονος Αμίρ κι ο συνομήλικός του, υπηρέτης του, ο Χασάν, που μοιράζονται μια βαθιά φιλία.
                Ο πλούσιος Αμίρ, κάτω από τη σκιά του αρχοντικού κι επιβλητικού Μπάμπα του, απολαμβάνει παιχνίδια στους χωματόδρομους της συνοικίας του με τον αναλφάβητο φίλο και υπηρέτη να τον διδάσκει με τη σοφία της καλοσύνης.
                Στα 1975 την Πρωτοχρονιά των Μουσουλμάνων και τη Γιορτή των Χαρταετών, ένα τραγικό περιστατικό εξορίζει τα δυο παιδιά από την αθωότητά τους όπως και έκανε η ρώσικη εισβολή στο ίδιο το Αφγανιστάν.
Έκτοτε, ο Αμίρ κι ο Χασάν ακολουθούν δρόμους χωριστούς με τον πρώτο να χτίζει τη ζωή του στην Αμερική και τον δεύτερο να παραμένει ανάμνηση και νόστος.
             2 δεκαετίες σχεδόν αργότερα, ένα παλιό χρέος θα οδηγήσει τον Αμίρ πίσω σε μια πατρίδα καθημαγμένη από τη λαίλαπα των Ταλιμπάν για να κλείσει λογαριασμούς του χθες και της ίδιας του της συνείδησης.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Με τίτλο παρμένο από ένα εξαίσιο αφγανικό έθιμο που σηματοδοτεί την μουσουλμανική Πρωτοχρονιά, το Πέταγμα των Χαρταετών, το βιβλίο του Χοσεινί έρχεται να μας συστήσει μια πατρίδα πληγωμένη υπό το πρίσμα μιας Φιλίας από τις πλέον δυνατές.
Με την αγορίστικη φιλία λοιπόν να διατρέχει ολόκληρο το βιβλίο ως βίωμα, νοσταλγία, χρέος,
"οι Χαρταετοί Πάνω Απ Την Πόλη" συνοψίζουν όλη την πορεία του Αφγανιστάν από την εισβολή των Ρώσων ως τους τρομερούς Ταλιμπάν.
Ένα κοινωνικό δράμα που όσο κλιμακώνεται επιφυλάσσει στον αναγνώστη πλήθος συναισθημάτων για τον αφήσει συγκλονισμένο, σχεδόν τραυματισμένο, με μιαν αλήθεια που φέρνει το άτομο αντιμέτωπο απέναντι στον Πόλεμο ,την προκατάληψη και κυρίως τον λιποτάκτη εαυτό του.
           Βιβλίο αυθεντικής συγκίνησης , δυνατών εικόνων και στιγμών που ντροπιάζουν τη Δύση για τις παρεμβάσεις της στη Μέση Ανατολή...
          Η Φιλία των δυο αγοριών λοιπόν, από την αφετηρία της κιόλας, ακολουθεί γνώριμα λογοτεχνικά μοτίβα και υποτάσσεται σε πολλαπλές αντιθέσεις από αυτές που θέτει η κοινωνική δομή για να χωρίζει παράλογα τους ανθρώπους.
       Ο Αμίρ ανήκει στην εκλεκτή φυλή των Παστούν που είναι οι αφέντες ενώ ο Χασάν είναι Χαζάρος ανήκοντας σε μιαν  φυλή Υπόδουλων, σύμφωνα με την Ιστορία κ την πολιτική σκέψη των Αφγανών:
Είναι... εκπληκτικά αποτρόπαιος ο τρόπος που ο συγγραφέας κατέδειξε πώς οι Χαζάροι είχαν τον απόβλητο ρόλο των Εβραίων επί Χίτλερ στη συνείδηση κάποιων Αφγανών ελιτιστών, αποδεικνύοντας πως το δηλητήριο του ρατσισμού δεν εξαλείφθηκε με την ήττα των Ναζί, ούτε καν περιορίστηκε στην αποικιοκρατία των Λευκών στην Αφρική.
          Σε αυτήν την αντίθεση, προσθέστε την θανάσιμη κόντρα ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες ( κάτι σαν τοφοβερό Σχίσμα των δύο Εκκλησίων) κι έχετε δυο παιδιά σε ένα δίπολο που άλλοι όρισαν γι αυτά.
             Ασφαλώς, μέσα από τόσες διαφορές, το ταξικό χάσμα των δύο αγοριών προβάλλει αγεφύρωτο.
         Παρόλη την γενναιοδωρία του,άρχοντα πατέρα και τη συναναστροφή των παιδιών, κάνει την εμφάνισή του στις παιδική άιχμηρότητα του Αμίρ που απλώς δίνει την ευκαιρία στον μικρό Χασάν να λάμψει με την αρχοντιά της ψυχής του.
Ένας χαρακτήρας στωικός, ένας φίλος βγαλμένος από τον αρχετυπικό μύθο του Δάμωνα και του Φιντία -κράμα της υποταγής και της έμφυτης αρετής.
Ένας χαρακτήρας ιδανικό αντίβαρο προς την εύθραυστη ψυχική δομή του Αμίρ, που συγγραφικά ήταν πιο πολύπλοκη καθώς ακροβατεί ανάμεσα
στην ανασφάλεια και την ενοχή,
στην έπαρση και την ευαισθησία,
στη δειλία και την αυτοθυσία.
Ωστόσο ο συγγραφέας πλέκεί ένα υποδειγματικό ψυχογράφημα του Αμίρ, παρουσιάζοντας τις παιδικές αγωνίες, τις διακυμάνσεις και τον δεσμό πατέρα -γιου.
Ένας πατέρας εμβληματικός μεγαλόψυχος και δυσπρόσιτος με δικά του μυστικά, αναπτύσσει προς τον γιο του μια στοργή παράξενη, με αντιφατικά μηνύματα και μιαν αποδοχή υπό αίρεση...
       Ο επερχόμενος αποχωρισμός των δυο παιδιών προσλαμβάνει συμβολικές διαστάσεις καθώς συμπίπτει με το τέλος εποχής όπως το σηματοδότησε η ρωσικη εισβολή κι οι αυθαιρεσίες των Σοβιετικών στο όνομα των ταξικών τους ιδεοληψιών.
Εικόνες προσφυγιάς και ξεριζωμός από την Εδέμ της παιδικής ηλικίας, μέχρι την αφγανική παροικία της Αμερικής με τις αναμνήσεις από την πατρίδα, ενώ μια "βεντέτα" απρόβλεπτη κι αθέατη κινεί τα νήματα της μοίρας από τα παρασκήνια...
Ένα στοιχείο που συνεπαίρνει είναι οι ηθογραφικές πληροφορίες που συνοδεύοντας την καθημερινότητα των ηρώων, δίνουν ένα κατατοπιστικό πορτρέτο της αφγανικής νοοτροπίας , όπως αυτή διατηρείται ακόμη κ στην Ξενητειά.Γλέντια, εθιμοτυπία, τελετουργικά γάμου και κηδείας- και νέοι όροι συνθέτουν μια παράδοση ιδιαίτερη.
     Το δεύτερο μέρος ,με συνδετικό κρίκο ένα γράμμα από το παρελθόν, περιλαμβάνει τη νέα πραγματικότητα του Αφγανιστάν που με αμερικανική βοήθεια κατέλαβαν οι Ταλιμπάν.
Η κατάρρευση των παιδικών μύθων στιγματίζει τούτη την επιστροφή.
Η διαλυμένη πόλη των παιδικών χρόνων με τις αιματοβαμμένες προκλήσεις της και τη νοσταλγία, ωθεί τον ήρωά μας σε οριστική ενηλικίωση, όταν αυτός καλείται να αντιμετωπίσει τους παιδικούς του δαίμονες για να διασώσει το πιο ακριβό κομμάτι της ψυχής του.
         Είναι εμφανές πως ο συγγραφέας συμμερίζεται το τραύμα του πρωταγωνιστή του και θρηνεί το χαμένο του Αφγανιστάν, με αγανάκτηση για όσους του το στέρησαν-  δημοσιοποιώντας μέσα από την πένα του εικόνες κτηνωδίας που το καθεστώς τον Ταλιμπάν επεφύλαξε στον ταλανισμένο αφγανικό λαό.
Μέσα σε όλα, η γυναίκα παρουσία κάπως πιο θολή, αναμενόμενο για τη μουσουλμανική νοοτροπία αυτό.
Αξιοσημείωτο είναι πως η μητρική φιγούρα προβάλλει ως σταθερή απουσία, ενώ ο έρωτας έρχεται ήπια και γλυκά ως έμπνευση και συντροφικότητα.
            Η κορύφωση συγκλονίζει με τη σκληρότητα και την ανθρωπιά αντάμα, και το φινάλε διατηρεί αληθοφάνεια ,αφήνοντας μια γλυκόπικρη επίγευση, σε έναν επίλογο ποιητικό.
"Το Χαρταετοί Πάνω Από την Πόλη" συνιστά σίγουρα ένα βιβλίο αναφοράς.
Πρώτη φορά ένα βιβλίο (πλην της τούρκικης λογοτεχνίας), συστήνει μια μουσουλμανική χώρα της Ανατολής με τόσο συναίσθημα, συνδυάζοντας τον παλμό ενός έθνους με συνειδησιακά διλήμματα του ατόμου.

Ένα έργο που οπωσδήποτε πρέπει να διαβαστεί  καθώς διευρύνει την οπτική μας στα τεκταινόμενα του πλανήτη κι εγγυάται ότι δε θα αφήσει ασυγκίνητο κανέναν.
Το μυθιστόρημα Χαρταετοί Πάνω Από Την Πόλη  αποδόθηκε και στο σινεμά σε μια δυνατή ταινία του Μαρκ Φόρστερ, που όμως δεν ξεχώρισε όσο το βιβλίο του Κάλεντ



1 σχόλιο:

  1. Μια φιλία από το Αφγανιστάν μέσα από τον πόλεμο. Έχεις τον τρόπο να κάνεις τα βιβλία να φαίνονται ελκυστικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή