Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

Μαρινα Πετροπουλου, ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

                                                                        ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ, Μαρίνα Πετροπούλου
                                         Κατηγορία:Aισθηματικό
                                            Βαθμολογία: 7,8/10
                                             

Εκδόσεις: Λιβάνη
Σελίδες :   304
Tιμή στην Αγορά:  15,60- 14,39 ευρώ                   

Φέτος η αγαπημένη συγγραφέας Μαρίνα Πετροπούλου μάς χάρισε ένα ιδιαίτερο βιβλίο, όπου ανιχνεύει το πάθος και τις ολέθριες συνέπειες που μπορεί να επιφέρει σε μια τακτοποιημένη ζωή

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Αλίκη και ο Σταύρος μεγάλωσαν στις Σπέτσες και βίωσαν στην εφηβεία τους μια δυνατή,αλλά ατελέσφορη σχέση, που άφησε πολλές πληγές.
Η συνέχεια της πορείας τους θα τους βρει πετυχημένους οικογενειάρχες και καλούς επαγγελματίες- τον έναν γιατρό στο Εδιμβούργο με 2 δίδυμες κόρες και εκείνη δικηγόρο στη Θεσσαλονίκη με δυο δίδυμους γιους.
Ένα καλοκαίρι τυχαίνει να παραθερίσουν στο νησί της παιδικής τους αγάπης.
Η φιλία των παιδίων τους θα φέρει κι εκείνους αναγκαστικά κοντά , ύστερα από τόσα χρόνια.
Έχουν άραγε ξοφλήσει τους λογαριασμούς του παρελθόντος
Αρκεί μια "συνάντηση" της εφηβείας να σου καταστρέψει τη ζωή
Ποιο τίμημα θα κληθούν να πληρώσουν οι αθώοι

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Να μια άμεση και πολύ δυνατή οικογενειακή ιστορία που ανατέμνει τις ολέθριες πτυχές του πάθους, αλλά και τις διακυμάνσεις της εφηβικής ψυχολογίας απέναντι στις οικογενειακή κριση και το σκίρτημα της σεξουαλικότητας.
Μια ιστορία που κυλάει σε γρήγορους ρυθμούς και γλώσσα που ρέει,χωρίς λογοτεχνικά σχήματα.

Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου, ήρωες αληθοφανείς και οικείοι στα χρόνια της ευημερίας.
Πρόκειται για δύο τυπικές αστικές οικογένειες στο απόγειο της ευμάρειας, με τα παιδιά τους να μεγαλώνουν με όλες τις υλικές παροχές και μια σχετική γαλήνη, που εξασφαλίζει αρμονικές σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια.
Μέσα από τις δυο οικογένειες, το βιβλίο αγγίζει ακροθιγώς ζητήματα όπως η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι αδερφικές σχέσεις κι η εφηβική φιλία.
Το μοναδικό στοιχείο που με ξένισε έιναι η σχέση των διδύμων...
Ενώ πολύ συγκινητικά παρουσιάζεται ο ιδιαίτερος δεσμός μεταξύ των δίδυμων,ως παιδαγωγός έχω μια μικρή ένσταση ως προς την επιμονή να μεγαλώνουν ως δύο πανομοιότυπες υπάρξεις χωρίς αυτονομία!
        Όλα αυτά ωστόσο, προβάλλουν με απόλυτη φυσικότητα , ώσου ξεσπά η θύελλα του άνομου πάθους αποσυνθέτοντας ζωές και ισορροπίες.
Η πρωτοτυπία αυτής της ιστορίας είναι πως οι τραγική της έκβαση μάς παρουσιάζεται από την σκοπιά των αθώων:Tων ίδιων των παιδιών, που η ηθική τους ανάπτυξη έγινε σφαγιο στο βωμό της παραφοράς.
Φαίδρα και Νεφέλη, Ηλίας και Άρης ,συνοδοιπόροι στο ταξίδι της ενηλικίωσης, που τους λεηλάτησε την πιο τρυφερή τους ηλικία τόσο αιφνίδια και άδικα...
Αρκούσ εμια στιγμή...
Μέχρι εκείνη τη στιγμη όμως η συγγραφέας παρουσιάζει παραστατικά τα ευχάριστα οικογενειακά στιγμίοτυπα των διακοπών,τα σκιρτήματα ,τις ξέγνοιαστες ώρες πλάι στη θάλασσα με τη βάρκα του παππού.
Σε αυτό το μέρος αποδίδεται όλη η γλύκα και τα καρδιοχτύπια της νεανικής ηλικίας και το βιβλίο κυλάει με μιαν αύρα δροσερή όπως η ίδια η πρώτη νιότη του ανθρώπου, παραπέμποντας σε εφηβικό βιβλίο.
Κάποιες στιγμές μας γυρίζουν στους "παραδείσους "των παιδικών μας χρόνων...
Φέρνει αμυδρά στον νου κάτι από τα τρυφερά μυθιστορήματα της Ρένας Ρώσση Ζαίρη,με τη γλυκιά κοριτσίστικη αφέλεια- ειδικά τους "Μικρούς Αγγέλους", όπου η ιστορία μας εκτυλίσσεται στον... γειτονικό Πόρο με μια εξίσου γλυκιά Νεφέλη.
Με αυτόν τον τρόπο η Μαρίνα Πετροπούλου αποδίδει κατόπιν,  πολύ διεισδυτικά και οδυνηρά τη θρυμματισμένη αθωότητα των παιδιών από τις επιλογές των γονιών τους.
Στις επόμενες σελίδες παρατηρούμε μια μάνα στα χνάρια της Μήδειας να τυφλώνεται από την εμμονή της προς έναν άντρα σκορπίζοντας όσα όμορφα έχτισε...

Ο προβληματισμός του βιβλίου εστιάζει στις μοιραίες συναντήσεις της ζωής μας που καθορίζουν το πεπρωμένο πολλών ανυποψίαστων ανθρώπων.
           Στο επίκεντρο όμως, είναι το ανεκπλήρωτο πάθος, που αν δε συμφιλιωθεί ο άνθρωπος μαζί του, μπορεί να τον εγκλωβίσει σε έναν καννιβαλικό εγωκεντρισμό,που σαρώνει τα πάντα γύρω του.
Η αλήθεια του βιβλίου πονάει,διότι αναδεικνύει με τον πλέον φυσικό τρόπο τη μεγάλη "ασθένεια της εποχής μας", που είναι η προσκόλληση στις ατέρμονες επιθυμίες μας.
Ένα Εγώ αμείλικτο, που έχει αναχθεί στο βασικό ιδανικό του σύγχρονου ανθρώπου και παραμερίζει ηθικές αρχές -ως κι αυτή τη θυσιαστική αγάπη μιας μητέρας.
Στον βωμό τους θυσιάζουμε αβασάνιστα σχέσεις,όνειρα και ζωές άλλων- ακόμη κι αν πρόκειται για τα ίδια τα παιδιά μας.
Όταν η έμφυτη αντιφατική παρόρμηση του ανθρώπου προς την καταστροφή, το φρουδικό ID,υπερισχύει, το περίβλημα της κοινωνικής καταξίωσης και των πρέπει καταρρέει με πάταγο κι αυτός ακριβώς κυριαρχεί εκκωφαντικά στο βιβλίο... 
              Η ιστορία στις "Συναντήσεις" εξελίσσεται τελικά σε ένα θρίλερ με αχνή αστυνομική χροιά...
Η λύση της σκηνοθετείται επιδέξια κι η κορύφωση της προσιδιάζει στη γνώριμη τραγικότητα που πλαισιώνει τους ήρωες της Μαρίνας Πετροπούλου.
           Ένα βιβλίο μικρό σε έκταση που όμως εμπνέει μεγάλη ένταση και γόνιμους προβληματισμούς πέρα από την άκρως ενδιαφέρουσα, δυνατή του ιστορία.


Λένα Μαντά, ΟΣΑ Ήθελα Να Δώσω

                                               Όσα Ήθελα Να Δώσω, Λένα Μαντά
                                                Είδος: Διήγηματα
                                                Βαθμολογία: 8/10
                                             

Θεανώ,Ναταλία-Κωστής, 

Πολυξένη-Ασπασία-Μαγδαληνή-Μελίσσάνθη-Ιουλια. Κλαίλια-Παυλος,
Μιχάλης-Μαρκέλλα, 
Βένια-Ειρήνη.
Ντάτα και Ηρώ, 
Κυβέλη και Μυρσίνη
κι "Αυτή"( που θα μπορούσε να είναι μια από εμάς...)

Εδώ και μια δεκαετία μας συντρόφευσαν με τη μεσολάβηση του χαρτιού σε χαρές και πίκρες.Μοιραστήκαμε στιγμές αγωνίας ή έκστασης και μαζί τους φτάσαμε στην πολυπόθητη κάθαρση- μέσα από μυθιστορήματα που αγαπήθηκαν πολύ.
Μέσα από αυτούς μας άνοιξε ένα παράθυρο στην όμορφη ψυχή της Λένας Μαντά.

  Έχει τύχει να αναρωτηθείτε όμως τι απέγιναν οι χαρτακτήρες βιβλίων που έχετε λατρέψει;
           Πολλοί συγγραφείς έχουν απαντήσει σε αυτήν τη χαριτωμένη αναρώτηση των αναγνωστών τους, βάζοντας παλαιότερους χαρακτήρες σε περιφερειακούς ρόλους επόμενων μυθιστορημάτων τους.
Για παράδειγμα συναντάμε την τρυφερή Ελίνα από το "Αγαπώ Θα πει Χάνομαι" της Ρένας Ρώσση Ζαίρη ευτυχισμένη στη Σαντορίνη να στηρίζει τον Δημήτρη στο Κόκκινο Κοράλλι.
Ομοίως η Έλλη από τη "Λευκή Ορχιδέα" της Καίτης Οικονόμου συμβουλεύει σα φίλη πιστή τη Μυρσίνη στο "Φθινόπωρο Της Μάγισσας" .

Ήρθε η ώρα να μάθουμε τι απέγιναν οι αγαπημένοι χαρακτήρες της Λένας Μαντά μέσα από ένα ξεχωριστό, πρωτόγνωρο εγχείρημα που το ενέπνευσε η αγάπη των αναγνωστών της και δεν έχει ξανασυμβεί.
        Το Όσα Ήθελα Να Δώσω, λοιπόν, αποτελεί μια χορταστική συλλογή 12 διηγημάτων -όσα δηλαδή και τα βιβλία της:
         
Στα 12 διηγήματα , ξανασυναντάμε όλους τους αγαπημένους χαρακτήρες που μας κράτησαν συντροφιά την τελευταία 10ετία μέσα από τα κοσμαγάπητα βιβλία της Λένας Μαντά και μαθαίνουμε τι απέγιναν μετά το "τέλος" του κάθε βιβλίου, που τους αντιστοιχεί.
Τα διηγήματα αυτά δεν είναι αυθύπαρκτα.
Προϋποθέτουν ότι ο αναγνώστης έχει διαβάσει το αντίστοιχο βιβλίο, του οποίου τον τίτλο φέρουν κι αυτά.
           Είναι προφανές λοιπόν ότι το όσα Ήθελα Να Δώσω είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται ξεκάθαρα στο πολύ ένθερμο κοινό της Μαντά, που την έχει ακολουθήσει και αποδεχθεί σε όλα της τα συγγραφικά βήματα.
Θυμίζει reunion, με "εσωτερικούς κώδικες" ανάμεσα στους παρευρισκομένους ,απρόσιτους στους "απέξω". 
      Υπό αυτό το πρίσμα θα ικανοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τις πιστές αναγνώστριες της Λένας Μαντά, καθώς θα ανακινήσει υπέροχες αναγνωστικές αναμνήσεις.

Η σειρά των διηγημάτων, ακολουθεί και τη σειρά έκδοσης των βιβλίων της Μαντά στον Ψυχογιό.
Ως γενική παρατήρηση έχω να πω πως ευτυχώς η συγγραφέας κατάφερε να μην "αλλοιώσει"κανένα από τα βιβλία της ,διατηρώντας στο εκάστοτε διήγημα την ατμόσφαιρα του αρχικού βιβλίου.
Ας τα πάρουμε ένα-ένα

Ξεκινάμε με το Βαλς,την ιστορία των 4 φίλων που μια καραμπόλα τους έδειξε την αξία της φιλίας,αναμορφώνοντας τη ζωή τους...
Εδώ, ομολογώ η ολιγοσέλιδη συνέχεια δεν έδωσε κάτι επί της ουσίας...
Είχε μια λίγο μονόπλευρη εστίαση (Ναταλία -Κωστής) κι αναμενόμενη εξέλιξη, ενώ μπορούσε να αναπτύξει άλλους χαρακτήρες σαν την Ευγενία.
Μάλλον εκτόνωσε την ένταση του τέλους στο κυρίως βιβλίο.

Ακολουθεί η Θεανώ η κοπέλα που βίωσε τη φρίκη του Πογκρόμ τον Σεπτέμβρη του 1955,με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε μια πραγματική "λύκαινα" για δίκαιους κι αδίκους.
Στο αφήγημα τώρα, βλέπουμε ένα λαβωμένο αγρίμι να γλείφει τις πληγές του και να κάνει επιτέλους ειρήνη με το χθες...Ήταν ένα ταιριαστό τέλος ,χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις.

Σειρά έχουν οι 5 αδελφές που με αφετηρία το Ολυμποχώρι στις όχθες του ποταμού,μας ταξίδεψαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και στα πελάγη του έρωτα.
Το Σπίτι Δίπλα Στο Ποτάμι" ήταν από τα βιβλία που όντως θα μπορούσαν να δώσουν πολλά σε μια δυνητική συνέχεια.
       Το διήγημα αυτό ήταν δικαίως το μεγαλύτερο σε έκταση από όλα και έρχεται να κλείσει με τη γαλήνη τον θυελλώδη κύκλο που άνοιξε η ματαιοδοξία των πέντε κοριτσιών.
Εστιάζουμε στις 3 εκείνες αδελφές  που τα λάθη τους αναμετρήθηκαν με την ηθική, ενώ οι άλλες δυο χαμηλόφωνα παραστέκουν και επουλώνουν το πένθος τους με τη δύναμη του χρόνου.
         Η ατμόσφαιρα είναι πιο ευχάριστη.Η λύση στην ιστορία καθεμιάς πάντως είναι απόλυτα ταιριαστή προς τα πρότερα βιώματά της, συνδυάζοντας την άφεση με την ωριμότητα που μόνο ο πόνος μπορεί να φέρει.
Με ικανοποίησε πάρα πολύ και μου θύμισε πάλι γιατί αγάπησα τόσο αυτό το μυθιστόρημα.

Στην Άλλη Όψη του Νομίσματος ,στην ιστορία του Ανδρέα που βρέθηκε στο σταυροδρόμι ανάμεσα στη σαγηνευτική, Νίκη και την χαμηλόφωνα γοητευτική Αρετούλα , παρατίθεται το πραγματικό τέλος που ίσχυσε για την ιστορία αυτή και συνιστά μια νοσταλγική κατάθεση ψυχής εκ μέρους της συγγραφέως , καθώς διευκρινίζεται αυτό που είχε μοιραστεί με πολλούς αναγνώστες η ίδια η Λένα Μαντα:
Η ιστορία του Ανδρέα εμπεριέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία από τον γάμο της ίδιας.
Έτσι, διαμέσου των ηρώων της, επεξηγεί και το κίνητρο συγγραφής αυτού του βιβλίου.

Στο Τελευταίο Τσιγάρο, όπου ο Μιχάλης είχε αναμετράται με τη διάλυση του γάμου του και την νευρική ανορεξία της κόρης του, έχουμε εστίαση σε κάτι απρόσμενο...
Έτσι, ανατέμνεται η φιλία του με τη Μαρκέλλα και η εξέλιξη της, καθώς οι άνθρωποι αλλάζουν κάτω από τη σμίλη του χρόνου...

Στο Έρωτας σα Βροχή, με την Κλαίλια ως άλλη Αναδυομένη να πληρώνει το πάθος για το Νικηφόρο, παρακολουθούμε την ηρωίδα ώριμη πλέον, αντιμέτωπη με μια νέα "απειλή", που ανακινεί πληγές.
Το βιβλίο συνιστά φόρο τιμής στο μέγιστο λογοτέχνη Γρηγόριο Ξενόπουλο
Το διήγημα διατηρεί την ίδια γλωσσική γοητεία και την ίδια εικονοπλασία που έιχε και το κυρίως βιβλίο, ενώ διάχυτο παραμένει το "άρωμα" του Ξενόπουλου, που διαπότισε την αρχική ιστορία.
Η Κέρκυρα στις μεγάλες ομορφιές της!Με ικανοποίησε απόλυτα.

Στο Χωρίς Χειροκρότημα, η Ειρήνη,μετά τη λαμπερή καριέρα στις πίστες, επουλώνει τις μνήμες από όσα έχασε, ενώ η θεία της η Βένια βλέπει το βρόμικο παρελθόν να επιστρέφει απροσδόκητα και να απειλεί ξανά όσα αγαπά.
       Η συνέχεια ,αν και δόθηκε λίγο βιαστικά, μου άρεσε πολύ και ταίριαζε απόλυτα προς τη δυναμική, τραγική ιστορία του αντίστοιχου βιβλίου. 

Στο Όσο Αντέχει η Ψυχή , με την ηττοπαθή αλλά γλυκύτατη Ηρώ, μετά από έναν αγώνα ζωής και τρομακτικές απώλειες είδαμε να αποκαθίστανται οι ισορροπίες με τη συνδρομή της δαιμόνιας Αλεξάνδρας.
Δεν είχαμε μάθει όμως τι άφησε πίσω της η Ηρώ, όταν παιδούλα το έσκασε από το κολαστήριο -σπίτι της.
Τώρα θα μάθουμε τι απέγιναν τα δύο της αδέλφια, με έμφαση στον μικρό τον Σταύρο...
          Θεωρώ πως ως έμπνευση ήταν έξοχη κι ως ένα σημείο έρεε θαυμάσια η αφήγηση κι η σκιαγράφηση χαρακτήρων και γεγονότων.
Προσωπικά θα ήθελα να μην έκλεινε τόσο απότομα , είχε υλικό ακόμη να δώσει-δεδομένου ότι εμπεριείχε χαρακτήρες που δεν τους "ζήσαμε" στο κυρίως βιβλίο.Είχε ενδιαφέρον ωστόσο.

Ντάτα...Τι θηλυκό!Δήμιος για τους αντιπάλους,μάνα για τους φίλους...ήταν δύσκολο να προσθέσει κάτι η συγγραφέας γι αυτήν,δεδομένου ότι την κατάληξή της τη ζήσαμε όλοι με συγκίνηση στην ιστορία της Ηρώς, όπου ξαναβρήκε τον τρυφερό εαυτό της.
Εντούτοις, η Ντάτα, πριν φύγει από τη Νυχτα , είχε ακόμη έναν λογαριασμό να κλείσει και έτσι θα ανταμώσει με πρόσωπα του παρελθόντος της...Καταιγιστική και περιπετειώδης η συνέχεια,αντάξια της Ντάτα!!!

5 Κλειδιά..Ένα αισθηματικό μυθιστόρημα πασπαλισμένο με αστυνομικό θρίλερ και μια μάνα να καλείται να περάσει 5 δοκιμασίες για να ξεκλειδώσει τα 5 λουκέτα που έδεναν την κόρη της...
Ωστοσο υπήρχε κι ένα έκτο κλειδί κι ο κλήρος της δοκιμασίας αυτή τη φορά απομακρύνθηκε από την Κυβέλη...
Το διήγημα αποκαθιστά ένα  ακόμη ήρωα του βασικού βιβλίου ,διατηρώντας τον χορό των ανατροπών που εκείνο μας επεφύλασσε...

Μια Συγγνώμη Για το Τέλος.
Δεν την είδαμε στο κυρίως βιβλίο, παρότι όλοι τη χρωστούσαν στην πονεμένη Μυρσίνη, που ευτυχώς ,βρήκε το δικό της δρόμο.
Ωστόσο, ένας τουλάχιστον ήρωας πληρώνει ακριβά τα λάθη του και ταπεινώνεται για να φτάσει στη λύτρωσή του, έστω και αργά.
Με ικανοποίησε αυτό το σκέλος, ωστόσο θεωρώ ότι η ιστορία της Αριστέας είχε να προσφέρει ακόμη πιο ενδιαφέρουσες στιγμές και ήθελα πιο έντονη τη συμμετοχή της και στο κυρίως βιβλίο και στο διήγημα αυτό.

Ο κύκλος των διηγημάτων κλείνει με την ...αρχή!
Πρόκειται για τον αρωματικό Καφέ Στη Χόβολη, που πρωτοεκδόθηκε από τις εκδ Λιβάνη με τον τίτλο "
...Τη Μέρα Που Σε Γνώρισα!"
Απλοικό μα άκρως αληθινό!Το πιο αληθινό βιβλίο της Μαντά, που πατά γερά στη γη. 
Ένα μυθιστόρημα που σατιρίζει τη βαλτωμένη καθημερινότητα του γάμου και την απιστία...
Υπόθεση κοινότυπη, αλλά δεν έιναι εκεί το ζητούμενο.Το βιβλίο ζητά να αποτυπώσει το αίσθημα εγκλωβισμού της μέσης Ελληνίδας στο κατώφλι των 40
Γλώσσα σύγχρονη ,χιούμορ πηγαίο και αιχμηρή ειρωνεία, που  διαποτίζει κάθε φράση μεταδίδει πλήρως το αίσθημα αυτό.
Η ηρωίδα δεν έχει συγκεκριμένο όνομα...Θα μπορούσε να είναι η Ελένη, η Μαίρη, η Γιούλη, η Γωγώ, η Σάντρα, η Καίτη...Οποιαδήποτε απο εμάς, με έναν Πέτρο, Κώστα, Πάνο για σύζυγο και μια κυρα Μαριγούλα, κυρία Ξένη, κυρία Κική για πεθερά....
Αυτή η αιχμηρή αλήθεια επεκτείνεται στη μόνη αναμενόμενη κατάληξή της κι έρχεται αμείλικτα να συμπληρώσει το βιβλίο, αφήνοντας την ίδια γλυκόπικρη γεύση...

Αυτά Ήθελε Να Δωσει λοιπον η Λένα Μαντά και για όλα αυτά αγαπήθηκε όσο λίγοι από το αναγνωστικό κοινό που σε αυτήν διέκρινε την αυθεντικότητα, τη φαντασία ,την ελληνική παράδοση και το-γυναικείο-  όνειρο.

Αφεθείτε λοιπόν κι απολάυστε ένα ταξίδι στο σύμπαν της Λένας Μαντά!
...Και μιας κι ο δείκτης σήμανε... "12", ήρθε η ώρα να ξεκινήσει νέα συγγραφική "μέρα", όπου ελπίζουμε η Λένα Μαντά να μας επιφυλάξει άλλους τόσους ξεχωριστούς ήρωες!!!!

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2015

Ιρέν Νεμιρόφσκι ,Γαλλική Σουίτα

                                          Γαλλική Σουίτα, Ιρέν Νεμιρόφσκι 
                                                   Ιστορικό-Αισθηματικό
                                                      Βαθμολογία: 10/10


                         
Ήταν ένα έργο που το κοινό ανακάλυψε μέσα από την ομώνυμη ταινία το 2014, ωστόσο η Γαλλική Σουίτα, είναι ένα σημαντικό βιβλίο της γαλλικής λογοτεχνίας, που σέρνει μια τραγική ιστορία πίσω από τις σελίδες του και έμεινε στο σκοτάδι για 60 ολόκληρα χρόνια!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ιούνιος 1940.Το μέτωπο στη Γαλλία καταρρέει και ολόκληρη η γαλλική κοινωνία σε αποσύνθεση προσμένει την είσοδο των νικητών Γερμανών!
Πανικός επικρατεί στις βομβαρδιζόμενες πόλεις και ένα κύμα προσφύγων φανερώνει τον τρόμο των πληθυσμού με νωπές τις μνήμες του προηγούμενου Πολέμου.
Ανάμεσα στο πλήθος συναντάμε την αριστοκρατική , πολύτεκνη οικογένεια Περικάν με δεσπόζουσα φιγούρα τη μητέρα Περικάν!
Στη σκιά της, ο νεαρός ιερωμένος Φιλίπ Περικάν με τα παιδιά του Αναμορφωτηρίου υπό την προστασία του, ο νεαρός Ύμπερ, με το όνειρο να γίνει ήρωας για την Πατρίδα του, και τα δυο μικρά τους αδέρφακια 
Από την άλλη πλευρά, έχουμε το ζεύγος των υπαλλήλων Μισώ, που, αγωνιώντας για το αβέβαιο αύριο, περιμένουν τον γιο τους να γυρίσει από το μέτωπο!
Η Κατοχή εδραιώνεται κι εμείς μεταφερόμαστε στη γαλλική επαρχία , όπου καταφθάνει ένα γερμανικό τάγμα, επιτάσσοντας σπίτια και αγαθά.
Ένας νεαρός αξιωματικός εγκαθίσταται στο σπίτι της Λούσιλ που ζει με την πεθερά της και περιμένει τον σύζυγό της που βρίσκεται αιχμάλωτος σε κάποιο γερμανικό στρατόπεδο...
Η πρόωρα βιασμένη νιότη όμως διεκδικεί τα δίκαιά της και ο Γερμανός με τη Λούσιλ θα παρασυρθούν σε ένα ερωτικό σκίρτημα με απρόβλεπτη έκβαση...                

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Είναι κάποια βιβλία που η ίδια η εμπειρία της ανάγνωσης τους "καίει" και το βάρος που φέρουν, γεμίζει την ψυχή δέος.
Βιβλία που κρύβουν πολλά επίπεδα- πέρα από το προφανές!
Σε αυτά ανήκει και η Γαλλική Σουίτα, που μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα "ώριμο" Ημερολόγιο μιας Άννας Φρανκ.
Ο παραλληλισμός είναι πλήρης αν αναλογιστούμε την πανομοιότυπη τύχη των δύο-της Άννας Φρανκ και της Ιρέν Νεμιρόφσκι , καθώς και τον τρόπο που τα έργα τους ήρθαν στη δημοσιότητα!
Η συγγραφέας του, Ιρέν Νεμιορόφσκι, Ουκρανή εβραικής καταγωγής, σύντομα ήρθε στη Γαλλία με τον διαπρεπή έμπορο πατέρα της και έζησε την οικονομική ελίτ, απολαμβάνοντας μια μποέμικη ζωή ως μέλος της.
Πρόλαβε να διακριθεί ως μυθιστοριογράφος που στα έργα της αναγνώρισε και καυτηρίασε μέσα από ψυχογραφήματα, όλα τα στερτεότυπα που αποδίδονταν στην εβραϊκή φυλή.
           Ο έρωτας της με τον μηχανικό Μισέλ Επστάιν (1926) την έκανε μητέρα δυο κοριτσιών, της Ντενίζ και της Ελιζαμπέτ...
           Όταν κατέρρευσε το μέτωπο και οι ναζί κατέλαβαν τη Γαλλία, η Νεμιρόφσκι με οξυδέρκεια παρατηρούσε την αποσύνθεση μιας ανέμελης ως τότε κοινωνίας.
           Σύντομα υποχρεώθηκε να φορέσει κι αυτή το κίτρινο αστέρι, παρότι είχε πιστοποιητικό βάπτισης...Εκδίδει πλέον έργα με ψευδώνυμο ,αφού ως Εβραία δεν μπορούσε.
Χωρίς να τρέφει αυταπάτες ούτε στιγμή, για τη μοίρα που την περίμενε, αποδύθηκε βιαστικά στη συγγραφή ενός μεγαλόπνοου μυθιστορηματικού έργου σε δομή μουσικής σύνθεσης, που φιλοδόξησε να γίνει ένα πλήρες χρονικό της Κατοχής.
           Το μυθιστόρημα ξεκίνησε με την ήττα και την αποδόμηση της γαλλικής πραγματικότητας σε αστικά κέντρα κι επαρχία.
Δυστυχώς η Νεμιρόφσκι δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το μεγαλεπήβολο έργο της:
Το 1942 συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Άουσβιτς ακολουθώντας τη μοίρα της γνωστής Άννας Φρανκ:
Η Νεμιρόφσκι έσβησε στο "ιατρείο του Μπίρκεναου, όπως η Άννα Φρανκ έσβησε στο ιατρείο του Μπέλσεν από τον τύφο που εξόντωσε το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαντλημένων ομήρων εκεί...
Αν στην 'Αννα Φρανκ ήταν ο πατέρας της, Όττο που δημοσιοποίησε το χειρόγραφό ημερολόγιό της, στην περίπτωση της Νεμιρόφσκι, ήταν η κόρη της που βρήκε και παρέδωσε το χειρόγραφο σχεδίασμα, ώστε να συντεθεί το κομμάτι που αποτελεί τη Γαλλική Σουίτα.
         
Αν και μέρος μιας ανολοκλήρωτης σύλληψης, το κομμάτι αυτό παρουσιάζει μια ιδιότυπη πληρότητα:
Θυμίζει λίγο τα διαρκώς ατελέσφορα σχεδιάσματα του τελειομανούς Διονύσιου Σολωμού για τους Ελεύθερους Πολιορκημένους:
Παρότι εκείνη η ποιητική σύνθεση δεν τέλειωσε ποτέ της, εντούτοις κατόρθωσε απόλυτα να αποδώσει την τραγωδία του Μεσολογγίου-την αγωνία ,την πείνα, την ακλόνητη θέληση- και να συνταράξει καρδιά και ψυχή, προσφέροντας ένα πλήρες βίωμα ιστορικής μνήμης.
Έτσι το ποιημα του Σολωμού μένει ως ένα χιλιοτραγουδισμένο προσκύνημα στην ανθρώπινη δύναμη και στο ηθικό μεγαλείο εκείνου που δεν συνθηκολογεί.
            Μια τέτοια εξαίσια αυτοτέλεια αποκτούν και τα σπαράγματα της Γαλλικής Σουίτας, ενόσο η Εβραία συγγραφέας συνθέτει την "ωδή προς τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους" της Γαλλίας του '40-42.

Η Νεμιρόφσκι ξετυλίγει το νήμα του απολογισμού από τις πρώτες μέρες της κατάρρευσης, αναδεικνύοντας την καταρράκωση του γενικού ηθικού!
Μεγαλοαστοί που το σκάνε με τη θρασυδειλία τρωκτικού, ενδιαφερόμενοι για το χρήμα, επαρχιώτες κι οι αιώνιοι μικροί να σηκώνουν το βάρος του πολέμου και των συνεπειών του...
Ξεπεσμένοι αριστοκράτες βλέπουν έναν φρενήρη κόσμο να επελαύνει κ να σαρώνει παραδοσιακές σταθερές, ενώ ο καπιταλισμός επιβάλλει τους δικούς του αμείλικτους νόμους, αναζητώντας άλλοθι στον πόλεμο ώστε να εκμεταλλευτεί τους ανίσχυρους προς ίδιον κέρδος.
Η φιλαργυρία κι η φαυλότητα από τη μια, κι από την άλλη, το ηθικό ανάστημα των άσημων, που διατηρούν το φρόνημά τους μέσα από τις υψηλές αξίες:
Για άλλους είναι ο Θεός, για άλλους μια επική εικόνα της πατρίδας, για άλλους οι αγνοί οικογενειακοί δεσμοί -αντίβαρο στις μπόρες της ζωής.
Η Ιρέν Νεμιρόφσκι συνθέτει ένα κοινωνιολογικό πανόραμα της γαλλικής κοινωνίας , όπως εκείνη μεταβαίνει , από την ανεμελιά του Νικήτή των Βερσαλλιών και της Belle Epoque, βιαίως στη θέση του ταπεινωμένου ,διχοτομημένου υποτελή.
Παρατηρούμε την εκτράχυνση του ανθρώπου μέσα από παραβολικές εικόνες που η συγγραφέας επιστρατεύει , αξιοποιώντας το φυσικό τοπίο και την κοινωνία των ζώων.

Στο δεύτερο μέρος, μέσα από μια σύνδεση με τους ήρωες του πρώτου, μεταφερόμαστε στην κατεχόμενη επαρχία που καλείται να συνυπάρξει με ένα τάγμα του εχθρόυ!
Φτώχεια, συμβιβασμός, δωσιλογισμός , φαρισαισμός , αλλά και ο ηρωισμός της αλληλεγγύης...
Κι εδώ ξετυλίγεται το μικρό "θαύμα".
        Η διωκώμενη Εβραία Ιρέν Νεμιρόφσκι , με το θανάσιμο άστρο του Δαυίδ στο πέτο, κατορθώνει να ιχνηλατήσει ανθρώπινα πορτρέτα για τα παιδιά του εχθρού!
Κατορθώνει η συγγραφέας με τις ευαίσθητες κεραίες , πίσω από τους ναζί στρατιώτες να δει γιους και συζύγους, ατσούμπαλους νεαρούς,που μας φέρνουν ένα αχνό χαμογέλιο, ονειροπόλους μουσικούς και νέους άντρες που μπορεί να συγκινηθούν από τα χρώματα της άνοιξης και να κοκκινίσουν μπροστά σε ένα κορίτσι.
           Επιστρατεύοντας τη στερεοτυπική αγάπη των Γερμανών για την κλασσική μουσική , η συγγραφέας επιλέγει για Γερμανό ήρωα ένα παλικάρι που διεισδύει στην ψυχή της μικρής Γαλλίδας μέσα από τις νότες του πιάνου μια έναστρη βραδιά...
Ο έρωτας, με τα αδιέξοδά του, αποτελεί το αντιστάθμισμα στη φρίκη και διαπερνά  σίδερένια κράνη κ όπλα, για να επαναφέρει "στο προσκήνιο " τον άνθρωπο από σάρκα και  θεία πνοή.
           Όχι ότι η Κατοχή δεν είναι δυσβάσταχτη ή ότι δεν επιφέρει σιδερένιο νόμο και στερήσεις! Κάθε άλλο!!!
Όμως πίσω από όλα αυτά υπάρχει το ανθρώπινο σκίρτημα για τις απλές χαρές της ειρήνης κι αυτό αποτελεί την πολύτι παρακαταθήκη, όταν "από όλα δεν μένει παρά λίγη σκόνη"...

Δεν ξέρουμε πού θα έφτανε το βιβλίο της Νεμιρόφσκι αν ολοκληρώνοταν.
Πάντως ό,τι μας παρέδωσε χαρακτηρίζεται από μια περιγραφική δεινότητα και ζωηρή εικονοπλασία...
Τα ψυχογραφήματα είναι αρκετά πειστικά κι οι χαρακτήρες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον με τη μοναδικότητα του ο καθένας...
Τα πάθη ιχνηλατούνται σταδιακά , με ψυχραιμία και χωρίς τις εξάρσεις που ίσως κάποιος θα περίμενε δεδομένης της αγωνιώδους κατάστασης που βίωνε η συγγραφέας-υπό διωγμόν κι η ίδια!
Τούτη η αγωνία όμως, αποτυπώνεται σε μικρά εκ παραδρομής σφάλματα(πχ εναλλαγές στο όνομα γάτου και στ' όνομα της οικονόμου)!
Ορθότατα η εξαιρετική και κατατοπιστική επιμέλεια τα άφησε ως έχουν...Ακόμη κι αυτά τα "λάθη" σκιαγραφούν την αγωνία της Νεμιρόφσκι και κατ'επέκταση συνιστούν μια συγκλονιστική μαρτυρία της της φρίκης που βίωσαν οι Εβραίοι υπό το ναζιστικό καθεστώς.

Μέσα από όλα αυτά όμως βλέπουμε μια συγγραφέα να δημιουργεί όσο άλλοι απεργάζονται την εξόντωσή της!
Ένα πνεύμα σπινθηροβόλο και ρομαντικό να επιμένει,να διατηρεί την έμπνευση ,τη δημιουργικότητα, την αγάπη στον Άνθρωπο!!!Ακόμη κι όταν αυτός είναι εχθρός!!!
       Αυτή η πένα ήταν ο θρίαμβος κόντρα στα πολυβόλα...
Το μικρό θαύμα του βιβλίου που διασώθηκε, είναι λοιπόν μια επανάσταση του πνεύματος , όπως ακριβώς τη σκιαγράφησε ο Έριχ Μαρία Ρέμαρκ στη συγκλονιστική του "Σπίθα Ζωής" (γνωστό κ ως "Σκελετός 509"!)
Όσο η ανθρώπινη θέληση για δημιουργία, αγάπη και φως αντιστέκεται στο σκοτάδι του μίσους, αυτή η "σπίθα της ζωής" θα παραμένει ζωντανή- να ευαγγελίζεται τον ήλιο της Νέας Μέρας.
Χωρίς Πόλεμο.Χωρίς άδικο αίμα.Χωρίς Μίσος.

Υπό αυτό το πρίσμα η Γαλλική Σουίτα της Ιρέν Νεμιρόφσκι συνιστά κάτι πολύ βαθύτερο από ένα πολεμικό ρομάντζο με κοινωνιολογικές προεκτάσεις!
Η Γαλλική Σουίτα ανάγεται σε μια πράξη αντιστασιακή,μια μαρτυρία και έναν ύμνο στην ειρήνη και τη ζωή-κι ως τέτοια μας διδάσκει και διαμορφώνει συνείδησεις γνήσιων Πολιτών του Κόσμου!

                                                        Ελισσάβετ Δέδε



Υ.Γ. Στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου, παρατίθεται ένα λεπτομερές βιογραφικό της Νεμιρόφσκι καθώς και το ιστορικό αυτής της έκδοσης...






Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2015

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ

                                 Μαντώ Μαυρογένους, Ειρήνη Κοκολάκη-Καλαμάρη
                                                   Είδος: Iστορικό Μυθιστόρημα
                                                   Βαθμολογία 9/10


Δύστυχως στο άκουσμα της Μυκόνου μάς έρχονται συνήθως, αντανακλαστικά στον νου ειδυλλιακές διακοπές, γραφικές παραλίες, διασημότητες και ξέφρενη διασκέδαση...
Πόσοι γνωρίζουν όμως ότι η Μύκονος είναι η γενέτειρα της σπουδαίας ηρωίδας, Μαντώς Μαυρογένους που τα είχε όλα και τα έδωσε όλα για την Ελλάδα και την Ελευθερία τη δική μας;
Η Ειρήνη Καλαμάρη παίρνει την πρωτοβουλία να μας συστήσει, λοιπόν, την ηρωική αρχοντοπούλα της Μυκόνου, μέσα από ένα πολύ ξεχωριστό ιστορικό μυθιστόρημα,που μας δίνει μια ιδανική ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε την Μαντώ Μαυρογένους ύστερα από την πετυχημένη κινηματογραφική απόδοση της ζωής της με την αλησμόνητη Τζένη Καρέζη.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Μαντώ Μαυρογένους, μας συστήνεται μέσα από τη στοργική ματιά της παραμάνας της ,Περεζιάς που σαν παλιά παραμυθού εποπτεύει και μας αφηγείται την πολυτάραχη ζωή της...
Η πανώρια κόρη του Νικολάου και της Ζαχάρως Μαυρογένη γεννήθηκε το 1796 κι από μικρή έδειχνε πως ήταν ένα χαρισματικό κορίτσι με εκθαμβωτικό κάλλος σώματος και ψυχής.
Πνεύμα ανήσυχο και σπινθηροβόλο, πολύ σύντομα θα επηρεαστεί από τον θείο της και φλογερό πατριώτη, παπα-Μαύρο και θα αναζητήσει τρόπους να συνδράμει στον εκκολαπτόμενο αγώνα των Ελλήνων εναντίον του τουρκικού ζυγού.
Μέσα από τους αγώνες της θα λάμψει μια απαστράπτουσα προσωπικότητα θαμπώνοντας ολόκληρη την Ευρώπη κι εμπνέοντας μεγάλο φόβο στους εχθρούς και θυελλώδη πάθη στο πέρασμά της.
Ο φλογερός της έρωτας της Μαντώς για τον Δημήτριο Υψηλάντη θα συνυπάρξει με τον άσβεστο πόθο της για την Ελευθερία της Ελλάδας από τους Τούρκους.
Και τα δύο όμως θα τα πληρώσει με άμετρο πόνο,κατατρεγμούς η διπλά προδομένη ηρωίδα Μαντώ...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Οι εμβληματικές προσωπικότητες του '21 έχουν απασχολήσει την ελληνική ιστοριογραφία αλλά και μυθιστοριογραφία.
Ανάμεσα σε σπουδαίους εκφραστές αυτής της τάσης όπως ο Σπύρος Μελάς, ο Δημήτρης Φωτιάδης και ο Σαράντος Καργάκος έρχεται να προστεθεί αυτή η μυθιστορηματική μονογραφία της Ειρήνης Νικολακάκη -Καλαμάρη για τη Μυκονιάτισσα αγωνίστρια Μαντώ Μαυρογένους.

Συνδυάζοντας ιστορική εγκυρότητα, στοιχειά αλλά και άφθονο συναίσθημα αυτή η μονογραφία αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη κάθε Έλληνα!

Η δομή του βιβλίου είναι "σκηνοθετημένη" με τον τρόπο που συναντήσαμε και στη δημοφιλή ιστορική ταινία του Κώστα Καραγιάννη (1972),καθώς η αφήγηση ξεκινά από τις τελευταίες μέρες της Μαντώς, όταν αυτή απαξιωμένη και άπορη, αιτάται σύνταξη Αγωνιστού από τη νεοσύστατη Πολιτεία.
Στα επόμενα κεφάλαια έχουμε μια γραμμική παράθεση των σημαντικότερων σταθμών στη ζωή της Μαντώς σε μια αφήγηση παραστατική, πλούσια σε συναισθηματα που σκιαγραφεί ικανοποιητικά τα πρόσωπα του "δράματος" .
           Η αφήγηση ακολουθεί τη μέθοδο του τρίτου παρατηρητή που μεσολαβεί ανάμεσα στον ήρωα και στον αναγνώστη.
Η Περεζιά αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο.
Την επιλογή ενός τρίτου προσώπου -και μάλιστα από το υπηρετικό προσωπικό-ως αφηγητή, τη συναντήσαμε και σε άλλα έργα όπως η ιστορική βιογραφία Ο Κύριός Μου Ο Αλκιβιάδης του Άγγελου Βλάχου.
Υπάρχει και σε  έργα της Κλασσικής Λογοτεχνίας, όπως τα Ανεμοδαρμένα Ύψη που τον λόγο παίρνει η οικονόμος Νέλλυ κι ο Ενοικιαστής.
           Παρόλαυτα, στη Μαντώ δεν εναρμονίζεται πλήρως "ο ρόλος της Περεζιάς στην πλοκή", με την "αφηγηματική οπτική", καθώς η Περεζιά αφηγείται με διεισδυτικότητα και καταστάσεις τις οποίες δε θα μπορούσε να γνωρίζει, αφού δεν ήταν φυσικά παρούσα.

Η ιστορία της Μαντώς δίνεται υπό έναν άξονα αμιγώς προσωποκεντρικό, χωρίς ιδιαίτερη ανάλυση του υπόλοιπου πλαισίου ή της δράσης προσώπων που τη συντρόφευσαν στους αγώνες ή καθόρισαν τη μοίρα της χωρίς να συσχετιστούν σε προσωπικό επίπεδο μαζί της(οπως ο Κολοκοτώνης, ο Κωλέττης κ.α.)          Οι σελίδες του βιβλίου είναι πασπαλισμένες από την χρυσόσκονη της καταπληκτικής της γοητείας και της εκθαμβωτικής ομορφιάς της.
Βήμα-βήμα παρακολοθούμε τη νεαρή Μαντώ να περιφρονεί κάθε ευκαιρία να χτίσει μια πλούσια , ξέγνοιαστη ζωή (ως αρχοντοπούλα και περιζήτητη νύφη που ήταν), καθώς ο πόθος της Λευτεριάς πυρώνει κάθε ικμάδα της ψυχής της.
Γευόμαστε βαθιούς έρωτες που μετουσιώνονται σε κοινούς αγώνες για την Ελλάδα και μαζί της συμπάσχουμε τις ώρες της απώλειας!
Η Μαντώ, είναι ένα πλάσμα γεμάτο ερωτισμό και βάθος ψυχής, που θα φανεί και τις γυναικείες της στιγμές:
Παρότι γράφει μια ιστορική βιογραφία, η συγγραφέας δεν κρατά την αποστειρωμένη απόσταση ιστορικών βιβλίων από την πρωταγωνίστρια της, αντίθετα, εμφυσεί πνοή ζώσα στους ήρωες της και μας μας στροβιλίζει σε μια συναισθηματική δίνη που συνταράσσει την ψυχή -ειδικότερα των πιο ρομαντικών αναγνωστών.
Η συγγραφική ευαισθησία διαποτίζει με συγκινητικό λυρισμό τις στιγμές έρωτα, ιχνηλατώντας παραστατικά τον πρώτο οδυνηρό σκίρτημα της Μαντώς ,αλλά και τον μοιραίο έρωτά της με τον Δημήτριο Υψηλάντη, που τον ανακαλύπτουμε στιγμή τη στιγμή, με τη φαντασία να συμπληρώνει πειστικά το παζλ των προσωπικών τους στιγμών.
Εικόνες, ήχοι χρώματα ξεπροβάλλουν ζωηρά στα μάτια μας.
Όλα αυτά βοηθούν τον αναγνώστη να γνωρίσει πραγματικά την σπουδαία ηρωίδα και να κατανοήσει το μέγεθος και το κόστος της θυσίας της.Τη διαφοροποιεί, επί παραδείγματι, από την επίσης αξιοθαύμαστη,αλλά μπαρουτοκαπνισμένη γόνο καπεταναίων ,Λασκαρίνα που και τον έρωτα χάρηκε και τη μητρότητα αξιώθηκε, παράλληλα με την προσφορά της στην πατρίδα.
            Η Μαντώ πλήρωσε ένα πολύ βαρύτερο τίμημα ζωής, χάνοντας τα πάντα, για να πέσει θύμα συνωμοσιών και να γευθεί την προδοσία από το αρτισύστατο κράτος κυνηγημένη από τον φθονερό Κωλέττη...

Βιβλία σαν τη Μαντώ της κ Καλαμάρη επιτελούν έναν  πολύ σπουδαίο ρόλο, που υπερβαίνει την ψυχαγωγικό ρόλο ενός μυθιστορήματος και αποτελούν ένα μικρό προσκύνημα στην εθνική μας μνήμη- την ποτισμένη με το "τίμιο αίμα" όσων αγωνίστηκαν για τη δική μας Λευτεριά!










Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2015

ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ, ΒΑΛΣ με 12 ΘΕΟΥΣ

                                       Βαλς Με 12 Θεούς, Λένα Μαντά
                                        Είδος: Koινωνικό
                                        Βαθμολογία: 9/10


Η ίδια το ονομάζει "γούρι" της και το κατονομάζει ως το αγαπημένο της βιβλίο,ανάμεσα σε όσα έγραψε!
Ήταν το βιβλίο που σηματοδότησε δύο πρωτιές για εκείνη -την πρώτη της συνεργασία με τον Θάνο Ψυχογιό και την είσοδό της στον χώρο της τηλεόρασης!
        Σαν σε τραγική ειρωνεία προεικόνισε κάτι από το δικό της πεπρωμένο, που κι η ίδια -σαν την ηρωίδα της- αντιμετώπισε με περίσσιο κουράγιο...
Το Βαλς Με 12 Θεούς ήταν σίγουρα ένα μοιραίο βιβλίο για τη Λένα Μαντά και το πιο πολυσυζητημένο!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Μια νύχτα με τρομερή καταιγίδα, 4 ετερόκλητοι άνθρωποι θα εμπλακούν σε ένα τροχαίο ατύχημα, που θα τους αλλάξει τη ζωή τους για πάντα!
Ο καριερίστας Κωστής στα πρόθυρα του διαζυγίου
, η ανασφαλής, γλυκιά Ναταλία, 
η χειραφετημένη Ελπίδα, που εργάζεται σε ογκολογική κλινική 
κι η καλομαθημένη, πλούσια Μαρίνα,παγιδευμένη πλάι σε έναν αριβίστα σύζυγο,
θα ανακαλύψουν την αξία της φιλίας και θα τη δουν να τούς αναμορφώνει, στρέφοντάς τους στην αυτογνωσία.
        Ενωμένοι θα αντιμετωπίσουν τις μπόρες της ζωής και τις βουλές των 12 μηνών που "σα θεοί ολύμπιοι κ παντοδύναμοι" όρισαν ένα πεπρωμένο αδυσώπητο κι απροσδόκητο, σφραγίζοντας το με μια αμετάκλητη ετυμηγορία.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Όσοι είχατε την ...ατυχία να το γνωρίσετε από την πλήρως αποτυχημένη τηλεοπτική του μεταφορά, προσπαθήστε επειγόντως να διαγράψετε από το μυαλό σας αυτή τη θλιβερή εμπειρία!!!!
        Το βιβλίο της Λένας Μαντά δεν έχει καμία σχέση με το ασυνάρτητο και..."τραβηγμένο από τα μαλλιά" καθημερινό σίριαλ, που πάσχισε ανεπιτυχώς να αποδώσει τους ήρωές του.  
           Στην πραγματικότητα το "Βαλς με 12 Θεούς" ένα υπέροχο, κοινωνικό μυθιστόρημα που εξυμνεί τη Φιλία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (και απέχει παρασάγκας από τις εξεζητημένες καταστάσεις που του αποδόθηκαν στην τηλεόραση).
            Έργο γραμμένο στη γλώσσα της αλήθειας , προσγειωμένο σε "γήινα"δεδομένα ,με χαρακτήρες χειροπιαστούς!
Αν και από τα πρώτα βιβλία της Λένας Μαντά, είναι ίσως το πιο ώριμο έργο της.
Γραμμένο σε γλώσσα γρήγορη, τραβηχτική, σύγχρονη -χωρίς καλολογικά στοιχεία- που εστιάζει στην ουσία, το "Βαλς" από την πρώτη σελίδα μας καθιστά κοινωνούς σε ένα μοναδικό ταξίδι σχέσεων κι ανθρώπινης επαφής, που τόσο λείπουν από τη φρενήρη εποχή μας.
             
Στο "Βαλς με 12 Θεούς" δεσπόζει η τόσο ξεχασμένη αξία της Φιλίας σε όλη της τη διάσταση!
Μια Φιλία που εξελίσσεται απολαυστικά, μετουσιώνοντας έναν ομηρικό τσακωμό σε έναν βαθύ, ιερό δεσμό μεταξύ τεσσάρων ανθρώπων!
         Όλα όμως εξελίσσονται με μια μοναδική φυσικότητα.
       Τίποτα δεν εκβιάζεται και όλα ρέουν όπως στη ζωή.
Πότε σαν ήρεμο ποτάμι, πότε σα χείμαρρος ορμητικός και ανελέητος, οι εξελίξεις σφυρηλατούν τους ήρωες, όπως το νερό σμιλεύει τους βράχους!
Μέσα από τη συνύπαρξή τους οι ήρωες στοχάζονται πάνω στον εαυτό και τα λάθη τους τους, "αποκεντρώνονται" από το εγώ τους και βιώνουν το μεγαλείο της αλληλεγγύης, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον!
  Αυτά προκύπτουν από το μεγάλο ατού του βιβλίου, που είναι οι ίδιοι οι χαρακτήρες.
Άρτια ιχνηλατημένοι και απόλυτα απτοί στον μέσο αναγνώστη με ατέλειες και  ανασφάλειες απόλυτα αναγνωρίσιμες σε όλους.
Αυτό συμβάλλει να συμμεριστούμε τις μικρές αγωνίες και τις προσδοκίες τους!
Δεν έχουμε εξιδανικευμένες καταστάσεις , ούτε υπερβατικά πάθη.
Χαρακτήρες συμπαθείς - με αδυναμίες, με σχέσεις που απαιτούν δουλειά και που εξελίσσονται χωρίς αυτοματισμούς!

       Έτσι καθώς οι ήρωες πορεύονται προς την αυτογνωσία , ο αναγνώστης βιώνει την ατομική του κάθαρση μαζί τους.
Ακόμη κι η Μαρίνα που αποτελεί την αμιγώς μυθιστορηματική πινελιά, ακολουθεί μια πειστική διαδρομή προς την κατάκτηση της ευτυχίας της-ίσως πιο...ευνοημένη από τους υπόλοιπους.
Έτσι όμως δεν είναι κι η ζωή;
Τελικά, όλοι κατακτούν μια θέση στην καρδιά μας και το αξιοσημείωτο είναι πως ακόμη κι οι δευτερεύοντες ήρωες εκπέμπουν τη μοναδική τους γοητεία...
Θέλω να σταθώ στο χαρακτήρα της Ευγενίας, της γραμματέως του Κωστή!!!
Δεν θυμάμαι να γεννήθηκε πιο ξεχωριστό πλάσμα στο συγγραφικό σύμπαν της Μαντά από εκείνη!
Μια κοπέλα, στα όρια της παραμόρφωσης, που κατορθώνει να ακτινοβολεί μοναδικά,χωρίς όμως ποτέ να αποσιωπηθεί το αισθητικό της έλλειμμα!
Μαι κοπέλα που προσωποποιεί τον θρίαμβο του ψυχικού μεγαλείου και της αξιοσύνης -ακόμη και σε αντικειμενικά δυσχέρειες!
      Ναι! "Η αληθινή ομορφιά πηγάζει από βαθιά μέσα μας" -όχι μόνο ως τσιτάτο σε παλιό παραμύθι, αλλά και στην πραγματικότητα, που το φως κάποιων μάς τη γεμίζει με χρώματα ...
Αυτή είναι η "άσχημη Ευγενία" που ευωδιάζει την ομορφιά της καλοσύνης και της σοφίας εκείνων που άντεξαν τον εαυτό τους και πάλεψαν το προσωπικό τους σκοτάδι λάμποντας για όλους! 
Ο αφελέστατος τρόπος που παρουσιάστηκε στο σίριαλ η "Ευγενία" απλά με εξόργισε, διοτί πραγματικά εξευτέλισε αυτό το μοναδικό συγγραφικό εύρημα του πιο ωραίου από τους χαρακτήρες του βιβλίου!

Το βιβλίο αυτό ανήκει στα ξεκάθαρα κοινωνικά βιβλία , όπως η Ηρώ και το Τελευταίο Τσιγάρο, όμως υπερτερεί και των δύο.
Παρότι όλα τους πραγματεύονται κάποιο κοινωνικό θέμα(Ηρώ -ναρκωτικά / Τσιγάρο-νευρική ανορεξία) το Βαλς διατηρεί μια μοναδική υπεροχή.
Οι παράλληλες ιστορίες κ το απροσδόκητο της Φιλίας προσδίδουν ιδιαίτερη ένταση και αναδεικνύουν μια πληθώρα κοινωνικών ζητημάτων, όπως το διαζύγιο, η αυτοεκτίμηση, η ασθένεια κι η αξιοπρέπεια!
          Στο Βαλς ανακύπτει ένα μεγάλο ηθικό ζήτημα, στο οποίο το βιβλίο δίνει μια "απάντηση" εναρμονισμένη προς την προσωπικότητα της ηρωίδας...
         Πολλοί είχαν ενστάσεις.
Δε θα πάρω θέση -το μόνο που μπορώ να πω είναι πως η τελική επιλογή προσιδίαζε στην ιδιοσυγκρασία και το ηθικό φορτίο της συγκεκριμένης ηρωίδας!
Από αυτήν την άποψη ήταν ταιριαστή και πειστική και μας συγκλόνισε όλους!

Ένα είναι βέβαιο:Σε ένα "Βαλς" με τις λέξεις και με στοχασμούς γύρω από τον καθημερινό άνθρωπο, η Λένα Μαντά μάς χάρισε μια αρμονική συγγραφική δημιουργία, που αξίζει να τη γνωρίσετε! 

Υ.Γ.Θέλω να εξάρω το μοναδικό αξιόλογο κομμάτι από την απογοητευτική τηλεοπτική μεταφορά, που στάθηκε στο ύψος του βιβλίου:
Δεν είναι άλλο από το ονειρικό τραγούδι τίτλων "ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗ" του Σωτήρη Σωτηρχέλλη ,ερμηνευμένο από την αέρινη φωνή της Ελευθερίας Ελευθερίου!
Απολάυστε το και βυθιστείτε στο βιβλίο!


                                          

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2015

ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ, ΘΕΑΝΩ , Η Λύκαινα Της Πόλης

                                            Θεανώ, Η Λύκαινα Της Πόλης, Λένα Μαντά
                                              Είδος: Aισθηματικό
                                              Βαθμολογία 8/10
                                  

Το πρώτο βιβλίο της Λένας Μαντά που τής άνοιξε διάπλατα τον δρόμο της επιτυχίας-πριν την αδιαφιλονίκητη καθιέρωσή της με το "Σπίτι Δίπλα Στο Ποτάμι" είναι η "Θεανώ, η Λύκαινα Της Πόλης" , ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει την ιστορική μνήμη με το αμιγώς αισθηματικό στοιχείο.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η θελκτική Θεανώ απολαμβάνει την οικογενειακή ζωή στα πλαίσια της ευημερούσας ελληνικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη με τον αγαπημένο της σύζυγο!
            Καμιά από τις μπόρες του αιώνα (Β'ΠΠ) δε διασαλεύει την αρμονική της πραγματικότητα, γεμάτη από όμορφες παραδόσεις,γεύσεις , εικόνες.
Ώσπου, το πογκρόμ του 1955 ανατρέπει τη ζωή της , όταν και η ελληνική μειονότητα, μπαίνει στο στόχαστρο του μενόμενου τούρκικου όχλου:
Η Θεανώ θα σημαδεύει από την οδυνηρή απώλεια και θα αποδυθεί σε ένασν αδυσώπητο αγώνα επιβίωσης.
Τα χτυπήματα θα μετουσιώσουν τη φιλήσυχη Θεανώ σε ένα μικρό αγρίμι,που δε διστάσει να ..."κατασπαράξει"" όποιον μπει στον διάβα της, παίρνοντας μια αμείλικτη εκδίκηση πέρα από τη λογική.
Η Θεανώ θα εγκαταλείψει την Πόλη της νοσταλγίας για τη σκληρή βιοπάλη σε μια αφιλόξενη Αθήνα,όπου θα δείξει το νέο της ανελέητο πρόσωπο.Δυστυχώς στο πέρασμά της, θα πληρώσουν και αθώοι.Το τοξικό της μίσος θα λαβώσει τον ίδιο τον έρωτα και την ίδια!
Θα κατορθώσει η Θεανώ να ισορροπήσει και να βρει τη γαλήνη;

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η Θεανώ, η Λύκαινα της Πόλης είναι ένα βιβλίο που έκανε δικαίως αίσθηση και αγαπήθηκε πολύ.
        Ένα δυνατό αισθηματικό μυθιστόρημα μα πάνω από όλα ένα βιβλίο προσκύνημα στη μνήμη όσων μαρτύρησαν και όσων ξεριζώθηκαν στο Πογκρόμ του 1955.
Κεντρικός άξονας του βιβλίου είναι μια ευαίσθητη χορδή της συλλογικής μας μνήμης:
Πρόκειται για την Πόλη των θρύλων, που δεσπόζει στο συλλογικό μας ασυνείδητο ως η Πόλη των Πόλεων- ως η χαμένη πατρίδα, εδώ και 5 αιώνες!
Σε ολόκληρο το πρώτο μέρος αναδεικνύεται η σαγήνη της Κωνσταντινούπολης με μια γλώσσα υπέροχη
Μαγευτικές περιγραφές της Βασιλεύουσας, εικόνες ταξιδιάρικες, ειδυλλιακές!
Αρώματα και ακούσματα ανατολής μάς κατακλύζουν, ενώ μας τυλίγει η οικογενειακή θαλπωρή μέσα από στιγμιότυπα καθημερινότητας ,με τα αντικείμενα να διηγούνται τη δική τους ιστορία ,καθιστώντας μας κοινωνούς της ελληνικής κουλτούρας!
Η Λένα Μαντά ,με λόγο που ρέει, στήνει ένα σκηνικό γεμάτο λαογραφικά στοιχεία, αναβιώνοντας εικόνες που συναντάμε στο αρχετυπικό πλέον λογοτεχνικό έργο για τους Έλληνες της πόλης- τη "Λωξάντρα" (βιβλίο που άλλωστε σημάδεψε την ίδια τη συγγραφέα.)
Με ανάλογη παραστάτικότητα , η Λένα Μαντά μάς μεταφέρει ύστερα τα τραγικά γεγονότα των "Σεπτεμβριανών"
Από το βιβλίο αυτό, πληροφορούμαστε για το ρυπαρό παρασκήνιο και τον ύποπτο ρόλο του τούρκικου Τύπου, ο οποίος υποδαύλισε την οργή του πλήθους, με συκοφαντίες και ανακινώντας βαθιά εδραιωμένα στερεότυπα μισαλλοδοξίας κι εθνικισμού, όπως εκδηλώθηκαν ανά την τουρκική Ιστορία εις βάρος των χριστιανικών πληθυσμών.
Δυστυχώς τα συμφέροντα ποτέ δεν επέτρεψαν την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και πάντα πατούν στις προκαταλήψεις κ τη διαφορετικότητα τους...
          Η Λένα Μαντά, άφοβα και χωρίς διδακτισμούς αρθρώνει αλήθειες που "καίνε",αναβιώνοντας μια τρομερή νύχτα που παραπέμπει ευθέως στην εφιαλτική "Νύχτα των Κρυστάλλων" από τη ναζιστική Γερμανία του 1938!
Αντίστοιχα με το πογκρόμ των Εβραίων ήταν τα Σεπτεμβριανά το 55 εις βάρος των Ελλήνων.
Εικόνες βαρβαρότητας που αποδεικνύουν πως ο ρατσισμός δεν εδράζεται σε συγκεκριμένο τόπο κι ούτε είναι προιόν συγκυρίας, αλλά ανακυκλώνεται όπου υπάρχει έλλειψη Παιδείας και φανατισμός!
Οι εξελίξεις εδώ συγκλονίζουν, το δράμα των ηρώων κορυφώνεται με απρόσμενη τροπή κι ο αναγνώστης βιώνει τον όλεθρο και την απόγνωση, ώρα την ώρα, συμπάσχει με την απελπισία και και γεύεται την αγωνία τους.
Η Λένα Μαντά αποτυπώνει στιγμή προς στιγμή ενδεικτικά περιστατικά φρίκης χωρίς να λειαίνει τις γωνίες!
Το πρώτο αυτό μέρος στη "Θεανώ" θυμίζει μεγάλα έργα παλιότερων εποχών,με θέμα τους ξεριζωμους σε Μικρασία , Πόντο και Πόλη
.Βιώματα οικεία σε μια τεράστια μερίδα Ελλήνων, αφού η Θεανώ  εκδιώκεται από τις ρίζες της ως Ελληνίδα σε μια πατρίδα μητριά που την αποδιώχνει ως Τουρκάλα.Παντού μένει η ανεπιθύμητη Ξένη.

Το δεύτερο μέρος το ύφος του βιβλίου αλλάζει άρδην.
Έχουμε εστίαση στο πρόσωπο της Θεανώς και στην ατομική ψυχική της εκτροπή.
Αυτό θα ήταν εύστοχη επιλογή αν οι ψυχολογικές διακυμάνσεις της ηρωίδας έρχονταν σε συνάρτηση με τον Διωγμό!
Τα γεγονότα όμως στο δεύτερο μέρος, αποκόπτωνται από τα γεγονότα της Πόλης κι εγκλωβίζονται σ'έναν ακραιφνή αισθηματικό χαρακτήρα!
Η ηθική έκπτωση της Θεανώς στην πιο ανόσια μορφή σχέσης χαρακτηρίζεται από υπερβολή που δεν έχει ψυχολογικό έρεισμα στα βιώματά της.
         Οι αντιδράσεις της ηρωίδας δεν τεκμηριώνονται ψυχολογικά.
Κακία αναίτια ,αντιδράσεις ασύνδετες προς τα περιστατικά της Τουρκίας!
Οι χαρακτήρες γίνονται χάρτινοι , κατευθυνόμενοι από τους "νόμους" μιας εύπεπτης, αισθηματικής ιστορίας, που ίσως έχουμε "ακούσει ξανά".
Συναντάμε μια τάση υπερβολής και μια εξιδανίκευση που ίσως ξενίσει σε αρκετούς αναγνώστες.
Το δεύτερο μέρος δηλαδή, αναιρεί λίγο τη βαρύτητα του πρώτου, και προσδίδει κάτι από την ελαφρότητα ενός αισθηματικού αναγνώσματος με επίπεδους ήρωες- αταίριαστο προς το συνταρακτικό πρώτο μέρος.
Αυτή η υφολογική ανομοιογένεια σίγουρα αποδυναμώνει το εγχείρημα, που θα μπορούσε να αναδειχθεί περισσότερο και να έιναι ένα πραγματικό λογοτεχνικό διαμάντι και σημείο αναφοράς χάρη στο ευαίσθητο θέμα του!
  
Σε κάθε περίπτωση είναι σπουδαίο, που ένα βιβλίο σαν τη "Θεανώ"- με απλή δομή, διασώζει ένα γεγονός ξεχασμένο για το ευρύ αναγνωστικό κοινό, το Πογκρόμ της Πόλης, ξεπλένοντας την Ύβρι της Λήθης.!
Αυτό είναι κρίσιμο, ειδικά σε μια εποχή αναθεωρητισμού και κατάφωρης αλλοίωσης της ιστορικής αλήθειας.
      Ήταν ευχάριστη έκπληξη η τόλμη της συγγραφέως να ανασύρει αυτό το εθνικό τραύμα της μεταπολεμικής μας Ιστορίας, που μας αποσιωπούν χρόνια τώρα στα σύγχρονα σχολικά βιβλία-στο όνομα τάχα μιας ψευδεπίγραφης "καλής γειτνίασης".
Η "Λύκαινα Της Πόλης" είναι μια ευκαιρία να μάθουμε κάτι από την Ιστορία και τα βάσανα των πολύ κοντινών μας προγόνων μας ή και συγχρόνων μας ακόμη. 
Από αυτήν την πλευρά επιτελεί ένα σημαντικό,"παιδευτικό" ρόλο με έναν απολαυστικό τρόπο!
         Ευτυχώς που πένες σαν της κυρίας Μαντά διασώζουν κάποιες ιερές αλήθειες,με τόσο όμορφους αφηγηματικούς δρόμους, γιατί είναι γεγονός πως λαός που ξεχνά το παρελθόν του δεν μπορεί να έχει μέλλον.