Αργυρώ Μαργαρίτη,"ΓΕΡΣΗ,Είσαι το κόκκινο Στο Αίμα Μου"

                     Αργυρώ Μαργαρίτη, Γέρση ,Είσαι Το Κόκκινο Στο Αίμα Μου
                                            Είδος Ιστορικό Μυθιστόρημα
                                          Βαθμολογία 9/10

                           

                   
Έτος έκδοσης Απρίλιος 2017
Σελίδες 568

Ύστερα από το Visanto και το σεργιάνι στη Σαντορίνη, η Αργυρώ Μαργαρίτη επιστρέφει 
με ένα ακόμη μεθυστικό βιβλίο που μας ταξιδεύει στη γη της Ιωνίας, 
τότε που το ελληνικό στοιχείο διέπρεπε κάτω από τη σκιά του Τούρκου δυνάστη"!
Η Γέρση ,μαυλίστρα όπως η ωραία Σμύρνη, σκορπά πάθη αιματηρά στο πέρασμά της 
κι η λαβωμένη καρδιά του έρωτα τής φωνάζει: "Γέρση, Είσαι Το Κόκκινο Στο Αίμα Μου!",
 σε έναν τίτλο που προδιαγράφει ένα βιβλίο παραφοράς!
Ας ακολουθήσουμε την ηρωίδα αυτήν σε ένα ταξίδι γεμάτο αρώματα,έρωτα και φωτιά!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
1900, στη σκιά ενός εφιαλτικού μυστικού γεννιέται ένα κοριτσάκι.
Είναι η Γέρση, η πριγκίπισσα στη ζωή του πατέρα της, του καρδιοκατακτητή Λάζαρου Πασαλή, μεγαλωμένη στη χλιδή,με κάθε της επιθυμία να είναι διαταγή.
Ματαιωμένη μόνο από τις δυο της μυστηριώδεις καμαριέρες που τής αρνούνται τη φιλία τους, η Γέρση μεγαλώνει κι εξελίσσεται σε μια πανώρια κοπέλα που ξυπνά βαθύ έρωτα σε δυο άλλοτε γνώριμους:
Τον Γιώργη Καρδάμογλου που διατηρεί αδαμαντωρυχεία στο Γιοχάνεσμπουργκ και τον Σελίμ αγά, φανατικό κεμαλιστή!
Τα συννεφά του ολέθρου πυκνώνουν και μόνο η Σμύρνη απολαμβάνει αυτάρεσκα μια ομορφιά που ακροβατεί στην πνευματική λάμψη και την αμαρτία!
Ανάμεσα στους στροβιλισμούς του έρωτα και της Ιστορίας πληθος προσώπων βιώνουν το ατομικό τους δράμα,ώσπου όλα αλέθονται στους μύλους του Πολέμου...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ!
Η Γέρση της Αργυρως Μαργαρίτη είναι το δεύτερο σημαντικό ιστορικών αποχρώσεων μυθιστόρημα της χρονιάς...
         Σαν το Κάποτε Στη Σαλονικη της Κράλλη, η Γέρση της Μαργαρίτη προσφέρει ένα απολαυστικό, λεπτοδουλεμένο ανάγνωσμα, με στέρεο ιστορικό υπόβαθρο και δυνατά συναισθήματα, που συνθέτουν ένα ανθρωποκεντρικό αλλά κι ανάγλυφο ηθογραφικό πορτρέτο του Ελληνισμού της Ιωνίας!
Η Αργυρώ Μαργαρίτη τοποθετεί τη δράση της στη Σμύρνη και τα περίχωρά της την πρώτη 20ετια του 20ου αιώνα, μέ έναν σύντομο σταθμό στις παροικίες των λευκών του Γιοχάνεσμπουργκ με τις πολυάριθμες ευκαιρίες πλουτισμού!)
           Ένα "πολύβουο χαρμάνι" από ανθρώπους, θρύλους, "βαριά μπαχαρικά", "φίνα λουλούδια" και "αρμύρα" είναι το βιβλίο αυτό.
Στο επίκεντρο μια φλογερή, κακομαθημένη ηρωίδα, η Γέρση που η ηδυπάθειά της και η απληστία της φέρνουν αμυδρά κάτι από τη γοητευτική κια πεισματάρα Σκάρλετ Ο' Χάρα, χωρίς όμως την ακραία πυγμή και τον κυνισμό εκείνης.
           Εκθαμβωτική, έκφυλη μαζί και αγνή, σκορπώντας με... "Καμώματα" τα ..."Χρώματα και τα Αρώματα" που αναφέρει εκστασιασμένος κι ο ποιητής Κατσαρός!
Με αυτόν τον αρχετυπικό ερωτισμό του αψεγάδιαστου θηλυκού, η Γέρση βρίσκεται ανάμεσα σε δυο ακραίους πόλους του πάθους...
Τον ορμητικό και δόλιο πόθο του Τούρκου Σελίμ και την εκλογικευμένη λαχτάρα του Έλληνα Γιώργη!
Ίσως να μην είναι τυχαία αυτή η αντίθεση:
Η ξεχωριστή πρωταγωνίστρια Γέρση αποτελεί μια πειστική προσωποποίηση της ίδιας της ξελογιάστρας Σμύρνης που κι αυτή αποστόμωνε με την ατίθαση ομορφιά της!
          Η ηρωίδα της Αργυρώς Μαργαρίτη συμβολίζει ξεκάθαρα αυτήν την ασυναγώνιστη πολιτεία, τη γητεύτρα Ανατολίτισσα με τα ευρωπαικά λούσα και την ελληνική ψυχή- που τη διεκδίκησαν σε Αλώνια θανάτου Μαρμαρένια, και κάτω από βλεμματα φθόνου, Έλληνες και Τούρκοι.
          Γύρω από αυτό το ιδιότυπο τρίγωνο, ένα γαιτανάκι προσώπων που διατηρούν αυθύπαρκτη δυναμική που τα αποτρέπει να γίνουν δορυφόροι της λαμπερής πρωταγωνίστριας!
Μια κοινωνία που ακροβατεί ανάμεσα στα σαλόνια της αριστοκρατίας , τη φτώχεια των χαμινιών και των ψαράδων- απότα σουαρέ ,τα καφέ σαντάν και τα χαμάμ 
           Ο καθένας έχει μια προσωπική ιστορία που η συγγραφέας δε διστάζει να καταθέσει, ιχνηλατώντας με ωρίμότητα τους χαρακτηρες της,χαρτογραφώντας τοπία και δίνοντας πνοή ζώσα σε ενα ετερόκλητο πλήθος, που αναπαριστά μια συναρπαστική εποχή!
Βούντη, Αισέ, Τρύφωνας, Κίτσα, Ανέστης-και πόσοι ακόμη...
           Ξεπεσμένες αριστοκράτισσες, μετρέσσες με χρυσή καρδιά, δούλες, τυχοδιώκτες, ιδεολόγοι, γυναίκες που διέσχισαν την κόλαση για να την δώσουν έπειτα στους γύρω τους!
Προσωπα αλησμόνητα!
Θα υπάρξουν ιστορίες που κυριολεκτικά θα σας σοκάρουν και δε θα μπορέσετε να τις ξεπεράσετε !
Ιστορίες ανθρώπων φριχτές , που επιβεβαιώνουν πικρά τη σοφόκλεια αποστροφή στο χορικό της Αντιγόνης"
"Πολλά τα δεινά του κόσμου-τίποτα φοβερότερο από τον Άνθρωπο!"
             Το πολύπλευρο σύνολο συμπληρώνουν στιγμές λαικής σοφίας και λαικά παραμύθια που συμπυκνώνουν σε μικρές αλληγορίες την ιστορία μας, αλλά και την τραγωδία του μικρασιατικού ελληνισμού.
Άλλωστε σε ύφος λαικής αφήγησης εκτυλίσσεται ολόκληρο το έργο...
Η Αργυρώ Μαργαίτη θέλησε, προφανώς, να ζωντανέψει τη φωνή αγαπημένων προγόνων και καθιστά τους αναγνώστες ακροατές μιας ηλικιώμενης γιαγιάς που παραδίδει την προφορική,ανεκτίμητη διαθήκη της στα εγγόνια της!
Η γλώσσα είναι γλυκά φορτωμένη με ιδιωματισμούς μικρασιατικους!
Σε κάποια σημεία παράτηρείται μια πυκνότητα,
 που ορισμένες στιγμές ίσως κουράσει τον αναγνώστη!
Πιθανότατα, αυτό συνέβη για να περιοριστούν οι σελίδες αυτού του εκτεταμένου και φιλόδοξου μυθιστορήματος (που παρείχε υλικό για... 3 ξεχωριστά βιβλία!!!)
Αρκετές φορές λ.χ., η συγγραφέας αναγκάζεται να συμπεριλαμβάνει σε μια μόνο περίοδο σειρά γεγονότων, προσωπικούς σχόλιασμους, σκέψεις των ηρώων -όλα μαζί, απανωτά ,απλά χωρισμένα με κόμματα- γεγονός που καμιά φορά ανέκοπτε τα συναισθήματα και καθιστούν κάπως δυσνότητη την πορεία των γεγονότων.
Γενικά έχουμε γραμμική αφήγηση που μερικές φορές ανακόπτεται με άλματα ,για να αποσαφηνιστεί λίγο παρακάτω -με μικρό πισωγύρισμα η έκβαση.
Αυτή η "σκηνοθεσ'ια" ήταν περιττή σε ένα έργο που αφ' εαυτού επιφύλασσε ανατροπές και χιονοστιβάδα συναισθημάτων, χωρίς να χρειάζονται τέτοιοι χειρισμοί!
Πράγματι, η δύναμη μερικών στιγμών και η ζωηρή εικονοπλασία του βιβλίου χαράσσουν ανεξίτηλα στην ψυχή του αναγνώστη!
Κάτι αξιοσημείωτο στη "Γέρση" είναι πως το βάρος γέρνει ξεκάθαρα προς τα πρόσωπα μέσα από τα οποία ξεπηδούν λαογραφικές λεπτομέρεις και ήθη...
         Κάπου εκεί παρεισφρέει "ύπουλα κι η πολιτική που με τις αστοχίες της υφαίνει αθόρυβα τον ιστό της καταστροφής γύρω από τους πρωταγωνιστες- με το άγρυπνο βλέμμα του αμφιλεγόμενου Αριστείδη Στεργιάδη...
Ο καθεαυτός πόλεμος εμφανίζεται σπερματικά.
Παρά τις περιορισμένες αναφορές όμως η συγγραφέας κατορθώνει να μεταδώσει ενδεικτικά και χωρίς ..."λογοκρισία" τα στιγμιότυπα εκείνα που αναπαριστούν απροσχημάτιστα τη θηριωδία...
             Βρήκα εύστοχο τον τρόπο που και η Μαργαρίτη ανέδειξε όπως η Θεοδωρίδου, η κ.α. τον ρόλο των Γερμανών στην οργάνωση των εφιαλτικών αμελε΄ταμπουρού που εξόντωσαν δεκάδες αιχμαλώτους με τον πιο ειδεχθή τρόπο!
            Και παρότι το σκηνικό είναι ήδη γνωστό από εμβληματικά έργα όπως της Διδώς Σωτηριου, του Βενέζη και την Ιστορια ενός Αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα, το μαρτυριο στη "Γέρση " προβάλλει ξανά ατόφιο, σαν πρωτόγνωρο βίωμα του αναγνώστη.
           Μαζί με τους ήρωες,λοιπόν, αισθανόμαστε τη διαβρωτική πνοή της άμμου, τη δίψα που αποστεγνώνει τον άνθρωπο απο τα ιδανικά του,ενώ φωτιά και σίδερο αποσυνθέτουν παράλογα το ανθρώπινο κορμί, κάτω από γέλια ανεξήγητου σαδισμού και άμετρης κακίας!!!
         Υπάρχει ένα σημείο που εγώ δε συνάντησα σε άλλο βιβλίο με τόση παραστατικότητα κι αποδεικνύει την ωριμότητα της συγγραφέως.
Ενώ τα περισσότερα βιβλία με θέμα τη Σμύρνη εστιάζουν στις στιγμές της Καταστροφής και του ολέθρου, η Μαργαρίτη ανιχνεύει τις εσωτερικές πληγές που ο πόλεμος άφησε στην ψυχή κάποιοιου από τους ήρωές της ,παρακολουθώντας τη "μετάλλαξή" που αυτός επέφερε στην καθημερινότητά του...
            Η συγγραφέας απέδειξε στο τέλος, πως όποιος εμπλακεί στον πόλεμο χάνει μια για πάντα την αθωότητά του, με τη στάμπα να καίει ανεξίτηλα...
Το βιβλίο κλείνει γεννώντας άλλον έναν κύκλο δυνατών συναισθημάτων στον απόηχο του.
          Η "Γέρση" -αν κι ανάμεσα σε πολλά βιβλία παρόμοιας θεματολογίας- αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αναγνώσματα για τη Σμύρνη -με μεγάλο "της" πλεονέκτημα τη δύναμη των πολύπλοκων χαρακτήρων, την πρωτοτυπία και τον δυνατό έρωτα που διακλαδίζεται σε πληθώρα εξελιξεων και μυστικών!
Ποιοτική και συνάμα Ιδανική και χορταστική συντροφιά  για τις μέρες του καλοκαιριού που συνήθως αφήνουν περισσότερο χρόνο και διάθεση για διάβασμα
          Ανακαλύψτε τη γητεύτρα Γέρση κι αφεθείτε σε έναν κόσμο που έδυσε αλλά λάμπει ακόμη!