Έιρικουρ Ερν Νόρδνταλ, ILLSKA ή Το Κακό,

                                                        ILLSKA, ή Το Κακό, Eiríkur Örn Norðdah
                                                                                          Είδος: Κοινωνικό
                                                                                        Βαθμολογία: 9/10

                  

Σελ 564
Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ 
Χρονολογία Έκδοσης 2017

Το 2017 κυκλοφόρησε ένα ξεχωριστό βιβλίο που εξέπληξε το κοινό για την ιδιόρρυθμη γραφή , την τολμή και τη νεαρή ηλικία του συγγραφέα του.

Ο Ιρλανδός Έιρικουρ Ερτν Νορδνταλ, μόλις στα 35 του χρόνια προσφερε ένα από κείνα τα βιβλία που αιφνιδιάζουν  με την πρωτοτυπία τους, καθώς και τον πλούτο των νοημάτων τους.

Η Ίλσκα συνιστά ένα απαιτητικό βιβλίο που ανατέμνει το φαινόμενο του ναζισμού όχι απλά ως φόρο τιμής στα θύματά του ΒΠΠ, αλλά ως φλέγον νόσημα του σήμερα που κατοικοεδρεύει στα θεμέλια της κοινωνίας και δηλητηριάζει με τη δραστικότητα του υδραργύρου τους αρμούς της πολιτικής ζωής και σκέψης.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 

Η Εβραιολιθουανή Άγκνες στο κατώφλι των 30 διενεργεί ένα διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Ρέικιαβικ σχετικά με τα νεοναζιστικά κόμματα στην Ισλανδία, ενόσο παραίει ανάμεσα στην τριπλή της καταγωγή που έχει ισλανδικές, εβραικές και λιθουανικές καταβολές.

Σύντροφός της ο Ομάρ που παλεύει να βρει δουλειά.

Τα πάντα θα ανατραπούν όταν η Αγκνες θα ζητήσει συνέντευξη από τον νεοναζί λέκτορα Άρνορ και θα γοητευτεί από εκείνον σε σημείο να απατήσει μαζί του τον Ομάρ...

Τα πράγματα θα περιπλακούν περισσότερο, όταν η Άγκνες διαπιστώσει ότι είναι έγκυος σε ένα παιδί που δε γνωρίζει ποιος από τους δυο είναι τελικά ο πατέρας του ..

Ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο στη σκιά της μνήμης και της αιματοβαμμένης πορείας του ναζισμού, που άφηνει τα χνάρια του στη σύγχρονη ευρωπαική σκέψη.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Η Ιllska δεν είναι άλλο ένα κοινότυπο κοινωνικό μυθιστόρημα με βαρύγδουπη θεματολογία και πρόσχημα ποιότητας, αλλά αποτελεί ένα πραγματικά ξεχωριστό βιβλίο που αξίζει να προσέξει η κοινωνία.

          Η Ιlska συμπληρώνει με πυθαγόρεια λογική τη "χρυσή τριάδα" των κορυφαίων μυθιστορημάτων της εποχής μας, που αναγιγνώσκουν την Ιστορία σαν ερμηνευτικό πρίσμα των σύγχρονων κοινωνικών παθογενειών, όπως το επεχείρησαν το εξαιρετικό "CONFITEOR", και η ανατομία του ολοκληρωτισμου που διαβάσαμε από το "OMEGA MINOR".

Κάπου κοντά σε βάρος έρχεται η "ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ" του Βόλφμαν χωρίς όμως άμεσες αναφορές στο σύγχρονομγίγνεσθαι.

Η "Illska" του Νόρδνταλ εκκινεί από το σύγχρονη Ισλανδία της μνημονιακής Κρίσης και παρακολουθεί ένα αντιφατικό ερωτικό τρίγωνο που έρχεται να συμβολίσει τις συγκρούσεις της κοινωνίας γύρω από τον ρατσισμό για να φτάσει τον προβληματισμό μέχρι το Ολοκαύτωμα, το οποίο προσεγγίζει με αφορμή το διδακτορικό της Άγκνες. Η τραγωδία των Εβραίων είναι ο πυρήνας γύρω απο τν οποίο στροβιλίζονται οι εξελίξεις στην "ΙLSKA".

Ωστόσο ο Ειρικούρ δεν καταφεύγει στην εύκολη λύση του Άουσβιτς αλλά επιλέγει το παράδειγμα του λιθουανικού χωριού Γιούρμπακας με πρόσχημα την καταγωγή της Άγκνες.
Εκεί ο συγγραφέας ιχνηλατεί το...κοινωνιόγραμμα του Ολοκαυτώματος παρακολουθώντας τις μεταμορφώσεις της τοπικής κοινωνίας κάτω απο τη γερμανική κατοχή και το σχέδιο της Τελικής Λύσης.
Η εβραική καταγωγή της Άγκνες δικαιολογεί ιδανικά τούτη την αναδρομή.
Κι εδώ υπεισέρχεται το ηθικό δίλημμα της Άγκνες που αν και δεσμευμένη με τον μετανάστη δεύτερης γενιάς Ομάρ , ερωτεύεται τον νεοναζί λέκτορα Άρνορ, που αποτελεί την πιο ενδιαφέρουσα προσωπικότητα του βιβλίου.
Πίσω από το προσωπικό δράμα του Άρνορ ο συγγραφέας ανιχνεύει τις νοσηρές απαρχές του ρατσιστικού μίσους, που ευδοκιμεί σε βαθιά τραυματισμένες και διαβρωμένες ψυχές.
    Ο Άρνορ με τη γοητεία και την ξεχωριστή του μόρφωση καταρρίπτει την απλούστευση του χοντροκομμένου και περιυθωριακού skinhead νεοναζί, καθώς ειναι ευειδής, μορφωμένος με μια υψηλή θ΄λεση στον πνευματικό κόσμο ως Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο. 

Αυτή η επιλογή του συγγραφέα υπογραμμίζει πως η απειλή του Νεοναζισμού αποτελεί βαθύτυερες προσεγγίσεις από τον χλευασμο ή την κοινωνική απαξίωση, που δεν ερμηνεύει ούτε καταστέλλει το φαινόμενο.
Ο Άρνορ αποδεικνύει πως οι ρίζες του ναζισμού δεν περιορίζονται στην απλουστευτική "αμορφωσιά" ή στο κοινωνικό περιθώριο, αλλά αγγίζουν και ανώτερα στρώματα. Εξάλλου ο επαχθής γιατρός του Αουσβιτς Μέγκελε ήταν ένας πλούσιος νεαρός , κορυφαίος επιστήμων και παρασημοφορημένος  και στο πεδίο των μαχών για τη γενναιοτητά του. 

Δεν είανι μόνο η φτώχεια που τρέφει το φυλτικό μίσος αλλά κυρίως και η  αποσάθρωση των οικογενειακών δεσμών, η  έλλειψη ενσυναίσθησης, τη βία που μας κατακλύζει γύρω μας κι εντό μας,  και την υποβάθμιση της κοινωνικής συνείδησης και της αισθηματικής αγωγής στο ιδιο το Σχολείο.
Το ερωτικό τρίγωνο "Άγκνες- Ομάρ- Άρνορ" δεν είναι "ισόπλευρο" αλλά "ισοσκελές" , αφού η ακτινοβολία του ξεχωριστού Άρνορ σίγουρα κυριαρχεί σε σχέση με τα άλλα δυο πρόσωπα της Άγκνες και του Ομάρ που εκπροσωπούν τον τυπικό νέο Ευρωπαίο της ποπ κουλτούρας, της παρατεταμένης εφηβείας και της ανεργίας...Θα ήταν καλό αν ο συγγραφέας διερευνούσε τα συναισθήματα του Αρνορ προς την Άγκνες- εκείνος όμως επέλεξε να αλέσει τα ψυχογραφήματα στον μύλο μιας χαοτικής ιστορίας όπως ακριβώς η σύγχρονη πραγματικότητα.
Στο βιβλίο του Ειρικουρ όλη αυτή η τελματωμένη Ευρώπη που έχει χάσει την ταυτότητα και τον βηματισμό της,  εκπροσωπείται απο την ανοίκεια στους μεσογειακούς λαούς της Ισλανδία:
Νευρώδες και σύγχρονο το βιβλίο "ILSKA", συνθέτει ένα μοναδικό πορτρέτο για αυτή τη μακρινή χώρα του πάγου και του ατμού...Στις σελίδες του παρελαύνει η ψυχή της "Παγωμένης Νήσου", με τις γοητευτικές παραδόσεις που στοιχειοθέτησαν τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά της ανά την Ιστορία.
Μαγευτικοί μύθοι, ερμηνείες κι εθνικά σύμβολα παρακολουθούν την πορεία της Ισλανδίας στον χρόνο για να τη συναντήσουν τώρα, στην εφιαλτική δεκαετία της Κρίσης που θέτει σε δοκιμασία την ίδια τη δημοκρατία στην Ευρώπη.
Η Ίllska είναι το πρώτο ευρείας κυκλοφορίας μυθιστόρημα που μάς συστήνει την τόσο μακρινή χώρα του Βορρά μετά τα "Έθιμα Ταφής" της Kent Hannah με κεντρική ηρωίδα να λέγεται επίσης Άγκνες!
Όλος αυτός ο πολύπλοκος λαβύρινθος Ιστοριας και Κοινωνιολογίας γύρω από την άγνωστη Ισλανδία, λοιπόν, είναι δοσμένος με εναλλαγές ανάμεσα στις εποχές και κάθε φράση είναι καλυμμένη με την επίστρωση ενός αιχμηρού σαρκασμού, που αποδομεί τη σοβαροφάνεια, υπογραμμίζοντας την ηθική παρακμή και την σύγχυση των ηρώων και της ίδιας μας της εποχής.
      Η ματιά του συγγραφέα ανατέμνει τις ψυχές των πρωταγωνιστών και της χώρας του της ίδιας.

Είναι εντυπωσιακό πόσο πως ο νεαρός Νόρδνταλ κατορθώνει να διεισδύσει ακόμη και στις αγωνίες μιας σύγχρονης γυναίκας στο κατώφλι της μητρότητας, ενώ ο σαρκασμός του δίνει φωνή ακόμη και στον νεογέννητο μικρούλι Σνόρι κατά το πρότυπο της ταινίας "Κοίτα Ποιος Μιλάει..."...
Μπορεί, λοιπόν, η "Ιlska" να διαθέτει σημαντικούς προβληματισμούς που παραπέμπουν σε κλασσικότροπα βιβλία, όμως ακολουθεί μια εντελώς μεταμοντέρνα φόρμα, ευτυχώς χωρίς τον μινιμαλιστικό εκφραστικό τρόπο της εποχής μας.
   Αντιθέτως, παρά τον ρυθμό υπάρχει μια απίθανη πυκνότητα πληροφορίας και εικόνων, που σε συνδυασμό με την εναλλαγή χρονικών περιόδων, προσώπων και καταστάσεων φέρνει στο νου τη γραφή του Confiteor παρουσιάζοντας θεματολογική συνάφεια με το Omega Minor.
Οπωσδήποτε δεν είναι ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίο,τουναντίον, αποτελεί ένα μικρό επίτευγμα- συγγραφικό και αναγνωστικό, παρόλαυτα αξίζει κανείς να το ανακαλύψει.
Μοναδικό αδύναμο σημείο είναι ότι κάποιες στιγμές αυτή η κοινωνιολογική σκοπιά κι η ιδιορρυθμία της γραφής ανακόπτουν την ορμή κάποιων συναισθημάτων, όπως ο  έρωτας της Άγκνες για τον Άρνορ, που μένει στα ρηχά, με την ηθική τους αναμέτρηση  ημιτελή.
Εντούτοις, η Illska συνιστά ένα πρωτότυπο βιβλίο που δεν το ξεχνάς.
Αξιοσημείωτη είναι η υποδειγματική μετάφραση από τα γαλλικά της Ρούλας Γεωργακοπούλου και με έναν εκπληκτικο πληροφοριακό πλούτο στις υποσημειώσεις που μας συστήνει μιαν άγνωστη χώρα από το απώτερο παρελθόν της, μέχρι τη μαζοποιημένη ποπ κουλτούρα της παγκοσμιοποίσης.
            Η Illska είναι από τα αξιόλογα σύγχρονη βιβλία που δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει μια ελπιδοφόρα συνέχεια στην αλυσίδα των διαχρονικών έργων Λογοτεχνίας.