Φωτεινή Πανουργιά Το Δάκρυ της Αλεπούς

                                                                                       Το Δάκρυ της Αλεπούς, Φωτεινή Πανουργιά

                                        Είδος: Κοινωνικό Μυθιστόρημα

                                        Βαθμολογία: 8/10

Εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ
Σελίδες

  Η Φωτεινή Πανουργιά (Το Εισιτήριο") αυτήν τη φορά ανατρέχει στα κιτάπια της μνήμης για να ανασύρει την βιογραφία ενός ανθρώπου που έζησε στις αρχές του αιώνα μας και γνώρισε το πιο πικρό κεφάλαιο του αιώνα μας σύμφυτο των πολέμων και της φτώχειας. Το "Δάκρυ της Αλεπούς" αποτελεί το οδοιπορικό ενός Έλληνα μετανάστη που αναζητά ένα καλυτερο μέλλον χτισμένο στο φιλότιμο...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο Αλεξανδρής ζει στην Καστοριά και ασχολείται κι αυτός με την κατασκευή γούνας που για κείνον αποτελεί τέχνη και μεράκι, ελπίζοντας σε καλύτερες ημέρες...

Με την άγουρη ψυχή του πυρπολημένη από έρωτα και  απογοήτευση ο Αλεξανδρής αναγκάζεται να πάρει τον δρόμο της ξενιτειάς.

Τα βήματά του θα τον βγάλουν στην αχανή Αμερική, κι εκεί θα 

έρθει σε επαφή με τις διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος- προσπαθώντας όμως να αποστασιοποιηθεί ο ίδιος, για να διασφαλίσει το μεροκάματό του.

Δυστυχώς όμως, ούτε η μετριοπάθειά του ούτε η αξιοσύνη του θα καταφέρουν να τον βγάλουν από την εξαθλίωση κι έτσι ο Αλεξανδρής θα αρπάξει την ευκαιρία που κάποιοι του τάζουν για εργασία στο μακρινό Κολοράντο.

Στα εφιαλτικά ορυχεία του Ροκφέλερ μια φρικιαστική πραγματικότητα θα ξετυλιχθεί ενώπιόν του Καστοριανού μετανάστη.

Ο Αλεξανδρής θα διαπιστώσει πως έγινε θύμα ενός ιδιότυπου δουλεμπορίου και θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή συνδικαλιστικών αγώνων με προεξάρχουσα μορφή τον γενναίο Έλληνα συνδικαλιστή Λουί Τίκα.

Στο κάρβουνο και στο αιμα των ορυχείων  ο Αλεξανδρής θα ανδρωθεί πολιτικά και θα επιστρέψει συνειδητοποιημένος και διαφορετικός για να συναντήσει καπου εκεί τον έρωτα στο πρόσωπο της Στέλλας η οποία, από τη Σμύρνη της Καταστροφής- κουβαλάει το δικό της δράμα.

           Παρα το όνειρο της οικογενειακής ευημερίας ο Αλεξανδρής δεν θα εγκαταλείψει το όραμά του για έναν δικαιοτερο κόσμο και δε θα διστάσει να συνδράμει ως Εθελοντής τις Ταξιαρχίες του Δημοκρατικού Στρατού που παλεύει να αναχαιτίσει το φασιστικό μένος του Φρανθίθκο Φράνκο στην Ισπανία, σε έναν Εμφύλιο, προοιωνό του πιο μεγάλου πολέμου....

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Το νέο μυθιστόρημα της Φωτεινής Πανουργιά Το Δάκρυ Της Αλεπούς" είναι ένα δυνατό μυθιστόρημα που αφηγείται την ιστορία ενός άντρα που έζησε αρχές του αιώνα, και σε παράλληλα κεφάλαια ξετυλίγεται και η ζωή μιας γυναικας που, εκκινώντας από τη Σμύρνη, θα τον σημαδέψει.

      Εν πρωτοις "Το Δάκρυ της Αλεπούς" ακολουθεί την τάση πολλών συγγραφέων να αναπαράγουν ιστορίες προσώπων που  βασική αιτία για να χρίζονται "πρωταγωνιστές",  δεν είναι κάποια ξεχωριστή προσωπικότητα ή κάποια ταραχώδης ζωή αλλά "μονάχα" το γεγονός ότι "έζησαν στις θύελλες του 20ου αιώνα":

Οι οδυνηρές εξελίξεις που χαρακτήρισαν την Ιστορία της Ελλάδας μας μέχρι τη Μεταπολίτευση είναι πάντα ένας πρόσφορος καμβάς για να πλέξουν σε μυθιστορήματα οι συγγραφείς μνήμες από αφηγήσεις των παππούδων τους, των γιαγιάδων τους κι άλλων προσφιλών προσώπων προηγούμενων γενεών που κατά τα άλλα υπήρξαν "συνηθισμένοι άνθρωποι", δίχως συγγραφικό ενδιαφέρον.

        Επειδή πολλοί από αυτούς τους συγγραφείς δεν έχουν το απαραίτητο διαμέτρημα, ώστε να απογειώσουν τούτην την κοινότυπη αυτοαναφορικότητα προσδίδοντας  στην έμπνευση τους κάποιο απώτατο ηθικό ζητούμενο(όπως έκανε η Διδώ Σωτηρίου κ αλλοι μεγάλοι), πολλά από αυτα τα έργα έχουν μικρή καλλιτεχνική αξία.

Με ανακούφιση, διαπίστωσα ότι "Το Δάκρυ της Αλεπούς" είναι από τα λίγα μυθιστορήματα του είδους που κατορθώνουν να ξεφύγουν λίγο από την πληκτική αυτή μονοσημία, κι αυτό γιατί δεν αρκείται στον χαρακτήρα ενός "βιογραφικού οδοιπορικού" αλλά είναι διαποτισμένο με έντονη κοινωνική κι ιδεολογική χροιά, που το κάνει να ξεχωρίζει από άλλα παρόμοιας τάσης- 'ισως χάρη σε συγκεκριμένα στοιχεία της πορείας του ήρωά του.

         Αφετηρία μας η Καστοριά, στη σκιά του τούρκικου σπαθιού και της σπάθας του Κομιτατζή, με τη Φωτεινή Πανουργιά να μας αποκαλύπτει -μέσω του Αλεξανδρή και της οικογένειάς του -τη σκληρή και λασπερή πραγματικότητα πίσω από τις απαλές γούνες που απολάμβαναν τα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα, καθώς φωτίζει στιγμιότυπα από την παραγωγή γούνας και τις κακοτράχαλες ζωές των εργατών της όπως καθρεφτίζονται στα νερά της Λίμνης...

Παρακολουθούμε ένα νεανικό πάθος που η άδοξη κατάληξή του θα οδηγήσει τον νεαρό πρωταγωνιστή στην Αμερική.

          Είναι σαφές πως η συγγραφέας αφήνει πίσω την Ελλάδα και τα κρίσιμα εδαφικά της ζητήματα που τόσο ακριβά τα πλήρωσε με 3 Πολέμους ,κι εστιάζει σε ένα λιγότερο συζητημένο κεφάλαιο: Πρόκειται για το πρώτο μεγάλο κύμα μετανάστευσης που έλαβε χώρα κυρίως προς την Αμερική αρχές του αιώνα λόγω της ένδειας, της σταφιδικής κρίσης και της φήμης που συνόδευε τον Νέο Κόσμο ως "Γη της Επαγγελίας".

Μέσα από την πορεία του Αλεξανδρή βιώνουμε τη μοναξιά του μετανάστη, την αγωνία του φτωχού, τον φόβο του Ξένου απένατι στην αφιλόξενη πολιτεία. Η διάψευση, η ατολμία, η ανασφάλεια και η συνθηκολόγηση, παράλληλα με την αλληλεγγύη των φτωχών.

Κομβικό σημείο του βιβλίου, όμως, είναι όσα διαδραματίστηκαν 1913-1914 στα ορυχεία του Λάντλοου.

Η Φωτεινή Πανουργιά οδηγεί τα βήματα του ήρωά της σε ένα εφιαλτικό σκηνικό εργασιακού κατέργου που ήταν χειρότερο από φυλακή.

Μια κόλαση ζυμωμένη από κάρβουνο, σκόνη , φτώχεια και αδικία, ενορχηστρωμένη από τεράστιους επιχειρηματικούς ομίλους της εποχής, με τη στήριξη της αμερικάνικης εθνοφυλακής, υπήρξαν τα φοβερά ανθρακωρυχεία σε Κολοράντο, Πενσυλβανία, Βιρτζίνια.

όσοι κατέφθαναν εκεί ήταν καταδικασμένοι να ζήσουν ως υποζύγια και ιδιοκτησία της εταιρείας που τους υποχρέωνε να εργάζονται άοκνα, χωρίς δικαιώματα, σε συνθηκες φρικιαστικές, χωρίς  ασφάλιση, χωρίς ωράριο για αν πληρωθούν με κουπόνια που εξαργύρωναν αποκλειστικά στα τοπικά καταστήματα της εταιρέιας. Ένα μαρτύριο αναπόδραστο με μοναδική οδο διαφυγης τον θάνατο από τις άθλιες συνθήκες προς κερδοφορίαν της...Εταιρείας! 

Όλα αυτά προς τιμήν του ιχνηλάτησε ανατριχιαστικά ο αφυπνισμένος συγγραφέας Άπτον Σίνκλερ που έταξε το λογοτεχνικό του έργο στην καταπολέμηση της αδικίας και στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας της φτωχολογιάς με "μυθιστορήματα- καταπέλτες" ("Βασιλιάς Άνθρακας, "Η Ζούγκλα", "Πετρέλαιο!Θα Χυθεί Αίμα") που αφύπνιζαν την κοινή γνώμη κι άρθρωναν τολμηρό σοσιαλιστικό λόγο και αναδείκνυοντας τις συνθήκες εξαθλίωσης και άγριας εκμετάλλευσης που βίωνε η εργατική τάξη.

Το έργο το Σίνκλερ που παρουσιάζει ευθεία συνάφεια προς το "Δάκρυ της Αλεπούς" είναι φυσικά ο Βασιλιάς Άνθρακας που αναφέρεται στα τραγικά γεγονότα του Λάντλοου με την εμβληματική φιγούρα του Έλληνα συνδικαλιστή με το γαρύφαλλο στο περιποιημένο πέτο, τον Λουί Τίκα.

Ο ήρωας του Σινκλερ δοκιμάζει κι αυτός μια πορεία αφύπνισης και  ενός οδυνηρού έρωτα που του υπογραμμίζει πάλι τον ταξικό του εγκλωβισμό...

Η Πανουργιά μας συστήνει κι εκείνη εμβληματικες προσωπικότητες του ξεσηκωμού των ανθρακωρύχων υπό το βλέμμα του γοητευτικού Ηλία Σπαντιδάκη (Τίκα) και της Mother Jones ξετυλίγοντας με τη σειρά της όλο το χρονικό της θρυλικής αντίστασης των ανθρακωρύχων- πάντα υπό το πρίσμα του Αλεξανδρή, εστιάζοντας στην επίδραση που είχε αυτή πάνω του μέχρι να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και συναντήσει τη γυναίκα της ζωής του.

Η πορεία του ήρωά μας στο "Δάκρυ" κλείνει με ενα συγκινητικό φινάλε που επιφυλάσσει μιαν έκπληξη διττή σε προσωπικό και σε πολιτικό επίπεδο που συμπλέκονται σε ένα παραξενο συνδυασμό χωρίς να κυριαρχεί κάποιο στο τέλος.

           Σε βιβλία σαν το "Δάκρυ της Αλεπούς" η Ιστορία και κάθε ιδεολογικό διακύβευμα υποτάσσονται στο πρόσωπο και στη βιογραφική σκοπιά που πρωτίστως ενδιαφέρει και μονο σε δεύτερο πλάνο προβάλλουν οι σημαντικές ιδέες, ενώ στα μεγάλα λογοτεχνήματα τα πρόσωπα διατηρούν τη δυναμική τους, αλλα δεν είναι αυτά ο σκοπός- τουναντιον γίνονται "όχημα" για να αναπτυχθούν ισχυροί ηθικοί προβληματισμοί και μηνύματα κοινωνικής αφύπνισης, που ειναι στην πραγματικότητα το απώτατο ζητούμενο.

Αυτό είναι το σημείο που με αποτρέπει από το να αναγορεύσω σε αριστούργημα το αξιόλογο αυτό μυθιστόρημα.

         Η ιστορία του Αλεξανδρή σίγουρα άξιζε να ειπωθεί κι είναι βεβαιο πως η συγγραφέας την επέλεξε υπό το πρίσμα μιας κοινωνικής ευαισθησίας που το υπηρέτησε καλά.

          Αξίζει να διαβάσετε το "Δάκρυ της Αλεπούς" και να δακρύσετε με αυτή την τόσο λυπητερή πλευρά της Ιστορίας που δεν αφορά στους μεγάλους αγώνες ένδοξων ανδρών αλλά στους αγώνες των μικρών για τα μεγάλα ιδανικά. 

Η πορεία του Αλεξανδρή μπορεί να γίνει διδακτική- ειδικότερα στις μέρες μας που κλυδωνίζονται επικίνδυνα τα εργασιακά δικαιώματα που με τοσο άιμα κατακτήθηκαν...

ΕΠΙΜΕΤΡΟ(ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΛΙΝΚΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ )

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΥΙ ΤΙΚΑ

LUDLOW OI ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

Άρθρο Τα παιδιά -καναρίνια των ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΕΙΩΝ

ΠΕΣΥΛΒΑΝΙΑ 

Η Πολιτεία των Κουάκερων
Η Πολιτεία του Κάρβουνου
Η Πολιτεία του Πετρελαίου
Η Πολιτεία της Ανεξαρτησίας

Τόλκα Ματούλα, Γαλανόλευκη Σημαία και 100 παραμύθια

                                                                            Γαλανόλευκη Σημαία, Ματούλα Τόλκα/ Εικονογράφηση Βαγγέλης Παπαβασιλείου 

                                         Είδος: Παιδικό/ Γνώσεων (ηλικίες 6- 11 χρονών)

                                          Βαθμολογία: 9/10

Εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ

Τιμή 9,64ευρώ- 7,04 ευρω 

200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 που έδωσε υπόσταση κράτους στο τσακισμένο από τη μακραίωνη σκλαβιά έθνος των Ελλήνων , η Ματούλα Τόλκα με την αρωγή του εξαίσιου Βαγγέλη Παπαβασιλείου αφήνουν στην άκρη τα πολυσυζητημένα πρόσωπα του Αγώνα και εστιάζουν σε μια άλλη σημαντική παράμετρο υψηλών νοημάτων και σημαντικών συμβολισμών.
Επιλέγουν λοιπόν να συνθέσουν ένα όμορφο παιδικό βιβλίο για την Ελληνική Σημαία!!
Θρύλοι και αμιγής Ιστορία πλαισιώνουν τη στοργική αφήγηση του παππού Αντώνη στα εγγονάκια του και την παρέα τους, σχετικά με τη δημιουργία της Γαλανόλευκης Σημαίας που σήμερα κυματίζει στις μεγάλες στιγμλες του Έθνους και στα στήθη των εκπροσώπων του σε όλες τις παγκόσμιες προκλησεις.
Το παιδί απολαμβάνει ενδεικτικές αναφορές γύρω απο σημαντικές αλήθειες που αφορούν στη θεσμοθέτηση της γνωστής γαλανόλευκης με τις 9 λωρίδες της ως Σημαίας του Έθνους...

Μπορεί να μην είναι...100 τα παραμύθια, ομως το βιβλίο συστήνει στα μικρά παιδιά τη Σημαία μας.

 Στο κείμενο παρελαύνουν ο Θρύλος της Υφάντρας, η Κυρά της Ρω, αλλά και η συμβολική πρώτη αντιστασιακή πράξη της Κατοχής όταν ο Απόστολος Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος αφαίρεσαν τη ναζιστική σημαία από το κοντάρι της Ακρόπολης (με ενόχλησε, ωστόσο, που δεν κατονομάζονται!)

Η συγγραφέας δεν παραλείπει μια σύντομη αναδρομή σε παλαιότερες σημαίες που συνόδευσαν ιστορικές στιγμές του έθνους από την αρχαιότεητα, όπως το 16ακτινο Αστέρι του Μέγαλου Αλέξανδρου ,ή οι σημαίες του ο θρυλικού  Παλαιολόγου και τα φλάμπουρα Κλεφτών κι Αρματωλών.

          Τα πάντα στο κείμενο - θρύλοι και πραγματικότητα-  περιστρέφονται γύρω από την αφήγηση του παππού.

Κάθε αναφορά θα μπορούσε να είναι ξεχωριστό κεφάλαιο  αλλά με το συνεκτικό νήμα της αφήγησης του παππού όλα παρατίθενται σε άμεση αξεδιάλυτη διαδοχή με την εικονογράφηση να βοηθά στην οριοθέτηση κάθε ξεχωριστής αναφοράς.

Το κείμενο είναι διάσπαρτο από τραγουδια αφιερωμένα στη σημαία, πολλά από τα οποία είναι γνώριμα από σχολικές εορτές.

Το αφηγηματικό κομμάτι το διαδέχεται η παράθεση κάποιων στοιχείων σχετικά με την επίσημη χρήση της σημαίας και τη Νομοθεσία γύρω από αυτήν.

Το βιβλίο κλείνει διαδραστικά αφού επιφυλάσσει 4 όμορφες δραστηριότητες ανατροφοδότησης για τον μικρό αναγνώστη.

Το στοιχείο  γενικά που δεσπόζει στο βιβλίο όπως και στα περισσότερο του είδους, είναι η όμορφη και τρυφερή εικονογράφηση του Βαγγέλη Παπαβασιλείου, σε γραμμή οικεία στο παιδί, πλημμυρισμένη στα χρώματα -και με το μοτίβο της γαλανόλευκης να κατακλύζει τα παιδικά ματάκια σε ποικίλες εικαστικές εκδοχές του ταξιδεύοντας την αισθητική και τη φαντασία...

     "Η Γαλανόλευκη Σημαία" της Ματούλας Τόλκα ήταν ένα βιβλίο που θα απολαύσει κάθε παιδί , αποκομίζοντας ανώδυνα πολύτιμη γνώση γύρω από το γοητευτικό θέμα της Σημαίας, που παραμένει σημαντικό κεφάλαιο στην εθνική μας συνείδηση και συνιστά διαχρονικά απώτατη τιμή για κάθε Έλληνα και μύχιο πόθο κάθε μαθητή να την κρατήσει στα χέρια του ως επιβράβευση του ήθους και των κόπων του.
Στη θέα της σημαίας ριγούν αθλητές και απλοί πολίτες καθώς αυτή συμπυκνώνει τα ιδανικά , τους αγώνες και το τίμιο αίμα του λαού μας για το Ιδανικό της Ελευθερίας!
Πάντοτε λοιπόν θα προβάλλει ελκυστική και κρίκος συνεκτικός για όλους τους Έλληνες αφού στο ιερό της ύφασμα είναι εγγεγραμμένη η πορεία της Ελλήνων στον χρόνο, η ελπίδα τους και το ιερό τοπίο που τους ανέθρεψε, η θάλασσα κι ο ουρανός κάτω από το φως του χριστιανικού σταυρού!
         Συνιστώ οπωσδήποτε τη ΓΑΛΑΝΟΛΕΥΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΤΗΣ ΤΟΛΚΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  για το ιδιαίτερο θέμα του ως ένα ξεχωριστό παιδικό βιβλίο γνώσεων με στοιχεία παραμυθιού που γοητεύουν τον αναγνώστη και μπορεί να συνδράμει και στη μαθησιακή διαδικασία από το Νηπιαγωγείο μέχρι το τέλος του Δημοτικού...

Mπορεί λχ να αποτελέσει εποπτικό υλικό για το τριημερο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου αφού η 27η είναι η Γιορτή της Σημαίας μας... 

Γιάννης και Μαρίνα Αλεξάνδρου , Ταξιδιώτες της Ανατολής,

                                                                                         Ταξιδιώτες της Ανατολής, Γιάννης και Μαρίνα Αλεξάνδρου

                                         Είδος: Αισθηματική Περιπέτεια/Εποχής

                                       Βαθμολογία :7,5/10

Κι αν φέτος η πανδημία κράτησε αρκετούς εντός των τειχών κατά τη διάρκεια των διακοπών, μην ανησυχείτε, γιατί τo αγαπημένο συγγραφικό ζεύγος Αλεξάνδρου , Γιάννης και Μαρίνα, φέτος προσφέρει στον αναγνώστη μια μοναδική περιήγηση στα μυστηριακά χώματα της σαγηνευτικής Ανατολής.

Επιβιβαστείτε, λοιπόν, για ένα μοναδικό ταξίδι με αρώματα μεθυστικά και εξελίξεις απρόσμενες!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η Αμάντα είναι μια νεαρή χωρισμένη μητέρα ενός 11χρονου αγοριού, του Νικόλα, που για χάρη του έχει απαρνηθεί κάθε χαρά και εργάζεται άοκνα.

Όταν όμως το Ταξιδιωτικό  Πρακτορείο "Ερμής", το οποίο εκείνη διευθύνει, διοργανώνει μια εκδρομή στην Καππαδοκία η Αμάντα αποφασίζει να χαρίσει στον εαυτό της μιαν ανάπαυλα προκειμένου να αποδώσει ένα προσκύνημα μνήμης στο σπίτι των προγόνων της...

Δεν μπορεί, όμως, να διανοηθεί την περιπέτεια που την περιμένει όταν πέφτει θύμα απαγωγής και βρίσκεται σε ένα σκηνικό βγαλμένο από τις "Χίλιες και Μια Νύχτες" ...

Σε εκδρομή του ίδιου Πρακτορείου -αυτήν τη φορά στην Πέτρα της Ιορδανίας- η Σοφία βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο ενός συνταξιδιώτη της του Ανδρέα κι όλα φαίνονται να κυλούν ειδυλλιακά, ώσπου εκείνη θα βρεθεί κατηγορούμενη για τον φόνο μιας Ιταλίδας αριστοκράτισσας που κουβαλά ένα κόσμημα με μακραίωνη ιστορία και τις ρίζες του στην δραματική Άλωση της Κωνσταντινούπολης...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Δροσερό και γοητευτικό, το νέο μυθιστόρημα των Αλεξάνδρου αποδεικνύει τη συγκλονιστική δύναμη που έχει ένα καλό βιβλίο να ταξιδεύει την ψυχή, να απελευθερώνει από τους στενάχωρους τοίχους και να διευρύνει τους ορίζοντες, ακόμη και όταν το πλαίσιο της καθημερινότητάς μας προβάλλει ασφυκτικό και μονότονο.

Οι "Ταξιδιώτες της Ανατολής" είναι ένα υβριδικά σπονδυλωτό μυθιστόρημα με κεντρικό άξονα τις εξορμήσεις ενος ταξιδιωτικού πρακτορείου σε εδάφη της Μέσης Ανατολής.

Καππαδοκία και Ιορδανία έρχονται στο προσκήνιο.

          Η πορεία αυτών των δύο ταξιδιών θα εμπλέξει και ιστορίες του παρελθόντος σφραγισμένες από ξεχωριστές προσωπικότητες του χθες.

Η δυσυπόστατη υπόθεση του βιβλίου , λοιπόν, χωρίζεται σε δύο μέρη που δεν παρουσιάζουν άλλη σύνδεση μεταξύ τους κι εξελίσσονται με πλήρη αυτονομία που θα προτιμούσα να την είχε ανατρέψει κάποιο σημείο τομής ανάμεσα στους πρωταγωνιστές τους- ειδικά τη Σοφία και την Αμάντα.

      Ωστόσο, εξετάζοντας ξεχωριστά αυτές τις δύο υποθέσεις έχουμε ένα όμορφο αποτέλεσμα σε κάθεμια από αυτές.

     Πρώτα έρχεται η περιπέτεια της Αμάντα που θα περιηγηθεί στους δρόμους της Μνήμης, για να βρεθεί στο παλιό αρχοντικό των Ρωμιών προγόνων της που εκδιώχθηκαν εξαιτίας της τουρκικής κτηνωδίας από την Καππαδοκία.

Δεσπόζει η φιγούρα της αρχοντικής Αγγέλκως, με τη λεβεντιά και την αξιοσύνη των Ελληνίδων της Ανατολής.

Κι η σύγχρονη εποχή, όμως, επιφυλάσσει εκπλήξεις για την Αμάντα , με μια απαγωγή που πίσω της κρύβει το δράμα μιας παράξενης καρδιάς.

Ήταν ενδιαφέρουσα ιδέα που υλοποιήθηκε ελλιπώς κι η τεκμηρίωσή της δόθηκε λίγο πρόχειρα και βιαστικά.

Θα χρειαζόταν μεγαλύτερη συναισθηματική αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπλεκόμενων προσώπων αυτής της ενδιαφέρουσας, κατά τα άλλα, υπόθεσης.
      Η δεύτερη υπόθεση της Σοφίας και το Ανδρέα εξελίσσεται κατ' εμέ πιο ομαλά κι η λύση έρχεται πειστικά.

         Η εγκιβωτισμένη ιστορία του χθες , αυτή τη φορά δεν είναι μια κοινότυπη ιστορία προσφύγων της Μικράς Ασίας.

Με αφορμή ένα βαρύτιμο κόσμημα της αρχόντισσας ντι Ματέο είναι θα μεταφερθούμε στις σκληρές μέρες της Άλωσης και στην πορεία μιας βυζαντινής αρχοντοπούλας που έλαμψε στα καντούνια της Γαληνοτάτης με την πνευματική της ακτινοβολία. Θα βρεθεί κάτω από την προστατευτική σκιά του εμβληματικού Κόζιμο των Μεδδίκων και θα γοητεύσει με την ευγένεια του πνεύματος και της ψυχής της ώσπου να βρει τον πραγματικό έρωτα.

              Κι οι δυο "μητρικές" υποθέσεις στους "Ταξιδιώτες της Ανατολής πάντως έχουν κοινό παρονομαστή έναν  πλούτο εικόνων, με έμφαση στο βίωμα του καθ' εαυτού Ταξιδιού:

Η πέννα των Αλεξάνδρου αναπαριστά υποδειγματικά τα τοπία της Ανατολής και προσφέρει μια εικονοπλαστική πανδαισία στον αναγνώστη.

Πλημμυρίζουν τα "μάτια" μας οι μυστικοπαθείς σπηλιες των ηφαιστειογενών βράχων της Καισάρειας κι ο ασύλληπτος πολιτισμικός πλούτος της Ιορδανίας.

Μας ζαλίζουν τα αρώματα από τα μπαχαρικά της Ανατολής και ταξιδεύουμε με τις καμήλες των βεδουίνων στην έρημο  χωρίς να αποφεύγονται διασκεδαστικά απρόοπτα... 

Οι σταθμοί του ταξιδιού παρουσιάζονται αναλυτικά με οικεία φυσικότητα. Η αφήγηση είναι ζωηρά βιωματική και κάθε αναγνώστης γίνεται μέλος της ίδιας της εκδρομής απολαμβάνοντας και ο ίδιος την εμπειρία.

Η γλώσσα είναι λιτή , σχεδόν απλοίκή αλλά κι ευέλικτη συνάμα. Εμπεριέχει και μια υφέρπουσα σατιρική διάθεση προς τους ίδιους τους ήρωες, γεγονός που αλαφρώνει το κλίμα και διατηρεί τον δροσερό χαρακτήρα του μυθιστορήματος που παραμένει ενδιαφέρον, χωρίς να προσλάβει δραματικό χαρακτήρα.

Σεναριακά η ιδεα είναι εξαίσια , αν και αφηγηματικά υπαρχουν μικρές αδυναμίες. Εκτός από την υπερβολικά λιτή γλώσσα, άλλη μια τεχνική παραφωνία που οι Αλεξάνδρου επιλέγουν στα ιστορικά τους μυθιστορήματά τους( όπως κι άλλοι συγγραφείς σαν τον Γιώργο Πολυράκη) είναι πως κάποιες ιστορικές πληροφορίες δεν είναι ενσωματωμένες στον κορμό της πλοκής, αλλά παρατίθενται σαν ιντερμέντζα και υποσημειώσεις εγκυκλοπαιδικής υφής, διακόπτοντας την πλοκή.
Με όλα αυτα το μυθιστόρημα αυτό προστίθεται σε μια γοητευτική αλυσίδα από ιστορικά μυθιστορήματα για τα οποία οι Αλεξάνδρου δικαίως τόσο αγαπήθηκαν.
"Οι Ταξιδιώτες της Ανατολής" λοιπόν είναι ευχάριστο ταξιδιάρικο μυθιστόρημα ιδανικό για καλοκαίρι, που επιτείνει την επιθυμία μας να ταξιδέψουμε σε νεά τοπία, να δούμε πρωτόγνωρα εθιμα και να ανακαλύψουμε καινούριους ανθρώπους.

Nadja Comaneci, Lola Lafon, Η Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ( Ναντια Κομανέτσι)

                                                                Η Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ, Lola Lafon
                                      Είδος: Μυθιστορηματική Βιογραφία

                                       Βαθμολογία: 7/10

Αύγουστος 2021: Με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο να κορυφώνονται και το άθλημα της Ενόργανης να κυοφορει ελπίδες για τα ελληνικά χρώματα και να τραβά το βλέμμα όλου του κόσμου, κυρίως γύρω απο την Αμερικάνα φαινόμενο Simon Byles, ιδανικό ανάγνωσμα θα ήταν ένα βιβλιο για την πιο εμβληματική φιγούρα όχι μόνο της Γυμναστικής αλλά ίσως και όλων των Ολυμπιακών Αγώνων, τη Ρουμάνα Νάντια Κομανέτσι.
Πρόκειται για την αθλήτρια που το 1976 στο Μόντρεαλ πέτυχε το ασύλληπτο , αυτό που κανένας δεν περίμενε ότι είναι δυνατόν να συμβεί στο πιο θεαματικό άθλημα των αγώνων: 

Μια μικροσκοπική φιγούρα που ξεπέρασε τα ανθρώπινα μέτρα και πέτυχε το Απόλυτο που σίγουρα δε συμβαδίζει προς τη φύση του ανθρώπου.

 Εκείνη που έφτασε το 10 και τρέλανε ώς και τα κομπιούτερς της Logines, αποδεικνύοντας πως το θαύμα του Ανθρώπου ποτέ δε θα υποταχθεί στην Τεχνολογία...

Αυτήν την αθλήτρια φαινόμενο, αναλαμβάνει να μας συστήσει με λυρισμό η Λόλα Λαφόν σε μια τολμηρή βιογραφική απόπειρα με τον όλο νόημα συγκλονιστικό τίτλο "Η Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ σε μετάφραση της Καρολίνας Μέρμηγκα (η οποία ξεχώρισε με το έργο της Ο Ελληνας Γιατρός). Βιβλίο που το περίμενα με ανυπονησία και προοπτικές.

Η "Μικρή Κομμουνίστρια Που Δε Χαμογελούσε Ποτέ" της Λαφόν  θα μπορούσε να γίνει σημείο αναφοράς στην αθλητική ιστορια ειδικότερα στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία που παραμένει φτωχη.Υπάρχουν όμως πολλά αλλά, που σαμποτάρουν ανεπανόρθωτα μιαν εξαίσια έμπνευση....

            Η αφήγηση της Lola Lafon παραλαμβάνει τη νεαρή Νάντια στους Ολυμπιακούς Αγώνες όταν, μετά το πρόγραμμα της στη δοκό, αναμένει τη βαθμολογία της για να δει τρομοκρατημένη τον φωτεινό πίνακα να αναγράφει "1.00", επειδή στις τεχνικές προδιαγραφές δεν ειχαν προβλεφθεί 4 ψηφία καθώς εθεωρείτο αδύνατον αθλητής ενόργανης να υπερβεί το 9, κάτι...

Κι όμως, άναυδοι οι κριτές εκείνη η τν μαγική βραδιά έγιναν μάρτυρες και μέτοχοι σε ένα θαύμα καθώς η χαριτωμένη 14χρονη με τις ερυθρόλευκες κορδέλες στα μαλλία εκτελούσε ένα άρτιο πρόγραμμα που άξιζε 10αρι.

         Αυτό το στιγμιότυπο μας περιγράφει με περίσσιο λυρισμό η συγγραφέας σκιαγραφώντας με διάθεση σχεδόν ποιητική τα συναισθηματα που γεννησε η εκρηκτική αθωότητα της Κομανέτσι στην υφήλιο.

Από κει και πέρα η ιστορία ξεκινά κανονικά, από τον φιλόδοξο Ούγγρο Μπέλα Κάρολι που συνάντησε μια Πέμπτη τη Ναντια ενώ αναζητούσε στα σχολεία της πόλης Όνεστι κοριτσάκια για να τα προπονήσει στη  φιλόδοξη ακαδημία που ίδρυσε με τη σύζυγό του, Μάρθα.Η αφήσηση παραστατική μας φέρνει συναισθηματικό  δέσιμο με την ξεχωριστή μικρούλα. 

           Η αφήγηση εξελίσσεται σε διττό άξονα κι εδώ αρχίζουν οι παραφωνίες.

Το ένα κομματι είναι η αναδρομή στους σημαντικότερους σταθμούς της καριέρας της Κομανέτσι ,μέχρι την αυτομόλησή της στην Αμερική και λειτουργεί αρκετά καλά.

            Τα ιντερμέντζα όμως, περιλαμβάνουν μια νοερή, μυθοπλαστική συνομιλία της συγγραφέως με την ίδια την Κομανέτσι που υποτίθεται σχολιάζει κι αξιολογεί τις αναφορές της συγγραφέως στη ζωή της,  κι αυτή η έμπνευση είναι πραγματικά άστοχη- αν όχι και προσβλητική - αφού βάζει στο πρόσωπο της Νάντιας Κομανέτσι λόγια και αντιδράσεις που δεν της ανήκουν αφού στην πραγματικότητα ουδέποτε η συγγραφέας επικοινώνησε με την Κομανέτσι.

Θα μπορουσε όλο αυτό να λειτουργεί οπως η μούσα των αρχαίων ποιητών αν η Κομανέτσι σε αυτό  δεν παρουσιαζόταν αντιδραστική, ενοχική και απρόθυμη να πει την "αλήθεια που" -υποτίθεται- "υπηρετεί μετ' εμποδίων" η βιογράφος Λαφόν...

               Δεν είχαν λόγο υπαρξης αυτές οι ενότητες καθώς -συν τοις άλλοις- εκτροχιάζουν την κεντρική αφήγηση που γενικά παραμένει ελκυστική, διεσδυτική και διαφωτιστική όπου εστιάζει.

Ένα άλλο μειονέκτημα είναι η αποσπασματική παράθεση των γεγονότων.Δεν υπάρχει συνεχής ροή, αλλά αφηγηματικές στάσεις σε συγκεκριμένες στιγμες - πραγμα που ανακόπτει τον ειρμό και την χρονική αλληλουχία και μας εμποδίζει να κατανοήσουμε την εκκολαπτόμενη γυναίκα Νάντια παράλληλα με την αθλήτρια η οποία συντρίβεται από την τελειοθηρία και μια δαιμονοποίηση του σώματος.

         Εξαιρετική, ωστόσο, στάθηκε η σκιαγράφηση του κοινωνικοπολιτικού πλαισίου όπου άνθησε το θαύμα Κομανέτσι.

Η συγγραφέας μας συστήνει την κομμουνιστική Ρουμανία του τυραννίσκου Τσαουσέσκου φωτίζοντας τολμηρά ένα προσωπολατρικό καθεστώς, με στοιχεία μιας στυγνής δικτατορίας που θέλησε να ορθώσει αντίπαλο δέος στη Σοβιετική Ένωση και  πάλευε να κολακεύει τη Δύση αποστερώντας όμως τον λαό από τις κατακτήσεις και τα αγαθά της.

Παρακολουθούμε την εργαλειοποίηση των αθλητικών επιτυχιών προς δόξαν του Ηγέτη και του Κόμματος, σε ένα καθεστώς καχυποψίας και ασφυκτικού ελέγχου.

Αντιπροσωπευτικά στιγμιότυπα από την εξαθλίωση που επέβαλαν στους Ρουμάνους πολίτες οι φαύλοι και ιδεοληπτικοί ηγέτες τους γεννούν αγανάκτηση στον σύγχρονο αναγνώστη, ξεμπροστιάζοντας τα πρόσωπο της εξουσίας που υπό οποιαδήποτε σημαία παραμένει σιδηρούν και άπληστο..

          Όλα αυτά αποδίδονται διαφωτιστικά στο βιβλίο της Λαφόν, ωστόσο στο ζήτημα της Κομανέτσι υπάρχουν κενά.

Όταν γράφεις ενα βιβλίο για το πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο των Αγώνων , όταν περιορίζεις σε λέξεις την "άφατη ομορφια", πρέπει να έχεις να πεις κάτι καινούριο ή να επιλέξεις τολμηρές αναφορές φτάνοντας το μαχαίρι στο κόκαλο.Αυτό δε συνέβη εδώ, παρά τις προσδοκίες μου.

Για παράδειγμα η συγγραφέας δε μας αναφέρει την πολυτάραχη φιλία της Κομανετσι με τη  καταδικασμένη" δεύτερη" Θεοδώρα Ουγκουρεάνου.

Από τη βιογραφική αυτή απόπειρα απουσιάζει πλήρως το κεφάλαιο έρωτας, πέραν κάποιων περιστασιακών αναφορών στον γιο του Τσαουσέσκου και στον οδηγό των 4 Ρουμάνων προσφυγων που απέδρασαν μαζί με την Κομανέτσι το 89.

Η Λαφόν δεν αναφέρει λ.χ. τίποτα για τη φιλία της Κομανέτσι με τον Αμερικάνο συναθλητή της και πρωταθλητή της Ενόργανης Γυμναστικής Βurt Conner που θα σημαδέψει όμορφα το πεπρωμένο της, αργότερα...

Από την άλλη, αγγίζει ακροθιγώς μόνο, και υπαινικτικά, την αμφιλεγόμενη και πολυσυζητημένη σχέση της Νάντιας με τον γιο του Νικολάε Τσαουσέσκου, ο οποίος φημολογείται ότι την είχε κακοποιήσει με βασανιστήρια.

Το κεφάλαιο αυτό με σπερματικές αναφορές παραμένει εκνευριστικά ομιχλώδες.

Ξαφνικά μεταβαίνουμε στην επεισοδιακή απόδραση της Κομανέτσι μέσα από τα συνοριακά δάση της Ουγγαρίας και κατόπιν την πρεσβεία της Αυστρίας για να πατήσει επιτέλους επί αμερικανικού εδάφους, με την καθοδήγηση ενός παντρεμένου με τον οποίο κατηγορήθηκε ότι είχε αναρμοστο δεσμό...

Δε μαθαίνουμε πάντως τίποτα για τον μετέπειτα σύζυγό της, τον γελαστό Μπερτ.

Στην πρώτη πυρετώδη περίοδο όπου η Νάντια Κομανέτσι , ελεύθερη από το άγριο κυνηγητό του καθεστώτος, αποδύεται στον  πυρετό του marketing στη μαυλιστική Αμερική η συγγραφέας την εγκαταλείπει , κλείνοντας το βιβλίο, χωρίς να ασχολείται με την ψυχολογική της διαδρομή έκτοτε, ούτε  με τη μετέπειτα πορεία της που την οδήγησε σε έναν χλιδάτο γάμο και την αποκτηση ενός γιου στα 45 της χρόνια.

          Από τη άλλη για να μην είμαι αφοριστική παραμένει η γοητεία της αφήγησης και κάποιες δυνατές στιγμές, ενώ ο υποψιασμένος φίλαθλος θα συγκινηθεί από τις αναφορές στην Όλγα Κόρμπουτ που πάτησε πάνω στην μπάρα του δίζυγου για να απογειωθεί σε μενα άλμα- έξοδο, που απαγορεύθηκε λόγω εξαιρετικής επικινδυνότητας...

....ή στην άτυχη Έλενα Μούσινα που πλήρωσε με τετραπληγία την επιμονή του ανάλγητου προπονητή της σε μια επικίνδυνη άσκηση που η ίδια φοβόταν να εκτελέσει...

              Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα βιβλίο άκρως ενδιαφέρον που προσεγγίζει μια αινιγματική προσωπικότητα μιας αθλητικής ιδιοφυίας και που σίγουρα αναπαριστά μια γοητευτικα αντιφατική εποχή ,

όμως αφήνει με ενα αίσθημα ανικανοποίητου τον πιο ενημερωμένο φίλαθλο αναγνώστη που ήθελε να αισθανθεί και να γνωρίσει σε βάθος τον "άνθρωπο" πίσω από τη "Νεράιδα της Γυμναστικής"...

Το βιβλίο παρέμεινε "αναποφάσιστο" ανάμεσα στη μυθιστορηματική βιογραφία και το αθλητικό ντοκιμαντέρ.Κρίμα.

      Δεδομένου πως το μοναδικό βιβλίο για την Κομανέτσι είναι το "Γράμματα Σε μια Νεαρή Γυμναστρια" που συνέγραψε η ίδια η Νάντια Κομανετσι- εκδόσεις Τραυλός- μια τέτοια βιογραφία ήταν μια καλή -αλλά τελικά χαμένη- ευκαιρία να αφουγκραστούμε με κάποια αντικειμενικότητα τη θλίψη της "Μικρής Κομμουνίστριας που Δε Χαμογελούσε Ποτέ", αλλά έφερε χαμόγελα και έμπνευση σε έναν όλόκληρο πλανήτη.

             Το συστήνω, εντούτοις γιατί δεν υπάρχει κατι άλλο διαθέσιμο στη γλώσσα μας για την κορυφαία γυμνάστρια και μαζί με την ταινία  ΝΑDJA του Alan Cooke μας φωτίζει μερικές σκιές πίσω από το λαμπερό 10. 

                               

Γιάννης ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ, Ραγιάς , Μέρες και Νύχτες του 1821

                                                                                      Γιάννης Καλπούζος, Ραγιάς- Μέρες και Νύχτες του 1821

                                          Είδος :Iστορικό

                                           Βαθμολογία : 10/10

Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από τον αγώνα της Εθνεγερσίας, την ένδοξη Επανάσταση του 1821, που μεσα από ποταμούς αίματος και θυσιών έδωσε τελικά την πολυπόθητη ανεξαρτησία και υπόσταση κρατική στο πολύπαθο ελληνικό έθνος.

Ο  ιδανικός τρόπος για να τιμήσει ένας συγγραφέας μια τέτοια εθνική επέτειο, είναι φυσικά η πένα του  κι όταν μιλάμε για τον Γιάννη Καλπούζο ένα τέτοιο έργο αποκτά άλλη βαρύτητα.

Το νέο βιβλίο "Ραγιάς- Μέρες και Νύχτες του 1821" είναι ο φόρος τιμής του σπουδαίου μας λογοτέχνη στην Εθνική Μνήμη.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Πρώτη δεκαετία του 1800. Ο νεαρός Αγγελής με τη νεραϊδογέννητη ομορφιά μεγαλώνει στη σκλαβωμένη Πάτρα-μάρτυρας των ταπεινώσεων που υφίστανται καθημερινά οι σκλαβωμένοι Έλληνες από τους Οθωμανούς...

          Ένα ατυχές περιστατικό, τον φέρνει αιχμάλωτο στον Σαχίν Αγά που του επιβάλλει μια εξευτελιστική κράτηση στο κοτέτσι του για να τον πείσει να εξισλαμιστεί και να σώσει το κεφάλι του.

            Ο Αγγελής το σκάει και ανδρώνεται σε ένα οδοιπορικό,μες στον τουρκοκρατούμενο Μωριά, που θα τον φέρει στη δούλεψη του φιλάργυρου και δύστροπου πραματευτή, Τζίγου, με τον οποίο θα γυρίσει όλα τα χωριά της Πελοποννήσου.

Κι όσο  Πελοπόννησος και Ρούμελη πυρπολούνται απο τη δάδα του ξεσηκωμού, ο Αγγελής θα ζήσει στις παρυφές της Επανάστασης.Θα ανταμώσει σπουδαίους οπλαρχηγούς, κοτζαμπάσηδες, θα κάνει φιλίες, θα δεθεί με ένα τρομαγμένο Τουρκόπουλο σπάνιας ευγένειας, και θα πλανευτεί από το άρωμα του έρωτα στα μάτια της της γλυκιάς Κερασιάς, με τρόπο άλλοτε σπαρακτικό, άλλοτε νοσταλγικό -κι αντίβαρο στην έκφυλη Ασπασία.

Ο Αγγελής θα γευθεί το μεγαλείο αλλά και τις σκιές του πολυτάραχου 21 γκρεμίζοντας μύθους για να κρατήσει άσβεστη τη λαχταρα της Λευτεριάς έχοντας ορκιστεί να μην είναι..." "ραγιάς σε κανέναν! Ραγιάς σε τίποτα!»

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Ο "Ραγιάς" του Γιάννη Καλπούζου αποτελεί το 9ο εκτεταμένο μυθιστόρημα του σπουδαίου μας συγγραφέα που έχει εδραιώσει μια από τις σημαντικότερες θέσεις στον χώρο του Ιστορικού Μυθστορήματος μετά το εμβληματικό "Ιμαρέτ", 

το πλούσιο "Εις ταν Πόλιν", 

"το Γινάτι", 

"τη συγκλονιστική Σέρρα",

 το ξεχωριστό "Εράν" , την "Ουρανόπετρα"

το κοινωνικό μυστήριο του "Ο,τι Αγαπώ 

και το δυστοπικό "Σάος" 

Το καινούριο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου εξαρχής φανερώνει τις διάθεσεις του και πρόκειται για μια ανεκτίμητη προσθήκη στην εργογραφία του , καθώς αγγίζει μια ιστορική συγκυρία διαφορευική από των προηγούμενων έργων. 

Το βιβλίο ξεκινά με μια από τις πιο οδυνηρές λέξεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιό μας. Τη λέξη "Ραγιάς". 

Η ετυμολογική ρίζα της λέξης είναι αραβική και σημαίνει "αγέλη", "κοπάδι".

Αποτέλεσε ένα από τα βασικά υποτιμητικά προσωνύμια που απέδωσαν οι Τούρκοι σε όλους τους αλλόπιστους (γκιαούρ)  σκλάβους της επικράτειάς τους φανερώνοντας εξαρχής την πρόθεσή τους να μεταχειριστούν ως "υποζύγια και σφαχτάρια" τους κατακτημένους πληθυσμούς που θα αρνούνταν τον εξισλαμισμό...

Πράγματι οι ζωές των..."Ραγιάδων"- Χριστιανών της Βαλκανικής κατά την Τουρκοκρατία  σημαδεύτηκαν από δυσβάσταχτη φορολογία, αιματηρές σφαγές, άγριους- συχνά αναίτιους- βασανισμούς, ύστατη εξαθλίωση, πνευματικό σκοτάδι και υφαρπαγή των εκλεκτότερων παιδιών τους για τον οθωμανικό στρατό και τα χαρέμια των Τούρκων αξιωματούχων

Η λέξη "Ραγιάς" έμεινε για πάντα στις συνειδήσεις μας ως αιματοβαμμένη μνήμη που επέσειε αίμα ,ατίμωση και αδικία - συνώνυμη της έννοιας "Σκλάβος", "υποταγμένος", "δουλοπρεπής", "ταπεινωμένος" κι έρμαιο ανόμων ισχυρών" .

            Τούτη, ακριβώς η θλιβερή ιδιότητα του "σκλάβου",  και η συνειδητοποίηση αυτής- μέσα από ένα τραυματικό γεγονός- γίνεται η εκκίνηση της πορείας του πρωταγωνιστή Αγγελή προς τη σφυρηλάτηση του αγωνιστικού του φρονήματος, και του φλογερού του ταμπεραμέντου.

          Η αρχή της αφήγησης θυμίζει "Απομνημονεύματα" ονομαστών Οπλαρχηγών, όπως εκείνα του Θ. Κολοκοτρώνη και -μεταγενέστερα- του Μακρυγιάννη, καθώς εσκεμμένα ενέχει κι αυτή εκείνη την -ακατέργαστη, μα συγκινητική- λαϊκότητα κι ένα μεγαλείο που πηγάζει από τη μαρτυρία κι όχι την καλλιέπεια του λόγου.

Ο αγωνιστής με την αυθεντικότητά του αφοπλίζει τον "γραφιά"-βιογράφο του, όπως στο "καζαντζακικό" μοτίβο του "Αλέξη Ζορμπά".

           Η αφήγηση του Μυθιστορήματος γίνεται σε αυτήν τη χαρακτηριστική, ιδιάζουσα γλώσσα του Καλπούζου με τους αρχαϊζοντες τύπους να μην της στερούν ευελιξία κι αμεσότητα, όσο ενυπάρχει και μια προφορικότητα που μας φέρνει πιο κοντά  στον πρωταγωνιστή του: 

                Έναν χαρακτήρα που εσκεμμένα δε φέρει την αχλύ του επώνυμου ήρωα από κείνους που κοσμούν επωνύμως το πάνθεον των ονομαστών Αγωνιστών, αλλά ανήκει στους ανώνυμους ραγιάδες της βιοπάλης που με το αίμα τους ζύμωσαν τη δόξα των ηγετών τους...

Η αρχική γνωριμία του αναγνώστη με τον Αγγελή ενέχει μια διάθεση σχεδόν σκωπτική προς τον ήρωα, και δεν επιτρέπει από την αρχή  να αναδειχθεί η αρρενωπή του μαχητικότητα- όπως συνέβη με παλαιότερους ήρωες:

Ενα πρόσωπο ασχημάτιστο στην αρχή επικεκαλυμμένο με τον μανδύα του φόβου, που η πένα του συγγραφέα το σμιλεύει επιδέξια στο πέρασμα των σελίδων, με "σκαρπέλο" την ίδια την πλοκή, για να τον αναδείξει σε έναν ρομαντικό, στοργικό σύζυγο και σε έναν ευσυνείδητο πολεμιστή, προστάτη των αδύναμων και θεματοφύλακα της οικογενειακής τιμής.

Μέσα από την πορεία του Αγγελή ο Γιάννης Καλπούζος ξεδιπλώνει πτυχές της Επανάστασης, όχι μονάχα τις επικές στιγμές της αντρειοσύνης, αλλά και τις "άλλες", τις επονείδιστες.

Τρίπολη, Δερβενάκια αλλά και πολιτικές μηχανορραφίες που άνοιξαν τν δρόμο στον Ιμπραήμ το 1826 και στην Ξένη Επέμβαση, .... φωτίζονται σε όλο τους το παρασκήνιο.

Εμβληματική θέση ανάμεσα σε όλα , το κάστρο του Κολοκοτρώνη, η θρυλική  Τρίπολη με την ιστορική της Άλωση θρίαμβο του ελληνισμού-  ποτισμένη όμως στο αίμα και σε πράξεις ντροπής- με την αντεκδίκηση αλλοθι κατώτερων ενστίκτων  και πλεονεξίας.

             Ο Καλπούζος με αμεσότητα δε διστάζει να επισημάνει σκοτεινές πλευρές ηρωικών προσώπων αναδεικνύοντας το αδελφοκτόνο σαρακι της φυλής μας.

Δυστυχώς ,πίσω από κάθε Κολοκτρώνη παραμονεύει ένας Μαυροκορδάτος και κάθε αντάμωμα Αθηναίων και Σπαρτιατών σε νικηφόρες Πλαταιές θα αμαυρώνεται τελικά στους Αιγώς Ποταμούς.…
Μέσα στο ααφηγηματικό τοπίο του " Ραγιά", το οποίο καπνίζει από την μπαρούτη της μάχης - προβάλλει η μαρμαρυγή ενός φλογερού συναισθηματισμού.Ο έρωτας στην πιο λυρική του διάσταση φανερώνει τον ποιητή καλπούζο του "Έρωτας Νυν και Αεί" - καθώς και της πλούσιας στιχουργίας του. Αυτή η ρομαντική τάση και η τρυφερότητα με την οποία ο Καλπούζος προσεγγίζει τις ερωτικές σχέσεις, προσδίδει πινελιά ονείρου και ισορροπεί ιδανικά προς τη σκληρή όψη της Ιστορίας. 

 Η πλοκή στον "Ραγιά" ενισχύεται από ξεχωριστούς χαρακτήρες-  με καθέναν να έχει μοναδική συνεισφορά: Τον πολύπλευρο Αγγελή, λοιπόν, πλαισιώνουν ενδιαφέροντες δευτεραγωνιστές, 'οπως η γλυκιά Κερασία, ο Στάμος, ο Αντριάς.

Για άλλη μια φορά η ξεχωριστή γραφίδα του Γιάννη Καλπούζου σκιαγραφεί, με ανθρωποκεντρικό πρόσημο, ένα ακόμη διαφωτιστικό, ηθογραφικό πορτρέτο μιας εποχής από την πλούσια "πινακοθήκη" της Ελληνικής Ιστορίας, συμβολή πολύτιμη σε μια περίοδο που μεθοδεύεται παραχάραξη της ιστορικής αλήθειας κι απαξίωση της μνήμης!

                  Ο "Ραγιάς" του Γιάννη Καλπούζου, λοιπόν, γοητεύει διδασκοντας όμορφα και ξεσηκώνοντας συναισθηματα,  όντας αντάξια συνέχεια του έργου που εχει ηδη καταθέσει αυτός ο μεγάλος λογοτέχνης, σαν μια αξιολογη προσθήκη στη Λογοτεχνία για την Επανάσταση μετα την "Αηδονόπιτα" του Ζουργού , κι έρχεται να συναντήσει την εξαίσια τριλογία του Θ. Παπαθεοδώρου " Αγιο Αιμα- Άγιες Ψυχές"....

Χρυσηίδα ΔΗΜΟΥΛΙΔΟΥ, Το Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ

                                              Το Παιχνίδι του ΝΆΝΟΥ, Χρυσηίδα Δημουλίδου 

                                                  Είδος: Αστυνομικό/Κοινωνικό
                                                    Βαθμολογία : 10/10

Μετά το "Ραγισμένο Είδωλο", ένα μυθιστόρημα από τις ένδοξες εποχές του σινεμά με έντονο αισθησιασμό, η Χρυσηίδα Δημουλίδου επανέρχεται στο είδος που - κατά τα φαινόμενα - της ταιριάζει περισσότερο:
Άλλο ένα αστυνομικής χροιάς μυθιστόρημα με έντονες κοινωνικές προεκτάσεις ήρθε να προστεθεί πλάι σε έργα της όπως " Η Μοναξιά Του Λύκου",ή "Οι Δαίμονες Δεν έχουν Όνομα"- αν κι εδώ η θεματολογία είναι διαφορετική.
        Το "Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα γραφής της, αν όχι το καλύτερο της και από τα ελληνικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν φέτος. 

Ιδιαίτεροι χαρακτήρες, μια αγωνιώδης πλοκή και το κοινωνικό δράμα μιας αυθεντικά λαικής οικογένειας κορυφώνονται σε ενα φινάλε ανατρεπτικό και διφορούμενο συνθέτοντας ενα σαγηνευτικό σύνολο...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
1987, στον απόηχο του λαμπερού τροπαίου και στη σκιά των ινδαλμάτων της εποχής , Γκάλη , Γιαννάκη, Φιλίππου, ο νεαρός Νικήτας Φωτιάδης είναι ένας φέρελπις καλαθοσφαιριστής με όνειρα.
Σύντομα ξεχωρίζει από τη συνοικιακή του ομάδα και εξασφαλίζει μια σημαντική μεταγραφή στην Ιταλία που του ανοίγει τις πόρτες μιας σημαντικής καριέρας, ενώ ο έρωτας του χτυπά την πόρτα.
Μια νύχτα όμως αρκεί για να ανατραπούν τα πάντα, συμπαρασύροντας στην απελπισία και στην αναπόδραστη θλίψη τη μητέρα του Ελπίδα και τον μικρό του αδελφό Αποστόλη...
20 χρόνια αργότερα ο Αστυνόμος Σοφοκλής Καραμάνος έρχεται αντιμέτωπος με μια σειρά τελετουργικών φόνων, όταν τα 3 θύματα βρίσκονται άγρια δολοφονημένα σε στάση Εσταυρωμένου, με το ομοίωμα ενός "νάνου" από το γνωστό παραμύθι της Χιονάτης", ακουμπισμένο πλάι τους.
Τα θύματα αυξάνονται χωρίς να υπάρχει κάποια προφανής σχέση μεταξύ τους, αφού ανήκουν σε διαφορετικό κοινωνικό , ηλικιακό κι επαγγελματικο υπόβαθρο, άντρες και γυναίκες.
Στην άλλη άκρη της Αθήνας, ο Νικήτας ζει το δράμα του, αλλά γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τι τα συνδέει όλα μεταξύ τους, όμως σιωπά...
Κι όσο ο Καραμανος πασχίζει να προλάβει το γνωστό μοτίβο των 7 νανων που θέλει άλλα τέσσερα υποψήφια θύματα για να ολοκληρωθεί αριθμητικά, η υπόθεση περιπλέκεται, ενώ όλοι αναρωτιούνται αν η Χιονάτη παραμένει η αθώα της ιστορίας...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Το 20ο μυθιστόρημα της Χρυσηίδας Δημουλίδου είναι ένα δυνατό αστυνομικής υφής κοινωνικό δράμα που επιφυλάσσει δυνατά κι ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενα συναισθηματα στο αναγνώστη.
"Το Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" είναι από τα πιο δυνατά ελληνικά αστυνομικά που γράφτηκαν τελευταία, με κυρίαρχο το κοινωνικό πρόσημο, επιφυλάσσοντας συγκινήσεις απρόσμενες- όχι μόνο ως προς τον κεντρικό κορμό της υπόθεσης, αλλά και στα "περιφερειακά" στοιχεία της πλοκής, όπως οι δευτερεύοντες χαρακτήρες.
Μια πανέξυπνη πλοκή, με συμπαγή δομή και πειστική συσχέτιση ανάμεσα σε όλα της τα στοιχεία, που παίζει επιδέξια με τη βεντάλια των υπόπτων όσο τα πρόσωπα βιώνουν το ατομικό τους δράμα.
           Το "Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" διατηρεί όλα τα οικεία γνωρίσματα από τη γραφή της Χρυσηίδας Δημουλίδου:
Είναι αστυνομικό γραμμένο σε λόγο σύγχρονο, άμεσο- όπου χρειάζεται ωμό - χωρίς γλωσσολογικές ή καλολογικές "αγωνίες" (που η ίδια η συγγραφέας δήλωσε ότι - καλώς ή κακώς δεν αποτελούν ζητούμενο της γραφής της).
Αναλύει, δε, με διεξοδικότητα κάθε μα κάθε πτυχή της πλοκής και της ψυχολογίας των προσώπων , ενώ ακολουθεί την πιραντελλική τάση της, που ειδαμε και σε άλλα έργα της ( "Κελάρι", "Δαίμονες") να παρουσιάζει τις κρίσιμες σκηνές επαναλαμβανόμενα, από διαφορετικές  πλευρές, ώστε να φωτίσει όλα τα σκοτεινά σημεία και την οπτική όλων.

                 Αυτές οι επαναλήψεις κ οι ανοικονόμητες αναλύσεις καταστάσεων φυσικά οδηγούν σε ένα σύνολο ογκώδες, πολυσέλιδο - χορταστικό κι ιδανικό για τους λάτρεις της λεπτομέρειας..

Το βασικό πάντως  στο "Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" είναι η πολυπρόσωπη πλοκή του με μια πληθώρα χαρακτήρων, που καθένας τους διατηρεί τον δικό του ανεκτίμητο ρόλο και μια ιδιόμορφη γοητεία.
Η συγγραφέας διεισδύει αρκετά στην ψυχή καθενός τους, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να συμπάσχει με καθέναν ξεχωριστά.

Ακόμη και οι... "φαύλοι" δεν είναι μονοδιάστατοι και γινόμαστε κοινωνοί και των δικών τους αγωνιών.
Είναι επιτυχία της συγγραφέως ότι κανέναν δεν αντιπαθείς κι αισθάνεσαι μια οικειότητα προς όλους.
Ο Νικήτας, η Ράνια, ο Θωμάς, ο Νάσος, ο Νικήτας η Ντορέττα, ο Αποστόλης, ο Γιώργος κι άλλοι κερδίζουν τη δικη τους θέση με τη δική τους συμβολή στην υπόθεση...
Ανάμεσά τους δεσπόζει, σαν "Εκάβη σε ένα σπιτικό που αλώθηκε από τη μοίρα και την Κοινωνική Αδικία", η Ελπίδα που αντιπροσωπεύει τη διαχρονική φιγούρα της στοργικής Ελληνίδας μάνας, όπως η κ. Δημουλίδου την ανέδειξε και στο προηγούμενο μυθιστόρημά της, "Ραγισμένο Είδωλο" . 

       Γενικά στο βιβλίο συναντουμε τη μητρική αγάπη σε εναλλασσόμενες εκδοχές της, με μια φιγούρα να  παραπέμπει στη μαρτυρική Μπέτυ Μαχμουντί της δεκαετίας του 90.

Παρούσα είναι κι η αντρική φιλία,  καθώς και μια βαθιά σκιαγράφηση των εύθραυστων αδελφικών δεσμών που είχαν απασχολήσει τη συγγραφέα ξανά υπό γυναικείο πρίσμα , χρόνια πριν, στη "Γυναίκα Της Σοφίτας"... 

Όλα στροβιλίζονται στον άξονα μιας αστυνομικής υπόθεσης πολύπλόκαμης και σκληρής.

"Το Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" διατηρεί, γενικά,  αρετές ξενόγλωσσων αστυνομικών μυθιστορημάτων εναρμονισμένες πλήρως με την ελληνική ιδιοσυστασία και πραγματικότητα:
Ή Δημουλίδου στο βιβλίο της μάς έδωσε έναν πραγματικά πολύπλοκο γρίφο με σκηνές περισσής αγριότητας, αγωνιώδη κλιμάκωση και πολύπλευρες ανατροπές που διατηρεί άρωμα βαθιά κι "απενοχοποιημένα" ελληνικό.
             Ταυτόχρονα όμως το "Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" αντανακλά και μια κοσμοπολίτικη νοοτροπία που διέπει την ίδια τη Χρυσηίδα Δημουλίδου αφου, ως πρώην αεροσυνοδός, έχει ταξιδέψει πολύ κι έχει παραστάσεις από ολόκληρο τον κόσμο.Όποιος  διαβάσει το Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" θα διακρίνει αυτά τα κοσμοπολίτικα στοιχεία να εμπλουτίζουν εξαίσια την εξέλιξη του μυθιστορήματος!

Μέσα από όλα έχουμε ένα αποτέλεσμα που μεταξύ άλλων κομίζει ενδιαφέροντα κοινωνικά μηνύματα, προσεγγίζοντας ευαίσθητες πτυχές του κοινωνικου γίγνεσθαι, όπως η Δημουλίδου θέλησε να κάνει και στο "Κελάρι της Ντροπής και στους Δαίμονες"

Θίγονται, λοιπόν, ζητήματα όπως η αναπηρία αλλά και η νέα πραγματικότητα που εχει επιβληθεί από τον κυβερνοχώρο και τα social media με τους πολλαπλους, αθέατους κινδύνους που επιφυλάσσουν, σε επιπόλαιους και ματαιόδοξους χρήστες. (Όποιος διαβασει το Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ θα αποκομίσει πολύτιμα διδάγματα και θα αναθεωρήσει αρκετές στάσεις απέναντι στο Διαδίκτυο με τα πολλαπλά προσωπεία του.)

         Εκείνο, όμως,  που με εξέπληξε ευχάριστα- ως προς το κοινωνικό πρόσημο του βιβλιου-  είναι πως η συγγραφέας είχε την τόλμη να επικρίνει έμμεσα κι ένα ρυπαρό δικαστικό  σύστημα που συνθλίβει τους μικρούς, ενώ κατορθώνει να φιλοτεχνήσει ένα αντιπροσωπευτικό πορτρέτο της πολιτιστικής παρακμής και του νοσηρού lifestyle που υπηρέτησε την πιο χυδαία  ρηχότητα,  κατά την 25ετία της ψευδεπίγραφης ευημερίας μας.

      Παρών σε όλα και ο έρωτας,  αληθοφανής, χωρίς εξιδανικεύσεις, ενώ απολαυστικά ξετυλίγονται ποικίλες κι αντιφατικές πλευρές της ανθρώπινης προσωπικότητας.
          Τέλος- όπως το είχε προδιαγράψει - η συγγραφέας κερδίζει το στοίχημα του αστυνομικού της βιβλίου, αφού  κατάφερε να τεκμηριώσει επαρκέστατα  τα κίνητρα των δολοφονιών και να ιχνηλατήσει την ψυχοσύνθεση των εμπλεκομένων,  αποκωδικοποιώντας εύστοχα όλους τους συμβολισμούς.

(Ακόμη, πάντως, κι αν ένας πεπειραμένος αναγνωστης υποψιαστεί νωρίς ποιο πρόσωπο κρύβεται πίσω από τους φόνους, δεν έχει και τόση σημασία αφού η πορεία παραμένει ανατρεπτική ως το τέλος.)
          Κάτι που με αιφνιδίασε πραγματικά είναι πως υπήρξαν νέες εκπλήξεις ακόμη κι όταν φαινόταν πως είχε επέλθει η λύση! Το ευφυέστατο φινάλε πρόβαλλε γοητευτικά ανατρεπτικό , με όρους μιας άγριας, τραγικης ειρωνείας, και παρέμεινε διασκεδαστικά αμφιλεγόμενο, 

αποδεικνύοντας ότι η έννοια της δικαίωσης τελεί υπό τη σχετικότητα που επισημαναν ο Αινστάιν και άλλοι θεωρητικοί της Κβαντικής Φυσικής για όλο το φάσμα της πραγματικότητάς μας...

Ένα αξέχαστο μυθιστόρημα το "Παιχνίδι του ΝάΝΟΥ" εμπνέει ποικίλα συναισθήματα κι αποδεικνύει πως η πένα της κ Δημουλίδου εχει ευφανταστες εμπνεύσεις κι ενδιαφέρουσες ιδέες να προσφέρει στο κοινό.