Σάσενκα, Simon Montefiore
Είδος : Iστορικό Μυθιστόρημα
Βαθμολογία: 8,5/10
Το 2012 ο Σιμόν Μοντεφιόρε "χρησιμοποίησε" το πρόσωπο μιας γοητευτικής γυναίκας για να μας μιλήσει για τη Ρωσία της Επανάστασης και να φωτίσει ένα συνταρακτικό παρασκήνιο, σε ένα έργο που συμπλέκονται αξεδιάλυτα μυθοπλασία και Ιστορία και που χαιρετίζουν θερμά οι κριτικές από δημοφιλείς εφημερίδες
Περίληψη
Η Αλεξάνδρα Τσάιτλιν είναι η μοναχοκόρη μιας εβραικής οικογένειας στη Ρωσία του Νικόλαου Β'.
Ο άνεμος της Επανάστασης θα σαρώσει τον παλαιό κόσμο, εγκαθιδρύοντας το νέο καθεστώς, όπου συναντάμε- 20 χρόνια μετά- την ώριμη Σάσενκα σύζυγο, μητέρα και σημαίνον στέλεχος του Κόμματος.
Η Σάσενκα ισορροπεί στους πολλαπλούς ρόλους , ανάμεσα στην τρυφερότητα της μάνας, τη συζυγική αφοσίωση και την άτεγκτη κομματική πειθαρχία-με την ατσάλινη φιγούρα του παντοδύναμου Στάλιν να κυριαρχεί παντού-σύμβολο μαζί και φόβητρο.
Σχολιασμός
Ο Montefiore με γλαφυρές περιγραφές προσώπων και τόπων και με ζωηρή εικονοπλασία καταφέρνει να ζωντανέψει ένα τριεπίπεδο πανόραμα της Ρωσίας που τη βλέπουμε μεγαλοπρεπή και νωχελική πριν την Επανάσταση -φρενήρη και σιδερένια τα χρόνια του Στάλιν- ασαφή και μυστικοπαθή στην κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ.
Πολύχρωμα φορέματα, εκτυφλωτικά κοσμήματα, έλκηθρα και τρόικες πάνω στο χιόνι κι ένας τυποποιημένος κώδικας υποταγής στο τσαρικό καθεστώς είναι τα βασικά γνωρίσματα που συνέθεταν τη ζωή της ανάλγητης αριστοκρατίας και των διεφθαρμένων αυλικών του Τσάρου πριν την Επανάσταση. Λίγα τετράγωνα πιο πέρα κυριαρχούν η εξαθλίωση και η οργή ενός λαού καθημαγμένου από την αδηφαγία της άρχουσας τάξης
με την Οχράνα να έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού,
με τους διεκδικητές μιας δικαιότερης κοινωνίας να αργοπεθαίνουν σε ανήλιαγα μπουντρούμια και την παγωμένη Σιβηρία ,αλλά κυρίως με τον κοινωνικό αναβρασμό να εκκολάπτει τη Νέα Μέρα! Κι αυτή θα φτάσει με μια σαρωτική επανάσταση και το σκηνικό ανατρέπεται!
Ερχόμαστε ύστερα στην επικράτηση του Μπολσεβικισμού, στην κολεκτιβοποίηση , αλλά και στην τρομοκρατία εναντίον οποιουδήποτε αντιφρονούντα.
Παρέα με την κεντρική ηρωίδα γνωρίζουμε μια διαφορετική, δραστήρια ελίτ να διαπνέεται από έναν αέρα εκσυγχρονισμού να απολαμβάνει μια τέχνη λαϊκή, μια ζωή δημιουργική- πάντοτε στη σκιά ενός παντοδύναμου κράτους σ'ένα κλίμα καχυποψίας και τρόμου!
Η πλοκή μας επιβάλλει έπειτα να προσπεράσουμε με ένα μεγάλο χρονικό άλμα τον Ψυχρό πόλεμο για να φτάσουμε στη Ρωσία του'90 , όπου ο Κομμουνισμός έχει δώσει τη θέση του σε έναν σταδιακό καπιταλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας -με τις Μυστικές Υπηρεσίες και μια άπληστη ολιγαρχία του πλούτου να κυριαρχούν-σε χαοτική απόσταση από τον πένητα λαό!Η μυστικοπάθεια είναι κοινός παρονομαστής και των τριών περιόδων της Ρωσικής ιστορίας.
Όλες αυτές οι τρεις φάσεις λοιπόν της ρώσικης πραγματικότητας του 20ου αιώνα προβάλλουν παραστατικά ενώπιόν μας σε απόλυτη εναρμόνιση προς την ιστορική εγκυρότητα!
Μοναδικό έλλειμμα του βιβλίου ως προς το ιστορικό πλαίσιο είναι ένα αφηγηματικό κενό για την εικοσαετία 1917-1937, όταν μέσω απηνών διωγμών επιχειρήθηκε η εκρίζωση κάθε τσαρικού κατάλοιπου,όταν ήρθε η βίαιη στροφή της κοινωνίας προς το σοβιετικό μοντέλο κάτω απο το ατσάλινο χέρι του Στάλιν.
Αφήσαμε τη Σάσενκα μαθήτρια στα 17 για να την ξαναβρούμε ώριμο στέλεχος κοντά στα 40,χάνοντας ίσως κάποια κομμάτια από την 20ετία εκείνη και την εξέλιξή της ίδιας!
Έτσι τα χρόνια της ατιμωτικής ειρήνης του Μπρεστ Λιτόφσκ,της Ξένης Επέμβασης, του Λιμού, των Εκκαθαρίσεων του τροτσκιστικού τομέα κι όχι μόνο-θίγονται ανεπαρκώς -με αποσπασματικά φλας μπακ προκειμένου να εξηγηθεί η θέση των ηρώων μας στον κομματικό μηχανισμό εν έτει 1937!
Το κενό αυτό αντισταθμίζεται από τις επεξηγήσεις και κυρίως την άρτια σκιαγράφηση χαρακτήρων και καταστάσεων!
Ένα ακόμη στοιχείο που συμβάλλει στην ιστορική κατεύθυνση του έργου είναι η ένταξη αληθινών προσώπων στην πλοκή κι αλληλεπίδρασή τους με τους; μυθιστορηματικούς χαρακτήρες-γεγονός που πάντα ενέχει το ρίσκο της ανακρίβειας ή της κατάχρησης.
Στην περίπτωση της "Σάσενκα" όμως, η ένταξη των ιστορικών προσώπων στο κάδρο της πλοκής γίνεται με απόλυτη επιτυχία,έχοντας αποκορύφωμα τα "περιστατικά" με τον τρομερό Ιωσήφ Στάλιν,που ιχνηλατείται με υποδειγματική φυσικότητα χωρίς να χάσει καταγεγραμμένα γνωρίσματα της προσωπικότητας και των συνηθειών του!
Κάτι άλλο θετικό είναι ο τρόπος που ο Μοντεφιόρε "σκηνοθετεί" την Ιστορία του.
Αφήνει το πρώτο μέρος να κυλήσει γραμμικά σε αβίαστη ροή που μας παρασέρνει στη δίνη του χθες, και μόνο λίγο πριν τη"λύση"της ιστορίας μας, ταξιδεύει στο σήμερα και χρησιμοποιεί το τυπικό για τέτοια βιβλία, συγγραφικό άλλοθι της έρευνας προκειμένου -μέσω "αναψηλάφισης αρχειων"- να δώσει την κατάληξη των ηρώων του και να τους συνδέσει με το σήμερα, φωτίζοντας τις Απαντήσεις...
Μου άρεσε ιδιαίτερα αυτός ο χειρισμός, γιατί προσωπικά αντιπαθώ τις εναλλαγές και τη διακεκομμένη εξέλιξη, καθώς ανακόπτουν την πορεία της πλοκής και συναισθήματά από αυτήν.
Αναμφίβολα όμως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου είναι η ηρωίδα του ,η Αλεξάνδρα Τσάιτλιν που καταξιώνει τις πιο θετικές πλευρές της θηλυκότητας:Την ομορφιά, το ανήσυχο,φιλομαθές πνεύμα, το αγωνιστικό φρόνημα,την αντισυμβατικότητας,τη σαγήνη ,μα πάνω απ'όλα τη μητρότηα μέχρι το ύστατο σκαλοπάτι της αυταπάρνησης! Μια γυναίκα που ανήκε στους Ολίγους Προνομιούχους,αλλά απαρνήθηκε την πλούσια,ανέμελη ζωή της για το ιδανικό ενός δικαιότερου κόσμου, που θα χωράει τους "Πολλούς"...
Κι όμως, όλα αυτά δε σχηματίζουν έναν εξωπραγματικό, εξιδανικευμένο χάρτινο χαρακτήρα! Η Σάσενκα του Mοντεφιόρε παράλληλα με όλες αυτές τις αξιοζήλευτες αρετές της- παραμένει ένα πλάσμα που καταφάσκει, ενίοτε με αφέλεια, τα πάθη του έρωτα, αγγίζοντας το απαγορευμένο-ίσως και το ανάρμοστο!-και μάλιστα σε δύο διαφορετικές περιόδους της ζωής της-πράγμα που της προσδίδει αληθοφάνεια και ωραιότητα- θυμίζοντας το λαικό στίχο στο τραγούδι του Κουγιουμτζή: "Τόσο αμαρτωλοί και ωραίοι -τόσο άνθρωποι..."
Ακριβώς με την ίδια κατανόηση και ψυχογραφική ματιά προσεγγίζει ο Μοντεφιόρε την ψυχή αυτής της γυναίκας!
Το στοιχείο του αισθησιασμού στο έργο του Μοντεφιόρε- με αφετηρία τη Σάσενκα- ακολουθεί μια κλιμακωτή πορεία όσο παρακολουθούμε την ωρίμανση της Σάσενκα και κορυφώνεται απενοχοποιημένα, χωρίς ποτέ να αγγίξει την ωμότητα!
Εκείνο ωστόσο που κάνει αίσθηση είναι οι οικογενειακοί δεσμοί αλλά κυρίως οι δεσμοί γονέων -παιδιών.
Συνήθως στη μυθοπλασία-ειδικά όταν βασικός άξονας είναι η Ιστορία-οι μορφές των Νηπίων-διαδραματίζουν ρόλο μάλλον "διακοσμητικό"! Πρώτη ίσως φορά σε ιστορικό μυθιστόρημα αναδεικνύονται τόσο απολαυστικά στιγμιότυπα οικογενειακής ευτυχίας με τα παιχνιδίσματα των νηπίων να ακτινοβολούν αθωότητα, χαρά και να γεννούν πηγαίο χαμόγελο στον αναγνώστη, όπως στους ήρωες!
Η οικογενειακή αυτή ευτυχία δεν υπογραμμίζεται τυχαία.Λειτουργεί αντιφατικά προς το κλίμα της κομματικής βίας,των συντροφικών μαχαιρωμάτων που χαρακτηρίζει τη σταλινική περίοδο κι ίσως συνιστά ένα υπαινικτικό αίτημα ειρήνευσης...
Εκτός αυτού, επιτείνει την τραγικότητα των επερχόμενων ανατροπών και προκρίνουν τελικά τη Σάσενκα-μητέρα, προοικονομώντας τη θυσιαστική πορεία της...
Κάτι παρόμοιο, συναντήσαμε στην ταινία -σταθμό του Μπενίνι,Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΑ(που έχει μνημονευθεί κι άλλωτε εδώ) όταν λίγο πριν τη συγκλονιστική ανατροπή ,ο Εβραίος πρωταγωνιστής Γκουίντο παντρεμένος με τη γλυκιά Ντόρα παίζουν με το γιο τους κρυφτό- προσπαθώντας να τον πείσουν να κάνει μπάνιο!
Ίσως η Σάσενκα, δεν έχει το βάρος του Μπρούτζινου Καβαλάρη ή το σπαραγμό του "Εμείς Οι Ζωντανοί" ωστόσο καταλαμβάνει επάξια μια θέση στα πιο γοητευτικά μυθιστορήματα με θέμα τη Ρωσία.
Τελευταία λεπτομέρεια που αξίζει να επισημανθεί είναι το ιδανικό εξώφυλλο-νομίζω δε θα μπορούσε να βρεθεί πιο κατάλληλη φιγούρα να ενσαρκώσει την Σάσενκα- συνδυάζοντας σε μια εικόνα ηδυπάθεια, ευφυΐα,τρυφερότητα και κρυστάλλινο κάλλος!!!!
Επιβιβαστείτε στο έλκηθρο της Ιστορίας,λοιπόν, με οδηγό την αξέχαστη Σάσενκα, μια γυναίκα σαγηνευτική και μυστηριώδη όσο κι η ίδια η Ρωσία...
Η τιμή του βιβλίου ανέρχεται περίπου στα 6.90 ευρω
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Άγγλος συγγραφέας Σάιμον Μονιεφιόρε γεννήθηκε το 1965. Τα βιβλία του έχουν γίνει παγκόσμια best-sellers και έχουν μεταφραστεί σε 35 γλώσσες.
Το "Catherine the Great & Potemkin" μπήκε στη λίστα για το Samuel Johnson, Duff Cooper and the Marsh Biography Prize. Το "Stalin: The Court of Red Tsar" κέρδισε το Βραβείο Ιστορικού Βιβλίου των British Book Awards το 2004. Το "Young Stalin" κέρδισε το LA Times Book Prize for Biography (ΗΠΑ), το Costa Biography Award (Ην. Βασίλειο),το Kreisky Prize for Political Literature (Αυστρία) και το Le Grand Prix de la Biographie Politique (Γαλλία). Η Μiramax Films και η Ruby Films έχουν αγοράσει τα δικαιώματα για να γίνει ταινία το "Young Stalin".
Το τελευταίο ιστορικό του βιβλίο είναι το "Jerusalem: The Biography", μια φρέσκια ματιά στην ιστορία της Μέσης Ανατολής.
Είναι μέλος της Βασιλικής Λογοτεχνικής Εταιρείας και ζει στο Λονδίνο.
Για περαιτέρω πληροφορίες, οι αναγνώστες μπορούν να έρθουν σε επαφή με το συγγραφέα στο Facebook ή να επισκεφτούν την ιστοσελίδα του: www.simonsebagmontefiore.com.
Είδος : Iστορικό Μυθιστόρημα
Βαθμολογία: 8,5/10
| Ξενόγλωσσος τίτλος | SHASHENKA |
| ISBN13 | 9789601425689 |
| Εκδότης | ΛΙΒΑΝΗΣ |
| Σειρά | ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ |
| Χρονολογία Έκδοσης | Οκτώβριος 2012 |
| Αριθμός σελίδων | 608 |
| Διαστάσεις | 21x14 |
| Μετάφραση | ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΑ |
| Επιμέλεια | ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΘΗ |
| Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά) | ΜΟΝΤΕΦΙΟΡΕ ΣΑΙΜΟΝ |
Το 2012 ο Σιμόν Μοντεφιόρε "χρησιμοποίησε" το πρόσωπο μιας γοητευτικής γυναίκας για να μας μιλήσει για τη Ρωσία της Επανάστασης και να φωτίσει ένα συνταρακτικό παρασκήνιο, σε ένα έργο που συμπλέκονται αξεδιάλυτα μυθοπλασία και Ιστορία και που χαιρετίζουν θερμά οι κριτικές από δημοφιλείς εφημερίδες
Ελάτε να γνωρίσουμε τη Σάσενκα και την πολυτάραχη εποχή της στο εμβληματικό ιστορικό μυθιστόρημα των εκδόσεων Λιβάνη,που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες- παντού με τίτλο το χαιδευτικό της ηρωίδας του,"ΣΑΣΕΝΚΑ"!!
Περίληψη
Η Αλεξάνδρα Τσάιτλιν είναι η μοναχοκόρη μιας εβραικής οικογένειας στη Ρωσία του Νικόλαου Β'.
Από μαθήτρια του φημισμένου Σμόλνι για Ευγενείς Κορασίδες,θα μυηθεί στα κομμουνιστικά ιδεώδη, χάρη στον θείο της-δραπέτη από την εξορία- και θα αντιταχθεί στην ανούσια τρυφηλότητα του κύκλου της.
Κρυφά απ'τον στοργικό, αλλά δαιμόνιο έμπορο όπλων πατέρα της, που πάντα του κυνηγάει το κέρδος, και μια ηδυπαθή μητέρα, εξαρτημένη απ'τις απολαύσεις, τα τιμαλφή και την υποχθόνια σαγήνη του ραδιούργου Ρασπούτιν, η Σάσενκα στρατεύεται στον αγώνα των μπολσεβίκων κι άφοβα εμπλέκεται με φτωχούς εργάτες κι ανερχόμενα στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Στο πλευρό τους υπομένει διώξεις πρωτόγνωρες για μια 16χρονη μαθήτρια,και αποκτάει τη δική της πνευματική λάμψη, γοητεύοντας με την ομορφιά της και το πάθος της ακόμη και τους διώκτες της.
Στο πλευρό τους υπομένει διώξεις πρωτόγνωρες για μια 16χρονη μαθήτρια,και αποκτάει τη δική της πνευματική λάμψη, γοητεύοντας με την ομορφιά της και το πάθος της ακόμη και τους διώκτες της.
Ο άνεμος της Επανάστασης θα σαρώσει τον παλαιό κόσμο, εγκαθιδρύοντας το νέο καθεστώς, όπου συναντάμε- 20 χρόνια μετά- την ώριμη Σάσενκα σύζυγο, μητέρα και σημαίνον στέλεχος του Κόμματος.Η Σάσενκα ισορροπεί στους πολλαπλούς ρόλους , ανάμεσα στην τρυφερότητα της μάνας, τη συζυγική αφοσίωση και την άτεγκτη κομματική πειθαρχία-με την ατσάλινη φιγούρα του παντοδύναμου Στάλιν να κυριαρχεί παντού-σύμβολο μαζί και φόβητρο.
Αυτές οι εύθραυστες ισορροπίες θα ανατραπούν αναπάντεχα από ένα παιχνίδι της μοίρας κι η Σάσενκα θα βρεθεί να αμφισβητεί όσα κάποτε πίστεψε βαθιά, εγκλωβισμένη σε έναν θανάσιμο κλοιό που απειλεί να αφανίσει ό,τι αγάπησε.Απέναντι στη θηριωδία και την προδοσία, η Σάσενκα θα αντιτάξει μια συγκλονιστική επιλογή, που σηματοδοτεί τη νίκη του Ανθρώπου μπροστά στον ολοκληρωτισμό!
50 χρόνια μετά, η αριστούχος φοιτήτρια Ιστορίας Κατίνκα εμπλέκεται σε μια αναψηλάφηση των σταλινικών αρχείων που τη φέρνει σε άμεση επαφή με τα απομεινάρια ενός καθεστώτος που καταρρέει με πάταγο, αφήνοντας πίσω μια κοινωνία βουτηγμένη στις κοινωνικές αντιφάσεις και τη μυστικοπάθεια.
Η νεαρή Κατίνκα υπό το βλέμμα του μυστηριώδους Ρώσου ολιγάρχη, Πάσα Γκέτμαν, και της τρυφερής μητέρας του, Ρόζας, θα φέρει στο φως την απροσδόκητη μοίρα της Σάσενκα και με τη βοήθεια του ριψοκίνδυνου ιστορικού ερευνητή Μάξι θα ενώσει τα κομμάτια ενός οικογενειακού γρίφου , που χρόνια ζητούσε τη λύση του...
Σχολιασμός
Όπως προκύπτει κι από την περίληψη, έχουμε να κάνουμε με ένα μεγαλεπήβολο ιστορικό μυθιστόρημα που φιλοδόξησε να αναμετρηθεί με την καταιγιστική περίοδο της Ρωσικής Επανάστασης, διατρέχοντας, άλλοτε υπαινικτικά ,άλλοτε με λεπτομερείς και εμπεριστατωμένες αφηγηματικές στάσεις, τη Ρωσία και τις μεταμορφώσεις της καθ'όλη σχεδόν τη διάρκεια του 20ου αιώνα...
Αρωγός του και ατού του, η δυναμική φιγούρα της σαγηνευτικής πρωταγωνίστριας,της Σάσενκα, που θα αιχμαλωτίσει την καρδιά κάθε αναγνώστη!
Μια χαρισματική γυναίκα,λοιπόν κι ένα εξίσου γοητευτικό , ευγενές όραμα, γνωρίζουν την τραγική κατάληξη που ως προφήτης προδιέγραψε ο Όργουελ,σε ένα από τα πιο διορατικά και ουσιαστικά πολιτικά κείμενα που γράφτηκαν στον 20ο αιώνα,τη συγκλονιστική αλληγορία του "Η Φάρμα Των Ζώων"...
Αρωγός του και ατού του, η δυναμική φιγούρα της σαγηνευτικής πρωταγωνίστριας,της Σάσενκα, που θα αιχμαλωτίσει την καρδιά κάθε αναγνώστη!
Μια χαρισματική γυναίκα,λοιπόν κι ένα εξίσου γοητευτικό , ευγενές όραμα, γνωρίζουν την τραγική κατάληξη που ως προφήτης προδιέγραψε ο Όργουελ,σε ένα από τα πιο διορατικά και ουσιαστικά πολιτικά κείμενα που γράφτηκαν στον 20ο αιώνα,τη συγκλονιστική αλληγορία του "Η Φάρμα Των Ζώων"...
Ο Montefiore με γλαφυρές περιγραφές προσώπων και τόπων και με ζωηρή εικονοπλασία καταφέρνει να ζωντανέψει ένα τριεπίπεδο πανόραμα της Ρωσίας που τη βλέπουμε μεγαλοπρεπή και νωχελική πριν την Επανάσταση -φρενήρη και σιδερένια τα χρόνια του Στάλιν- ασαφή και μυστικοπαθή στην κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ.
Πολύχρωμα φορέματα, εκτυφλωτικά κοσμήματα, έλκηθρα και τρόικες πάνω στο χιόνι κι ένας τυποποιημένος κώδικας υποταγής στο τσαρικό καθεστώς είναι τα βασικά γνωρίσματα που συνέθεταν τη ζωή της ανάλγητης αριστοκρατίας και των διεφθαρμένων αυλικών του Τσάρου πριν την Επανάσταση. Λίγα τετράγωνα πιο πέρα κυριαρχούν η εξαθλίωση και η οργή ενός λαού καθημαγμένου από την αδηφαγία της άρχουσας τάξης
με την Οχράνα να έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού,
με τους διεκδικητές μιας δικαιότερης κοινωνίας να αργοπεθαίνουν σε ανήλιαγα μπουντρούμια και την παγωμένη Σιβηρία ,αλλά κυρίως με τον κοινωνικό αναβρασμό να εκκολάπτει τη Νέα Μέρα! Κι αυτή θα φτάσει με μια σαρωτική επανάσταση και το σκηνικό ανατρέπεται!
Ερχόμαστε ύστερα στην επικράτηση του Μπολσεβικισμού, στην κολεκτιβοποίηση , αλλά και στην τρομοκρατία εναντίον οποιουδήποτε αντιφρονούντα.
Παρέα με την κεντρική ηρωίδα γνωρίζουμε μια διαφορετική, δραστήρια ελίτ να διαπνέεται από έναν αέρα εκσυγχρονισμού να απολαμβάνει μια τέχνη λαϊκή, μια ζωή δημιουργική- πάντοτε στη σκιά ενός παντοδύναμου κράτους σ'ένα κλίμα καχυποψίας και τρόμου!
Η πλοκή μας επιβάλλει έπειτα να προσπεράσουμε με ένα μεγάλο χρονικό άλμα τον Ψυχρό πόλεμο για να φτάσουμε στη Ρωσία του'90 , όπου ο Κομμουνισμός έχει δώσει τη θέση του σε έναν σταδιακό καπιταλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας -με τις Μυστικές Υπηρεσίες και μια άπληστη ολιγαρχία του πλούτου να κυριαρχούν-σε χαοτική απόσταση από τον πένητα λαό!Η μυστικοπάθεια είναι κοινός παρονομαστής και των τριών περιόδων της Ρωσικής ιστορίας.
Όλες αυτές οι τρεις φάσεις λοιπόν της ρώσικης πραγματικότητας του 20ου αιώνα προβάλλουν παραστατικά ενώπιόν μας σε απόλυτη εναρμόνιση προς την ιστορική εγκυρότητα!
Αφήσαμε τη Σάσενκα μαθήτρια στα 17 για να την ξαναβρούμε ώριμο στέλεχος κοντά στα 40,χάνοντας ίσως κάποια κομμάτια από την 20ετία εκείνη και την εξέλιξή της ίδιας!
Έτσι τα χρόνια της ατιμωτικής ειρήνης του Μπρεστ Λιτόφσκ,της Ξένης Επέμβασης, του Λιμού, των Εκκαθαρίσεων του τροτσκιστικού τομέα κι όχι μόνο-θίγονται ανεπαρκώς -με αποσπασματικά φλας μπακ προκειμένου να εξηγηθεί η θέση των ηρώων μας στον κομματικό μηχανισμό εν έτει 1937!
Το κενό αυτό αντισταθμίζεται από τις επεξηγήσεις και κυρίως την άρτια σκιαγράφηση χαρακτήρων και καταστάσεων!
Ένα ακόμη στοιχείο που συμβάλλει στην ιστορική κατεύθυνση του έργου είναι η ένταξη αληθινών προσώπων στην πλοκή κι αλληλεπίδρασή τους με τους; μυθιστορηματικούς χαρακτήρες-γεγονός που πάντα ενέχει το ρίσκο της ανακρίβειας ή της κατάχρησης.
Κάτι άλλο θετικό είναι ο τρόπος που ο Μοντεφιόρε "σκηνοθετεί" την Ιστορία του.
Αφήνει το πρώτο μέρος να κυλήσει γραμμικά σε αβίαστη ροή που μας παρασέρνει στη δίνη του χθες, και μόνο λίγο πριν τη"λύση"της ιστορίας μας, ταξιδεύει στο σήμερα και χρησιμοποιεί το τυπικό για τέτοια βιβλία, συγγραφικό άλλοθι της έρευνας προκειμένου -μέσω "αναψηλάφισης αρχειων"- να δώσει την κατάληξη των ηρώων του και να τους συνδέσει με το σήμερα, φωτίζοντας τις Απαντήσεις...
Μου άρεσε ιδιαίτερα αυτός ο χειρισμός, γιατί προσωπικά αντιπαθώ τις εναλλαγές και τη διακεκομμένη εξέλιξη, καθώς ανακόπτουν την πορεία της πλοκής και συναισθήματά από αυτήν.
Αναμφίβολα όμως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου είναι η ηρωίδα του ,η Αλεξάνδρα Τσάιτλιν που καταξιώνει τις πιο θετικές πλευρές της θηλυκότητας:Την ομορφιά, το ανήσυχο,φιλομαθές πνεύμα, το αγωνιστικό φρόνημα,την αντισυμβατικότητας,τη σαγήνη ,μα πάνω απ'όλα τη μητρότηα μέχρι το ύστατο σκαλοπάτι της αυταπάρνησης! Μια γυναίκα που ανήκε στους Ολίγους Προνομιούχους,αλλά απαρνήθηκε την πλούσια,ανέμελη ζωή της για το ιδανικό ενός δικαιότερου κόσμου, που θα χωράει τους "Πολλούς"...
Κι όμως, όλα αυτά δε σχηματίζουν έναν εξωπραγματικό, εξιδανικευμένο χάρτινο χαρακτήρα! Η Σάσενκα του Mοντεφιόρε παράλληλα με όλες αυτές τις αξιοζήλευτες αρετές της- παραμένει ένα πλάσμα που καταφάσκει, ενίοτε με αφέλεια, τα πάθη του έρωτα, αγγίζοντας το απαγορευμένο-ίσως και το ανάρμοστο!-και μάλιστα σε δύο διαφορετικές περιόδους της ζωής της-πράγμα που της προσδίδει αληθοφάνεια και ωραιότητα- θυμίζοντας το λαικό στίχο στο τραγούδι του Κουγιουμτζή: "Τόσο αμαρτωλοί και ωραίοι -τόσο άνθρωποι..."
Ακριβώς με την ίδια κατανόηση και ψυχογραφική ματιά προσεγγίζει ο Μοντεφιόρε την ψυχή αυτής της γυναίκας!
Το στοιχείο του αισθησιασμού στο έργο του Μοντεφιόρε- με αφετηρία τη Σάσενκα- ακολουθεί μια κλιμακωτή πορεία όσο παρακολουθούμε την ωρίμανση της Σάσενκα και κορυφώνεται απενοχοποιημένα, χωρίς ποτέ να αγγίξει την ωμότητα!
Εκείνο ωστόσο που κάνει αίσθηση είναι οι οικογενειακοί δεσμοί αλλά κυρίως οι δεσμοί γονέων -παιδιών.
Συνήθως στη μυθοπλασία-ειδικά όταν βασικός άξονας είναι η Ιστορία-οι μορφές των Νηπίων-διαδραματίζουν ρόλο μάλλον "διακοσμητικό"! Πρώτη ίσως φορά σε ιστορικό μυθιστόρημα αναδεικνύονται τόσο απολαυστικά στιγμιότυπα οικογενειακής ευτυχίας με τα παιχνιδίσματα των νηπίων να ακτινοβολούν αθωότητα, χαρά και να γεννούν πηγαίο χαμόγελο στον αναγνώστη, όπως στους ήρωες!
Η οικογενειακή αυτή ευτυχία δεν υπογραμμίζεται τυχαία.Λειτουργεί αντιφατικά προς το κλίμα της κομματικής βίας,των συντροφικών μαχαιρωμάτων που χαρακτηρίζει τη σταλινική περίοδο κι ίσως συνιστά ένα υπαινικτικό αίτημα ειρήνευσης...
Εκτός αυτού, επιτείνει την τραγικότητα των επερχόμενων ανατροπών και προκρίνουν τελικά τη Σάσενκα-μητέρα, προοικονομώντας τη θυσιαστική πορεία της...
Κάτι παρόμοιο, συναντήσαμε στην ταινία -σταθμό του Μπενίνι,Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΑ(που έχει μνημονευθεί κι άλλωτε εδώ) όταν λίγο πριν τη συγκλονιστική ανατροπή ,ο Εβραίος πρωταγωνιστής Γκουίντο παντρεμένος με τη γλυκιά Ντόρα παίζουν με το γιο τους κρυφτό- προσπαθώντας να τον πείσουν να κάνει μπάνιο!
Ίσως η Σάσενκα, δεν έχει το βάρος του Μπρούτζινου Καβαλάρη ή το σπαραγμό του "Εμείς Οι Ζωντανοί" ωστόσο καταλαμβάνει επάξια μια θέση στα πιο γοητευτικά μυθιστορήματα με θέμα τη Ρωσία.
Τελευταία λεπτομέρεια που αξίζει να επισημανθεί είναι το ιδανικό εξώφυλλο-νομίζω δε θα μπορούσε να βρεθεί πιο κατάλληλη φιγούρα να ενσαρκώσει την Σάσενκα- συνδυάζοντας σε μια εικόνα ηδυπάθεια, ευφυΐα,τρυφερότητα και κρυστάλλινο κάλλος!!!!
Επιβιβαστείτε στο έλκηθρο της Ιστορίας,λοιπόν, με οδηγό την αξέχαστη Σάσενκα, μια γυναίκα σαγηνευτική και μυστηριώδη όσο κι η ίδια η Ρωσία...
Η τιμή του βιβλίου ανέρχεται περίπου στα 6.90 ευρω
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Άγγλος συγγραφέας Σάιμον Μονιεφιόρε γεννήθηκε το 1965. Τα βιβλία του έχουν γίνει παγκόσμια best-sellers και έχουν μεταφραστεί σε 35 γλώσσες.
Το "Catherine the Great & Potemkin" μπήκε στη λίστα για το Samuel Johnson, Duff Cooper and the Marsh Biography Prize. Το "Stalin: The Court of Red Tsar" κέρδισε το Βραβείο Ιστορικού Βιβλίου των British Book Awards το 2004. Το "Young Stalin" κέρδισε το LA Times Book Prize for Biography (ΗΠΑ), το Costa Biography Award (Ην. Βασίλειο),το Kreisky Prize for Political Literature (Αυστρία) και το Le Grand Prix de la Biographie Politique (Γαλλία). Η Μiramax Films και η Ruby Films έχουν αγοράσει τα δικαιώματα για να γίνει ταινία το "Young Stalin".
Το τελευταίο ιστορικό του βιβλίο είναι το "Jerusalem: The Biography", μια φρέσκια ματιά στην ιστορία της Μέσης Ανατολής.
Είναι μέλος της Βασιλικής Λογοτεχνικής Εταιρείας και ζει στο Λονδίνο.
Για περαιτέρω πληροφορίες, οι αναγνώστες μπορούν να έρθουν σε επαφή με το συγγραφέα στο Facebook ή να επισκεφτούν την ιστοσελίδα του: www.simonsebagmontefiore.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου