Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015

To ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠ'ΤΗ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ,Σόφη Θεοδωρίδου

                                                                                 Το Κορίτσι Απ' τη Σαμψούντα, Σόφη Θεοδωρίδου
                            
                                    Είδος :(Σύγχρονο) Iστορικό Μυθιστόρημα
                                    Βαθμολογία : 10/10

ISBN139786180104714
ΕκδότηςΨΥΧΟΓΙΟΣ
Χρονολογία ΈκδοσηςΜάρτιος 2014
Αριθμός σελίδων536
Διαστάσεις21x14
ΕπιμέλειαΜΑΡΑΝΤΗ ΑΝΝΑ
                         
Το 2014,η Σόφη Θεοδωρίδου ήρθε να μας συγκλονίσει με ένα "δυναμικό" οδοιπορικό στα πάθη των Ελλήνων του Πόντου , αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μικρασίας, συνοψίζοντάς τα στο  "Κορίτσι Απ' τη Σαμψούντα" των εκδόσεων Ψυχογιός.

Περίληψη

1920.Αναζητώντας τις ρίζες των προγόνων του, ο 30χρονος Σμυρνιός Αριστείδης Φωτιάδης, λάτρης των απολαύσεων, επιστρέφει στη Σαμψούντα όπου συναντιέται με έναν παλιό συνεργάτη και την παράξενη κόρη του.
Ο Αριστείδης θα μαγευτεί από τη μελωδική φωνή της έφηβης Καλλιόπης και από τα δυο παράταιρα μάτια της- στις αποχρώσεις του γαλάζιου- που θα τον αιχμαλωτίσουν για πάντα!
           Έκπληκτος όμως θα ανακαλύψει πως τούτη η αιθέρια ύπαρξη κουβαλά το τραύμα της ορφάνιας, όπως ο ίδιος, και τις μνήμες ενός βίαιου ξεριζωμού, που στα 1919 την οδήγησε μαζί  με χιλιάδες Ποντίους στις εφιαλτικές "πορείες θανάτου". Η επιβίωση της Καλλιόπης θα στιγματιστεί από ανεπούλωτα τραύματα και απώλειες δυσβάσταχτες, που θα σκιάσουν με το αποτύπωμα της θλίψης τη νεανική της δροσιά...

Ο καιρός, τους επόμενους μήνες, κυλά με αγωνία για τους Έλληνες του Πόντου, που βρίσκονται στη μέση αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων.
          Η μοίρα κι η πολιτική αναταραχή θα οδηγήσουν την Καλλιόπη ξανά μακρυά από την πατρική εστία, στο μακρινό Μαδέν αυτή τη φορά και στους κόλπους μιας πατριαρχικής συγγενικής οικογένειας.
          Εκεί η Καλλιόπη νοσταλγεί χαμένη οικογενειακή ευτυχία με τους στοργικούς γονείς της και τα δυο πρόσχαρα αδέλφια της, ενώ μάταια θα αντισταθεί σε ένα ανεπιθύμητο προξενιό που θέλουν να της επιβάλουν οι συγγενείς της.Βρισκόμαστε ήδη στο καλοκαίρι του 1921...

Μια αναπάντεχη συνάντηση όμως, θα αποτρέψει τελευταία στιγμή τον αταίριαστο γάμο, οδηγώντας την Καλλιόπη στη μαυλιστική Σμύρνη και σε αξέχαστες στιγμές ευτυχίας, λίγο πριν τη μεγάλη συμφορά του Γένους.
          Η Καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού θα σηματοδοτήσει μια προσωπική τραγωδία για την Καλλιόπη, συνδέοντας την κοπέλα με τη μοίρα των προσφύγων στις παραγκουπόλεις του Πειραιά.
 Η πολύπαθη πορεία της Καλλιόπης θα κορυφωθεί τελικά σε μια οικογενειακή πλεκτάνη, διατηρώντας την αγωνία μας ως την τελευταία σελίδα...



Σχολιασμός
Πρόκειται σίγουρα για το πληρέστερο έργο της Σόφης Θεοδωρίδου κι ένα από τα καλύτερα βιβλία που βγήκαν τα τελευταία χρόνια!
Ένα έργο που κινείται σε τριπλό άξονα: Iστορικό, ηθογραφικό κι αισθηματικό.

Το "Κορίτσι Απ'τη Σαμψούντα" συνιστά πρωτίστως, ένα προσκύνημα στη μνήμη των μαρτυρικών Ελλήνων του Πόντου!
Το ήθος της γραφής που χαρακτηρίζει τη Σόφη Θεοδωρίδου κομίζει όλη την ευλάβεια που αρμόζει σε ένα τόσο "βαρύνουσας" σημασίας συγγραφικό εγχείρημα.
             Είναι εμφανές πως το "Κορίτσι από τη Σαμψούντα" δεν είναι... "άλλο ένα ρομαντικό μυθιστόρημα με ιστορικό προκάλυμμα", αλλά αποτελεί μια βαθιά ανθρωποκεντρική σπουδή γύρω από την πορεία του Ποντιακού Ελληνισμού την πρώτη εικοσαετία του 20ου αιώνα.
        Μέσα από το προσωπικό δράμα των άρτια δομημένων χαρακτήρων σε αυτό το βιβλίο, τα ιστορικά γεγονότα από "γνώση" γίνονται "βίωμα" του αναγνώστη!
Έχω επισημάνει και άλλοτε πως αυτό είναι η αποστολή ενός "υπεύθυνου"  ιστορικού μυθιστορήματος:
Να αναδείξει τον άνθρωπο πάνω από την πολιτική, να αναστρέψει την εστίαση από το συλλογικό επίπεδο της ιστοριογραφίας, στο ατομικό, καταδεικνύοντας τον αντίκτυπο των μεγάλων γεγονότων στις μονάδες, βλέποντας "πρόσωπα" πίσω από  "αριθμούς" όπως το επεσήμανε ο Χρόνης Μίσσιος στο "Καλά Εσύ Σκοτώθηκες Νωρίς"...
               Αυτό ακριβώς  πετυχαίνει η Σόφη Θεοδωρίδου ζωντανεύοντας τα οράματα των Ποντίων για αυτονόμο κράτος απαλλαγμένο από τον τούρκικο ζυγό, αλλά και την τραγική διάψευσή τους.

Οι ήρωες της Θεοδωρίδου είναι αρμονικά ενταγμένοι στο κάδρο των συνταρακτικών εξελίξεων, φωτίζοντας ο καθένας και μια διαφορετική παράμετρο του Ποντιακού Ζητήματος:
       Μέσα, λοιπόν, από τα πρόσωπα, σεργιανούμε στις ομορφιές της Σαμψούντας, γνωρίζουμε από κοντά το Αντάρτικο Κίνημα του Πόντου, την αποκοπή του από το Αρμενικό και δοκιμάζουμε την οδύνη του ξεριζωμού από τα πάτρια.

Αποκορύφωμα όμως, και σκληρότερο σημείο του βιβλίου, είναι οι Λευκές Πορείες, που ζωντανεύουν λεπτό το λεπτό με μια γλώσσα παραστατική, που καταφέρνει να μετουσιώσει τις άψυχες λέξεις σε ζώσα εμπειρία "πείνας", "κρύου", "αγωνίας", "απώλειας" και "φρίκης" για τον αναγνώστη!
Η δυναμική των περιγραφών της Θεοδωρίδου σε αυτό το σημείο, παραπέμπει στις μνημειώδεις σελίδες ενός "Νουμερου 31328" του Βενέζη ή στην "Ιστορία ενός Αιχμαλώτου" του Στρατή Δούκα.


Τηρουμένων των αναλογιών πάντα, το ενδιαφέρον σε αυτήν την αντιπαραβολή έγκειται στο ότι το "Κορίτσι Απ΄τη Σαμψούντα" παρουσιάζει αναλυτικά αυτά τα άμετρης σκληρότητας στιγμιότυπα από την οπτική των γυναικών-ομήρων, που στα άλλα γνώριμα έργα συναντούσαμε ως περιφερειακά πρόσωπα με τους πρωταγωνιστές-αφηγητές να είναι άντρες.
Εδώ βιώνουμε όμως σε πρώτο πλάνο τον πόνο της μάνας και τον εξευτελισμό της γυναίκας.
         Η Θεοδωρίδου,ξετυλίγοντας το δράμα των Ποντίων με οξυδέρκεια επισημαίνει τη συμμαχία Τούρκων-Γερμανών στη σύλληψη της εξόντωσης του ελληνικού ποντιακού στοιχείου.Υπογραμμίζει επίσης πως ο εκτοπισμός μέσω των απάνθρωπων αυτών πορειών μέσα στο κρύο, ήταν γερμανικής έμπνευσης και πράγματι. Γερμανική σύλληψη υπήρξε!
Αποκρουστική κορύφωση αυτής της μεθόδου η ανθρωπότητα είδε τον Γενάρη του 1945 όταν οι Ες Ες φρουροί του,ενόψει της ήττας τους,σχεδίασαν υποχώρηση προς τα αυστριακά σύνορα κι  εκκενώσαν το Άουσβιτς σε θερμοκρασίες υπό του μηδενός, οδηγώντας έτσι φάλαγγες αποστεωμένων ρακένδυτων ομήρων σε έναν οδυνηρό θάνατο από παγωνιά, ,μαστιγώματα κι εξάντληση απ'την αδιάκοπη πεζοπορία. 
Αυτό το όνειδος προεικόνισε 26 χρόνια πριν η τόσο όμοια μοίρα των Ποντίων κατά τις εκκενώσεις των παραλιακών κυρίως πόλεων και χωριών τους από τις κεμαλικές ορδές.
            Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο, η Καταστροφή της Σμύρνης, προσεγγίζεται ακροθιγώς. 
Ομολογώ πως η συγγραφέας ίσως μπορούσε να δώσει λίγο περισσότερες στιγμές της καταστροφής μέσα στην πόλη από τους Τσέτες, γιατί από τη μοναδική της πένα θα αποκτούσαν σίγουρα δύναμη αφοπλιστική.
        Είναι μια έλλειψη που σύντομα αμβλύνεται γρήγορα όμως: Το θετικό εδώ είναι πως στο "Koρίτσι" φωτίζεται η κατάρρευση του Μετώπου και δίνεται έμφαση στη μοίρα των στρατιωτών- που σε άλλα έργα συνήθως παραμερίζεται και "συμψηφίζεται" με τα φριχτά πάθη του άμαχου πληθυσμού κατά την πυρπόληση της Σμύρνης από τους Τσέτες. 
           Στο "Κορίτσι Απ'τη Σαμψούντα" εστιάζουμε σε μια άλλη -λιγότερο γνωστή- πλευρά, καθώς και στη διαδικασία επαναπατρισμού των λιγοστών επιζησάντων αξιωματικών αιχμαλώτων από την Τουρκία κατά τη παράλληλη εξέλιξη της συμφωνηθείσας Ανταλλαγής των Πληθυσμών στα 1923.
         Πέρα όμως από τον ζόφο του πολέμου, έχουμε και τα στιγμιότυπα της ειρήνης.
Σε αυτά η συγγραφέας φιλοτεχνεί ένα αριστουργηματικό ηθογραφικό πανόραμα που καλύπτει όλες τις πλευρές της καθημερινότητας των Ποντίων.
'Ετσι, τα μάτια μας πλημμυρίζουν από μαγευτικά χρώματα του μοναδικού τοπίου της Μαύρης Θάλασσας και από παραδοσιακές εικόνες των ελληνικών νοικοκυριών.
Στα αυτιά μας αντηχούν παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια κι η ποντιακή ντοπιολαλιά.
Παράλληλα εξοικειωνόμαστε με μια εθιμοτυπία που επιτάσσει μιαν απαρέγκλιτη Πατριαρχία,και προτάσσει  τη Φιλοξενία ως ιερό της νόμο.
Επίσης, προς το τέλος, παρέχονται και κάποιες χαρακτηριστικές εικόνες από τη "Σμύρνη της ευημερίας".

Η καθεαυτή προσωπική ιστορία της Καλλιόπης μας χαρακτηρίζεται από μια σειρά διαδοχικών ανατροπών ενώ είναι διάχυτο το δραματικό στοιχείο.
Τα βαθιά ψυχογραφήματα των κεντρικών χαρακτήρων οδηγούν τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τον ανήφορο κάθε ήρωα ξεχωριστά.
Οι δεσμοί ανάμεσα στα πρόσωπα διαγράφονται πολύ ισχυροί και το ερωτικό συναίσθημα ρέει άφθονο, συνθέτοντας ένα από τα πιο τραγικά αλλά και συγκινητικά ζευγάρια της πρόσφατης λογοτεχνίας μας, που θα σας παρασύρει στη φλόγα του.
Αυτή η ιστορία αγάπης θα σας συγκλονίσει και θα σας αφήσει με κομμένη την ανάσα.

Ανέφερα στην αρχή, πως "Το Κορίτσι Απ΄τη Σαμψούντα" είναι το πληρέστερο έργο της Σόφη Θεοδωρίδου- σε σχέση με τα άλλα δύο κορυφαία της μυθιστορήματα το "Η Νύφη Φορούσε Μαύρα" και την "Αμαρτία Της Ομορφιάς".
Αυτό συμβαίνει για τον εξής λόγο:
Ενώ, και τα τρία ιστορικά αυτά αναγνώσματα της Θεοδωρίδου στηρίζονται στον άξονα Ηθογραφία-Ιστορία και δράμα,
στη "Νύφη" υπερτερεί το ηθογραφικό στοιχείο και 
στην "Αμαρτία" η οικογενειακή τραγωδία.
Στο "Κορίτσι Απ'τη Σαμψούντα" από την άλλη, τα τρία αυτά συστατικά κατανέμονται ισομερώς, εξ'ου και η μικρή του "υπεροχή".
Στο "Κορίτσι" επίσης η αισθηματική ιστορία είναι σαφώς πιο πολυδιάστατη και πολύ πιο πλούσια σε εξελίξεις από τα άλλα δύο -εξαιρετικά, ούτως ή αλλιώς- βιβλία.

Όλα αυτά καθιστούν το Κορίτσι Απ'τη Σαμψούντα ένα έργο που θα σας μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στην ψυχή και θα το "κουβαλάτε" καιρό αφότου το τελειώσετε.
         Τέλος ας αναφερθεί πως το υπέροχο εξώφυλλο μεταφέρει πλήρως την ατμόσφαιρα του βιβλίου και τη γλυκύτητα της κεντρικής ηρωίδας του βιβλίου.
        Έργα σαν το "Κορίτσι Απ'τη Σαμψούντα" είναι κέρδος για τον κάθε αναγνώστη και για το χώρο της Ελληνικής Λογοτεχνίας γενικότερα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διάσωση της Ιστορικής μας Μνήμης.
Γνωρίστε λοιπόν το ξεχωριστό "Κορίτσι" που μας συστήνει μια σπουδαία Κυρία της Λογοτεχνίας μας και ανακαλύψτε ένα από τα πιο ζωτικά κομμάτια της Φυλής μας που σφράγισε στο μακραίωνο ταξίδι του την Εθνική μας Κληρονομιά!   


ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ 
"ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ"

ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΣΟΦΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ Στον Αστερισμό Του Βιβλίου 

Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ

Η ΑΓΑΠΗΤΙΚΙΑ

ΠΟΡΦΥΡΟ ΠΟΤΑΜΙ

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠ ΤΗ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ

ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ 

ΤΑ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΞΥΠΟΛΗΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ 

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ






                                ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

                                       ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ

Η Σόφη Θεοδωρίδου γεννήθηκε και μεγάλωσε σ\' ένα μικρό χωριό της Αλμωπίας, μιας μικρής επαρχίας του Νομού Πέλλας. Σπούδασε νηπιαγωγός στη Θεσσαλονίκη κι εγκαταστάθηκε κατόπιν στην περιοχή καταγωγής της, όπου διαμένει μέχρι σήμερα με την οικογένειά της. Λατρεύει τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία, και πιστεύει πως η αγάπη της για την τελευταία την οδήγησε τελικά στη συγγραφή. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της Η ΝΥΦΗ ΦΟΡΟΥΣΕ ΜΑΥΡΑ, ΠΕΣ ΜΟΥ ΑΝ ΜΕ ΘΥΜΑΣΑΙ, Τ’ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΞΥΠΟΛΥΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ, Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ και ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠ' ΤΗ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ,ενώ αναμένουμε με αγωνία το νέο της έργο το ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ.
 Η σόφη Θεοδωρίδου είναι παντρεμένη και έχει δυο γιους.
Ιδού τα 3 πιο ξεχωριστά της έργα

1 σχόλιο: