Ο Γερμανός Γιατρός, Σόφη Θεοδωρίδου
Είδος: Πολεμικό Δράμα
Βαθμολογία : 10/10
Σελίδες : 498
Έτος Έκδοσης : 21/4/2019
Τιμή 17,90- 15,93ευρώ
Είδος: Πολεμικό Δράμα
Βαθμολογία : 10/10
Έτος Έκδοσης : 21/4/2019
Τιμή 17,90- 15,93ευρώ
Η αγαπημένη μας συγγραφέας Σόφη Θεοδωρίδου, που παρέα με ανθρώπους του μόχθου και ήρωες χειροπιαστούς ,περιδιαβάίνει τις μπόρες του 20ου αιώνα, φέτος αφήνει τα χρόνια του Εθνικού Διχασμού βενιζελικών- αντιβενιζελικών και τη φλογερή "Αγαπητικιά" και μας μιλά για τα σκοτεινά χρόνια της Κατοχής...
Εντούτοις, "Ο Γερμανός Γιατρός" της κατορθώνει να κάνει τη διαφορά, και να προσφέρει πολλά περισσότερα από "μια- ακόμη -μελαγχολική- ιστορία" από την τραγικότερη ίσως στιγμή της πατρίδας μας.Από τα βιβλία που γίνεσαι ευτυχέστερος και ηθικά πλουσιότερος όταν τα ανακαλύπτεις...
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σε ένα άγνωστο νησί του Ανατολικού Αιγαίου, η 27χρονη Λήδα κουβαλά το στίγμα της προδοσίας και με τη νόθα κορούλα της την Αφροδίτη, δοκιμάζει την καθολική περιφρόνηση των συντοπιτών της.
Μοναδική εξαίρεση ο μπαρμπα Λάζαρος, ο επωνομαζόμενος Παππούς, ένας γιγαντόσωμος απόμαχος ναυτικός με τρυφερή καρδιά, που δίνει καταφύγιο στη διωγμένη Λήδα και το απροστάτευτο μωρό της, αψηφώντας τις κοινωνικές επιπτώσεις επάνω στον ίδιο.
Η θύελλα του Πολέμου και της γερμανικής εισβολής ξεσπά και στο μικρό νησί, καταφθάνει η Ρίτα με τον ορφανό γιο της Μάριο, και τα δικά της μυστικά.
Εν τω μεταξύ, στη Γερμανία, ο επίατρος Κρίστιαν Μίλλερ -μεγαλωμένος σε μια πολύτεκνη αγαπημένη οικογενεια με τέσσερις γιους- αποχαιρετά την αρραβωνιαστικιά του, τη γλυκιά και καλόβολη Μάρεν, ακολουθώντας τις διαδοχικές του μεταθέσεις από τα νερά της Νορβηγίας ως τη Μεσόγειο.
Κι ενω πίσω στο Βερολίνο, η Μάρεν αγωνιά για κείνον και την αμφιλεγόμενη συμπεριφορά της αδελφικής της φίλης της Άννε, ο Κρίστιαν καταφθάνει στο νησί της Λήδας.
Εκεί, η γερμανική διοίκηση έχει μετατρέψει τους αυτόχθονες κατοίκους "σε σκλάβους του Γ' Ράιχ, δίχως δικαιώματα", κι ο Γερμανός επίατρος Κρίστιαν Μίλλερ θα δει να συγκρούονται μέσα του,
η αγάπη του για την πατρίδα του, από τη μια,
και οι ουμανιστικές του αρχές από την άλλη:
Αυτές όπου ο ανθρώπινος πόνος δεν γνωρίζει φυλή, χρώμα και γλώσσα, παρά μόνο ανάγκη για λίγη ανθρωπιά..
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
"Ο Γερμανός Γιατρός" είναι ένα από τα πιο βαθιά και ανθρώπινα βιβλία της Σόφης Θεοδωρίδου.
Αποτελεί ένα κόσμημα ανθρωπιάς στη βιβλιογραφία της και στον χώρο του Ιστορικού Μυθιστορήματος, εστιάζοντας στα χρόνια της Κατοχής, για να καταλήξει σε εκπληκτικά μηνύματα Ουμανισμού κι Αλληλέγγύης.
"Ο Γερμανός Γιατρός" είναι ένα από τα πιο βαθιά και ανθρώπινα βιβλία της Σόφης Θεοδωρίδου.
Αποτελεί ένα κόσμημα ανθρωπιάς στη βιβλιογραφία της και στον χώρο του Ιστορικού Μυθιστορήματος, εστιάζοντας στα χρόνια της Κατοχής, για να καταλήξει σε εκπληκτικά μηνύματα Ουμανισμού κι Αλληλέγγύης.
Η Σόφη Θεοδωρίδου έχει μιλήσει ξανά για τη ζοφερή περίοδο της Γερμανικής Κατοχής:Κάποια βιβλία της την άγγιξαν ακροθιγώς εκκινώντας από άλλη χρονική στιγμή.
όπως "Η Νύφη Φορούσε Μαύρα", "Η Αγαπητικιά",
"Τα Χνάρια των Ξυπόλητων Ποδιών"
Κάποια την είχαν στο επίκεντρο όπως "Η Αμαρτία Της Ομορφιάς" και το Στεφάνι Από Ασπαλαθο", που μάλιστα επεξέτεινε τον προβληματισμό του και στις επιπτώσεις του Εμφυλίου πάνω στους αθώους.
Εύλογα κάποιος θα απορήσει τι καινούριο έχει να μας προσφέρει,η συγγραφέας Θεοδωρίδου φέτος, επιστρεφοντας για τρίτη φορά ξεκάθαρα, στο ίδιο θεματολογικό πεδίο , αυτό του του Β'ΠΠ.
Κι όμως, η Σόφη Θεοδωρίδου, ήρθε να μας χαρίσει
ένα βιβλίο πραγματικά ξεχωριστό, πολύ βαθύτερο από ένα ακόμη ιστορικό μυθιστόρημα,,αφού το πρόκριμα είναι κάτι διαφορετικό και πιο ουσιαστικό:
Για την ακρίβεια "Ο Γερμανός Γιατρός", παρά το ισχυρό ιστορικό του πρόσημο, δεν αποτελεί ένα απλό "σχόλιο" στα εθνικά μας δρώμενα από τη σκοπιά των καθημερινών ανθρώπων.
"Ο Γερμανός Γιατρός" αποτελεί ένα χαμηλόφωνα αντιπολεμικό βιβλίο,που έρχεται να υπενθυμίσει ευγενή Ιδανικά, σε μια ίσως κυνική εποχή, και να κηρύξει τη συναδέλφωση των λαών μεσούσης της ανθρωποσφαγής , που ακόμη κ σήμερα προσλαμβάνει άλλες μορφές.
Παρά τον κινηματογραφικό του ομόλογο με τον ίδιο τίτλο, ετούτος ο γιατρός αποτελεί την επιτομή της Καλοσύνης κι ας ανήκει στις δυναμεις του Κακού...
Το ευτυχημα είναι πως αφορμή είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο:
Κατά τη συνήθεια της Σόφης Θεοδωρίδου να μεταπλάθει αληθινές αφηγήσεις γεροντότερων, σε μεγάλης δυναμικής κι ευαισθησίας μυθιστορήματα, και ο "Γερμανός Γιατρός" έχει βασιστεί στα πολύτιμα χειρόγραφα ενός ανθρωπιστή γιατρού που αξίζει μνείας και σεβασμού, του Χανς Λεμπέρ
Η Σόφη Θεοδωρίδου, με το συγγραφικό της ταλέντο, τιμά την άγια μνήμη αυτού του- προφανώς σπάνιας συμπόνιας-Γερμανού γιατρού, μετουσιώνοντας το μικρό της "προσκύνημα" και την έμπνευσή της από τις σημειώσεις εκείνου, σε μια ακόμη εξαίσια μυθιστορηματική έμπνευση:
Το βιβλίο έχει ανθρωποκεντρική κι όχι ιστοριογραφική στοχοθεσία κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι, τεχνηέντως, ο τόπος δράσης πουθενά δεν κατονομάζεται.
Τώρα το βίωμα του πιο ολέθριου πολέμου της Ιστορίας δίδεται από δυο διαφορετικές γωνίες:Του κατακτητή και του κατακτημένου.
Έχουμε, αρχικά, το απόλυτα αναγνωρίσιμο στο συλλογικό μας υποσυνειδητο πρίσμα του υπόδουλου που πασχίζει στην απόλυτη δυστυχία του να επιβιώσει διασώζοντας την αξιοπρέπειά του!
Αυτό εκφράστηκε από τους κατοίκους του καταληφθέντος νησιού με τις τυπικές φιγούρες του επαρχιακού μικρόκοσμου.Οι χαρακτήρες διατηρούν τη δυναμική τους προσδίδοντας ηχηρή την κοινωνιολογική διάσταση που χαρακτηρίζει το έργο της Σόφης Θεοδωρίδου συνολικά.
Έτσι συναντάμε τον ισορροπιστη μικροπολιτικών συμφερόντων γλοιώδη τοπικό άρχοντα τον Δήμαρχο, τους προύχοντες, την πατριαρχίκή ασφυκτική οικογένεια, τους σεβάσμιους απόμαχους, τους επαναστάτες τα εξιλαστήρια θύματα της ηθικοπλαστικής κοινής γνώμης, τους απόβλητους.
Πάνω από όλα, όπως σχεδόν σε όλα τα βιβλία της Θεοδωρίδου, αναδεικνύονται οι Γυναίκες που παλεύουν να ανακτήσουν τον αυτοπροσδιορισμό της και το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση:
Η αδηφαγία της κοινωνικής κατακραυγής στοχεύει κυρίως αυτές κι αποτελεί η πιο θλιβερη εκφανση του φαρισαισμού και μιας σαθρής υπεροχής των δήθεν νομοταγών, που σύντομα θα συντριβεί κάτω από τη γερμανική μπότα.
Παρακολουθούμε συνακόλουθα, τη γερμανική σκληρότητα να μεταλλάσσει την ανθρωπογεωγραφία της τοπικής εκείνης κοινωνίας μεταστρέφοντας στάσεις και ηθικές επιλογές.
Η συνύπαρξη των Γερμανών με τους υπόδουλους Έλληνες όμως επεφύλασσε κ φωτεινές εκπλήξεις, όπως ο Γερμανός λοχίας Φίσερ με κάτι από Ελλάδα στην αγαθή ψυχή του.
Ο έρωτας τρυπώνει απρόσκλητος προκαλώντας τριγμούς σε ασφαλείς ισορροπίες κι οι ανατροπές διαδέχονται η μια την άλλη, μοιρασμένες σε σωστούς χρόνους,
Από την άλλη, η ματιά της συγγραφέως, μάς ταξιδεύει μακρυά, στο χιτέρικό Βερολίνο, και στους καθημερινούς ανθρώπους των μετόπισθεν:
Εκείνους που ,ενθουσιώδεις-κι ίσως με έναν φόβο κρυμμένο στις ανυπόμονες καρδιές τους- ξεπροβόδιζαν τα νιάτα της χώρας τους, για να ανανακτήσουν την εθνική υπερηφάνεια, και να εκδικηθούν την ταπείνωση των Βερσαλλιών, που σφράγισε την προηγούμενη γενεά και διέγραψε δυσοίωνο το μέλλον στη δική τους.
Εκείνους τους Γερμανούς που σταδιακά είδαν το αφήγημα του ναζιστικού μεγαλείου να μουντζουρώνεται από τα καπνισμένα ερείπια και το αίμα των νεκρών παιδιών, συζύγων κι αδελφών, όπως αυτό κατέφθανε σε σημειώματα από Ανατολή Δύση , Νότο και Βορρά, όπου έφθασαν ο χιτλερικός επεκτατισμός..
Στις σελίδες της Θεοδωρίδου ανανβιώνουν στιγμιότυπα που θυμίζουν το εμβληματικό βιβλόο "Μόνος στο Βερολίνο" του Hans Fallanda, οποίος με θάρρος μλιησε για την τραγωδία των καθημερινών Γερμανών στα μετόπισθεν ...Φιλήσυχoι οικογενειάρχες κάτω από το καχύποτο βλέμμα πανίσχυρων παραγόντων του ναζιστικού κόμματος,και μια πολιτεία που αποσυντίθεται αργά κ βασανιστικά.
Στα πρόσωπα γονέων που θρηνούν τα σκοτωμένα τους παιδιά -προς δόξαν του Τρίτου Ράιχ, όπως τα έδειξε και η Θεοδωρίδου- αχνοφέγγει το δάκρυ του ζεύγους Κβάγκελ, της Άννας και του Όττο από τις σελίδες του Fallanda.Ο μικρόκοσμος της πολυκατοικίας όπου κατοικούν κάποιοι ήρωες κ ηρωίδες στον "Γερμανό Γιατρό" θύμισε κάποιους από τους ήρωες του Φαλλάντα, όπως ο νεαρός Περζίκε, ομαδάρχης στα Ες Ες.
Τη μεταστροφή των Κβάγκελ του Φαλλάντα και την συμβολική αντίσταση με τις κάρτ ποστάλ αφύπνισης των Γερμανών πολιτων εναντίον του αιμοδιψούς Φύρερ τους, προσωποποίησε εδώ η Άννε, μια μικρή Sophie Scholl, που διάβηκε ως το τέλος την οδό του μαρτυρίου της, όντας από τους λίγοστους Γερμανούς που αντιστάθηκαν γενναία στο τυραννικό καθεστώς των Ναζί, επωμιζόμενοι το ύστατο τίμημα.
Κορυφαία όμως προσωπικότητα του έργου είναι ο γλυκύτατος στρατιωτικός γιατρός της Wehrmacht, Κρίστιαν Μίλερ, μια ευγενής φιγούρα από κείνες που δικαιώνουν την πολύπαθη παρουσία του Ανθρώπινου Γένους.
Αυτό το πρόσωπο συνοψίζει μιαν υπέροχη αντίφαση:
Ένας Γερμανός αξιωματικός, που ήρθε να φωτίσει τις ψυχές των απελπισμένων Ελλήνων, διαβρώνοντας τον ναζιστικό ζόφο με το φως της αδιαπραγματευτης συμπόνιας.
Ένας πανίσχυρος κατακτητής που έθεσε εαυτόν στην υπηρεσία των υποτελών του, θυμίζοντας τη μυσταγωγία του Ιερού Νιπτήρος, καθώς καταθέτει την προνομιακή του θέση στην υπηρεσία των ανίσχυρων υπόδουλών του.
Ένας ιδιότυπος ιεραπόστολος,που ενεδυμένος την αιματοβαμμένη στολή της Wehrmacht γιάτρευε αδιακρίτως και άοκνα άρρωστα κορμιά και κουρασμένες ψυχές, δίχως να ζητά διαπιστευτήρια φρονημάτων.
Ένας όμορφος άντρας που ατενισε φωτεινούς ορίζοντες στη ζωή ακολουθώντας τα χνάρια του Αλσατού συμπατριώτη του, του Αλβέρτου Σβάιτσερ, του διακεκριμένου μουσικού - γιατρού, που πήγε στην Αφρική να διακονήσει τη Μαύρη Φυλή σε μια εποχή όπου θέριευαν τα φυλετικά μίση, όπως ο Γερμανός στρατιωτικός γιατρός έπραξε προς τους σκλάβους του Reich.
Από την ενωμένη του, πολύτεκνη και καλοπροαίρετη, οικογένεια "με τη χριστιανική αγωγή"- μέχρι τις υπεύθυνες ιατρικές σπουδές κι έναν τρυφερό έρωτα , ο επίατρος Μίλλερ εξελίσσεται ηθικά, μεταβαίνοντας από την αγάπη στην πατρίδα, στη συνειδητοποίηση ότι σκοτεινά πρόσωπα καπηλεύτηκαν αυτό το όμορφο ιδανικό μετατρέποντάς το σε φονικό όπλο: Μια εφιαλτική ματαίωση κάθε αξιοπρεπούς Γερμανού που οι εθνικές αυταπάτες τον συμπαρέσυραν στο μηχανισμό του Πολέμου- ενίοτε τον μετέλλαξαν σε δήμιο της ειρήνης και κάθε αρχής.
όπως "Η Νύφη Φορούσε Μαύρα", "Η Αγαπητικιά",
"Τα Χνάρια των Ξυπόλητων Ποδιών"
Κάποια την είχαν στο επίκεντρο όπως "Η Αμαρτία Της Ομορφιάς" και το Στεφάνι Από Ασπαλαθο", που μάλιστα επεξέτεινε τον προβληματισμό του και στις επιπτώσεις του Εμφυλίου πάνω στους αθώους.
Εύλογα κάποιος θα απορήσει τι καινούριο έχει να μας προσφέρει,η συγγραφέας Θεοδωρίδου φέτος, επιστρεφοντας για τρίτη φορά ξεκάθαρα, στο ίδιο θεματολογικό πεδίο , αυτό του του Β'ΠΠ.
Κι όμως, η Σόφη Θεοδωρίδου, ήρθε να μας χαρίσει
ένα βιβλίο πραγματικά ξεχωριστό, πολύ βαθύτερο από ένα ακόμη ιστορικό μυθιστόρημα,,αφού το πρόκριμα είναι κάτι διαφορετικό και πιο ουσιαστικό:
Για την ακρίβεια "Ο Γερμανός Γιατρός", παρά το ισχυρό ιστορικό του πρόσημο, δεν αποτελεί ένα απλό "σχόλιο" στα εθνικά μας δρώμενα από τη σκοπιά των καθημερινών ανθρώπων.
"Ο Γερμανός Γιατρός" αποτελεί ένα χαμηλόφωνα αντιπολεμικό βιβλίο,που έρχεται να υπενθυμίσει ευγενή Ιδανικά, σε μια ίσως κυνική εποχή, και να κηρύξει τη συναδέλφωση των λαών μεσούσης της ανθρωποσφαγής , που ακόμη κ σήμερα προσλαμβάνει άλλες μορφές.
Παρά τον κινηματογραφικό του ομόλογο με τον ίδιο τίτλο, ετούτος ο γιατρός αποτελεί την επιτομή της Καλοσύνης κι ας ανήκει στις δυναμεις του Κακού...
Το ευτυχημα είναι πως αφορμή είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο:
Κατά τη συνήθεια της Σόφης Θεοδωρίδου να μεταπλάθει αληθινές αφηγήσεις γεροντότερων, σε μεγάλης δυναμικής κι ευαισθησίας μυθιστορήματα, και ο "Γερμανός Γιατρός" έχει βασιστεί στα πολύτιμα χειρόγραφα ενός ανθρωπιστή γιατρού που αξίζει μνείας και σεβασμού, του Χανς Λεμπέρ
Η Σόφη Θεοδωρίδου, με το συγγραφικό της ταλέντο, τιμά την άγια μνήμη αυτού του- προφανώς σπάνιας συμπόνιας-Γερμανού γιατρού, μετουσιώνοντας το μικρό της "προσκύνημα" και την έμπνευσή της από τις σημειώσεις εκείνου, σε μια ακόμη εξαίσια μυθιστορηματική έμπνευση:
Το βιβλίο έχει ανθρωποκεντρική κι όχι ιστοριογραφική στοχοθεσία κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι, τεχνηέντως, ο τόπος δράσης πουθενά δεν κατονομάζεται.
Τώρα το βίωμα του πιο ολέθριου πολέμου της Ιστορίας δίδεται από δυο διαφορετικές γωνίες:Του κατακτητή και του κατακτημένου.
Έχουμε, αρχικά, το απόλυτα αναγνωρίσιμο στο συλλογικό μας υποσυνειδητο πρίσμα του υπόδουλου που πασχίζει στην απόλυτη δυστυχία του να επιβιώσει διασώζοντας την αξιοπρέπειά του!
Αυτό εκφράστηκε από τους κατοίκους του καταληφθέντος νησιού με τις τυπικές φιγούρες του επαρχιακού μικρόκοσμου.Οι χαρακτήρες διατηρούν τη δυναμική τους προσδίδοντας ηχηρή την κοινωνιολογική διάσταση που χαρακτηρίζει το έργο της Σόφης Θεοδωρίδου συνολικά.
Έτσι συναντάμε τον ισορροπιστη μικροπολιτικών συμφερόντων γλοιώδη τοπικό άρχοντα τον Δήμαρχο, τους προύχοντες, την πατριαρχίκή ασφυκτική οικογένεια, τους σεβάσμιους απόμαχους, τους επαναστάτες τα εξιλαστήρια θύματα της ηθικοπλαστικής κοινής γνώμης, τους απόβλητους.
Πάνω από όλα, όπως σχεδόν σε όλα τα βιβλία της Θεοδωρίδου, αναδεικνύονται οι Γυναίκες που παλεύουν να ανακτήσουν τον αυτοπροσδιορισμό της και το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση:
Η αδηφαγία της κοινωνικής κατακραυγής στοχεύει κυρίως αυτές κι αποτελεί η πιο θλιβερη εκφανση του φαρισαισμού και μιας σαθρής υπεροχής των δήθεν νομοταγών, που σύντομα θα συντριβεί κάτω από τη γερμανική μπότα.
Παρακολουθούμε συνακόλουθα, τη γερμανική σκληρότητα να μεταλλάσσει την ανθρωπογεωγραφία της τοπικής εκείνης κοινωνίας μεταστρέφοντας στάσεις και ηθικές επιλογές.
Η συνύπαρξη των Γερμανών με τους υπόδουλους Έλληνες όμως επεφύλασσε κ φωτεινές εκπλήξεις, όπως ο Γερμανός λοχίας Φίσερ με κάτι από Ελλάδα στην αγαθή ψυχή του.
Ο έρωτας τρυπώνει απρόσκλητος προκαλώντας τριγμούς σε ασφαλείς ισορροπίες κι οι ανατροπές διαδέχονται η μια την άλλη, μοιρασμένες σε σωστούς χρόνους,
Από την άλλη, η ματιά της συγγραφέως, μάς ταξιδεύει μακρυά, στο χιτέρικό Βερολίνο, και στους καθημερινούς ανθρώπους των μετόπισθεν:
Εκείνους που ,ενθουσιώδεις-κι ίσως με έναν φόβο κρυμμένο στις ανυπόμονες καρδιές τους- ξεπροβόδιζαν τα νιάτα της χώρας τους, για να ανανακτήσουν την εθνική υπερηφάνεια, και να εκδικηθούν την ταπείνωση των Βερσαλλιών, που σφράγισε την προηγούμενη γενεά και διέγραψε δυσοίωνο το μέλλον στη δική τους.
Εκείνους τους Γερμανούς που σταδιακά είδαν το αφήγημα του ναζιστικού μεγαλείου να μουντζουρώνεται από τα καπνισμένα ερείπια και το αίμα των νεκρών παιδιών, συζύγων κι αδελφών, όπως αυτό κατέφθανε σε σημειώματα από Ανατολή Δύση , Νότο και Βορρά, όπου έφθασαν ο χιτλερικός επεκτατισμός..
Στις σελίδες της Θεοδωρίδου ανανβιώνουν στιγμιότυπα που θυμίζουν το εμβληματικό βιβλόο "Μόνος στο Βερολίνο" του Hans Fallanda, οποίος με θάρρος μλιησε για την τραγωδία των καθημερινών Γερμανών στα μετόπισθεν ...Φιλήσυχoι οικογενειάρχες κάτω από το καχύποτο βλέμμα πανίσχυρων παραγόντων του ναζιστικού κόμματος,και μια πολιτεία που αποσυντίθεται αργά κ βασανιστικά.
Στα πρόσωπα γονέων που θρηνούν τα σκοτωμένα τους παιδιά -προς δόξαν του Τρίτου Ράιχ, όπως τα έδειξε και η Θεοδωρίδου- αχνοφέγγει το δάκρυ του ζεύγους Κβάγκελ, της Άννας και του Όττο από τις σελίδες του Fallanda.Ο μικρόκοσμος της πολυκατοικίας όπου κατοικούν κάποιοι ήρωες κ ηρωίδες στον "Γερμανό Γιατρό" θύμισε κάποιους από τους ήρωες του Φαλλάντα, όπως ο νεαρός Περζίκε, ομαδάρχης στα Ες Ες.
Τη μεταστροφή των Κβάγκελ του Φαλλάντα και την συμβολική αντίσταση με τις κάρτ ποστάλ αφύπνισης των Γερμανών πολιτων εναντίον του αιμοδιψούς Φύρερ τους, προσωποποίησε εδώ η Άννε, μια μικρή Sophie Scholl, που διάβηκε ως το τέλος την οδό του μαρτυρίου της, όντας από τους λίγοστους Γερμανούς που αντιστάθηκαν γενναία στο τυραννικό καθεστώς των Ναζί, επωμιζόμενοι το ύστατο τίμημα.
Κορυφαία όμως προσωπικότητα του έργου είναι ο γλυκύτατος στρατιωτικός γιατρός της Wehrmacht, Κρίστιαν Μίλερ, μια ευγενής φιγούρα από κείνες που δικαιώνουν την πολύπαθη παρουσία του Ανθρώπινου Γένους.
Αυτό το πρόσωπο συνοψίζει μιαν υπέροχη αντίφαση:
Ένας Γερμανός αξιωματικός, που ήρθε να φωτίσει τις ψυχές των απελπισμένων Ελλήνων, διαβρώνοντας τον ναζιστικό ζόφο με το φως της αδιαπραγματευτης συμπόνιας.
Ένας πανίσχυρος κατακτητής που έθεσε εαυτόν στην υπηρεσία των υποτελών του, θυμίζοντας τη μυσταγωγία του Ιερού Νιπτήρος, καθώς καταθέτει την προνομιακή του θέση στην υπηρεσία των ανίσχυρων υπόδουλών του.
Ένας ιδιότυπος ιεραπόστολος,που ενεδυμένος την αιματοβαμμένη στολή της Wehrmacht γιάτρευε αδιακρίτως και άοκνα άρρωστα κορμιά και κουρασμένες ψυχές, δίχως να ζητά διαπιστευτήρια φρονημάτων.
Ένας όμορφος άντρας που ατενισε φωτεινούς ορίζοντες στη ζωή ακολουθώντας τα χνάρια του Αλσατού συμπατριώτη του, του Αλβέρτου Σβάιτσερ, του διακεκριμένου μουσικού - γιατρού, που πήγε στην Αφρική να διακονήσει τη Μαύρη Φυλή σε μια εποχή όπου θέριευαν τα φυλετικά μίση, όπως ο Γερμανός στρατιωτικός γιατρός έπραξε προς τους σκλάβους του Reich.
Από την ενωμένη του, πολύτεκνη και καλοπροαίρετη, οικογένεια "με τη χριστιανική αγωγή"- μέχρι τις υπεύθυνες ιατρικές σπουδές κι έναν τρυφερό έρωτα , ο επίατρος Μίλλερ εξελίσσεται ηθικά, μεταβαίνοντας από την αγάπη στην πατρίδα, στη συνειδητοποίηση ότι σκοτεινά πρόσωπα καπηλεύτηκαν αυτό το όμορφο ιδανικό μετατρέποντάς το σε φονικό όπλο: Μια εφιαλτική ματαίωση κάθε αξιοπρεπούς Γερμανού που οι εθνικές αυταπάτες τον συμπαρέσυραν στο μηχανισμό του Πολέμου- ενίοτε τον μετέλλαξαν σε δήμιο της ειρήνης και κάθε αρχής.
Χωρίς εξιδανικεύσεις, και με μια πειστική ψυχική διαδρομή ο φωτεινός επίατρος Κρίστιαν της Σόφης Θεοδωρίδου σπάει με πρωτόγνωρο τρόπο το δικαίως παγιωμένο στερεότυπο του "άτεγκτου Γερμανού τυράννου, που έμεινε -στην καλύτερη αγκυλωμένος- σε μια απαρασάλευτη πειθαρχία απέναντι στις εντολές του Ράιχ του, απαθής στην άμετρη οδύνη κι εξαθλίωση των αθώων υποτελών του".
Ο στρατιωτικός αυτός γιατρός των ναζιστικών δυνάμεων Κατοχής ζητά "απλώς" να παραμείνει άνθρωπος μέσα από το λειτούργημά του κι όχι ο -κατά τον όρο της Πασχαλίας Τραυλού στο Άγαλμά της-"πολεμάνθρωπος" που αξίωνε η στολή κι ο ναζιστικός αετός στο στήθος του.
Χωρίς την αχλύ καποιου αταίριαστου ρομάντζου από τα τόσο προσφιλή στο κοινό αίσθημα, χωρίς τον έρωτα κάποιας υπόδουλης γυναίκας, ο Μίλλερ αβίαστα επιλέγει στρατόπεδο: Τον Πάσχοντα Άνθρωπο.
Ένας χαρισματικός "Ασκληπιός", έγινε ο επίατρος Μίλλερ, που ξόρκισε τη δυναστεία της Ασθένειας στη σκιά του "παππού Ιπποκράτη".
Ένας Κατακτητής που η δύναμη της Αγάπης τον έκανε Ελευθερωτή και γέφυρα ανάμεσα στους λαούς.
Ο επίατρος Κριστιαν Μίλλερ αντιπροσωπεύει μεταξύ άλλων και τήν αυτοκριτική που το γερμανικό έθνος χρωστά απέναντι στον εαυτό του και την ανθρωπότητα ολόκληρη για το ανεπούλωτο πλήγμα που κατάφερε στον Ανθρώπινο Πολιτισμό.
Θέτει κι εκείνος εν αμφιβόλλω την πορεία της Γερμανίας του και τον παραλογισμό ενός πολέμου, που σάρωσε κάθε ηθική, ξεμπροστιάζοντας το ανθρώπινο είδος πάνω στην πιο καλή του ώρα, τη στιγμή της απόλυτης τεχνικής ακμής του.
Είναι απόλαυση να παρακολουθείς αυτόν τον ωραίο γιατρό επί το έργον, ενόσο συμφιλιώνει τον ερωτευμένο άντρα με τον ευαισθητοποιημένο κι οξυδερκή επιστήμονα.
Συνάμα ωστόσο συμπάσχεις παράλληλα, με όσους τον πλαισιώνουν, αφού κάθε χαρακτήρας κερδίζει τη θέση του στο βιβλίο, αποτρέποντας τη μονομέρεια που προδιαγράφει ίσως ο τίτλος.
Εδώ τον Έλληνα αναγνώστη κάπου ίσως τον πληγώνει η συνειδητοποίηση της οδυνηρής οπισθοδρόμησης που βίωνε η ταλανισμένη χώρα μας σε σχέση με την προηγμένη Ευρώπη που, παρότι ενορχήστρωνε πολέμους, και μηχανορραφούσε εις βάρος αδύναμων κρατών, έκαμε και σπουδαία άλματα, στο πνεύμα, στην έρευνα, στην τεχνογνωσία κ στην επιστήμη.Το νησί υπογραμμίζει το χάσμα:
Η κακοδαιμονία του άγονου τόπου που θέλησε να καταπολεμήσει ο αγαπημένος μας επίατρος υπογραμμίζει πόσο ισχνή κι έκθετη ήταν η βασανισμένη Ελλάδα, παραδομένη στη φτώχεια, το κοντόφθαλμο ατομικό συμφέρον, τις προκαταλήψεις, τον αναλφαβητισμό.
Ο κύκλος της Κατοχής για το άγνωστο, αιγαιοπελαγίτικο νησί κλείνει με καθυστέρηση κάποιων μηνών όπως συνέβη στα -υπόλοιπα -Δωδεκάνησα όπου αυτό ανήκε.Αυτό θα σταθεί ιδιότυπα καθοριστικό για τις εξελίξεις.
Το φινάλε της Θεοδωρίδου συγκινεί με τον λυρισμό του αναπαράγοντας γλυκά ενα αντιπολεμικό "εικαστικό μοτίβο" , που αναδεικνύει τη συμβολική γοητεία της Λογοτεχνίας, που ανακαλεί πίσω την λησμονημένη Ανθρωπιά χωρίς ίχνος διδακτισμού.
Για όλα αυτά ο Κρίστιαν Μίλλερ εγγράφεται στην ψυχή μας ως ο...συμπαθέστερος Γερμανός της Κατοχής σε βιβλίο τουλάχιστον. Μια ακτινοβόλα προσωπικότητα που- χωρίς τυμπανοκρουσίες- φλέγεται από έρωτα για τον Άνθρωπο που τη νιώθεις να γιατρεύει την ίδια την ψυχή σου.
Θεωρώ ότι όποιος αναγνώστης ανακαλύψει τούτον τον ωραίο Γερμανό, δε θα τον ξεχάσει ποτέ.
Ένας αθόρυβος ήρωας που η δική του Αντίσταση υπήρξε πιο σεμνή αλλά πολύ πιο ουσιώδης γιατί συμπεριέλαβε πολύ πιο διαχρονικά διακυβεύματα από μια συγκεκριμένη συγκυρία, χωροχρονικώς προσδιορισμένη..
Το ιατρικό αυτό χέρι, που δε ζητούσε ταυτότητες αλλά μονάχα πληγή να γιατρέψει, συνέτριψε εν τέλει, δομικά το ναζιστικό ιδεώδες -όχι με τα όπλα συγκεκριμένων μαχών- αλλά προτάσσοντας τη Συμπόνια και το χριστιανικό Έλεος έναντι της Σκληρότητας του Ατομικισμού, της Αλαζονείας που ζητα τα εαυτής.
Κι αν ο Ναζισμός του Χίτλερ ηττήθηκε στο Βερολίνο το 1945, μονάχα η αλληλεγγύη των λαών κι αρχές σαν την ανιδιοτελής προσφορά στον διπλανό μπορούν να εξαλείψουν τον τοξικό του σπόρο.
Αυτή είναι η κληρονομιά του...Κρίστιαν Μίλλερ ή καλύτερα του γλυκύ Χανς Λεμπέρτ που είναι ο άνθρωπος πίσω από τον μυθιστορηματικό ήρωα, και υπήρξε- τω όντι- ένας εκλεκτός επιστήμων ιατρός, ένας εξαιρετός Στρατιώτης -όχι της Wehrmacht, όπου τον έταξε η μοίρα, αλλά των Ιδανικών του Ανθρώπου όπου τον έταξε η δική του βούληση, και το δικό του μεγαλείο που έκανε την υπέρβαση.
Οφείλουμε να μην ξεχάσουμε τον γιατρό Λέπμερ, όχι ως φυσική παρουσία που πέρασε από τη χώρα μας, αλλά ακολουθώντας τον φωτεινό δρόμο της Προσφοράς του ως απάντηση στο Μίσος.
Τού χρωστάμε να διασώσουμε την ακριβή του προίκα όπως εύληπτα διαγράφεται από την πένα της Σόφης Θεοδωρίδου, κι αυτή η αφύπνιση της ψυχής είναι το υψηλότερος κέρδος από αυτό το μυθιστόρημα- πέραν της τέρψης που, αναντίρρητα, προσφέρει η ανάγνωσή του.
"Ο Γερμανός Γιατρός" της Σόφης Θεοδωρίδου αποτελεί, λοιπόν, ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο για την Κατοχή και μια πολύτιμη προσθήκη, όχι για την αναμφισβήτητη γοητεία του μύθου του αλλά για τις αξίες που έρχεται να κηρύξει...
ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ
"ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ"
ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΣΟΦΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ Στον Αστερισμό Του Βιβλίου
Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ
Η ΑΓΑΠΗΤΙΚΙΑ
ΠΟΡΦΥΡΟ ΠΟΤΑΜΙ
ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠ ΤΗ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ
ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ
ΤΑ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΞΥΠΟΛΗΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ
Ο στρατιωτικός αυτός γιατρός των ναζιστικών δυνάμεων Κατοχής ζητά "απλώς" να παραμείνει άνθρωπος μέσα από το λειτούργημά του κι όχι ο -κατά τον όρο της Πασχαλίας Τραυλού στο Άγαλμά της-"πολεμάνθρωπος" που αξίωνε η στολή κι ο ναζιστικός αετός στο στήθος του.
Χωρίς την αχλύ καποιου αταίριαστου ρομάντζου από τα τόσο προσφιλή στο κοινό αίσθημα, χωρίς τον έρωτα κάποιας υπόδουλης γυναίκας, ο Μίλλερ αβίαστα επιλέγει στρατόπεδο: Τον Πάσχοντα Άνθρωπο.
Ένας χαρισματικός "Ασκληπιός", έγινε ο επίατρος Μίλλερ, που ξόρκισε τη δυναστεία της Ασθένειας στη σκιά του "παππού Ιπποκράτη".
Ένας Κατακτητής που η δύναμη της Αγάπης τον έκανε Ελευθερωτή και γέφυρα ανάμεσα στους λαούς.
Ο επίατρος Κριστιαν Μίλλερ αντιπροσωπεύει μεταξύ άλλων και τήν αυτοκριτική που το γερμανικό έθνος χρωστά απέναντι στον εαυτό του και την ανθρωπότητα ολόκληρη για το ανεπούλωτο πλήγμα που κατάφερε στον Ανθρώπινο Πολιτισμό.
Θέτει κι εκείνος εν αμφιβόλλω την πορεία της Γερμανίας του και τον παραλογισμό ενός πολέμου, που σάρωσε κάθε ηθική, ξεμπροστιάζοντας το ανθρώπινο είδος πάνω στην πιο καλή του ώρα, τη στιγμή της απόλυτης τεχνικής ακμής του.
Είναι απόλαυση να παρακολουθείς αυτόν τον ωραίο γιατρό επί το έργον, ενόσο συμφιλιώνει τον ερωτευμένο άντρα με τον ευαισθητοποιημένο κι οξυδερκή επιστήμονα.
Συνάμα ωστόσο συμπάσχεις παράλληλα, με όσους τον πλαισιώνουν, αφού κάθε χαρακτήρας κερδίζει τη θέση του στο βιβλίο, αποτρέποντας τη μονομέρεια που προδιαγράφει ίσως ο τίτλος.
Εδώ τον Έλληνα αναγνώστη κάπου ίσως τον πληγώνει η συνειδητοποίηση της οδυνηρής οπισθοδρόμησης που βίωνε η ταλανισμένη χώρα μας σε σχέση με την προηγμένη Ευρώπη που, παρότι ενορχήστρωνε πολέμους, και μηχανορραφούσε εις βάρος αδύναμων κρατών, έκαμε και σπουδαία άλματα, στο πνεύμα, στην έρευνα, στην τεχνογνωσία κ στην επιστήμη.Το νησί υπογραμμίζει το χάσμα:
Η κακοδαιμονία του άγονου τόπου που θέλησε να καταπολεμήσει ο αγαπημένος μας επίατρος υπογραμμίζει πόσο ισχνή κι έκθετη ήταν η βασανισμένη Ελλάδα, παραδομένη στη φτώχεια, το κοντόφθαλμο ατομικό συμφέρον, τις προκαταλήψεις, τον αναλφαβητισμό.
Ο κύκλος της Κατοχής για το άγνωστο, αιγαιοπελαγίτικο νησί κλείνει με καθυστέρηση κάποιων μηνών όπως συνέβη στα -υπόλοιπα -Δωδεκάνησα όπου αυτό ανήκε.Αυτό θα σταθεί ιδιότυπα καθοριστικό για τις εξελίξεις.
Το φινάλε της Θεοδωρίδου συγκινεί με τον λυρισμό του αναπαράγοντας γλυκά ενα αντιπολεμικό "εικαστικό μοτίβο" , που αναδεικνύει τη συμβολική γοητεία της Λογοτεχνίας, που ανακαλεί πίσω την λησμονημένη Ανθρωπιά χωρίς ίχνος διδακτισμού.
Για όλα αυτά ο Κρίστιαν Μίλλερ εγγράφεται στην ψυχή μας ως ο...συμπαθέστερος Γερμανός της Κατοχής σε βιβλίο τουλάχιστον. Μια ακτινοβόλα προσωπικότητα που- χωρίς τυμπανοκρουσίες- φλέγεται από έρωτα για τον Άνθρωπο που τη νιώθεις να γιατρεύει την ίδια την ψυχή σου.
Θεωρώ ότι όποιος αναγνώστης ανακαλύψει τούτον τον ωραίο Γερμανό, δε θα τον ξεχάσει ποτέ.
Ένας αθόρυβος ήρωας που η δική του Αντίσταση υπήρξε πιο σεμνή αλλά πολύ πιο ουσιώδης γιατί συμπεριέλαβε πολύ πιο διαχρονικά διακυβεύματα από μια συγκεκριμένη συγκυρία, χωροχρονικώς προσδιορισμένη..
Το ιατρικό αυτό χέρι, που δε ζητούσε ταυτότητες αλλά μονάχα πληγή να γιατρέψει, συνέτριψε εν τέλει, δομικά το ναζιστικό ιδεώδες -όχι με τα όπλα συγκεκριμένων μαχών- αλλά προτάσσοντας τη Συμπόνια και το χριστιανικό Έλεος έναντι της Σκληρότητας του Ατομικισμού, της Αλαζονείας που ζητα τα εαυτής.
Κι αν ο Ναζισμός του Χίτλερ ηττήθηκε στο Βερολίνο το 1945, μονάχα η αλληλεγγύη των λαών κι αρχές σαν την ανιδιοτελής προσφορά στον διπλανό μπορούν να εξαλείψουν τον τοξικό του σπόρο.
Αυτή είναι η κληρονομιά του...Κρίστιαν Μίλλερ ή καλύτερα του γλυκύ Χανς Λεμπέρτ που είναι ο άνθρωπος πίσω από τον μυθιστορηματικό ήρωα, και υπήρξε- τω όντι- ένας εκλεκτός επιστήμων ιατρός, ένας εξαιρετός Στρατιώτης -όχι της Wehrmacht, όπου τον έταξε η μοίρα, αλλά των Ιδανικών του Ανθρώπου όπου τον έταξε η δική του βούληση, και το δικό του μεγαλείο που έκανε την υπέρβαση.
Οφείλουμε να μην ξεχάσουμε τον γιατρό Λέπμερ, όχι ως φυσική παρουσία που πέρασε από τη χώρα μας, αλλά ακολουθώντας τον φωτεινό δρόμο της Προσφοράς του ως απάντηση στο Μίσος.
Τού χρωστάμε να διασώσουμε την ακριβή του προίκα όπως εύληπτα διαγράφεται από την πένα της Σόφης Θεοδωρίδου, κι αυτή η αφύπνιση της ψυχής είναι το υψηλότερος κέρδος από αυτό το μυθιστόρημα- πέραν της τέρψης που, αναντίρρητα, προσφέρει η ανάγνωσή του.
"Ο Γερμανός Γιατρός" της Σόφης Θεοδωρίδου αποτελεί, λοιπόν, ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο για την Κατοχή και μια πολύτιμη προσθήκη, όχι για την αναμφισβήτητη γοητεία του μύθου του αλλά για τις αξίες που έρχεται να κηρύξει...
ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ
"ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ"
ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΣΟΦΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ Στον Αστερισμό Του Βιβλίου
Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ
Η ΑΓΑΠΗΤΙΚΙΑ
ΠΟΡΦΥΡΟ ΠΟΤΑΜΙ
ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ
ΤΑ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΞΥΠΟΛΗΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ
Ναζί ιεραποστολος, δηλαδή;; Χμμ αυτό κι αν είναι ανατρεπτικό. Ωραία ιδέα για μυθιστόρημα κι έχεις δίκιο. Ενώ έχουν γραφτεί πολλά για τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο όντως σπάνια συναντάμε καλούς Γερμανούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν μάλιστα είναι και υπαρκτό πρόσωπο αυτός ο Γερμανός γιατρός αξίζει να τον θυμόμαστε.
Ήταν πολύ τρυφερή η παρομοίωση με τον Αλβέρτο Σβαιτσερ.
Γενικά οι συγκρίσεις που κάνεις στα άρθρα σου τα κάνουν πολύ ενδιαφέροντα.