ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΡΑΚΗΣ, Δικαίωμα Στο Αύριο-Ο ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ

                                                                  Δικαίωμα Στο Αύριο, Γιώργος Πολυράκης
                                           Είδος : Ιστορικό
                                          Βαθμολογία 9/10
                                                                                                    

                                            
Το 1916,ο Γιώργος Πολυράκης επανέρχεται με ένα ακόμη περιεκτικό και συγκινητικό μυθιστόρημα
ιστορικών και κοινωνικών αποχρώσεων.
        Το Δικαίωμα Στο Αύριο έρχεται να μας ταξιδέψει στην πολυτάραχη Θεσσαλία αρχές του 20ου αιώνα με αναφορά στον πιο αγνό σοσιαλιστή που γνωρισε η Ελλαδα, τον ΜΑΡΙΝΟ ΑΝΤΥΠΑ!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο Χάρης Καραμάνος,τρίτος γιος μιας ελεύθερης-μα φτωχής- αγροτικής οικογένειας, επιστρέφει στη Θεσσαλία μετά την Κρητική Επανάσταση όπου συνυπηρέτησε με τον φλογερό φοιτητή Μαρίνο Αντύπα.
          Έχει πλέον αποφασίσει να εγκαταλείψει τις σπουδές του στην Ιατρική και να αφουγκραστεί
το σκίρτημα της Τέχνης.
Δεν μπορεί να φανταστεί ότι οι ιατρικές του γνώσεις θα γίνουν αφορμή να εμπλακεί σε μια θανάσιμη έχθρα με τον μεγαλοτσιφλικα της περιοχής του, τον απάνθρωπο Καραδήμο.
           Το μίσος του μεγαλοτσιφλικά θα απλώσει τη σκιά του πάνω από τον έρωτά του με την αέρινη Αγνή...
       Εν τω μεταξύ, ο παλιός του φίλος, Μαρίνος Αντύπας "πυρπολεί" με το κοινωνικό του κήρυγμα τους υπόδουλους του Κάμπου , καλώντας τους στον αγώνα για την ελευθερία ...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Μετά τα Ηράνθεμα (σχετικά με την Ιερά Εξέταση)
και το Όσο Υπάρχουν 'Άνθρωποι (σχετικά με την Κατοχή των Αθηνών και τα δίκτυα κατασκοπίας) ,
ο Γιώργος Πολυράκης επανέρχεται με άλλο ένα μεστό ιστορικό μυθιστόρημα μικρής ίσως έκτασης, αλλά μεγάλης εσωτερικής δύναμης!
Το Δικαίωμα Στο Αύριο είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί για το ξεχωριστό θέμα και τον βαθια συναισθηματικό τρόπο που το παρουσίασε.
Όπως και τα δυο πραναφερθέντα έργα του Πολυράκη,
έτσι και το Δικαίωμα Στο Αύριο ακολουθεί την νέα τάση του συγγραφέα να αφήσει πίσω τα εμβληματικά ,πολυσέλιδα έργα που αγκάλιαζαν την εποχή τους, όπως οι Μακρυνοί Ορίζοντες,
Οι Αετοι Πετούν Ελεύθεροι, Δωροθέα ντε Ροπ ,Σιωπηλές Κραυγές.
Τώρα, τα περάσματά του Γιώργου Πολυράκη από την Ιστορία είναι μεν ουσιαστικά, αλλά προσλαμβάνουν
έναν σαφώς πιο βραχυλογικό χαρακτήρα, και παραμένουν πιο εστιασμένα στις ατομικότητες.
Κεντρικό ρόλο διαδραματίζουν τα συναισθήματα και οι ηθικές αξίες.
           Αυτή η ανισομέρεια μεταξύ ιστορικών αναφορών και προσωπικού δράματος των ηρώων,  
είναι "δίκοπο μαχαίρι" :
Kερδίζει μεν τους αναγνώστες εκείνους που κουράζονται από ιστορικές αναφορές- από την άλλλη πλευρά όμως, αφαιρεί από το έργο το κύρος της πιο κλασσικότροπης γραφής και τη διαχρονικότητα του καθαρόαιμου ιστορικού μυθιστορήματος.
           Προσωπικά μου λείπει λίγο ο Πολυράκης των παλαιότερων εποχών και η έμπνευση αυτή προσέφερε πλούσιο υλικό όπιυ μπορούσε να έχει εξακτινωθεί ( κρητικό μέτωπο, εναλλαγή κυβερνήσεων, έλευση Βενιζέλου κλπ) .
          Παρόλαυτα, η ανθρωπιά του Γιώργου Πολυράκη -κι η δεδομένη του συγγραφική δεινότητα μάς εξασφαλίζουν ένα σίγουρα αξιοπρόσεκτο μυθιστόρημα που κατορθώνει να αγγίξει την ψυχή μας και να την ταξιδέψει!
Πεδίο δράσης αυτή τη φορά ο Θεσσαλικός Κάμπος με το αγροτικό ζήτημα να εχει προσλάβει τις διαστάσεις μιας βαθιά ανθρωπιστικής κρίσης.
         Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί η οικογένεια Καραμάνου ,
που έχει αποκτήσει με αιματηρές οικονομίες την ελευθερία της, μα πολύ σύντομα θα δοκιμάσει τον απάνθρωπο ζυγό του μεγαλοτσιφλικά, σύμβολο διαχρονικό της Τυραννίας.

Μέσα από άρτια δομημένους χαρακτήρες και δυνατές σκηνές, ο Γιώργος Πολυράκης, κατορθώνει να αναπαραστήσει τις σκληρές και παράλογες συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι κολίγοι.
          Ο σαρδόνιος, αλαζονικός τσιφλικάς, ο αιώνιος ραγιάς  - πατέρας, η ρομαντική υπομονετική μητέρα, ο λεβέντης Χάρης και η εύθραυστη , παθιασμένη Αγνή επιτείνουν με τη δυναμική τους
την τραγικότητα των καταστάσεων και το αίσθημα της αδικίας που γίνεται ωρες - ώρες πνιγηρό:
Ένα γαιτανάκι συναισθημάτων, αλλά και στιγμές που γεννούν αγανάκτηση σε κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, μα που ακολουθούν πιστά την ιστορική αλήθεια χωρίς ίχνος υπερβολής.
        Από χρονογραφήματα της εποχής έχουμε πληροφορηθεί ότι η ζωή των κολίγων ήταν κυριολεκτικά μια αναπόδραστη κόλαση δεσποτισμού, γεμάτη εξευτελισμό και θάνατο, με στοιχεία δουλοκτητικών καθεστώτων της Αμερικής, που θυμίζουν τη ζωή των πρώτων νέγρων:
 Η ασταμάτητη εργασία, οι αρρώστιες, το μαστίγιο του επιστάτη, οι ταπεινώσεις, το δικαίωμα του τσιφλικά στην πρώτη νύχτα των πιο ωραίων κοριτσιών της επικράτειάς τους, είναι ελάχιστα μόνο από τα στοιχεία της νέας δουλοπαροικίας.
Ήταν μεγάλη απογοήτευση για τους Θεσσαλούς αγρότες να βλέπουν τον νέο ζυγό των Ελλήνων κεφαλαιούχων πολύ πιο αδυσώπητο από την άλλοτε τούρκικη παρουσία- με το νεοελληνικό κράτος να στηρίζει την ανομία.
                Αυτες ακριβώς τις αναφορές ζωντανεύει μέσα από τους ήρωές του σπαρακτικά ο Πολυράκης και αποτελούν την κορύφωση του δράματος, χωρίς να επεκταθούν σε ηθογραφικού χαρακτήρα λεπτομέρειες και δίχως να εμπλακούν περισσότεροι χαρακτήρες που θα απέδιδαν πληρέστερα το κοινωνιόγραμμα ενός τόσο ιδιόμορφου πλέγματος κοινωνικοοικονομικών σχέσεων όπως τα τσιφλίκια του Θεσσαλικού Κάμπου.

Ανάμεσα στα όλα ο εξαίσιος, ο ευγενής οραματιστής Μαρίνος Αντύπας βρίσκει τη θέση του στο βιβλίο του Πολυράκη.
Ο νεαρός φοιτητής της Νομικής που ονειρεύτηκε έναν κόσμο δικαιότερο και τον διεκδίκησε με πάθος για λογαριασμό των αδικημένων χωρίς να φοβηθεί το κατεστημένο.
Ο γλυκύτατος Μαρίνος Αντύπας που διεκδίκησε τη θέση επιστάτη στα κτήματα του εκ Ρουμανίας θείου του Σκιαδαρέση , όχι για να καταπιέσει αλλά για να ξεσηκώσει τους υπόδουλους κολίγους.
Ο Προμηθέας της Αγροτιάς που ήξερε ότι θα πληρώσει με τη ζωή του το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης μα το διετράνωσε ως τα πέρατα του πολύπαθου Κάμπου και θυσιάστηκε πρόθυμα ως άλλος ηθικός Τιτάνας- για τους εξαθλιωμένους αγρότες, "ζητώντας μονάχα να θαφτεί ανάμεσά τους ,να μείνει για πάντα δικός τους"...
               Ο συγγραφέας εντάσσει τον σπουδαίο φιλάνθρωπο Μαρίνο Αντύπα στο βιβλίο ως φίλο του Χάρη Καραμάνου, αξιοποιώντας απλώς τις στοιχειώδεις εγκυκλοπαιδικές γνωσεις που είναι προσβάσιμες γι αυτόν κι από το Ιντερνετ ακόμη, χωρίς να προεκτείνει καθολου  την έρευνα του για να δώσει κάτι καινούριο
Έτσι, ο συγγραφέας δεν αναδεικνύει επαρκώς τη φιλία του ήρωα του με τον Μαρίνο Αντύπα, δεν δίνει στον Αντύπα πνοή ζώσα , ούτε αποδίδει τη φλόγα της ψυχής του με τη δύναμη που έχει η μυθοπλαστική ματιά ενός μυθιστορήματος,(δεν εκμεταλλεύτηκε πχ τη σαγήνη που ο Αντύπας ασκούσε στους αγρότες αλλά και με το κάλλος του, οπως μας πληροφορεί η Μηχανή Του Χρόνου).
        Σίγουρα όμως, ο Πολυράκης μάς  συστήνει τον φλογερό πυρπόλητη του Καμπου  με πολύ πιο ακριβή τρόπο από ο,τι η  αναιμική φιγούρα που υποδύθηκε  ατυχώς ο υποτονικός Νότης Περγιάληγς στο "Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο"(λόγω Χούντας -1968- μάλλον αποσιωπήθηκε η επαναστατική και γοητευτική φύση του Μαρίνου) 

Οι κεντρικοί μυθοπλαστικοί ήρωες από την άλλη μάς κερδίζουν όλοι, ενώ το βασικό ζευγάρι κομίζει έναν χειμαρρώδη ερωτισμό και βαθιά αγάπη, που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Ο Χάρης αντιπροσωπεύει την πιο ωραία εκδοχή της αρρενωπότητας με τον αισθησιασμό, τη μαχητικότητα αλλά και την ιπποσύνη που τη χαρακτηρίζει.
Θεωρώ μικρή αδυναμία ότι τα αδελφια του Χάρη προβάλλουν σε ρόλο σχεδόν βωβού κομπάρσου, ενώ θα μπορούσαν να έχουν πιο ενεργό ρόλο -εν αντιθέσει με έναν άλλον χαρακτήρα  
Ανάμεσα στα άλλα και αντιστάθμισμα της φόρτισής μας είναι ένα αναπάντεχο πρόσωπο, που υπηρετεί επιτυχημένα την τεχνική του από μηχανής θεού.
Ο πόλος του κακού αποδίδεται από τον Καραδήμο που συνιστά τον πιο ολοκληρωμένο από ολους τους χαρακτήρες του έργου και ολοκληρώνει άρτια το σχήμα της Ύβρεως και της Νέμεσεως.
         Για άλλη μια φορά ο συγγραφέας αξιοποιεί τις γνώσεις του στην Ιατρική ως κινητήριο μοχλό της ιστορίας του- σήμα κατατεθέν του Γιώργου Πολυράκη.
Ο απόηχος του βιβλίου είναι μια πληθώρα πολύ δυνατών συναισθημάτων- από την έκπληξη και τον αποτροπιασμό , μέχρι την  τρυφερότητα , που μας κάνει να ξεχνάμε τις όποιες μικρές αδυναμίες
Το "Δικαίωμα Στο Αύριο" είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί καθώς πάνω από όλα, αναδεικνύει άγνωστες πτυχές της νεότερης Ιστορίας μας και ξεμπροστιάζει το ειδεχθές πρόσωπο της κοινωνικής αδικίας που δυστυχώς εναλλάσσει μορφές, χωρίς ποτέ να εκλίπει ...
            Το Δικαίωμα στο Αύριο δικαιούται μια θέση ανάμεσα στα καλά μυθιστορήματα της χρονιάς και στη βιβλιοθήκη μας!


 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 
Η ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ

Λιγα λογια για τον φλογερο οραμτιστη γιατι η Μνημη ειναι το απροσβλητο Οστεοφυλακιο των τιμιων ηρωων μας και η κιβωτος των ιδανικων μας 

6 ΜΑΡΤΙΟΥ: Ημερα μνήμης του ξεσηκωμου των Αγροτων στο ΚΙΛΕΛΕΡ κ αναμεσα τους δεποζει η ευγενική φιγουρα του ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ...
ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ- ο Προμηθεας της Αγροτιας,
οπως μ αρεσει να τον λεω...
Απαρνηθηκε την προοπτικη μιας αστικης ζωης ως νομικος και εγινε μαρτυρας για χαρη οσων υποφερουν!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Γεννηθηκε το 1872 στa Φεραντινάτα της Κεφαλονιας

Γιος του Σπυρίδωνα Αντύπα και της Αγγελίνας Κλαδά, με δυο νεότερα αδέλφια -τον Μπάμπη και την Αδελαϊδα .

Ο ΜΑρίνος σπουδασε νομικη στην Αθηνα οπου ηρθε σε επαφη με τις σοσιαλιστικες ιδεες.

Τις προσαρμοσε σε μια φιλανθρωπη κοσμοθεωρια ,την οποία συνταιριαξε ιδανικα το χριστιανικο κηρυγμα με το αιτημα Κοινωνικης Δικαιοσυνης!!!!!
               Μπηκε στο στοχαστρο των Αρχών  γιατι εξυβρισε τους βασιλεις κ την πλουτοκρατια, ενω κυνηγηθηκε για την προοδευτικη του εφημεριδα ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ που οραματιζοταν μια κοινωνια αδελφοσυνης και σαν επαναστατικη δάδα ζητούσε να πυροδοτήσει μια κοινωνική αλλαγή.

Tέτοια ηταν η ορμη του που λέγεται ότι ενα κοριτσάκι το βα΄τισε ..."Αναρχία" και το φώναζαν σε όλη του τη ζωή "Αννα".

Δεν πρέπει όμως να δημιουργηθει σύγχυση καθώς η οπτικη του Αντύπα δεν εχει σχέση με τις εισηγησεις Κροποτκιν Μπακουνιν κλπ... Αφορα σε μια ηθικη και θεσμικη αναμορφωση της κοινωνιας:

Αφορα στην ανατροπή των  απληστων βασιλεων και  σε ενα ουτοπικο οραμα για μια αρμονικη συνυπαρξη των ανθρωπων κάτω απο τις αρχες της κοινωνικης διακιοσυνης ,της ισοκατανομης των αγαθων αναλογα με τις αναγκες καθενος, και στην επικράτηση της χριστιανικής αγαπης!

Το 1906, ο Μαρινος έλαβε μέρος στις εκλογές και- για λίγες μόλις ψήφους- δεν κατάφερε να εκλεγεί -γεγονός που συνιστά επιτυχία αφού ειχε συσπειρωθεί όλο το κατεστημένο εναντίον του!
Ο ΜΑΡΙΝΟΣ ταξιδεψε στη Ρουμανια πειθοντας τον θειο του Γεωργιο Σκιαδαρεση να τον διορισει επιστατη στις εκτασεις του στη Θεσσαλια και να του επιτρεψει να εφαρμοσει εκει τις ανθρωπιστικες αρχές του...
Καταφθανοντας ο νεαρος Μαρινος στη Θεσσαλια ειδε τους αγροτες να ζουν στην απόλυτη εξαθλίωση κυριολεκτικά ως δουλοπάροικοι.
Από χρονογραφήματα της εποχής έχουμε πληροφορηθεί ότι η ζωή των κολίγων ήταν κυριολεκτικά μια αναπόδραστη κόλαση δεσποτισμού, γεμάτη εξευτελισμό και θάνατο, με στοιχεία δουλοκτητικών καθεστώτων της Αμερικής, που θυμίζουν τη ζωή των πρώτων νέγρων:
Ενδεικτικα στοιχεια της ζωης των αγροτων ηταν η ασταμάτητη εργασία, ο αναλφαβητισμός, 

η έλλειψη φαρμάκων, 

τα ελεεινά οικήματα δίπλα σε βάλτους όπου θέριζε η ελονοσία, το μαστίγιο του επιστάτη, 

οι ταπεινώσεις, (φιλουσαν τα ποδια του τσιφλικα οποτε τον συναντούσαν), 

ως και το δικαίωμα του μεγαλοτσιφλικά στην "πρώτη νύχτα" των πιο ωραίων παρθενων της επικράτειάς του!!!!!!
Ήταν μεγάλη απογοήτευση για τους Θεσσαλούς αγρότες να βλέπουν τον νέο ζυγό των Ελλήνων κεφαλαιούχων πολύ πιο αδυσώπητο από την άλλοτε τούρκικη παρουσία- με το νεοελληνικό κράτος να στηρίζει την ανομία.

Ο ΑΝΤΥΠΑΣ απο τη θεση του Επιστατη θελησε να τα αντρεψει ολα αυτα.

Θεσπισε δικαιωματα για τους αγροτες της επικρατειας του

όπως η Κυριακή αργία και το Ωράριο.

Επίσης μείωσε  το ποσοστο της σοδειάς που απεδιδαν στον τσιφλικά οι κολίγοι. 

Οι καλλιεργήτες της επικράτειας που ήλεγχε ο Αντυπας κρατουσαν πια το 75% της παραγωγής τους κι όχι το 25% που ίσχυε μεχρι τότε...

  Τους παραχώρησε εκτάσεις του τσιφλικιού για να χτίσουν σπίτια , τους έχτισε σχολεία ( κ τους ξεσηκωνε να διεκδικήσουν γη, γνωριζοντας πολυ καλα πως συντομα θα τα πληρωνε με τη ζωη του, αφου οι απειλες απο τους υπολοιπους γαιοκτημονες ηταν συνεχεις...

Οι αγροτες τον λατρεψαν ενω λέγεται οτι η γοητεια του συγκινουσε πολυ τις γυναικες με τον ιδιο ομως να παραμενει σεμνος κ αταλαντευτος στο όραμα του.

Το μίσος των μεγαλογαιοκτημόνων για τον ανατρεπτικο Μαρίνο κορυφωθηκε δε, οταν ελαβε χωρα ενα εντονο επισοδιο με τον επηρμενο βουλευτή-  γαιοκτημονα της Λαρισας τον ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΣΛΗΜΑΝ, γιο του γνωστού αρχαιολογου (που προφανως δεν του εμφυσησε τις αρχες του πολιτισμού που έφερε στο φως με τις ανασκαφές του). 

Ο γιος Σλήμαν γυρνούσε κι εξυβριζε δημοσίως τον Αντυπα .

Οταν ο Μαρίνος ευλόγως τού ζητησε τον λόγο γι αυτό, ο Σλήμαν τον χλευασε...

Τότε ο Μαρίνος τον χαστούκισε  δημόσια κι ο Σλήμαν τον μηνυσε.

Η απολογία του Αντύπα στο δικαστήριο, υπήρξε  ενα μανιφεστο ανθρωπιας,ενα πυρηνο κηρυγμα Κοινωνικης Δικαιοσυνης!!!

Δε ζητησε επιεικεια για τον εαυτό του ,αλλά κατήγγειλε την εξαθλίωση των αγροτών.

Παρόλαυτα φυλακίστηκε για 20 μέρες!!
Ο ΜΑΡΙΝΟΣ  ΑΝΤΥΠΑΣ, συνέχισε απτόητος τους αγώνες του.
Συγκινωντας τις βασανισμενες ψυχες των αγροτων με τον λόγο κ το καλλος του, δε σιωπησε ποτε του -κι επειδη ήξερε πως θα δολοφονηθει ,απλα ζητουσε απο τους φτωχους αγροτες "αν σκοτωνοταν να τον θαψουν αναμεσα τους για να μεινει για παντα μαζι τους"...
              Πραγματι μεγαλοτσιφλικαδες φοβουνται για τα συμφεροντα τους , τρεμουν τον ξεσηκωμο των κολλιγων που εκεινοι εξαθλιωναν με την απανθρωπια τους,για αυτο πηραν την α[ποφαση: ."Ο ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΣΗ"- οπως το περιεγραφε στο εκπληκτικο τραγουδι του Μαρκοπουλου ο Βιρβος:

Το βραδυ της 8ης Μαρτίου 1908, για 12 χιλιαδες δραχμές, και μια ψυχή πουλημένη

ενας "νέος Ιούδας", ο απάνθρωπος επιστάτης Ιωάννης Κυριακού 

πυροβόλεί με δικαννό τον Μαρίνο, πισώπλατα , θρασύδειλα, σατανικά , οπως έκαναν πάντα οι προδότες αυτής της χώρας. 

Ο Μαρίνος πέφτει στην αγκαλιά του ξαδελφου του του Παναγιωτης Σκιαδαρεση και ξεψυχα έχοντας στα χείλη  το φωτενό σύνθημα: "Αδελφότις Ισότις - Ελευθερία".

Η προσκειμενη στο αιμοδιψες Παλάτι εφημεριδα ΕΣΤΙΑ επιχαίρει  για τον θανατο του Μαρινου Αντυπα γραφοντας χυδαία "πως ο θανατος του αποδεικνυει πως ο σοσιαλισμος θα μείνει μονάχα στο επίπεδο των ιδεων..."για να διαψευστεί αφού ο θανατος του Μαρίνου συσπείρωσε τους αγρότεςς και τα γεγονοτα στο ΚΙΛΕΛΕΡ (6 ΜΑΡΤΙΟΥ 1910 σηματοδοτησαν την αρχη του τελους για τους δυναστες)!

 Δεν καταλαβαν οτι ενα αστρο σαν αυτό ειναι πλοηγός ιδανικών για καθε ελευθερα σκεπτομενο πολιτη σε όλες τις εποχές...

 Κι αν η ζωη του εδυσε αδοξα ο Μαρίνος Αντυπας προλαβε να γινει ηλιος της Νεας Μερας για την Αγροτιά και σημειο αναφοράς ωραίων αγώνω [που στολίζουν την Ιστορια της Ελλάδας και την πορεία του Ανθρωπου!!!!

           Αυτος ειναι ενας σπανιος πινακας φιλοτεχνημενος απο καποιον Κινεζο (τον βρηκα σε ενα αφιερωμα που του ειχε γινει στα Φερεντινατα Κεφαλονιας- τοπο καταγωγης του).