Ελένη Δικαίου, Μου Μαθαίνετε να Χαμογελάω, Σας Παρακαλώ;

                                                             Μου Μαθαίνετε να Χαμογελάω, Σας Παρακαλώ;
                               Ηλικιακό Κοινό: 16-25xρ
                                 Είδος: Koινωνικό
                                 Βαθμολογία: 10/10

Σήμερα τα παιχνίδια της μνήμης με ταξίδεψαν σε ένα βιβλίο που εγώ ανακάλυψα στο τέλος της εφηβείας μου αλλά που θεωρώ τόσο διαχρονικό ώστε πιστεύω αφορά και εφήβους της επόμενης από τη δική μου γενιάς.

Το βιβλίο κουβαλά έναν από τους πιο ξεχωριστούς τίτλους που συνάντησα ποτέ μου σε βιβλίο.

Μια ολόκληρη πρόταση που, σαν κατανοήσεις τη σημασία της, σε κατατρύχει για πάντα, σαν ελπίδα από τα απώτατα βάθη της ψυχής και σαν Ευθύνη:

"Μου Μαθαίνετε Να Χαμογελάω Σας Παρακαλώ;"

Γιατί το μυθιστόρημα αυτό της Ελένης Δικαίου, όπως η ίδια προδιαγράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου
.....έχει για ηρωίδα μια Ιφιγένεια.

Μα είναι γραμμένο για όλες τις Ιφιγένειες του κόσμου που, κυνηγώντας την περιβότητη επιτυχία στο πανεπιστήμιο, διάβασαν ένα καράβι βιβλία, γέμισαν το κεφάλι τους με ανώμαλα ρήματα και τύπους της Φυσικής, αλλά δεν πρόλαβαν να μάθουν πως

ο άνθρωπος στηρίζει τη ζωή του πάνω σε πόδια από πηλό, άν στα χρυσά χρόνια της εφηβείας 

δε μάθει, πριν απ' όλα, τον ίδιο τον εαυτό του...................

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

...................Αυτή η γνώση του ευατού της είναι που μέσα στην αγωνιώδη της μελέτη για τις Πανελλήνιες δεν κατάφερε να αφομοιώσει η Ιφιγένεια.

         Φύλαξε θαμμένη μέσα της την εικόνα του ζηλωτή- αρχαιολόγου θείου της που στα όνειρα της ονόμαζε "Ιντιάνα Τζόουνς" και προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις μιας καταπιεστικής μητέρας, βλέποντας της ζωή να την προσπερνά.

Η ξαδέφη της η Νερίνα είναι το αντίβαρό της, καθώς δε φοβάται να τσαλακωθεί, να συγκρουστεί, να αποτυχει να τριφτεί με τη ζωή για να την κερδίσει...

       Η φίλη της η Βάσω εύθυμα κατεβάζει τον πήχυ των ονείρων της σε ο,τι ορίζει η ψυχή της και οι πραγματικές της δυνατότητες...

Και κάπου στο βάθος η σκιά του Κιούση με τα γκριζοπράσινα μάτια, του αιώνιου αντιπάλου της Ιφιγένειας,
 σε μια κούρσα  για τον τίτλο του "Άριστου- της Τάξης",όπου εκείνη έτρεχε μόνη...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Η ιστορια της εφηβης Ιφιγένειας στο βιβλίο της Ελένης Δικαίου δεν αποτελει ένα ...

"αναλαφρο κι ευχάριστο εφηβικο μυθιστόρημα".
Για την ακρίβεια ειναι ενα πολυ ιδιαιτερο νεανικό βιβλιο, που για να το νιωσω εφτασα σε μια ηλικια λιγο μεγαλυτερη απο της ηρωιδας του.
Χρειαστηκε να ωριμασω για να το "φτασω"
κι οταν "το εφτασα" ωριμασα κι αλλο....
Ο προβληματισμος του με συνετριψε- ετσι καθως ατενιζει αυτο που λιτα ορισε ο Σωκρατης ως

"Ιθακη της υπαρξης": "Γνώθι σ'αυτόν"!.
Το μυθιστορημα αυτο της Ελενης Δικαιου είναι απο εκεινα τα βιβλια που στρεφουν τη σκεψη και την άγουρη ακομη ψυχη ενος εφηβου σε ατραπους γονιμα απαιτητικες.
Το "Μου Μαθαινετε Να Χαμογελάω, Σας Παρακαλώ;", λοιπον, συνιστα -οχι ικεσια, οχι απορια- αλλα αποφαση αλλαγης!Ταξιδι αυτογνωσιας!
        Ζητουμενο του μυθιστορηματος ειναι ωριμανση του νεαρου ψυχισμου, οχι μεσα απο επίπλαστη σοβαροφάνεια, οχι μεσα από τα  επιτευγματα και τους κοινωνικους ψυχαναγκασμους αλλα μεσα απο την ειλικρινη επικοινωνια
με τα συναισθηματα μας και με τα προσωπικα μας "θελω".
Τελειωση δε σημαινει Τελειοθηρια...
Γιατι η ολοκληρωση μας δεν ερχεται μεσα απο συσσωρευση πτυχιων ,τιτλων, γοητρου,

χρηματων κι επαινων, αλλα μεσα απο το κουραγιο
να κυνηγαμε αυτα,"
για τα οποια "η ψυχη μας κλαιει" καβαφικα...

     Η Ιφιγένεια ηταν μια εφηβη της Αθήνας στο κατωφλι της ενηλικιωσης ,χωρις αυθυπαρκτα ονειρα,
που επιζητουσε την αποδοχη των γονιων της -και γενικα των γυρω της- οχι γι αυτο που ηταν, αλλα προσαρμοζοντας την αληθεια της σε προδιαγεγραμμενα "Πρεπει".
Δεν ειχε μαθει να απολαμβανει αυτο που ειναι η ιδια.
Δεν ειχε μαθει να πιστευει στους ανθρωπους αφου δεν πίστευε στον εαυτο της.

Δεν ηταν συμφιλιωμενη με τη ματαιωση.

Όταν επιχείρησε να πετάξει την καθήλωσε η χειρότερη παγίδα:

Ο εγκλωβισμός στον ρόλο που οι γονείς της αξίωσαν από εκείνη να παίξει

ως υποκατάστατο δικών τους αποτυχιών.

      Όταν ο εγωνισμός των γονιών της την έφερε σε αυτό το σταυροδρόμι η Ιφιγένεια αποφάσισε να προδώσει τον εαυτό της και να μην αυτονομηθεί από το κοσμοείδωλο που άλλοι της υπέβαλλαν.

Έγινε κι αυτή το σφάγιο, προκειμένου να φυσήξει "ούριος άνεμος"

για "καράβια" που ποτέ δε θα "ταξίδευαν" την ίδια...
         Στην επαφη της με τους ανθρωπους λοιπόν η Ιφιγένεια έμαθε να βλεπει παντου... οχι φιλους αλλα "δικαστες",και την προσδοκία μιας λογοδοσίας,
αφου η ιδια ειχε στησει ενοχικα τον εαυτο της σε ενα αορατο εδωλιο(Σκηνη με τον Κιουση).
Η επωδος του βιβλιου αυτου σε χτυπαει σαν σφαιρα.
Γιατι αυτο που ζητα να "μαθει" η Ιφιγενεια, ειναι να ζει αληθινα.
...Και ζεις αληθινα οταν μπορεις να αγαπησεις τον εαυτο σου ωστε να εισαι σε θεση, επειτα,
να αγαπας και να αγαπιεσαι, χωρις να τρεχεις να "κρυφτεις" απο την ομορφια της ζωης...
Οταν ο Αλλος ειναι συνοδοιπορος κι οχι απειλη μιας θρυμματισμενης, παραπαιουσας ταυτοτητας.
Ετσι μονο ανθιζουν τα αληθινα χαμογελα:
Υστερα απο επωδυνα κατακτημενες αληθειες και πολλα δακρυα.
Γιατι το πραγματικο χαμογελο ειναι πραξη γενναια -

κατι που μονος σου κερδιζεις για να το προσφερεις μετα.
Πραξη μοιρασματος. Πραξη ωραιας συνυπαρξης με τον εαυτό και με τους Αλλους!

        Για όλα αυτά το "Μου Μαθαίνετε Να Χαμογελάω, Σας Παρακαλώ"; υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα νεανικά μυθιστορήματα της γενιάς μου και η συγγραφέας του, Ελένη Δικαίου... δικαιώθηκε με τον "Έπαινο  Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου" 

και τη μεγάλη απήχηση στο αναγνωστικό κοινό.

Ήταν τέτοια η ανταπόκριση από το κοινό, που το βιβλίο  ανατυπώνεται διαρκώς από το 1996 που πρωτοκυκλοφόρησε.

      Το εξώφυλλο της πρόσφατης ανατύπωσης (2018) αποδίδει τον εγκλωβισμό της ηρωίδας στον δικό της γυάλινο κόσμο, αλλά κινείται σε εντελώς παιδικές "γραμμές" αταίριαστες προς τα βαθιά νοήματά του βιβλίου- υστερώντας καλλιτεχνικά από εκείνο, το πρώτο, που καθηλώνει το μάτι με τα πυρετικά του χρώματα και τη φιγούρα της θλιμμένης έφηβης με τα θρυμματισμένα όνειρα...