ΣΟΦΙΑ ΒΟΙΚΟΥ, Η Ερωμένη Του Πατέρα

                                Η Ερωμένη Του Πατέρα, Σοφία Βόικου
                   Είδος Κοινωνικό -Ιστορικό
                   Βαθμολογία 9/10

Η Σοφία Βόικου επανέρχεται με ένα μυθιστορημα ιδιαίτερης έμπνευσης που αποδεικνύει το ανήσυχο πνεύμα της και την επιθυμία της να μην επαναπαύεται στα τετριμμένα.

       Το εντυπωσιακό στο νέο της βιβλίο είναι πως η Βόικου  τολμά να αναμετρηθεί με ένα ζήτημα εξω απο τα συνορα της χώρας μας, όταν η ευρύτερη γειτονιά μας έγινε θέατρο του πιο παράλογου πολέμου...

Η "Ερωμένη του Πατέρα" αντίθετα από ό,τι προδιαγράφει ο τίτλος του είναι πολλά περισσότερα από ενα κοινωνικό μυθιστόρημα σχέσεων...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η ανυπότακτη Άρια κι η αριστοκράτισσα Γαλλίδα Μανόν συναντώνται ξανά στη Θεσσαλονίκη, στην κηδεία της μητερας τους και διάσημης μουσικού της Ελισσάβετ Λευκαδία.

         Με αφορμή αυτόν τον θάνατο έρχονται στην επιφάνεια οδυνηρά μυστικά από το παράφορο πάθος του πατέρα τους Νέστορα Μπενέτου για μια Σέρβα πανκ τραγουδίστρια τη Λίλα.

        Μέσα από μια σειρά επιστολών ξετυλίγεται ένα πάθος στη σκιά του τρομακτικού  πολέμου που συντάραξε τη γειτονιά μας, τα Βαλκάνια, στη Σερβία που το 1999 βομβαρδίστηκε άγρια από το ΝΑΤΟ...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Εκείνο που με εκπλήσσει στη Σοφία Βόικου ειναι που καθε φορά αναζητά ένα καινοτόμο πεδίο έμπνευσης και δεν παραμένει στην ίδια, πεπατημένη οδό της "μόδας".

         Συχνά τα έργα της εκκινούν από αναγνωρίσιμη ιστοριογραφική βάση όμως κατορθώνουν να επεκταθούν σε δρόμους πρωτότυπους και άκρως ενδιαφέροντες:

               Μας έχει ταξιδέψει στην Αυστρία του Α Παγκοσμίου, στο Παρίσι, στη Βενετσιάνικη Αποκριά, στη μεταπολεμική Γερμανία, στις κατακόμβες της Θεσσαλονίκης, στο Μελένικο και τώρα μας παρουσιάζει μιαν ακόμη θεματολογικά καινοφανή έμπνευση, από την εποχή μας.

      Στην Ερωμένη Του Πατέρα η Σοφία Βόικου θέτει το σχεδόν ψυχαναλυτικής υφής ερώτημα πώς θα αντιδρούσε μια κόρη απέναντι στην ερωμένη του πατέρα της και πώς θα συμφιλιωνόταν με αυτό το ρήγμα "ανθρωπινότητας" πάνω στη μυθοποιημένη πατρική εικόνα.

Η συγγραφέας αναφέρει πως άντλησε την έμπνευση της από κάτι επιστολές της κόρης του μεγάλου Γαλλοαλγερινού Νομπελίστα Albert Camus, με την ερωμένη εκείνου...

          Αυτό όμως που με συγκίνησε είναι οτι η Σοφία Βόικου δεν ενέδωσε σε μια τέτοια ψυχογραφική μονομέρεια, αλλά εμπλούτισε την πλοκή του μυθιστορήματος, επιλέγοντας να μιλήσει για μια πλευρά της Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας που δεν έχει συζητηθεί μυθιστοριογραφικά παρότι συνετάραξε και την ελληνική επικαιρότητα:

        Πρόκειται για τον άνανδρο βομβαρδισμό του ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας το 1999, σε έναν πολεμο άνισο και βρόμικο, όπου ισοπεδώθηκαν πόλεις- και στόχοι αμάχων στο Βελιγράδι, στο Πάντσεβο, στο Νόβι Σαντ .

Έναν πόλεμο που στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία τον διαβάζουμε σε λιγοστά βιβλία( το χαριτωμένο ανάγνωσμα του Ίωνα Λα Ο Κοσσοβάρος- εκδ Βλάσση, το Λίζα και Άβελ- εκδ Σαββάλα, το Ζήτημα Χρόνου- εκδ Σαββάλα) καθώς και πολιτικά συγγράμματα ( Chomsky, Μπογιόπουλος κοκ)

                 Η Ερωμένη του Πατέρα της Σοφίας Βόικου ισορρόπησε λοιπόν σε έναν διττό άξονα Πολιτικής και Συναισθήματος, συνθέτοντας μια αναγνωστική εμπειρία γνώσης, συγκίνησης και κάθαρσης.

         Ο πρώτος άξονας -η σχέση της Κόρης με την αλήθεια του Πατέρα της ,και η απομυθοποίησή του- είναι ο κινητήριος μοχλός για να αναδειχθεί -πάντοτε ανθρωποκεντρικά- και η πτυχή της Πολιτικής. Δεν είναι η πρώτη φορά:

               Ένα στοιχείο που νιώθω ότι προσδιορίζει τη συγγραφική ταυτότητα της Σοφίας Βόικου (μαζί με την αγάπη της στην Ιστορία) είναι η προβληματική της "Πατρικής Φιγούρας", που καλειδοσκοπικά διαχέεται στο σύνολο του έργου της μέσα από ποικίλες θεματολογικές αφετηρίες, ετερόκλητους προβληματισμούς, διαφορετικούς χαρακτήρες και διαφορετικές εποχές.

              Σε 3 τουλάχιστον έργα της Βόικου η "σχέση με τον πατέρα"- ως τραύμα απουσίας ή ως "αναζήτησή" του- αποτελεί βασικό συστατικό της πλοκής, με κοινό παρονομαστή την αίσθηση της απώλειας:

Έτσι, με ονειρικό τρυφερό τρόπο βλέπουμε να αναδύεται το ερωτημα της πατρότητας στην "Πολη Που Δακρύζει".

         "Η Κόρη της Ντροπής" αναδεικνύει το διακύβευμα της σχέσης με τον πατέρα υπό το πρίσμα των απόνερων του Β Παγκοσμίου Πολέμου και των σχέσεων που αυτός δημιουργησε

         Στην "Ερωμένη του Πατέρα", το ζήτημα "Πατέρας" επιστρέφει μέσα από τον θάνατο της ύστερης γονεϊκής φιγούρας, της μάνας, που στερεί την ιδιότητα "Παιδί- κάποιου" από το άτομο, σηματοδοτώντας την αμετάκλητη ενηλικίωσή του.

Πρόσχημα γίνεται μια σειρά ερωτικών επιστολών που βρισκει η μικρή κορη τακτοποιώντας το πατρικό της μετα την κηδεια της μητέρας της...

Είναι η αλληλογραφια του πατερα της με μια άγνωστη γυναικα:

        Η Άρια, λοιπόν, αντιμετωπίζει αλήθειες που πληγώνουν, με σκληρότερη τη διαπίστωση πως κι οι γονείς είναι άνθρωποι με δικά τους πάθη, ζωή πέρα από τα παιδιά τους, μυστικά και αδυναμίες, που σίγουρα κηλιδώνουν την εξιδανικευμένη εκδοχή τους όπως αυτή φιλοτεχνήθηκε  στην παιδική συνείδηση.

Τα γράμματα κι η έμφυτη περιέργεια της Αριας μάς συστήνουν τον έτερο πόλο αυτής της εξωσυζυγικής σχέσης- την πανκ τραγουδίστρια από τη Σερβία, τη γοητευτική Λίλα 

Εδώ υπεισέρχεται το δεύτερο σκέλος της πλοκής, το κομμάτι του πολέμου...

          Τον Μάρτιο του 1999 το ΝΑΤΟ με πρόσχημα την προστασία της αλβανικής μειονότητας του Κοσσόβου από τον... δήθεν τυραννικό Μιλόσεβιτς, παραβλέποντας τα ασύλληπτα εγκλήματα του παραστρατιωτικού UCK στην περιοχη, διεξήγαγε εναντίον της σερβικών πόλεων έναν τρίμηνο βομβαρδισμό ανευ προηγουμένου για τη μεταπολεμική Ευρώπη.

Δεκάδες άμαχοι σκοτώθηκαν χωρίς οίκτο από τις έξυπνες βόμβες των Αμερικάνων και των δήθεν πολιτισμένων ουραγών τους στην Ευρώπη.

      Στιγμές από το τρομερό αυτό χρονικό η Σοφία Βόικου μάς το δίνει μέσα από τον φλογερό έρωτα της Σέρβας πανκ τραγουδίστριας της Λίλα κι ενός Έλληνα πολεμικού ανταποκριτή.

Ο Νέστορας Μπενέτος αντιπροσωπεύει όλους τους θαρραλέους πολεμικούς ανταποκριτές των ελληνικών καναλιών, οι οποίοι με εγκυρότητα και ρίσκο της ζωής τους μετέδωσαν μέρα μέρα το φοβερό έγκλημα του ΝΑΤΟ, προτάσσοντας το αιτημα της ειρήνης.

Τότε που η δημοσιογραφια διέσωζε περισσότερη αξιοπρέπεια και κατήγγειλλε πιο ηχηρά το άδικο...

Φιγούρες ευγενικές όπως η Μαρία Καρχιλάκη, ο Σωτήρης Δανέζης, ο Αργύρης Ντινόπουλος κ.α. συνόδευαν εικόνες καταστροφής δίκαιης οργής και αγωνίας στον τηλεοπτικό δέκτη κάθε ελληνικού σπιτιού.

Πρότυπο της Βόικου για τον πρωταγωνιστή της είναι ο Αργύρης Ντινόπουλος, ανταποκρίσεις του οποίου έχει επικαλεστεί και παρουσιάσει στη ροή του εργου της.

             Ένας περήφανος λαός, λοιπόν, ταπεινώνεται μα ορθώνει τη λαβωμένη του αξιοπρέπεια κόντρα στην υπεροπλία μιας θρασύδειλης Δύσης και άνομων συμφερόντων με περιώνυμο κουράγιο και βαλκανικό πάθος, τραγουδώντας σε γέφυρες που βομβαρδίζοντας με τον περιώνυμο Στόχο παντού ζωγραφισμένο!

           Η συγγραφέας έδωσε αρκετά στιγμιότυπα του τρίμηνου βομβαρδισμού στη Σερβία, εντάσσοντας πάντα κάποιους ήρωές της σε αυτά (λχ βομβαρδισμός νοσοκομείων, ο αντιπολεμικός φιλικός αγώνας της Α.Ε.Κ. του Ψωμιάδη στο γήπεδο της Παρτιζάν, στάση αμάχων ).

       Ουδέποτε όμως η Σοφία Βόικου πολιτικοποίησε τις αναφορές της ούτε διερεύνησε περαιτέρω την κατάσταση και τα βαθύτερα αίτια του βρόμικου αυτού πολέμου, παραμένοντας εστιασμένη στα συγκεκριμένα πρόσωπα της πλοκής της.

               Μια άλλη πλευρά που αναδεικνύεται μέσα από όλα αυτά, είναι ο πυρετός της Τέχνης όπως τον εξέφρασε η ντίβα της Συμφωνικής Μουσικής, η Ελισάβετ Λευκαδια κι ένα ακόμη πρόσωπο: Η Σοφία Βόικου φιλοτέχνησε με την πένα της μιαν αυθεντική καλλιτέχνιδα με όλην την αχλύ του ταλέντου και της συνδιαλλαγής με την τελειοθηρία της Δημιουργίας.

          Συνάμα αναδεικνύεται κι η δύναμη της Μουσικής ως μέσον εξανθρωπισμού και αντίστασης στη βαρβαρότητα- όπως εγινε στην κοινωνική ταινία Shawshank Redemption, με τους "Γάμους του Φίγκαρο":

Εδώ κάνει την εμφάνισή της μια ξεχωριστή προσωπικότητα του Πολέμου, ο Σέρβος Γκόραν με την έκσταση του βιολιού του και τη δική του τραγική ιστορία, που επιφυλάσσει δυνατές ανατροπές και συμπληρώνει το παζλ των χαρακτήρων, με πειστικό, όσο και συγκινητικό τρόπο.

           Όλα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία που αποκαλύπτονται σαν επιμέρους διακλαδώσεις του βασικού κορμού της πλοκής συνυπάρχουν σε ένα σύνολο με αρκετά καλό ρυθμό και σωστά " σκηνοθετημένα" τα πισωγυρίσματά του στον χρόνο.

             Οι εξελίξεις συχνά εκπλήσσουν με μια μυθιστορηματική γοητεία και μια μαεστρία που κλείνει αρμονικά τον κύκλο όλων των πρωταγωνιστών προσφέροντας μια αριστοτελικού τύπου κάθαρση.

         Αισθάνομαι πάντως πως το βιβλίο της Σοφίας Βόικου προσπάθησε να προσεγγίσει δυο εξίσου βαρύνουσες και κρίσιμες θεματικές, που καθεμιά μπορούσε [και άξιζε] να κυριαρχήσει αυτόνομα σε ένα μυθιστόρημα,

 κι αυτό ίσως δεν ήταν απόλυτο πλεονέκτημα.

         Η "Ερωμένη του Πατέρα", λοιπόν, αιωρείται λίγο αναποφάσιστα ανάμεσα στον ψυχαναλυτικού τύπου άξονα "του παιδικού τραυματος σχετικά με τη  αποκαθήλωση της γονεικής εικόνας",

 και στο δεύτερο σκέλος του Πολέμου στη Σερβία το 1999 που η Ελληνική Λογοτεχνία ελάχιστα έχει αγγίξει, παρότι συγκλόνισε το ελληνικό  κοινό και συνέβη δίπλα μας στα σχερικά πρόσφατα χρόνια.

Η προσωποποίηση των καταστάσεων και η έμφαση στο προσωπικό δράμα της οικογένειας Μπενέτου έδωσε μιαν αποσπασματική παρουσίαση του Πολέμου αυτού χωρίς μάλιστα την πολιτικοποιημένη οπτική, που συχνά συναντάμε σε σπουδαία μυθιστορήματα που μιλούν για τον πόλεμο διασώζοντας μνήμη γνώση αλλά και στοιχειοθετώντας τη φιλοσοφία του ανθρωπισμού & το αντιπολεμικό τους σαλπισμα ως βασικό απόηχο.

Το ατομικό στα αντιπολεμικά έργα δηλαδή ανάγεται στο συλλογικό, ενώ στην "Ερωμένη" συμβαίνει ξεκάθαρα το αντίστροφο.

        Από την άλλη, η κοινωνική επιφάνεια της οικογένειας Μπενέτου και η πολλαπλή "σεναριακή πληροφορία" στο μυθιστόρημά μας "αποτρεπει" σε έναν βαθμό τον μέσο αναγνώστη να  βιώσει την πλήρη ταύτιση και να διαγνώσει τα προσωπικά του κομμάτια μέσα στα πάθη των ηρώων.

           Αυτά εμποδίζουν την εξαιρετική"Ερωμένη του Πατέρα" να αναχθεί σε ένα αντιπολεμικό αριστούργημα αναφοράς (ενώ μας δίνει θραύσματα "μεγάλου" βιβλίου, και μαλιστα μιας θεματολογίας που παραμένει βιβλιογραφικά ελλιπής ειδικότερα στη Λογοτεχνία μας).

Δεν παύει όμως να είναι ένα πρωτότυπο και αξιόλογο μυθιστόρημα που θα είναι κερδος για τη βιβλιοθήκη κάθε ευαισθητοποιημένου κι απαιτητικού αναγνώστη.

            Η "Ερωμένη του Πατέρα" της Βόικου, παραμένει ένα ξεχωριστό, καλοδουλεμένο μυθιστόρημα, που αξίζει την προσοχή μας ενόσω ψηλαφεί τις πληγές της ανθρώπινης ψυχής αλλά και ενός στιγμιότυπου της Σύγχρονης Ιστορίας μας, ανακινώντας μνήμες κι εμπλουτίζοντας τις γνώσεις μας.

         Με την ψυχαναλυτική δεινότητα και με παρούσα την οξυδερκή ματιά της Σοφίας Βόικου σε θέματα Ιστορίας, η "Ερωμένη του Πατέρα" σίγουρα θα αγγίξει  οποιονδήποτε αναγνώστη, και θα τον προβληματίσει με πολύπλευρο τρόπο- μακρυά από κοινοτυπίες που κατακλύζουν τη λογοτεχνική παραγωγή των τελευταίων ετών.

ALCANTE E BOLLE,i Rodier Η ΒΟΜΒΑ ( Ιστορικό Κόμικ)

                                                               Η Βόμβα, Αλκάντε &Ροντιέ, εκδ Μικρός Ήρως,
                                                                 Είδος: Ιστορικό Κόμικ
                                                                   Βαθμολογια 10/10

Σεπτέμβιος 2001
Σελίδες : 476
Mετάφραση: Ραπακούλια Τίνα

Τιμή 22,75- 17,50 ευρώ ( λινκ)

Παραστατικό, αγωνιώδες , σπαρακτικό! Αν κάτι δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ, ήταν πως θα μπορούσα να βάλω δίπλα στον όρο "Κόμικ" τον χαρακτηρισμό "Αριστούργημα" ,..."που - αξίζει - να - διαβάσουν- όλοι",

εννοώντας -στην κυριολεξία- κάθε λέξη!

      Κι όμως, αυτό μου συνέβη με το κόμικ Η ΒΟΜΒΑ των Didier Alcante, Laurent-Frédéric Bollée, Denis Rodier, που για την ελληνική γλώσσα παρέδωσαν στο κοινό οι Εκδόσεις ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ.

Μιλάμε για ένα αυθεντικό και "βατό για κάθε αναγνωστη" αριστούργημα, με ιστορικό και συναισθηματικό βάρος μεγατόνων που αξίζει να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη, ιδιαιτερα όσων αγαπούν την Ιστορία.

Πρόκειται για ένα βιβλίο 476 γυαλιστερών σελίδων που σου επιβάλλεται με τον όγκο του- βαρύ όσο το θέμα που πραγματεύεται: 

Ο λιτός τίτλος μονάχα μια λέξη "Η Βόμβα"- κι αυτό είναι αρκετό για να τρέξει η σκέψη μας ανακλαστικά πίσω στο γεγονός που σημάδεψε τον 20ο αιώνα και τις επερχόμενες γενιές: Τη ρίψη της Ατομικής Βόμβας στη Χιροσίμα 6 Αυγούστου του 1945 στις 8:16:28 το πρωί-ώρα Ιαπωνίας, που άλλαξε την Ιστορία του πλανήτη και της Επιστήμης, με τα ολοκληρωτικά ηθικά της ζητήματα

Ένα κόμικ που μπορεί άνετα κι αξίζει να διαβαστεί από ατομα κάθε ηλικίας άνω των 12 ετών, καθώς είναι περιεκτικό κι αρκετά επεξηγηματικό ως προς την πλήρη ιστορία της Ατομικής Βόμβας από απόψεως επιστημονικής, ιστορικής πολιτικής.

        Η ΒΟΜΒΑ λοιπόν συνιστά ένα πρωτότυπο εικονογραφημένο χρονικό της φρίκης με τον πιο πρωτότυπο αφηγητή που θα μπορούσατε να φανταστείτε:

Είναι το ίδιο το στοιχείο Ουράνιο ( U 235) -αυτοπροσώπως!-που αυτοσυστήνεται με σαδιστικό αυταρχισμό:" Είμαι ο Καταστροφέας των Κόσμων 

Το...Ουρανιο προσωποποιημένο αλλά αθέατο-  γι αυτό και τρομακτικό- " φάντασμα" μοιράζεται μαζί μας

σε πρωτοπρόσωπη και απειλητικά αυτάρεσκη αφήγηση 

τη συγκλονιστική διαδρομή του από το Big Bang και την απαρχή των πάντων ως τον χιλιετή ύπνο του  κάτω από τη γη με μια ενέργεια ανίκητη να κοχλάζει μέσα του με μανία στρατηλάτη.

       Είναι το Ουράνιο που μας μιλά ως δολερός παντεπόπτης για τους επιστήμονες που φιλοπερίεργοι το έφεραν στο φως με την άγνοια μωρού που παίζει με σπίρτα.

Είναι το Ουράνιο που παρακολουθεί χλευαστικά την άνοδο των ναζί, τον αγώνα δρόμου των πυρηνικών επιστημόνων - από τον διωκώμενο  Εβραίο Λέο Σίλαρντ και τον Ιταλό Νομπελίστα Φέρμι ως τον υψιπετή ναζί Χάιζενμπεργκ και τον Οππενχάιμερ στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν και να ελέγξουν τη διάσπασή του καθώς και νευραλγικά πρόσωπα της Πολιτικής σαν τον Τρούμαν και τον Γκρόουβς.

Ο αναγνώστης ακολουθεί το Ουράνιο από τα ορυχεία της Νορβηγίας ως το Λος Άλαμος και τις περιπετειώδεις διαδρομές του για να φτάσει ως την άτρακτο του ENOLA GAY.

Στο κόμικ φωτίζεται και η πλευρά των Ιαπώνων όπως και ενδεικτικά στοιχεία της κουλτούρας τους στις μέρες του πολέμου.

           Το ξεχωριστό είναι πως οι αναφορές οχι μονο δεν παραμένουν βραχυλογικές όπως στα περισσότερα κόμικ, αλλά παρουσιάζονται με μια πληρότητα, ενώ  οι χαρακτήρες αποκτούν υπόσταση και σκιαγραφούνται ιδανικά.

Ανάμεσα στα ιστορικά πρόσωπα του δράματος - από επιστήμονες και πολιτικούς μέχρι στρατιωτικούς επιτελείς και κατασκόπους- ξεχωρίζουν οι μυθοπλαστικοί χαρακτήρες που προσδίδουν αυθεντική συναισθηματική φόρτιση την τραγωδία.

Είναι ο πράος και φιλάνθρωπος Ιάπωνας Μοριμότο με τους δυο γιους του στον πόλεμο που βιώνει τη σκληρή καθημερινότητα στη στρατοκρατική Ιαπωνία του Χιροχίτο.

Μέσω του κυρίου Μοριμότο η τραγωδία σαρκώνεται, αποκτώντας βαθιά βιωματικό χαρακτήρα - και δεν παραμένει μια απρόσωπη καταγραφή άψυχων αριθμών, γιατί όπως σημειώνει ο Χρόνης Μίσσιος εκεί που η Ιστορία βλέπει αριθμους υπάρχουν ο Κώστας, η Μαρία, ο Γιώργος.

Το σενάριο στη ΒΟΜΒΑ σπάει αυτήν την ψυχρότητα κι αναδεικύει τον Άνθρωπο δρώντα και πάσχοντα , θύτη και θύμα.

            Σε μια ιδιότυπη αντίστροφη μέτρηση , λοιπόν, παρακολουθούμε τους πολλαπλούς παράγοντες οι οποίοι, από τη μια άκρη του πλανήτη ως την άλλη, συνετέλεσαν στην τραγική ώρα.

Σεναριακά το κόμικ είναι αριστοτεχνικά σκηνοθετημένο αποκτώντας ρυθμό σχεδόν κινηματογραφικό και πετυχαινει ενα πραγματικά υποβλητικό αποτελεσμα, ενόσω ξετυλίγεται η παραλληλία ετερόκλητων προσώπων σκοπιμοτήτων, πλάνων ηθικών κινητρων, μέσων  που όλα θα ανταμωθούν στο σημείο μηδέν:

 Στη Χιροσίμα και την αποτρόπαιη κοσμογονία που σηματοδότησε ο πυρηνικός όλεθρος μέσα σε μια αιματηρή και  φρικιαστική φαντασμαγορία πάνω από τα ανθρώπινα μέτρα ...

Η τεχνοτροπία σηματοδοτεί ένα τυπικό κόμικ [δυστυχώς ασπρόμαυρο] με αρτιότητα στο καθεαυτό σχέδιο.

Υψηλή αισθητική και ποιότητα σχεδιαστική, προσεγμένη και στις λεπτομέρειες, που ευτυχώς απέφυγε τη μεταμοντέρνα αφαιρετικότητα.

Πρόσωπα, μέρη τοπία, αντικείμενα και συμβολισμοί σχεδιασμένα με αριστοτεχνική πιστότητα κι εκφραστικότητα που συμβάλλει στη συναισθηματική επίδραση του κειμένου όσο και στην καλλιτεχνική αξία του εγχειρήματος.

    Έρχεται μάλιστα στιγμή που οι εικόνες συνθέτουν μόνες τους το δριμύ κατηγορώ των αθώων κατορθώνοντας να παραμερίσουν τις "δυσσεβείς" λέξεις με τη σιωπηρή ιερότητα της αυταποδεικτης οδύνης που φέρουν.

Κάτω από τις "θριαμβολογίες" του αφηγητή μας U 235 , το πυρακτωμένο ντελίριο της ατομικής διάσπασης ξεδιπλώνει την αυτοκτονική μωρία της ανθρώπινης κακίας, μέσα από ενδεικτικές αναπαραστάσεις της φρίκης που κηλίδωσε την Ιστορία, τραυματίζοντας τη συλλογική μνήμη για πάντα.

          Η αποσύνθεση της σάρκας ακολουθεί την αποσάθρωση της ηθικής, η παραμόρφωση των κορμιών καθρεφτίζει την ηθική παραμόρφωση της ανθρώπινης έπαρσης, ενώ κάτω απο την πυρηνική τέφρα θάφτηκαν 5 χιλιάδες χρόνια προόδου κι εξελιξης του Γένους, επιστρέφοντας το πίσω στη Σπηλιά.

      Και στο τέλος , η μαρτυρικη Σαντάκο με τους 1.000 οριγκάμι Γερανούς της στέκει στην πλατεία σαν το νέο "Άγαλμα της -προδομένης- Ελευθερίας", που έσβησε τη δάδα της στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, όσο ξεπροβοδίζει, "εκμαυλισμένη πόρνη", νέα αεροπλανοφόρα για καινούριες Χιροσίμες...

Αν είχα να προσάψω κάτι αμελητέα αρνητικό στη ΒΟΜΒΑ θα ήταν αρχικά ότι στην πλούσια εικονογραφία δεν έχει αναπαρασταθεί πουθενά  η ατομική δομή του Ουρανίου 235 ενώ εκείνο είναι στο επίκεντρο.

Ένα άλλο αρνητικό είναι το επίσης δευτερεύον γεγονός οτι - ενώ η καταστροφή της Χιροσίμα παρουσιαστηκε σε ικανοποιητικό βαθμό- η περίπτωση του Ναγκασακι αγνοήθηκε εντελώς, παρότι αποτέλεσε το δεύτερο σκέλος του ίδιου φριχτου Εγκλήματος Κατά της Ανθρωπότητος!

Το Ναγκασακι ήταν ο επίλογος της Χιροσίμα , που απέδειξε  τον κυνισμό και την αμετανοησία των δολοφόνων που το διεπραξαν χωρις το πρόσχημα της άγνοιας πλέον για απροκαλυπτη επίδειξη ισχύος στον πλανήτη.

Το Ναγκασακι είναι ενας προσκυνηματικός τοπος μνημης που δεν πρέπει να ξεχαστεί [αν και στο κόμικ μας ισως να δυσχέραινε το σεναριο αφου η Βομβα Fat Man που ισοπέδωσε την Κοιλάδα του είχε καυσιμη ύλη το τεχνητό ραδιενεργο στοιχείο Πλουτώνιο (Pl 244) κι οχι τον... αφηγητη μας- U 235.]

           Σε κάθε περίπτωση αυτά αποτελούν λεπτομέρειες επουσιώδεις που δε μειώνουν την αξία αυτού του επιτεύγματος να συνδυαστεί η Ιστορια με την τέχνη του κόμικ απογειώνοντας και τα δυο στο μέγιστο βαθμό.

Η ΒΟΜΒΑ κατάφερε να ξεπεράσει σε αφηγηματική δύναμη ακόμη και το αρκετά περιεκτικό και αξιολογο ΧΙΡΟΣΙΜΑ 1945 από τον Kris Wallace των εκδ Μεταίχμιο.

Προσωπικά - ανάμεσα σε ντοκιμαντέρ , ταινίες και τη σχετικά  περιορισμένη μυθοπλασία γύρω απο τη Χιροσίμα- 2 φορές ένιωσα το θέμα να αποδίδεται σε ολες του τις διαστάσεις και ταρακουνήθηκα συθέμελα:

Η πρωτη ήταν με τη θρυλική πια εκδοση τον Mondadori Φυτράκη που δεν την ξεπέρασα ποτέ από τα 15 που επεσε στα χερια μου (αν την εντοπίσετε σε παλαιοβιβλιοπωλείο πάρτε την οπωσδήποτε, διότι σε στιγματίζει με την αφηγηματική της δεινότητα) .

Η δεύτερη φορά είναι τώρα με το κόμικ Η ΒΟΜΒΑ που κατορθώσε να με διαπεράσει σαν ηλεκτροσόκ.

       Πρόκειται για ένα έπος εικαστικό και ιστορικό, που αποδεικνύει πως το καλό και γοητευτικό βιβλίο μπορεί να έχει πολλές μορφές αλλά έναν στόχο: Να έγειρει νου και ψυχή με τη γνώση και την ενσυναίσθηση, αφυπνίζοντας συνειδήσεις όσο γαλουχεί οικουμενικούς πολίτες, που θα παλεύουν για την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη!

YΓ

Μια επίσης ενδιαφέρουσα παρουσιαση του κομικ αυτου στο λινκ Από το Comicstreet.gr

ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ, Το Μωρό Της Σοφίτας

                                                               Λένα Μαντά, Το Μωρό Της Σοφίτας
                                                               Είδος Κοινωνικό
                                                               Βαθμολογία 10/ 10

Πολλές από τις εμπνεύσεις της Λένας Μαντά τα τελευταία χρόνια φέρουν αισθητό ενα κοινωνικό πρόσημο, το οποίο - στην ουσία- αναδεικνύει στο προσκήνιο ζητήματα ταμπού που κόχλαζαν κάτω από το επίστρωμα μιας τάχα νοσταλγικής εποχής όπως ήταν αυτή του 1960, προσδίδοντάς της πολλά στοιχεία ανομολόγητης  φρίκης, που στηρίχθηκε στις προκαταλήψεις και στην οπισθοδρομικά ήθη της..
         Τα είδαμε στη "Συγγνώμη Για το Τέλος", τα είδαμε στη "Σφραγίδα" και τώρα ήρθαν ξανά στην επιφάνεια με το "Μωρό της Σοφίτας", ένα μυθιστόρημα συγκλονιστικό που φωτίζει ενα απο τα μελανότερα σημεία της μεταπολεμικής Ελλάδας...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Βρισκόμαστε τέλη δεκαετίας του 50.

Η οικογένεια της μικρής Λαμπρινής είναι από τις χιλιάδες που τις έχει πλήξει η ακραία φτώχεια.

Ύστερα από την απώλεια του πατέρα, το νεαρό κορίτσι θα εκδιωχθεί από την πατρική εστία και θα κατέβει στη μεγάλη πόλη για να εργαστεί ως ψυχοκόρη, ώστε να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα.

Θα γίνει ένα από τα δεκάδες θύματα της αναλγησίας και της μεγαλοαστικής εγωπάθειας, βλέποντας την υπαρξη της να εκμηδενίζεται σωματικά, ηθικά, κοινωνικά

με την κακοποίησή της να αφήνει τελικά ένα τρομερό αποτύπωμα στη ζωή της:

 Ένα αθώο μωρό που θα αναγκαστεί να γεννηθεί στο σκοτάδι και στην αφάνεια κάνοντας στα πρώτα του βήματα στην σκιά. Είναι ένα Μωρό της Σοφίτας...

Θα τα καταφέρει;

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Το "Μωρό της Σοφίτας" είναι ένα από τα μυθιστορήματα της Λένας Μαντά που κάνουν τη διαφορά!

Δεν ξέρω αν θα γίνει σημείο αναφοράς όπως αλλα χαρακτηριστικά έργα της (Θεανώ, Ποτάμι, Βαλς, Βροχή, Γράμμα), πάντως είναι το βιβλίο της που με έκανε να προβληματιστώ και να κλάψω χωρίς από μόνο του να εκβιάσει κάποια συγκινησιακή έξαρση...

Ένα βιβλίο που δεν το ξεχνάς και θα επιστρέφεις σε αυτό...

Συνθλετοντας μια καλοδεμένη ιστορία, η Λένα Μαντά διαχειρίστηκε με ωριμότητα και με μια εμμεσως καταγγελτική ευαισθησία ένα κοινωνικό ζήτημα από, που μόνο φρίκη κι αγανάκτηση μπορεί να φέρει στην ψυχή του αναγνώστη: 

         Με την εκπνοή της δεκαετίας του 60  εξαπλώθηκε στις μεγάλες πόλεις η Αντιπαροχή για την αναμόρφωση του αστικού τοπίου με το χτίσιμο νέων μοντέρνων κατασκευών και πολυκατοικιών στη θέση παλαιών οικίων.

Το γκρεμισμα όμως τετοιων σπιτιών έφερε στο φως αρκετά "λείψανα" από ένα σιωπηλό και επονείδιστο μυστικό της τότε κοινωνίας.Ένα αποτρόπαιο μυστικό ξεμπροστιάζοντας ένα σάπιο κομμάτι της ταχα αθωας εποχης του 60:

              Τα χρόνια μετά τον πόλεμο, η φτώχεια, η αγραμματοσύνη, η αναλγησία κι η έλλειψη κάθε κοινωνικής συνειδησης γυρω απο τα Δικαιώματα του Παιδιού οδήγησε πολλές οικογένειες- ιδίως της επαρχίας- να στέλνουν τα αγόρια τους για παραγιούς και τις ανήλικες κορούλες τους για εσωτερικές υπηρετριες στα αστικά σπίτια για να ελαφρυνουν το οικονομικό βαρος ,να ενισχύουν το οικογενειακό εισόδημα και να μαζεψουν μόνα τους την προίκα τους (!).

        Αυτά τα κοριτσάκια δούλευαν ολημερίς σκληρά, χωρις ορίζοντα βελτίωσης της ζωης τους, όντας και αποκομμένα από καθε οικείο πρόσωπο κι αποστερημένα από αγάπη.

Ηταν δε αναγκασμένα να υφίστανται όλες τις ιδιοτροπίες και τα συμπλέγματα των αφεντικών τους χωρις την παραμικρή προστασία.

Ελάχιστες από αυτές τις υπηρέτριες έπεσαν σε χέρια πονετικά που τους άλλαξαν τη ζωή, αγαπώντας τες περισσότερο από τις ανάξιες οικογένειές τους.

Στην καθημερινότητα των περισσοτερων μπήκαν οι βρισιές και κακοποίηση κάθε ειδους:

Ξύλο, εκφοβισμοί, πείνα, ηθική καταρράκωση.

Η πιο τραγική πτυχή της κακοποίησης όμως για τις αβοήθητες αυτες υπηρετριούλες ήταν πως πολλοί άντρες των ευυπόληπτων αυτών σπιτιών  βίαζαν κατ' εξακολούθησιν αυτά τα ανυπερπασπιστα μικρά κορίτσια, εκμεταλλευόμενοι τον φόβο και την ανάγκη που εκλεινε τα αθώα στόματα οσο τα αγουρα κορμιά μαρτυρούσαν στα ρυπαρα τους χερια.

       Από αυτές τις ανόσιες πράξεις προεκυπταν πολλές εγκυμοσύνες και μωρά που γεννιούνταν στις απομακρυσμένες σοφίτες των σπιτιών ως ντροπιαστικό μυστικό.Μακρυά από τα βλέμματα του κόσμου.

" Φυλακισμένα" εκεί, τα περισσότερα πέθαιναν -αθέατα φαντάσματα, κρυμμένα ανάμεσα σε αραχνιασμένες αντίκες, παλιά χαρτιά και κουρελιασμένα υφάσματα- σα να μην υπήρξαν ποτέ.

Αυτά τα φρικιαστικά πειστήρια βρεθηκαν λοιπόν σε πολλές σοφίτες κατά την αναμόρφωση των παλιών σπιτιών, αναδεικνύοντας θύματα μιας Ελλάδας μισανθρωπα οπισθοδρομικής, μίζερης και υποκριτικής.

     Μια τετοια υπηρέτρια μάρτυρας ήταν και Λαμπρινή της Λένας Μαντά- φωτεινή σαν το όνομά της.

Ένας χαρακτήρας χαρισματικά καλοσυνάτος κι αξιοθαύμαστα μαχητικός ,που η πένα της Λένας Μαντά ακολουθεί το δράμα του ξεδιπλώνοντας γύρω του κι άλλα ενδιαφέροντα πρόσωπα με το γνωστό στιλ γραφής της το τόσο εκφραστικό. 

Πανδώρα, Φωτεινή, Νάκος, Μαριάνθη, Θαλής, Σίμος, Κατινίτσα 

          Η Λένα Μαντά συνθέτει μια κοινωνική ιστορία αρκετά πειστική.Κάθε πρόσωπο έχει τον δικό του ρόλο σε αυτήν.

        Στο "Μωρό της Σοφίτας", η δημοφιλής συγγραφέας έχει εξελίξει τη γραφή της έχοντας λειάνει αισθητά τη μανιχα' ι' στικά μονοδιάστατη προσεγγιση των χαρακτήρων (οι κακοί ήταν μοχθηροί κι ανάλγητοι και οι πολύ καλοί θύματα, ενώ η πρωταγωνίστρια που αξίζει το σεβασμό χαρακτηρίζεται από πείσμα γοητεία, δηκτικό χιούμορ και δυναμισμό.)

        Εδώ τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά κι οι χαρακτηρες αποκτούν ένα μεγαλύτερο βάθος που τους φερνει κοντα στη φυσικότητα και σε κανει κοινωνο των παθών τους, αγγίζοντας την ψυχή σου.

Θα έλεγα πως στο "Μωρο της Σοφίτας" η Λένα Μαντά πλαισίωσε τους χαρακτηρες της με περισσότερη συγγραφική ενσυναίσθηση...

Παράλληλα, εξυμνούνται πλήθος ωραίων ιδανικών όπως η ουσία της μητρότητας, οι οικογενειακοί δεσμοί και η μετάνοια κι η μεταστροφή...

Γιατι το "Μωρο της Σοφιτας" ξεκινά με πολύ σκοτάδι, αλλά προτάσσει τελικά ένα ωραίο φως ελπίδας κι αγάπης, που δεν προσφέρονται ως δωρο σεναριακό, αλλά οι ίδιοι οι ήρωες τα κατακτούν με προσπάθεια και πόνο.

Θεωρώ, λοιπόν, το Μωρό της Σοφίτας ένα εξαιρετικό κοινωνικό μυθιστόρημα, που αξίζει να διαβαστεί από όλους προκειμένου να γνωρίσουν τη σκιά μιας άλλης Ελλάδας - αδίκως εξιδανικευμένης κάτω από την αχλύ της νοσταλγίας.

       Επιπλέον ειναι ενα βιβλίο που ευαισθητοποιει πάνω σε διαχρονικές κοινωνικές αξίες που πρεπει επιτακτικά να τις θυμηθούμε ξανά, για να στραφουμε παλι σε υγιείς κι ευτυχισμένους δρόμους.

..

Ρένα Ρώσση Ζα'ί'ρη, Μπλε Ζαφείρι

                                                Το Μπλε Ζαφείρι, Ρένα Ρώσση Ζα'ί'ρη
                                Είδος Αισθηματικό Μυθιστόρημα
                                 Βαθμολογία 10/10

Η Ρένα Ρώσση Ζαίρη επανέρχεται φέτος με το Μπλε Ζαφείρι που είναι αισίως το 17ο μυθιστόρημά της για ενήλικες κι ένα από τα πιο δυνατά της έργα! Το "Μπλε Ζαφείρι" κουβαλά μια φλογερή σαγήνη, που τη μερεύει μια γόνιμη κοινωνική ευαισθησία, διεγειροντας την καρδιά, όσο το μυαλό κι η σκέψη κατευθύνονται σε χρήσιμους προβληματισμούς.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η Μελάνθη μεγαλώνει στη Λήμνο κουβαλώντας ένα στίγμα που τη θέτει στο στόχαστρο των υπολοίπων παιδιών.

Μοναδική της παρηγοριά ο ξανθός Άλκης με τη μεγάλη καρδια που γίνεται φίλος και προστάτης της.

Ένα οικογενειακό μυστικό θα οδηγήσει σε μια τραγωδία κάτω από ένα φθονερό φεγγάρι, ενώ η χαρά των παιδικών χρόνων σκορπά...

Τα χρόνια περνούν. Ρέθυμνο, Μύρηνα, Καβάλα, Θεσσαλονίκη.

Η Μελάνθη, με έναν αθεράπευτο πόνο στην ευαίσθητη καρδιά της, έρχεται αντιμέτωπη με την πιο απαιτητική αλλά και τρυφερή πρόκληση της ζωής της, όταν καλείται να διαχειριστεί σφάλματα άλλων. 

Σε μια ευάλωτη στιγμή, ένας ύπουλος μασκαρεμένος κίνδυνος τυλίγει όσα αγαπά.

Τρεις δολοφονίες απειλούν να τινάξουν τη ζωή της Μελάνθης στον αέρα αλλά το μοναδικό προπύργιο εκείνης δείχνει να έχει καταρρεύσει.Πού είναι η αλήθεια;

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Το "Μπλε Ζαφείρι" είναι το 17ο μυθιστόρημα της Ρένα Ρώσση Ζα'ί'ρη και φέρει όλα τα γνώριμα κι αγαπημένα γνωρίσματα της γραφής της: Συναίσθημα, χαρακτήρες διεξοδικά τεκμηριωμένους, κοινωνικούς προβληματισμούς γύρω από τη διαφορετικότητα και μια διάθεση αμετανόητα ταξιδιάρικη!

Αυτή τη φορά, σκηνικό δράσης είναι το νησί του Ηφαίστου, η τόσο ιδιαίτερη Λήμνος, που ξεπροβάλλει θελκτική σε μια ζωηρή εικονοπλασία.

Το δράμα στο "Μπλε Ζαφείρι" είναι ζυμώμένο θαρρείς από τα ηφαιστειογενή πετρώματα της Λήμνου, με το μάγμα της συναισθηματική έντασης να κοχλάζει μέσα του.

Το "Μπλε Ζαφείρι"- πάρα τον παραπλανητικό του τίτλο- είναι ολοπόρφυρο από αίμα κι από τη λάβα της ανθρώπινης ψυχής.

Παράλληλα διασώζει έναν ιδιότυπο λυρισμό ενόσω αφουγκράζεται τον παλμό της τσιγγάνικης καρδιάς κάτω απο τους ήχους των γλυκόηχων βιολιών, με τη σημειολογία του φεγγαριού να παραπέμπει στη ζηλόφθονη Luna του Ανδαλουσιάνου Federico Garcia Lorca (Ματωμένος Γάμος, Muerto de Antonito κοκ).

Σαν ένα νοερό τρίγωνο στο "Ζαφείρι" απαντάται τούτη η πνοή του ισπανικού φλαμένγκο με τα σερβικα χάλκινα του Μπρέγκοβιτς.

Η ιστορία μας - ενδιαφέρουσα κι αγωνιώδης ως την τελευταία σελίδα της- συνεχίζει σε πιο σύγχρονους δρόμους, ανατέμνοντας ένα ακόμη σπιτικό αλωμένο από τη βια και την έλλειψη αγάπης, που έγινε η μήτρα ενός τέρατος.

    Κι όμως, τα "τέρατα" στον κόσμο μας δε γεννιούνται "αφ' εαυτού τους", αλλά τα εκκολάπτει η οικογενειακή βία, ο εγωισμός των γονέων και η συναισθηματική ερήμωση.

Η Ρένα Ζαίρη τους αγαπάει τους ήρωες της.

Θωπεύει τα τραύματα τους με κατανόηση.

Τα ερμηνεύει με περίσκεψη.

Δεν τους χαρίζεται όμως, ούτε τα καθιστά σημείο γοητείας και κολυμβήθρα του Σιλωάμ.Δεν καταφεύγει σε μελοδραματικές απλουστεύσεις ούτε εκβιάζσι την εξιλέωση.

Είναι ιδιότυπα δίκαιη και διαχειρίζεται ορθολογικά τις συνέπειες κάθε επιλογής χβρις συγχωροχάρτια. 

Είναι σε θέση όμως να φανερώνει τη γενεσιουργό αιτία των πληγών , διότι η κ. Ζα'ί'ρη διαθέτει παιδαγωγική κατάρτιση ως επιστήμων Προσχολικής Αγωγης (Νηπιαγωγός) & μπορει να ανιχνευει τους ψυχολογικούς μηχανισμούς πίσω από τις ανθρώπινες επιλογές- και τις πλέον νοσηρές.

Γι' αυτό εξάλλου πάντα εξερευνά την παιδική ηλικία των βασικών της χαρακτήρων και τους παρουσιάζει ολοκληρωμένα, με μια οπτική γεμάτη ανθρωπιά και χρήσιμα αυθεντικά διδάγματα- ιδιαίτερα για έναν γονέα που θα διαβάσει με λίγο πιο ανοιχτό μυαλο υπερβαίνοντας το ζητούμενο της τέρψης που πρωταρχικά προσφέρει ένα τέτοιο μυθιστόρημα.

Πέρα από τα ποικίλα τοπία τα βιβλία της Ζαίρη ειναι ως επί το πλείστον ταξίδια στις απόκρυφες γωνιές της ανθρώπινης ψυχής...

Ένα άλλο στοιχείο αναγνωρισιμο στη θεματολογία της κ. Ζα'ί'ρη ειναι η ευαισθησία της συγγραφέως απέναντι στα παιδιά -και δη εκείνα που παρουσιάζουν κάποια ιδιαιτερότητα, με εστίαση στο Asperger, το οποίο σκιαγραφείται πολύ καλά μα κι ελπιδοφόρα -όπως συνέβη και στην περίπτωση της Ελίνας (Αγαπώ Θα Πει Χάνομαι- Κόκκινο Κοράλλι).

Όλα τα στοιχεια αυτά συμπλέκονται επιδέξια σε ενα σφιχτοδεμένο σενάριο που συναρπάσσει και συγκινεί.

       Το "Μπλε Ζαφείρι", λοιπόν -παρά τον τίτλο του που παραπέμπει σε ενα ρομαντικό βιβλίο- προσφέρει πολλά περισσότερα , ως μια κοινωνική ιστορία δυνατών στιγμών,  κι ανεκτίμητων μηνυμάτων γυρω από τη ζωή.

.

Μαρια Παναγοπουλου, Οι Γυναίκες Δεν Κλαίνε

Μαρία Παναγοπούλου, Οι Γυναίκες Δεν Κλαίνε

                                      Είδος: Κοινωνικό

                                      Βαθμολογία 8,5/10

Η Μαρία Παναγοπούλου σύζυγος του γνωστού δημοσιογράφου Κώστα Χαρδαβέλλα ,με αισθητή τη γοητευτική της παρουσία σε κοινωνικές τηλεοπτικές εκπομπές, εκανε δυναμικα την εμφάνισή της και στα συγγραφικά δρώμενα των ημερών με μια σειρά συγχρονων μυθιστορημάτων που αφουγκράζονται τον παλμό των ημερών και πραγματεύονται φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα.

Μετά την "Πένθερα" και το "Απωθημένο Φυγείν Αδύνατον" φέτος επανέρχεται με ένα ακόμη δυνατό κοινωνικό μυθιστόρημα του καιρού μας το Οι Γυναίκες Δεν Κλαίνε με ένα θέμα φλέγον 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η 30χρονη Μπιάνκα είναι μια φιλόδοξη διαφημίστρια.

Τη νύχτα του απόλυτου θριάμβου της φαίνεται να έχει τα πάντα. Καταξίωση, έρωτα υποστήριξη, φίλους

.Έκτοτε η ζωή της ανατρέπεται ακαριαία.

Η παράξενη αίσθηση ότι κάποιος άγνωστος έχει γίνει η σκιά της εντείνεται εφιαλτικά, ενόσω η κοπέλα παρακολουθεί τη ζωή της να κομματιάζεται σταδιακά, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει.

Σταδιακά χάνει κάθε πλέγμα στήριξης κι αποκόπτεται ηθικά από κάθε οικεία φιγούρα.

Ο εχθρός αθέατος , ανεξήγητος , απρόσβλητος ελλοχεύει παντού, εξυφαίνοντας την κοινωνική απομόνωση της Μπιάνκα. Άλλοτε σύμμαχοι μετουσιώνονται σε κερκόπορτες της προσωπικής άλωσής της

Δίχως απτά σωματικά σημάδια μέσα σε λίγες μέρες, η άλλοτε λαμπερή και δημιουργική Μπιάνκα καταντά ένα βάναυσα κακοποιημένο πλάσμα που έχει κόψει τους αρμούς με την κανονικότητα, έχοντας παραδοθεί στον τρόμο.

Κι όμως όλα δείχνουν φυσιολογικά και κανείς δεν την πιστεύει...

Ο νόμος διάτρητος αδυνατεί να παράσχει την ομπρέλα προστασίας για την οποία προορίζεται.

Όσο ο αόρατος ιστός πλεκεται θανάσιμος γύρω της, η Μπιάνκα θα αναζητήσει διέξοδο που μπορεί να αποδειχθεί άλμα στον γκρεμό...

Τι θα μείνει στο τέλος; Τι θα διασωθεί;Μπορεί να νικηθεί ο εχθρός;

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Η Μαρία Παναγοπούλου έχει καταφέρει να ξεχωρίσει, καθώς αφουγκράζεται τα σημεία του καιρού μας και τα μετουσιώνει σε καλοδουλεμένες  μυθιστορηματικές εμπνεύσεις , που ταυτόχρονα με την τερψη ενός "ενδιαφεροντος βιβλίου", παρέχουν χρήσιμα μηνύματα που  αφυπνίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο κι οξύνουν την κοινωνική του συνείδηση.

      Το ίδιο συμβαινει και με το "Οι Γυναικες Δεν Κλαίνε" , ενα μυθιστόρημα που σε αρπάζει από την πρωτη σελίδα και σου υποβάλλει την αγωνία αβίαστα κάνοντάς σε να συμπάσχεις με τα πρόσωπά του.

      Αυτήν τη φορά, με τις ευαισθητοποιημένες κεραίες της η Μαρία Παναγοπούλου συνέλαβε το πολυπλόκαμο ζήτημα της κακοποίησης- ιδίως της γυναίκας όπως συζητήθηκε μεσα από το κίνημα # me too- επιλέγοντας να το εξειδικεύσει. Στο βιβλίο Οι Γυναικες Δεν Κλαινει αναδεικνύεται η ιδιαίτερη παράμετρος του stalking.

          Stalking ονομάζεται η επίμονη παρακολούθηση ενός ανθρώπου, με περιστασιακές ενίοτε παρεμβάσεις στην καθημερινότητά του από ένα πρόσωπο που συνήθως στηρίζεται σε εμμονες φαντασιωσικές προσδοκίες του για de jure στενή - ερωτική κατά βάση- σχέση με το θύμα του.Το stalking κλιμακώνεται σε ποικίλες εκδηλώσεις παρενοχλητικής συμπεριφοράς και ηθικής παρενόχλησης.

Συχνά το stalking κορυφώνεται σε βίαιη προσέγγιση του θύματος κι ευθεία σωματική επίθεση 

Μπορεί να συμβεί σε πρόσωπα εκτεθειμένα στη δημοσιότητα  από θαυμαστες τους, αλλά και σε καθημερινούς ανθρώπους.

                   Όπως κάθε εμμονή μια τέτοια κατάσταση δε θεραπεύεται με διαπραγμάτευση ή όρους λογικής και - αν δεν υπάρξει δυναμική (θεσμοθετημένη συνήθως) παρέμβαση- μπορεί να κορυφωθεί σε επίθεση ακόμη και σε δολοφονία του θύματος.

Το συντριπτικό ποσοστό των θυμάτων είναι γυναίκες χωρίς όμως να αποκλείονται και αντρες- με θύτες γυναικείου φύλου.

         Αυτή την επικίνδυνη κατάσταση ιχνηλατεί η Μαρία Παναγοπούλου μέσα από τη δυναμική ηρωίδα της, την Μπιάνκα, που θα έλεγε κανείς αποτελεί το ιδανικό πρότυπο για τη φρενήρη δεκαετία μας.

Η Μπιάνκα,λοιπόν, στην ελκυστική ηλικία των 30 ετών κατακτά μιαν επίζηλη επαγγελματική κορυφή κι όλες οι προοπτικές απόλυτης ευτυχίας διανοίγονται μπροστά της.

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή γκρεμίζονται όλα κι η ζωή της ακολουθεί μια σπειροειδή καταβύθιση στην παράνοια κι όχι από υπαιτιοτητα δική της.

Από κείνο το σημείο εχουμε μια μυθιστορηματική case study ενός περιστατικού παρενοχλητικής παρακολούθησης(stalking).

Το βιβλίο παρουσιάζει με επιστημονική εγκυρότητα και σαφήνεια επίσημα στοιχεια για το stalking καθώς και τους Πέντε Τύπους των Stalkers,εντάσσοντας όμορφα αυτά τα στοιχεία στην πλοκή...

Η Μαρια Παναγοπούλου χρησιμοποιεί τη γλώσσα της αλήθειας χωρίς να καταφύγει σε απλουστεύσεις ή  υπερβολές, εκβιάζοντας φτηνή συγκίνηση.

Δεν το χρειάζεται εξάλλου. Το υλικό της δυναμίτης κι η καταγγελία της διαμέσου της Μπιάνκα τόσο ηχηρη που αδυνατείς να την αγνοήσεις.

 Οι εικόνες της αναγνωρίσιμες κι η πορεία των γεγονότων πλήρως στοιχειοθετημένη,σε μιαν αφήγηση πρωτοπρόσωπη που προσδίδει αμεσότητα, βοηθώντας την ταύτιση του αναγνώστη με το σωστό πρόσωπο: Το θύμα πέρα από καθε διαπραγματευση!

Από τεχνικής απόψεως, η πλοκή κυλάει σα νερό, σκηνοθετημενη αριστοτεχνικά, χωρις πλατειασμούς, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον, ωστόσο προσωπικά θα ήθελα όσο άρτια παρουσιάστηκε η κατάσταση τόσο να παρακολουθούσαμε την προσπαθεια της ηρωίδας να ανανήψει μετά το απροσδόκητο τέλος της ιστορίας της.

       Πέραν της όποιας  τεχνικής παραμέτρου όμως βιβλία σαν το "Οι Γυναίκες Δεν Κλαίνε" είναι πολύτιμα γιατι προειδοποιούν και " παιδαγωγούν" μεταφέροντας κοινωνικά μηνύματα με τρόπο βιωματικό, που εντυπώνεται στον αναγνώστη συχνά μετατοπίζοντας το κέντρο σκέψης του από παγιωμένα σχήματα σε μια πιο ανοιχτόμυαλη προσέγγιση.

    Το βασικότερο μήνυμα μπορεί να συνοψιστεί σε μια λέξη.ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ.ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ, γιατί η παγίδα είναι να προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε αυτή τη νοσηρή συμπεριφορά με αιτιοκρατική, λογική ακολουθία συλλογισμών, αναζητώντας ενδόμυχα τη συνενοχή του θύματος για την κακοποίησή του! (Είναι σκεπτικό παρόμοιο με την απαράδεκτη αισχρότητα μερικών απολίτιστων που κατηγορούν θύματα βιασμών για τα ρούχα που φορούσαν!)

Το θύμα τετοιων καταστάσεων - ειδικότερα σε περιπτωσεις ηθικής κακοποίησης, χωρίς σημάδια στο σώμα -συχνά ενοχοποιείται εκείνο από τον κοινωνικό περίγυρο για ό,τι του συμβαίνει, βρίσκοντας πόρτες και ώτα κλειστα, με αποτέλεσμα ο δράστης να έχει πεδίο δόξης λαμπρόν να ολοκληρώσει το καταστροφικό του έργο κατω από τη μύτη των "φιλόστοργων, νομοταγών" οικείων...

Ίσως αυτή η στρεψοδικία κι η διαστρέβλωση είναι η πιο οδυνηρή πλευρά της κακοποίησης ενός τετοιου θύματος κι αυτό το ξετυλίγει επιδεξια στη Μπιάνκα της η κ Παναγοπούλου.

Μεγαλύτερη επιτυχια του θύτη είναι να διαστρέψει τις έννοιες θολώντας την κατάσταση πέραν του προφανούς.

Αυτο αποδιοργανώνει το θυμα και το απομονώνει καθιστώντας το ευάλωτη λεία σαρκοβόρων ενστίκτων...

Ας μην ξεχνάμε:Το θύμα είναι θύμα & δε λογοδοτεί αυτό για τίποτα!!!

            Πισω από την περιπέτεια της Μπιάνκα η συγγραφέας ξεμπροστιάζει επιπλέον το νομοθετικό κενό στο ελληνικό σύστημα , που αφήνει απροστάτευτο κάθε δυνάμει θύμα.

Το νομικό έλλειμμα όμως, εν τέλει αποδεικνύει πόσο οπισθοδρομική παραμένει η κοινωνία μας κρυμμένη πίσω από τους παραμορφωτικούς καθρέφτες της πατριαρχίας και της εθελοτυφλίας που τελικά γίνονται εργαλεία στα χέρια κάθε επιδέξιου θύτη αποψιλώνοντας όνειρα και λεηλατώντας ανεπανόρθωτα ζωές ολόκληρες...

Στο βιβλίο φαίνεται καθαρά το πλήρες αυτό έλλειμμα εκπαίδευσης και γνωστικής ετοιμότητας της ελληνικής κοινωνίας να επεξεργαστεί έννοιες όπως η ηθική παρενόχληση, και το stalking ώστε να αγκαλιάσει τα θύματα ως οφείλει.

Ως προς την προσέγγιση της φιγούρας ενός τυπικού " Θύτη", στο "Οι Γυναίκες Δεν Κλαίνε" παρακολουθούμε μια από τις έκφανσεις της κοινωνιοπαθούς προσωπικότητας με στοιχεία ναρκισσιστικής διαταραχής- που χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από χειριστικότητα, στρεβλή γοητεία και πλήρη έλλειψη ενοχών ή ενσυναίσθησης, γεγονός που την καθιστά ολέθρια για όποιον άτυχο γίνει στόχος, αφού ο θύτης δε σταματά προτού πετύχει την εξουθένωση και τον ηθικό εκμηδενισμό του θύματός του...

Στο ασφυκτικό αυτό αποθαρρυντικό πλαίσιο η Μαρία Παναγοπούλου κατορθώνει να διασώσει την ελπίδα εκεινη που συντηρει τη διαθεση καθε υγιούς και κοινωνικα αφυπνισμένου πολίτη να αντιπαλέψει τα θεριά:

Το γεγονός ότι η ανθρωπιά και η προθυμία ανθρώπων να μετατρεψουν τη γνώση τους, τη δική τους εμπειρία ή την ευνοικότερη θέση τους σε αλληλεγγύη μπορεί να γίνει μια ασπίδα για κάθε αθώο που κινδυνεύει.

Εθελοντικές οργανώσεις, φορείς και ανθρωποι φωτεινοί μπορει να αποδειχθουν απροσδοκητοι συμμαχοι εκει όπου απουσιάζει η Πολιτεία.Κανένας μόνος του

Αυτό το μήνυμα υπογραμμίζει την ευθύνη όλων μας σαν προσκλητήριο ενηλικίωσης μιας κοινωνίας που πρέπει να απογαλακτιστεί επιτέλους από ευθυνόφοβη αρτηριοσκλήρυνση και το πατρονάρισμα οπισθοδρομικών προκαταλήψεων.

Ο καθένας μας μπορεί να αποτινάξει ανόητες προκαταλήψεις για να γίνει ένας μικρός φάρος φωτός, αλληλεγγύης και δικαιοσύνης, για τον πάσχοντα διπλανό ενδίδοντας στην πρόκληση της ελευθερίας που δίνει στον κάθε πολίτη τα ηνία του εαυτού του και τον καθιστά ωφέλιμο για το κοινωνικό σύνολο...