ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΤΡΑΥΛΟΥ, Άνθρωποι Από Στάχτη(2)

                                    Άνθρωποι Από Στάχτη(2), Πασχαλία Τραυλού
                                      Είδος Ιστορικό Δράμα
                                      Βαθμολογία 9/10

                

 Αριθμός Σελίδων 504
 06/06/2018
Πασχαλία Τραυλού, Θεοί Από Στάχτη (1), εκδ Διόπτρα

ΒΙΒΛΙΟ 2
Επιτέλους ήρθαμε στο δεύτερο μέρος της συγκλονιστικής Τριλογίας που η Πασχαλία Τραυλού ξεκίνησε να συνθέτει για το θέμα του Ολοκαυτώματος, ανιχνεύοντας πίσω από αυτό τον σπόρο του ρατσισμού, που παραμονεύει αδιάλειπτα και διαχρονικά, σε κάθε έκφανση του κοινωνικού μας βίου,
ακόμη κι ύστερα από τοσα ...παθήματα.
Οι "Θεοί πλέον έγιναν Στάχτη" κάτω από τον νόμο της ανάγκης, κάτω από τη φλόγα των εφηβικών ονείρων και τη διάψευση της πραγματικότητας...
Τώρα είναι η σειρά των ανθρώπων, που θα αφήσουν τα αποκαίδια τους στο βωμό παρανοϊκών ιδεοληψιών- μαριονέττες του πιο αποτρόπαιου σχεδίου στην Παγκόσμια Ιστορία...
"Άνθρωποι Από Στάχτη" ζητούν να αφηγηθούν την δική τους ιστορία αφήνοντας τα δικά τους απομεινάρια στη Λίκιθο της Μνήμης.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Ροζαλία Σεφεριάδη προσπαθεί να στήσει τη ζωή που ονειρεύτηκε στο Παρίσι υπό τους ήχους της Μουσικής.
Δυστυχώς όμως τα όνειρά της γκρεμίζονται όταν ο αγαπημένος της και μέντοράς της Ανατόλ Κοβάλσκι εξαφανίζεται μυστηριωδώς χωρίς να δίνει σημεία ζωής.
               Σταδιακά, θα ανακαλύψει ότι πίσω από τον φημισμένο καλλιτέχνη κρύβεται ένα οικογενειακό δράμα ζυμωμένο με τα υλικά του πολέμου και του χρέους.
              Μετρώντας απώλειες κι ενοχές η Ροζαλία θα διαπιστώσει ότι έχει μείνει έγκυος από τον απόντα πια Κοβάλσκι.
Σε μια συντηρητική εποχή η μόνη λύση για να γλυτωσει το στίγμα της ανύπαντρης μητέρας είναι ο Γαλλοεβραίος ζωγράφος φίλος της , ο Ζαν Πιέρ, που δέχεται να προστατεύσει την αγαπημένη του εκδηλώνοντας γι άλλη μια φορά την ανεκπλήρωτη αγάπη του για κείνη.
              Η εισβολή των Γερμανών στο Παρίσι του 1940 βρίσκει την Ροζαλία μητέρα ενός αγοριού και στιγματισμένη σύζυγο Εβραίου...
Σύντομα ο Πόλεμος θα αγγίξει αγαπημένα πρόσωπα της Ροζαλίας στην Έλλάδα όπου ο θείος της παλεύει με το ανεπόυλωτο του πάθος, ενώ η Νεφέλη υποφέρει στην απάτη ενός ψευδεπίγραφου γάμου και από το μίσος για τη Ροζαλία και τον Αλμπέρτο που την παγίδευσαν.
                 Η Ροζαλία θα μπει σύντομα στο στόχαστρο του σατανικού αξιωματικού των Ες Ες Μαξ Μάισνερ, που την εμπλεκει σε ένα σαδιστικό παιχνίδι, με ενέχυρο τη ζωή όσων αγαπά.
Ανάμεσα στον τρόμο και στην προδοσία, η άκρη του δρόμου αυτού θα οδηγήσει τη Ροζαλία στο Άουσβιτς κι από κεί στην περίφημη χορωδία γυναικών.
Τα πάθη της Ροζαλίας όμως δεν έχουν τελειωμό καθώς θα αναγκαστεί να υπηρετήσει στο πορνείο του Άουσβιτς!!
             Κι όμως, επιμένει να ελπίζει ότι -έστω κι έτσι- θα μάθει νέα για τον γιο της και τον χαμένο της αγαπημένο, τον Ανατόλ Κοβάλσκι που είναι εν αγνοία του πατέρας.
Θα βρει η Ροζαλία την πολυπόθητη εξιλέωση;
Θα ξανασμίξει με τα αγαπημένα της πρόσωπα ή θα γίνουν όλοι 3 ακόμη αριθμοί στη λίστα των απωλειών, που απρόσωπα καταγράφει η ιστοριογραφία...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η πολυαναμενόμενη συνέχεια των "Θεών Από Στάχτη" ήρθε κάνοντας παρανάλωμα τους Ανθρώπους...
       Άνθρωποι Από Στάχτη, λοιπόν με τον Πόλεμο να δείχνει το αποκρουστικό πρόσωπο του σε μια ολοκληρωτική φρίκη μίσους.
Η υπόθεση του δεύτερου μέρους από την Τριλογία της Στάχτης διαδραματίζεται την περίοδο 1939-1943, παρακολουθώντας τη βίαιη ενηλικίωση της Ροζαλίας.
             Τώρα, η κόρη του προσφυγικού ζεύγους από τη Φώκαια, του Αρίστου και της Ελπινίκης Σεφεριάδη, παίρνει την σκυτάλη από εκείνους, καθώς είναι η δική της σειρά να πληρώσει το προσωπικό της μερίδιο στον αιματοβαμμένο βωμό της Ιστορίας.
Ήδη από το προηγούμενο βιβλίο εκκρεμούσε η αγωνία για την τύχη του μαέστρου, Ανατόλ Κοβάλσκι:
          Η ιστορία του αποκαλύπτεται στον αναγνώστη και στη Ροζαλία με την μέθοδο του τρίτου παρατηρητή (όπως αξιοποιήθηκε σε πολλά κλασσικά έργα της Μπροντέ, του Λερού κλπ), όσο ο στενός του συνεργάτης και θυρωρός της Μουσικής Ακαδημίας ξετυλίγει το οικογενειακό δράμα του Κοβάλσκι, που συμπλέκεται με άγνωστα όσο κι αποτρόπαια  στιγμιότυπα από τη ναζιστική κατοχή στην Πολωνία, επιβεβαιώνοντας την απέχθεια του Χίτλερ για τους πνευματικά ασθενείς και οποιονδήποτε αντιπροσωπευε τη σωματική αδυναμία...
Ο Κοβάλσκι έκτοτε, διατρέχει το βιβλίο ως αόρατη παρουσία, ως πόθος και ανεκπλήρωτο όνειρο...
Μια παρουσία επιβλητική όσο και γοητευτική κομίζει κάτι από την αύρα του συνονοματου , μοιραίου  προκατόχου του στο κλασσικό ρεπερτόριο...
Απρόσιτα γοητευτικός, αδάμαστος, μύστης πραγματικός της Μουσικής.
Μια από τις πιο μυστηριακές φιγούρες του Σύγχρονου μυθιστορήματος!
Ο αθέατος καταλύτης μέχρι τη Μεγάλη Στιγμή.
     Κατά τα άλλα, παρακολουθούμε ένα πλέγμα ενοχών που έχει παγιδεύσει την Ροζαλία, καθώς η ώρα της απόδοσης πλησιάζει.
Στους "Ανθρώπους Από Στάχτη", κεντρικό ρόλο διεκδικεί ο ζωγράφος Ζαν Πιερ Λαρούζ, ο πιο πολυεπίπεδος ίσως χαρακτήρας του έργου, που διατηρεί το αίνιγμά του ως το τέλος.
Ο ερωτευμένος άντρας, που δε συμβιβάζεται με τη ματαίωση της αγάπης του και τη μετουσιώνει σε συμπαράσταση, θυσία αρπάζοντας την ευκαιρία να δηλώσει παρών, για να φτάσει στον απώτατο εγωισμό ,που οδηγεί στα άκρα. 
 Γενικότερα είναι χαρακτηριστικό πως στους "Ανθρώπους Από Στάχτη" κανένας δε δικαιούται το στέφανο της αγνότητας και κανένας δεν παρουσιάζεται εξιδανικευμένος ή μονοδιάστατα ταγμένος στη μια πλευρά...
Όλοι οι ήρωες  αποτελούν άθροισμα φωτός και σκότους..
Διατηρώντας τη σκοτεινή τους πλευρά, εναλλάσσουν την αυτοθυσια με τη μικροψυχία και τον ατομισμό, ανάλογα τις περιστάσεις.Αυτό προσδίδει αληθοφάνεια και συνιστά ίδιον συγγραφικής ωριμότητας.
Κάτι άλλο που χαρακτηρίζει το βιβλίο της Τραυλού  είναι η τόλμη να αναμετρηθεί με ζητήματα- ταμπού.
              Από τη μια τα αδέλφια Λαρούζ, Άμπελ και Κλωντετ, εκπροσωπώντας ένα από τα πιο αδιάσπαστα τανπού της κοινωνίας ενδεχομένως και της Φύσης.
Από την άλλη, έχουμε και την περίπτωση της τραβεστί Βεντέτα, που γνωρίζει την απόρριψη της οικογένειάς του για να οδηγηθεί ως τα ναζιστικά στρατόπεδα.
           Σε επίπεδο ψυχολογίας του έργου, η συγγραφέας επιστρατεύει σχήματα γνώριμα από την αρχαία τραγωδία παίζοντας επιδέξια με το μοντέλο της Ύβρεως και της Νέμεσης καθώς και με το μοτίβο της Αναγνώρισης, όπως συνέβη στην "Οδύσσεια" και στην "Ιφιγένεια Εν Ταύροις",  επιτείνοντας την ένταση και τη συγκίνηση...
     Είναι εντούτοις γεγονός, πως παρατηρούμε τα πάθη ορισμένων ηρώων αποσπασματικά, μέσα από την περιστασιακή αλληλογραφία της Ροζαλίας με αποτέλεσμα να αποστασιοποιείται ο αναγνώστης από τις δικές τους ψυχικές διαδρομές έχοντας μια ημιτελή εικόνα των ψυχικών τους συγκρούσεων...
Ήθελα να δω περισσότερα από τον άλλοτε ανέμελο ναυτικό θείο Πάκη με τις προοδευτικές ιδέες, που τον λάβωσε ο Πόλεμος, καθώς κι από τα αδιέξοδα της Ντελίσια, που την παγίδευσαν η Ροζαλία κ ο Εβραίος Αλμπέρτο σε έναν γάμο απάτη για να καλύψουν την ομοφυλοφιλία του βιβλιοπώλη φίλου της Ροζαλίας.
             Νομίζω ανακόπηκε η ορμή  τούτης της ιστορίας και η συγγραφέας ίσως δεν εκμεταλλεύτηκε στο επάκρο τη δυναμική αυτού του ζεύγους.
Ίσως υπάρχει ειδικός λόγος γι αυτό.
Ενδεχομένως πάλι, αυτό το κομμάτι θυσιάστηκε στην επιθυμία της Πασχαλίας Τραυλού να ξεφύγει από τα τετριμμένα και να μην ακολουθήσει την εύκολη οδό, αφού δεν ασχολείται τόσο με την χλιοσυζητημένη Κατοχή στην Ελλάδα ,αλλά μεταφέρει τη δράση της στη Γαλλία, εκεί που πάιζεται το δράμα της Ροζαλίας...
Η συγγραφέας στήνει το ιστορικό πλαίσιο χωρίς να αναλύει το  διχαστικό σκηνικό στην κατεχόμενη Γαλλία, όπως το είδαμε σε έργα όπως η Γαλλική Σουίτα της Νεμιρόφσκι, Το Αηδόνι της Χάννα ή Τα Παιδιά Της Ελευθερίας. 
Εδώ ρόλο παίζουν τα ατομικά δράματα- ψηφίδες που συνεργάζονται" στο μωσαικό του εβραικού ολοκαυτώματος, καθώς διασχίζουν τον δρόμο- από το Βισύ και το κιτρινό άστρο, ως το γκέτο του Ντρανσί και τα τρενα χωρίς γυρισμό.
         Θα έλεγε κανείς πως η ίδια Ιστορία προσωποποιείται κ μεταμορφώνεται μέσα από τις αλλάγές της Ροζαλίας
           Μιας νεαρής γυναίκα που παραμερίζει τη φιλαυτία του καλλιτέχνη και προτάσσει την αυταπάρνηση της Μητέρας, όπως ο αιώνας μετέβη από την ανεμελιά του Μεσοπολέμου στη δίνη του Πολεμου....
Αύτό ακριβώς φέρνει τη Ροζαλία στο κρεβάτι του Κατακτητή ,του αξιωματικού Μαξ Μάισνερ.
Αυτός ο ήρωας συνιστά το πρότυπο του Ναζί, σαν α πλάστηκε από το ιδεολογικό εκμαγείο, όπου  ο Χίμμλερ προ΄σαρμοζε την εκπαίδευση των υποτακτικών του.
Λάτρης της δύναμης και με μια πνευματική καλλιέργεια που τροφοδότητσε την έπαρσή του κι όχι την ψυχή του, ο Μάισνερ συμπυκνώνει τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά του Άρειου όπως τον αντιλαμβανόταν η χιτλερική ιδεοληψία, με κύρια γνωρίσματα την ατσάλινη πειθαρχία τον άκρατο σαδισμό, που διαστρεβλώνουν τον έρωτά του για τη Ροζαλία...
Στο πρόσωπό του Μάισνερ η Πασχαλία Τραυλού ενσαρκώνει ιδανικά το πρότυπο του αξιωματικού των Ες Ες.Ένας από τους επίλεκτους δημιους που στρατολόγησε ο Χάινριχ Χίμμλερ για θεματοφύλακες του οράματος του περί Φυλετικής Καθαρότητας και εκκαθαρισης του Εβραϊσμού.
        Ο Μάισνερ είναι ο κρίκος την πρότερης ζωής στο Παρίσι με την ενότητα του Άουσβιτς.
Εδώ η Πασχαλία Τραυλού συνθέτει ένα ντοκουμέντο από άγνωστες πτυχές του Ολοκαυτώματος.
        Στον εφιαλτικό μικρόκοσμο του Άουσβιτς η Ροζαλία βρίσκει τη Νέμεσή της κι η συγγραφέας Τραυλού συγκλονίζει το κοινό καθώς παρέχει πληροφοριακό υλικό που πρώτη φορά έφερε στο φως ο Laurence Rees σε συνεργασία με το BBC κι ήταν άγνωστο στους περισσότερους.
Πειράματα, δεσμοφύλακες,άγνωστοι έρωτες, η Μουσική... 
Κάπως έτσι, η Ροζαλία "μας " συναντά τον αμφιλεγόμενο Διοικητή του Άουσβιτς Rudolph Hoess, συγκαταβατικό οικογενειάρχη από τη μια και υποτονικό  γραφειοκράτη , βετεράνο των Freikorps, υπέυθυνο για 2 εκατομμύρια θανάτους αθώων ομήρων!
(Που ο μύθος τον θέλει να σύναψε δεσμό με Εβραία, την οποία οδήγησε στους θαλάμους των αερίων)
          Μέσα από τη Ροζαλία, ανακαλύπτουμε την Ορχήστρα του Άουσβιτς που μάς την είχε πρωτοσυστήσει  η μαρτυρία της Φάνια Φένελον.
Η Τραυλού εκμεταλλεύεται τους δύο της κεντρικούς της ήρωες για να αναδείξει τη λατρεία των Γερμανών για τη Μουσική ως γκροτέσκο σύντροφο στις θηριωδίες τους.
Η κιθάρα της Ροζαλίας αποκτά την τελετουργική σημειολογία που είχε το "Βιολί Του Άουσβιτς" της Maria Anglada...
Ανάμεσα στα πρόσωπα, δεσπόζει η θηριώδης δεσμοφύλακας των Ες Ες Μάντελ με το περιώνυμο βλέμμα, που θα το διερευνήσετε μέσα στο βιβλίο.
       Κατά τα άλλα ανακαλύπτουμε το Πορνείο του Άουσβιτς, όπου ανταμοίβονταν πειθήνιοι Kapos και κατώτεροι αξιωματικοί
και το εργαστήρι του σαγηνευτικού Γιόζεφ Μέγκελε όπου ξεκινά νέος ασύλληπτος εφιάλτης για τη Ροζαλία.
Μέσα στα όλα, συναντάμε Τσιγγανους, που βασανίστηκαν κι εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση των Εβραίουγγρων νάνων Όβιτς, που επέζησαν των πειραμάτων του Μέγκελε.
(οι οποίοι στην πραγματικότητα κατείχαν ξεχωριστά μπλοκς από τους υπόλοιπους).
Από το έργο κάνει τ απροσδόκητο πέρασμα ο Καρλ Σβαρτς, ο ευαίσθητος Γερμανός ξυλογλύπτης που λατρεψαμε από το βιβλίο "Άγαλμα Στη Σοφίτα" κι ήταν μια ευχάριστη προσθήκη στο παζλ της προσωπικότητάς του.    

        Η παρουσία του Σβαρτς αποτελεί στολίδι ανθρωπιάς και απαλύνει τις σκληρές ώρες των ομήρων.
Οι στιγμές του στο στρατόπεδο είναι σα να συμπληρώνουν το ημερολόγιό του από το "Άγαλμα".
      Η αγωνία, πάντως, για τον ανυπότακτο μαέστρο Ανατόλ Κοβάλσκι τη Ροζαλία και τον μικρό τους γιο διατηρείται αμείωτη μέχρι το αποτρόπαια ποιητικό φινάλε με τις καθαρά συμβολικές στιγμές, που αντιπαραβάλλει την Τυραννία και την επιστροφή στο Θηρίο, απέναντι στην Τέχνη, που ανυψώνει τον άνθρωπο διασώζοντας την ουράνια κληρονομιά του.
              Αυτός ο Ουρανός, που τον ήλιο του σκίασε η Στάχτη των Κρεματορίων, είναι το ζητούμενο της συγγραφέως που χρίζοντας του ήρωές της Ταγούς της Τέχνης και του Έρωτα, "τον ζητά πίσω".
         Είναι βέβαιο πως "Οι Άνθρωποι Από Στάχτη" διαθέτουν αυτοτέλεια, ολοκληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τον κύκλο της Ροζαλίας, ωστόσο αφήνουν ανοικτά μέτωπα που ετοιμάζουν το έδαφος για ένα δυναμικό τρίτο μέρος.
Ένα τρίτο βιβλίο, όπου Θεός κι Άνθρωποι ζητούν εξιλέωση απέναντι σε κείνον τον όμηρο που οργισμένος συνόψισε τη φρίκη των Αθώων στη ρηση
"Εάν Υπάρχει Θεός Θα Πρέπει να Μου Ζητήσει Συγγνώμη". 

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Πασχαλία Τραυλού, Θεοί Από Στάχτη (1), εκδ Διόπτρα

Διαβαστε Πλούσια βιβλιογραφία για 
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ