Κυριακή 23 Ιουλίου 2017

Ίαν Μαγκουάιρ, ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΑΡΚΤΙΚΟΣ

                                          Ίαν Μαγκουάιρ , Σκοτεινός Αρκτικός
                                            Είδος:Koινωνική Περιπέτεια
                                          Βαθμολογία 8,7/10

Αποτέλεσμα εικόνας για σκοτεινος αρκτικος


Υποψήφια για βραβείο BOOKER 2016 και στη λίστα των Νew York Time, η ναυτική περιπέτεια του Ιαν Μαγκουάιρ ήρθε να ταράξει τα νερά, διασχίζοντας το πολικό ψυχος του μακρινού Βορρά και της ανθρώπινης σκληρότητας.

Ένα μυθιστόρημα που στα χνάρια του Χεμινγουει του Λόντον ,του Μέρβιν υπακούει στην προβληματική Άνθρωπος και Θάλασσα, ανιχνεύοντας τα μυστήρια της ναυτοσύνης.
                  Επιβιβαστείτε για ένα χρονικό φρίκης όπου άνθρωπος και θηρίο αναμετρώνται μέχρι θανάτου.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Βρισκόμαστε στα 1859, στη δύση της φαλαινοθηρίας και την ανατολή της εποχής του άθρακα.

             Ο Πάτρικ Σάμερ, στρατιωτικός χειρούργος, τραυματισμένος σε σώμα και ψυχή, προσπαθεί να  ξεφύγει από τα φαντάσματα του πολέμου στο Δελχί όπου συμμετείχε ως μέρος του αποικιοκρατικού στρατού των Βρετανών.
           Για να το πετύχει κατατάσσεται στο "Volunteer", ένα από τα τελευταία φαλαιονοθηρικά, αποζητώντας τη λησμονιά.
Μοναδική του συντροφιά η "Ιλιάδα" και η ανακούφιση του λάβδανου, ώσπου εμφανίζεται μια παράξενη "σύντροφος"...
             Γύρω του ένας χορός ανδρών απόκληρων, πανούργων, παραδομένων στη σήψη μιας ζωής σπαταλημένης, δέσμιοι όλοι ενός ζοφερού σχεδίου.
                 Ανάμεσά τους ο Χένρι Ντραξ με τα σκοτεινά ένστικτα και μια τρομακτική φήμη να τον συνοδεύει.
          Σύντομα ο Πάτρικ θα αποδυθεί μαζί του σε μια ηθική μονομαχία μέχρι θανάτου στον αδυσώπητο κόσμο του Πάγου, που έχει θέση μονάχα για έναν.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Εκεί που πεθαίνει η ανθρωπιά και ο ήλιος δεν μπορεί να προσφέρει την προαίώνια παραμυθία του, ανατέλλει ο "Σκοτεινός Αρκτικός" του Ίαν Μαγκουάιρ, που σε κάνει να αναρωτιέσαι "Πώς τόσο Λευκό χώρεσε μέσα του τέτοιο χαώδες σκότος;;"
Ερώτημα που ο συγγραφέας το θέτει μέσα από μιαν εξαίσια, ερεβώδη ποίηση - παραδομένη απόλυτα στη θανατερή σαγήνη του πάγου! 
Εν πρώτοις, το βιβλίο του Μαγκουάιρ μας περιγράφει το ταξίδι ενός από τα τελευτάια φαλαινοθηρικά και το κατορθώνει με υποδειγματική παραστατικότητα , που καθιστά την ανάγνωση βίωμα -συχνά οδυνηρό στον αναγνώστη.
Οσμιζόμαστε τα βρόμικα νερά, και την αψάδα του κρασιού και του ιδρώτα σε σκοτεινά καταγώγια.
Μας διαπερνούν οι σπασμοί του πυρετού, μας τυλίγει η αποφορά της ασθένειας  και νιώθουμε  την παγερή ανάσα των ψυχρών ανέμων.
            Μάς τυλίγει η μοναχική απεραντοσύνη  του πολικού τοπίου ενώ το αίμα αχνίζει στο εκτυφλωτικό του κόκκινο, σε σημείο που το αρκτικό τοπίο θυμίζει ψυγείο σφαγείου, με όλην την απροσχημάτιστη βαρβαρότητα
        Η σκληρότητα και η διαρκής βαναυσότητα φιλοτεχνούν ένα σκηνικό ατόφιας φρίκης, που σχεδόν σωματοποιείται από την πυκνότητα των άγριων περιγραφών. 
Ίσως να αποτελούσε "δύσκολο βιβλίο" για αναγν'ώστες μικρότερης ηλικίας ή εκείνους που έχουν δυσανεξία σε βίαιες εικόνες.      
          Η περιπέτεια του Μαγκουάιρ είναι συναρπαστική κι   εκτυλίσσεται σε ρυθμούς κινηματογραφικούς κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον.Άνθρωπος και Θάλασσα
         Ένας κεντρικός ήρωας υποδειγματικά σκιαγραφημένος -χωρίς εξιδανικεύσεις, που κουβαλά τις τύψεις του κατακτητικού Πολέμου . 
Ο πόθος της ειρήνης κ τη συμφιλίωση με τον εαυτό που μένει ανολοκήρωτος, καθώς ο πόλεμος καραδοκεί με πολλαπλές μετομορφώσεις όπου υπάρχει η ανθρώπινη απληστία.
              Ένα καταχθόνιο σχέδιο, παράλληλα με μια ανόσια πράξη εις βάρος ενός 13χρονου μούτσου και μια άδικη κατηγορία θέτουν σε δοκιμασία την έννοια του δικαίου και συνιστούν απαρχή μιας θανάσιμης έχθρας.
         Οι επερχόμενες συνθήκες σηματοδοτούν επιστροφή στον πρωτογονισμό και επαφή με παράξενες φυλές Εσκιμώων, που αποδεικνύονται "ηθικά αμόλυντοι" από τη δολιότητα του ανθρώπου των πόλεων.
Ήθη ενός άλλου κόσμου ακατανόητου γι' αυτό ωραίου.
              Παράλληλα αντλόυμε συναρπαστικές πληροφορίες για το κυνήγι της φάλαινας  και τις συνθήκες σε ένα καράβι του 19ου αιώνα.
Με το πρόσχημα μιας ναυτικής περιπέτειας ο συγγραφέας μας χαρίζει μια πραγματεία γύρω από τα βάθη της ανθρώπινης θηριωδίας
Η πρώτη εμφανής ηθική αντιπαράσταση  είναι ανάμεσα στον Σάμερ κ τον Ντραξ, τη λαχτάρα για δικαιοσύνη και την αχρειότητα, τις αναστολές και την αποχαλίνωση.
 Είναι δύσκολο να μην ανακύψει αντιπαραβολή με τον συγκλονιστικό Θαλασσόλυκο του Τζακ Λόντον.
            Παρατηρούμε πάλι το σχήμα μιας ηθικής αναμέτρησης ανάμεσα σε δύο άντρες που στοχάζονται και ποθούν ερωτικά την ίδια γυναίκα- μονάχα που εκεί, οι δυο πόλοι ήταν πιο διακριτοί και καταδύθηκαν σε αναζητήσεις πιο εκλεπτυσμένες, μέχρι την τελική μονομαχία κτήνους -Ανθρώπου.
Στον Λόντον, ο Kαπετάνιος Λύκος Λάρσεν είναι κυρίαρχος και γοητευτικά πανούργος σαν τον Εωσφόρο.
             Στον Μαγκουάιρ τα πράγματα είναι πιο ρευστά-λιγότερο θεωρητικά, με τα κεντρικά πρόσωπα να μην έχουν την ίδια δυναμική.
Επίσης η -"κολακευτική" για μας- αναφορά στον ΌΜΗΡΟ, δεν αποκτά εμβάθυνση ή διαστάσεις διακειμενική προσέγγισης, όπως οι λογοτεχνικές αναφορές στον "Θαλασσολυκό" του Λόντον.. 
           Επιπλέον, ο Ντραξ δε διαθέτει το πνευματικό υπόβαθρο του Λάρσεν κι η σύγκρουση μένει στο πρώτο επίπεδο.
Φαντάζει άνοο αγρίμι με κώδικες ενστικτώδεις.
Ωστόσο, ανάμεσα στο εμφανές δίπολο των δύο πολέμιων(Ντραξ -Σάμερ), που εξελίσσεται με αγωνιώδη τρόπο, παρεισφρέει ο παράγοντας Φύση.
Μια Φύση παντοδύναμη που θέτει εκείνη κανόνες κι επιτακτικές προκλήσεις- εκμηδενίζοντας τον ματαιόδοξο άνθρωπο..
Η Φύση εκπροσωπείται με το εφιαλτικά άσπρο του Βόρειου Παγωμένου- σαν κελί ψυχιατρείου, αλλά και από τη ζωική παρουσία:
                Αν και σε φαλαινοθηρικό, η φάλαινα δε διαδραματίζει τον κέντρικό ρόλο που προσλαμβάνει στο ορόσημο της ναυτικής λογοτεχνίας, τον Μόπι Ντικ του Μέρβιν.
              Στον Σκοτεινό Αρκτικό είναι η "Αρκούδα" που αναλαμβάνει να γίνει αντικατοπτρισμός των σκοτεινότερων ενστίκτων του ανθρώπου, προσωποποιώντας την πλευρά τοων παρορμήσεων, του φρουδικού id, απρόσιτου στον Πολιτισμό.
Η αρκούδα συμβολίζει την επίστροφή στο κτήνος και την ηθική αποτυχία του ανθρώπου να υπερβεί το "τέρας" που ελλοχεύει  μέσα του, παρά την επέλαση της νόησης και της Γνώσης.
Η εξέλιξη αντί να εξευγενίσει τον άνθρωπο τον εγκλώβισε ακόμη περισσότερο στον νόμο της ζούγκλας, εξοπλίζοντας τη φαρέτρα του έναντι του γύρω του κόσμου με πιο φονικά υλικά απλώς.
Ηδη η  αρχική εικόνα ανάμεσα στην "αρκούδα και το αρκουδάκι της" (σχήμα που απαντάται και σε ποίημα του Σικελιανού,με την Αρκούδα ενός Τσιγγάνου) σηματοδοτεί μια κηλίδα ανθρώπινης απονιάς στο χιονισμένο τοπίο- προοικονομώντας όσα θα ακολουθήσουν.
           Από την άλλη είναι η ανυποψίαστη αθωότητα του αγριμιού που δεν αλλοτριώθηκε από την αλαζονεία του ανθρώπινου Πολιτισμό, ξεμπροστιάζει την ανθρώπινη φαυλότητα που λαβώνει την αρμονία της Φύσης και τη συνύπαρξη με τους άλλους. 
Έτσι κι ο ήρωάς μας ηττάται στην αναμέτρηση με τη συνείδησή του,λοξοδρομεί υπαρξιακά.
Αφομοιώνεται τελικά από την "Αρκούδα", την οικεί οριστικά, απεκδυόμενος την αμα τη γεννήσει του- υπόσχεση εξανθρωπισμού του.
               Αυτός είναι ο Σκοτεινός Αρκτικός του Ίαν Μαγκουάιρ.
Σπειροειδής κατάδυση στην αποκτήνωση του Πολιτισμού που απεμπολεί αξίες 

Ένα οδοιπορικό στη βία του Πάγου, που αποδεικνύει πως το πιο παγωμένο τοπίο στη Γη είναι μια διαβρωμένη ανθρώπινη ψυχή...




Αποτέλεσμα εικόνας για σκοτεινος αρκτικος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου