Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς, Χέδερ Μόρρις
Είδος Ιστορική Μαρτυρία
Βαθμολογία 10/10
Είδος Ιστορική Μαρτυρία
Βαθμολογία 10/10
Heather Morris
The Tattooist of Auschwitz
Σελίδες 368
Ημ Έκδοσης Μάρτιος 2018
Για το Ολοκάυτωμα έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία καθώς αυτό συνιστά τη μελανότερη κηλίδα του Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Λίγα βιβλία όμως έχουν τέτοια αμεσότητα, βάρος και συναισθηματική δύναμη όσο η πρόσφατη μαρτυρία που έφερε στο φως η Χέδδερ Μόρρις συνομιλώντας με έναν κρατούμενο ο οποίος χάρη στο ιδιαίτερο πόστο του είχε να αφηγήθεί μια μοναδική ιστορία επιβίωσης κι έρωτα, από τον τόπο του θανάτου.
Ο Δερματοστίκτης Του Άουσβιτς είναι μια κατάθεση σε μια αχανή βιβλιογραφία που σίγουρα έχει να πει νέα πράγματα -αποτρόπαια μαζί κι ελπιδοφόρα- για τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο νεαρός Εβραίος Λάλε από τη Σλοβακία δέχεται να ταξιδέψει ως τα ναζιστικά στρατόπεδα και να εργαστεί για τους Γερμανούς προκείμενου να σωσει την οικογένειά του από την αιχμαλωσία.
Δεν ξέρει όμως ότι τον περιμένει η ομηρία στο σκληρότερο ναζιστικό στρατόπεδο, το Άουσβιτς της Πολωνίας, όπου θα χάσει την ανθρώπινη υπόστασή του για τον Αριθμό 32407...
Εκεί, προκειμένου να επιβιώσει, δέχεται τη σχετικά προνομιούχο θέση του δερματοστίκτη.
Έτσι γίνεται εκείνο το μοιραίο πρόσωπο, που χαράσσει στους νεοαφιχθέντες ομήρους το τατουάζ με τον αριθμό που θα είναι το όνομά τους στη νέα τους ζωή.
Ισορροπώντας ανάμεσα στι τύψεις ο Λάλε πασχίζει να απαλύνει το τραύμα των συγκρατουμένων τους και να διευκολύνει τη ζωή τους ,κάτω από το βλέμμα του παράξενου Ες Ες φρουρού του, του Μπαρέσκι.
Μια μέρα ο Λάλε καλείται να χαράξει με τη βελόνα το μπράτσο μιας κοπέλας που αφήνει με τα μάτια της το στίγμα της στην καρδιά του...
Είναι η Γκίτα με την οποία θα μοιραστεί μια απίθανη αγάπη, κάτω από τα στόμια των οπλοπολυβόλων...
Γύρω τους φίλοι, εχθροί, θεατές μιας απίθανης αγάπης που αποδεικνύει το μεγαλείο του Ανθρώπου κόντρα στην ίδια την απανθρωπιά του...
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς αποτελεί μια από τις πολυάριθμες μαρτυρίες επιζησάντων από το Ολοκαύτωμα.
Μια ακόμη ανταπόκριση από την κόλαση.
Αποτελεί ανασύνθεση των εκμυστηρεύσεων του Λάλε Σκοκόλοφ στην Χέδδερ Μόρις.
Το βιβλίο αυτό διαβάζεται ως ντοκουμέντο αλλά και σαν ένα δραματικό μυθιστόρημα καθώς η συγγραφέας εμφυσά συναισθήματα στα πρόσωπα της ιστορίας αυτής που δεν παραμένει αποστειρωμένη καταγραφή.
"Ο Δερματοστίκτης" του Άουσβιτς είναι γραμμένος , με μια γλώσσα αρκετά απλή -σε έναν ιστορικό ενεστώτα που προσδίδει αμεσότητα κι ένταση στην αφήγηση.
Οι ζωντανοί διάλογοι προσδίδουν απόλυτη φυσικότητα κai θεατρικότητα στο κείμενο, που "φεύγει" απνευστί.
Κεντρικό πρόσωπο, ο Λάλε Σοκόλοφ μια ξεχωριστή προσωπικότητα που σηκώνει επάξια το νάρος του πρωταγωνιστή- με την ευφυία , την ιδιαίτερη γοητεία του και τη θέλησή του.
Πρόκειται για εναν ευέλικτο άντρα, με ισχυρό ένστικτο επιβίωσης, που ξεχώρισε για το υψηλό του μορφωτικό επίπεδο και άρπαξε την ευκαιρία που του δόθηκε συνθηκολογώντας ενδεχομένως με ένα κομμάτι της συνείδησής του, όταν δέχθηκε τον ρόλο του Δερματοστίκτη.
Ήταν εκείνος που υποχρεώθηκε από τα Ες Ες να πληγώνει χέρια και ψυχές των κρατουμένων χαράσσοντας με την απαίσια βελόνα και το πράσινο μελάνι το Νουμερο της καταμέτρησης που γινόταν το νέο όνομα για κάθε όμηρο στο Άουσβιτς.
Η θέση αυτή εθεωρείτο ένα πόστο προνομικακό καθώς εξασφάλιζε ξεχωριστό χώρο διαμονής και καλύτερη μερίδα στα συσσίτια, σαν κομμάτι των Πολιτικών Υπηρεσιών του στρατοπέδου.
Μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση προνομιούχων στα στρατόπεδα ήταν οι Sonderkommandos που επωμιζόμενοι το φριχτό έργο της απομάκρυνσης των πτωμάτων από τα Κρεματόρια, έχαιραν καλύτερών συνθηκών διαβίωσης μέχρι να εξοντωθούν για να μην υπάρχουν μάρτυρες του Μεγάλου Εγκλήματος.
Σε αυτό το σημείο ο Λάλε μας θυμίζει λίγο τη μαρτυρία του Slomo Veneccia, μετον οποίο η ιστορία του τέμνεται όταν ο ίδιος έγινε μάρτυρας της Εξέγερσης των Κρεματορίων το 1943.
Στο αμφιλεγόμενο πόστο του που τόσο πλήγωνε τους ομοτρόφους του , ο Λάλε θα υποστεί την παράξενη συμπάθεια του ΕςΕς δεσμοφύλακα Μπαρέτσκι που θα του εκμυστηρευτεί την προσωπική του ιστορία.
Αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στη σαδιστική έπαρση του αδιαφιλονίκητου κυρίαρχου και την απλοικότητα του νεαρού άντρα με τις συνηθισμένες αγωνίες καιι το αίτημα φιλίας, ο Μπαρέτσκι θα χαρίσει στιγμές αχνού χαμόγελου , καθώς παρά τα όπλα του, υποτάσσεται στη σαγήνη του Λάλε κ διεκδικεί τη φιλία του, φτάνοντας ως ένα σκηνικό που θύμισε τα τερτίπια των Ες Ες, στην πιο ανθρώπινη εκδοχή τους:
Ενδίδοντας στην αγάπη για τον αθλητισμό συχνά οι χαμηλόβαθμοι Ες Ες αξιοποιούσαν τους ομήρους για ψυχαγωγία προκαλώντας τους σε αθλητικές αναμετρήσεις με χαρακτηριστικότερους τους αγώνες ποδοσφαίρου (σαν την Απόδραση των 11) ή μονομαχίες γύρω από τη Σκακιέρα ( Η Βαριάντα Του Λινενμπουργκ-ΡΟΥΑ ΜΑΤ).
Η ιδιότυπη σχέση με τον Μπαρέτσλι κινεί ζωηρό ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Εκείνο όμως που συνταράσσει την ψυχή του αναγνώστη είναι η ιστορία αγάπης που άνθισε στο Άουσβιτς, με τη μεγαλειώδη θέληση του αγριολούλουδου στος λάσπες των δρόμων.
Η στιγμή που δυο γυμνά, χωμάτινα Νούμερα, το 32407, και το 34908 δέχτηκαν τη ζωοδότρα πνοή του Έρωτα, που τους επέστρεψε την ανθρώπινη υπόστασή τους, και σαφώς τη θεική τους κληρονομιά.
Ήταν ο Λάλε λοιπόν που έδινε κουράγιο στην ανήμπορη Γκίτα καθώς αυτή δεχόταν το ανεξίτηλο πέρασμα της βελόνας του και το θανάσιμο τατουάζ της στο μπράτσο.Έκτοτε μια ευγενική αγάπη σκέπασε με το προστατευτικό της πέπλό τους δυο μελλοθανάτους πυροδοτώντας πόθους κι ορθώνοντας νέα όνειρα απέναντι στα συρματοπλέγματα...
Ποιος αναγνώστης μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στο αδιάλλακτο μπαιράκι που έρωτας υψώνει κοντρα στην τυραννία;;
Πού αλλού μπορεί να μετουσιωθεί ο έρωτας σε καταγγελία του μίσους αν όχι στο στρατόπεδο θανάτου το Άουσβιτς!!
Η απρόσμενη αγάπη του Λάλε και της Γκίτα παραπέμπει τους πιο ενημερωμένους και τους θεατρόφιλους,στην τραγική , ρομαντική ιστορία της "Μάλα" και του Πολωνού αγαπημένου της όπως aποδόθηκε σε κόμικ από το Μουσείο του Στρτατοπεδου και όπως το ελληνικό κοινό τη γνώρισε από το αριστουργηματικό μιούζικαλ του Νίκου Καρβέλα "Η Μουσική του Ανέμου".
Το ζεύγος του Λάλε και της Γκίτα φέρνει στο νου μας και τον έρωτα του Ες Ες φρουρού Wuensch προς την Εβραιοσλοβάκα Helena Citronova ο οποίος έσωσε τη ζωή εκείνης και την ψυχή εκείνου...
Ομως το Άουσβιτς δεν είναι μέρος φιλόξενο για τη ελπίδα, ούτε για ρομαντισμούς.Στο κολαστήριό του με τους ζωντανούς σκελετούς κάτω από το μαστίγιο των Ες Ες και τα σκυλιά τους, ο θάνατος καραδοκεί σε κάθε βήμα κι η ανατροπή κάθε προσδοκιας ελλοχεύει.
Όλα είναι ρευστά γεγονός που από τη μια τροφοδοτεί το πάθος με την απελπισία, από την άλλη αποκαρδιώνει κι
Το χρονικό τούτης της αγάπης χαρτογραφεί εντέλει το χρονικό του ίδιου του Άουσβιτς ως την Απελευθέρωσή του στις 27 Ιανουαρίου του 1945...
Η αγάπη αυτή ακολούθησε και κατέγραψε στα σημάδια και στις λαβωματιές της, τις μπόρες του αιώνα μας , καθώς η βαρβαρότητα δεν σταμάτησε το Μάη του 1945 αλλά συνέχισε να συνθλίβει τα μικρά
όνειρα των Μικρών Ανθρώπων με τις μεγάλες καρδιές...Με αγωμία ως την τελευταόα σελίδα ο αναγνώστης παρακολουθεί τη μέρα αυτού του ξεχωριστού ζευγαριού που δικαιώνει έννοιες όπως αγάπη, αλληλεγγύη, συντροφικότητα.
Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς είναι η αφοπλιστική μαρτυρία ενός χαρισματικού ανθρώπου, που γνώρισε το ειδεχθέστερο πρόσωπο του ρατσισμού
Ένα αξέχαστο ντοκουμέντο όπου σε συμπληρωματικό μοτίβο συνυπάρχουν η Κτηνωδία κι ανθρωπιά , η απόγνωση κι η ελπίδα, το μίσος κι η ευγενέστερη εκδοχή αγάπης, ο αληθινός έρωτας!!
Δε θα το ξεχάσετε ποτέ.
Σελίδες 368
Ημ Έκδοσης Μάρτιος 2018
Για το Ολοκάυτωμα έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία καθώς αυτό συνιστά τη μελανότερη κηλίδα του Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Λίγα βιβλία όμως έχουν τέτοια αμεσότητα, βάρος και συναισθηματική δύναμη όσο η πρόσφατη μαρτυρία που έφερε στο φως η Χέδδερ Μόρρις συνομιλώντας με έναν κρατούμενο ο οποίος χάρη στο ιδιαίτερο πόστο του είχε να αφηγήθεί μια μοναδική ιστορία επιβίωσης κι έρωτα, από τον τόπο του θανάτου.
Ο Δερματοστίκτης Του Άουσβιτς είναι μια κατάθεση σε μια αχανή βιβλιογραφία που σίγουρα έχει να πει νέα πράγματα -αποτρόπαια μαζί κι ελπιδοφόρα- για τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο νεαρός Εβραίος Λάλε από τη Σλοβακία δέχεται να ταξιδέψει ως τα ναζιστικά στρατόπεδα και να εργαστεί για τους Γερμανούς προκείμενου να σωσει την οικογένειά του από την αιχμαλωσία.
Δεν ξέρει όμως ότι τον περιμένει η ομηρία στο σκληρότερο ναζιστικό στρατόπεδο, το Άουσβιτς της Πολωνίας, όπου θα χάσει την ανθρώπινη υπόστασή του για τον Αριθμό 32407...
Εκεί, προκειμένου να επιβιώσει, δέχεται τη σχετικά προνομιούχο θέση του δερματοστίκτη.
Έτσι γίνεται εκείνο το μοιραίο πρόσωπο, που χαράσσει στους νεοαφιχθέντες ομήρους το τατουάζ με τον αριθμό που θα είναι το όνομά τους στη νέα τους ζωή.
Ισορροπώντας ανάμεσα στι τύψεις ο Λάλε πασχίζει να απαλύνει το τραύμα των συγκρατουμένων τους και να διευκολύνει τη ζωή τους ,κάτω από το βλέμμα του παράξενου Ες Ες φρουρού του, του Μπαρέσκι.
Μια μέρα ο Λάλε καλείται να χαράξει με τη βελόνα το μπράτσο μιας κοπέλας που αφήνει με τα μάτια της το στίγμα της στην καρδιά του...
Είναι η Γκίτα με την οποία θα μοιραστεί μια απίθανη αγάπη, κάτω από τα στόμια των οπλοπολυβόλων...
Γύρω τους φίλοι, εχθροί, θεατές μιας απίθανης αγάπης που αποδεικνύει το μεγαλείο του Ανθρώπου κόντρα στην ίδια την απανθρωπιά του...
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς αποτελεί μια από τις πολυάριθμες μαρτυρίες επιζησάντων από το Ολοκαύτωμα.
Μια ακόμη ανταπόκριση από την κόλαση.
Αποτελεί ανασύνθεση των εκμυστηρεύσεων του Λάλε Σκοκόλοφ στην Χέδδερ Μόρις.
Το βιβλίο αυτό διαβάζεται ως ντοκουμέντο αλλά και σαν ένα δραματικό μυθιστόρημα καθώς η συγγραφέας εμφυσά συναισθήματα στα πρόσωπα της ιστορίας αυτής που δεν παραμένει αποστειρωμένη καταγραφή.
"Ο Δερματοστίκτης" του Άουσβιτς είναι γραμμένος , με μια γλώσσα αρκετά απλή -σε έναν ιστορικό ενεστώτα που προσδίδει αμεσότητα κι ένταση στην αφήγηση.
Οι ζωντανοί διάλογοι προσδίδουν απόλυτη φυσικότητα κai θεατρικότητα στο κείμενο, που "φεύγει" απνευστί.
Κεντρικό πρόσωπο, ο Λάλε Σοκόλοφ μια ξεχωριστή προσωπικότητα που σηκώνει επάξια το νάρος του πρωταγωνιστή- με την ευφυία , την ιδιαίτερη γοητεία του και τη θέλησή του.
Πρόκειται για εναν ευέλικτο άντρα, με ισχυρό ένστικτο επιβίωσης, που ξεχώρισε για το υψηλό του μορφωτικό επίπεδο και άρπαξε την ευκαιρία που του δόθηκε συνθηκολογώντας ενδεχομένως με ένα κομμάτι της συνείδησής του, όταν δέχθηκε τον ρόλο του Δερματοστίκτη.
Ήταν εκείνος που υποχρεώθηκε από τα Ες Ες να πληγώνει χέρια και ψυχές των κρατουμένων χαράσσοντας με την απαίσια βελόνα και το πράσινο μελάνι το Νουμερο της καταμέτρησης που γινόταν το νέο όνομα για κάθε όμηρο στο Άουσβιτς.
Η θέση αυτή εθεωρείτο ένα πόστο προνομικακό καθώς εξασφάλιζε ξεχωριστό χώρο διαμονής και καλύτερη μερίδα στα συσσίτια, σαν κομμάτι των Πολιτικών Υπηρεσιών του στρατοπέδου.
Μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση προνομιούχων στα στρατόπεδα ήταν οι Sonderkommandos που επωμιζόμενοι το φριχτό έργο της απομάκρυνσης των πτωμάτων από τα Κρεματόρια, έχαιραν καλύτερών συνθηκών διαβίωσης μέχρι να εξοντωθούν για να μην υπάρχουν μάρτυρες του Μεγάλου Εγκλήματος.
Σε αυτό το σημείο ο Λάλε μας θυμίζει λίγο τη μαρτυρία του Slomo Veneccia, μετον οποίο η ιστορία του τέμνεται όταν ο ίδιος έγινε μάρτυρας της Εξέγερσης των Κρεματορίων το 1943.
Στο αμφιλεγόμενο πόστο του που τόσο πλήγωνε τους ομοτρόφους του , ο Λάλε θα υποστεί την παράξενη συμπάθεια του ΕςΕς δεσμοφύλακα Μπαρέτσκι που θα του εκμυστηρευτεί την προσωπική του ιστορία.
Αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στη σαδιστική έπαρση του αδιαφιλονίκητου κυρίαρχου και την απλοικότητα του νεαρού άντρα με τις συνηθισμένες αγωνίες καιι το αίτημα φιλίας, ο Μπαρέτσκι θα χαρίσει στιγμές αχνού χαμόγελου , καθώς παρά τα όπλα του, υποτάσσεται στη σαγήνη του Λάλε κ διεκδικεί τη φιλία του, φτάνοντας ως ένα σκηνικό που θύμισε τα τερτίπια των Ες Ες, στην πιο ανθρώπινη εκδοχή τους:
Ενδίδοντας στην αγάπη για τον αθλητισμό συχνά οι χαμηλόβαθμοι Ες Ες αξιοποιούσαν τους ομήρους για ψυχαγωγία προκαλώντας τους σε αθλητικές αναμετρήσεις με χαρακτηριστικότερους τους αγώνες ποδοσφαίρου (σαν την Απόδραση των 11) ή μονομαχίες γύρω από τη Σκακιέρα ( Η Βαριάντα Του Λινενμπουργκ-ΡΟΥΑ ΜΑΤ).
Η ιδιότυπη σχέση με τον Μπαρέτσλι κινεί ζωηρό ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Εκείνο όμως που συνταράσσει την ψυχή του αναγνώστη είναι η ιστορία αγάπης που άνθισε στο Άουσβιτς, με τη μεγαλειώδη θέληση του αγριολούλουδου στος λάσπες των δρόμων.
Η στιγμή που δυο γυμνά, χωμάτινα Νούμερα, το 32407, και το 34908 δέχτηκαν τη ζωοδότρα πνοή του Έρωτα, που τους επέστρεψε την ανθρώπινη υπόστασή τους, και σαφώς τη θεική τους κληρονομιά.
Ήταν ο Λάλε λοιπόν που έδινε κουράγιο στην ανήμπορη Γκίτα καθώς αυτή δεχόταν το ανεξίτηλο πέρασμα της βελόνας του και το θανάσιμο τατουάζ της στο μπράτσο.Έκτοτε μια ευγενική αγάπη σκέπασε με το προστατευτικό της πέπλό τους δυο μελλοθανάτους πυροδοτώντας πόθους κι ορθώνοντας νέα όνειρα απέναντι στα συρματοπλέγματα...
Ποιος αναγνώστης μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στο αδιάλλακτο μπαιράκι που έρωτας υψώνει κοντρα στην τυραννία;;
Πού αλλού μπορεί να μετουσιωθεί ο έρωτας σε καταγγελία του μίσους αν όχι στο στρατόπεδο θανάτου το Άουσβιτς!!
Η απρόσμενη αγάπη του Λάλε και της Γκίτα παραπέμπει τους πιο ενημερωμένους και τους θεατρόφιλους,στην τραγική , ρομαντική ιστορία της "Μάλα" και του Πολωνού αγαπημένου της όπως aποδόθηκε σε κόμικ από το Μουσείο του Στρτατοπεδου και όπως το ελληνικό κοινό τη γνώρισε από το αριστουργηματικό μιούζικαλ του Νίκου Καρβέλα "Η Μουσική του Ανέμου".
Ομως το Άουσβιτς δεν είναι μέρος φιλόξενο για τη ελπίδα, ούτε για ρομαντισμούς.Στο κολαστήριό του με τους ζωντανούς σκελετούς κάτω από το μαστίγιο των Ες Ες και τα σκυλιά τους, ο θάνατος καραδοκεί σε κάθε βήμα κι η ανατροπή κάθε προσδοκιας ελλοχεύει.
Όλα είναι ρευστά γεγονός που από τη μια τροφοδοτεί το πάθος με την απελπισία, από την άλλη αποκαρδιώνει κι
Το χρονικό τούτης της αγάπης χαρτογραφεί εντέλει το χρονικό του ίδιου του Άουσβιτς ως την Απελευθέρωσή του στις 27 Ιανουαρίου του 1945...
Η αγάπη αυτή ακολούθησε και κατέγραψε στα σημάδια και στις λαβωματιές της, τις μπόρες του αιώνα μας , καθώς η βαρβαρότητα δεν σταμάτησε το Μάη του 1945 αλλά συνέχισε να συνθλίβει τα μικρά
όνειρα των Μικρών Ανθρώπων με τις μεγάλες καρδιές...Με αγωμία ως την τελευταόα σελίδα ο αναγνώστης παρακολουθεί τη μέρα αυτού του ξεχωριστού ζευγαριού που δικαιώνει έννοιες όπως αγάπη, αλληλεγγύη, συντροφικότητα.
Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς είναι η αφοπλιστική μαρτυρία ενός χαρισματικού ανθρώπου, που γνώρισε το ειδεχθέστερο πρόσωπο του ρατσισμού
Ένα αξέχαστο ντοκουμέντο όπου σε συμπληρωματικό μοτίβο συνυπάρχουν η Κτηνωδία κι ανθρωπιά , η απόγνωση κι η ελπίδα, το μίσος κι η ευγενέστερη εκδοχή αγάπης, ο αληθινός έρωτας!!
Δε θα το ξεχάσετε ποτέ.
