Η Κληρονόμος Του Ποταμού, Δήμητρα Ιωάννου
Είδος: Θρίλερ Εποχής
Βαθμολογία: 10/10
Η Δήμητρα Ιωάννου έχει αγαπηθει για τις ξεχωριστές εμπνεύσεις της, που προσφέρουν άφθονο συναίσθημα διαποτισμένο με την αχλύ του μεταφυσικού- στοιχεία που τάσσονται πάντα στην αέναη πάλη του Καλού με το Κακό..
"Η Κληρονόμος του Ποταμού" είναι το πιο σκοτεινό ίσως δείγμα της γραφής της: Μια ιστορία γεμάτη άφθονες συγκινήσεις κι ένα μυστήριο πλεγμένο από την μακραίωνη παράδοση σχετικά με το μυστήριο του θανάτου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αθήνα του σήμερα: Η Ρόζα Παλαιολόγου , ιδιοκτήτρια του θρυλικού ινστιτούτου Αισθητικής Rosaline, θα βρεθεί νεκρή μια νύχτα γιορτινή, μπρος στα μάτια της έντρομης εγγονής της, της Λευκής, που θα ζητήσει τη βοήθεια του ιδιωτικού ερευνητή, Χρήστου Βαράγκη.
Το νήμα της αλήθειας θα οδηγήσει τη νεαρή κοπέλα σε έναν πολύπλοκο γρίφο, που φτάνει ως το Σταυροδρόμι της Ζωής και του Θανάτου:
Τούτος ο δρόμος όμως εκκινεί από τη δεκαετία του 50:
Δίπλα στις όχθες του Αχέροντα, σε ένα χωριό της Ηπείρου μεγαλώνει η Φιλίτσα, καρπός του δεσμού ανάμεσα σε μιαν έκλυτη γυναίκα κι έναν βίαιο μέθυσο.
Μοναδική παρηγοριά της μέσα στη βία και την ορφάνια, η ελπίδα που της δίνει το σχολείο της και οι τρεις φίλοι της:Ο Βάσος, ο Φώτης, κι η εκθαμβωτικά όμορφη Ειρήνη, παρουσία ανέλπιστη για τη μικρή, απόβλητη Φιλιώ.
Θρέφοντας το όνειρο "να αναζητήσει την τύχη της στην Αθήνα", η Φιλιώ θα γευθεί τη χειρότερη μορφή προδοσίας.
Πάνω στην απόγνωση της, όμως, θα συναντήσει τη μυστηριώδη Λευκοθέα που θα τη μυήσει στα άδυτα του Βασιλιά- Ποταμού και στα θαυματουργά βότανα της ηπειρωτικης γης...
Ποια μυστικά κουβαλά ο ποταμός στο αδιάκοπο κελάρυσμά του για αυτούς που έχουν μάθει να αφουγκράζονται;
Πού οδηγεί η λύση του γρίφου;
Πού θα καταβάλει το τίμημα την ώρα της πληρωμής;
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η γητεύτρα της γραφίδας, Δήμητρα Ιωάννου, το 2018, μας άνοιξε ξανά τον λογοτεχνικό της κόσμο, που είναι πασπαλισμένος με έρωτα και όνειρο, για να μας προσφέρει αυτήν τη φορά, ένα σκοτεινό, μυστηριακό παραμύθι, κεντημένο με θρύλους, πάθη, θυμό και θάνατο: Ένα βιβλίο που συναρπάζει, εγείροντας συνάμα ποικίλους στοχασμούς γύρω από την προσωπική ηθική, αλλά και την ύπαρξη του ανθρώπου:
"Η Κληρονόμος του Ποταμού" , με μια φράση, αποτελεί μια κατάδυση στον Άδη που επιζητά την άνοδο στο Φως, με όχημα τον έρωτα και την αυτογνωσία.
Συνάμα συνιστά μια δυνατή κοινωνική ιστορία για την αδικία και την εκδίκηση, σε ένα κράμα ρεαλισμού και λυρισμού που ταξιδεύει την ψυχή στη μυσταγωγία της Φύσης.
Ολοκληρη η αφήγηση κινείται στον διττό άξονα του παρόντος και του παρελθόντος.
Το παρόν κομίζει το αστυνομικό μυστήριο ,ενώ η εμβόλιμη και πολυσέλιδη αναδρομη του χθες εξελίσσεται με τους όρους μιας κοινωνικής ιστορίας -αισθηματικής διάθεσης, που συγκινεί κι ξετυλίγεται συναρπαστικά ,για να βρει τις απαντήσεις στο σήμερα.
Συνδετικός κρίκος και των δύο, η Φιλιώ μια μάλλον τυπική περίπτωση κοινωνικής περιθωριοποίησης στη φοβική και περίκλειστη ελληνική επαρχία του 60.
Την ύστατη στιγμή της πιο βαθιάς απόγνωσης, βλέπει έναν καινούριο δρόμο να της ανοίγεται, γεμάτος θαύματα και μυστικά αρχέγονο που εδράζονται σε παλιούς θρύλους
Είναι ο υδάτινος δρόμος του αεικίνητου ποταμού που οδηγεί στη Γνώση. Μια γνώση που μαζί της φέρνει ευθύνη και συνεπάγεται ηθικό χρέος όπως το όρισε ο Αριστοτέλης "Πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία, αλλ' ου σοφία φαίνεται."
Αντίστοιχος προβληματισμός, αλλωστε, ενυπήρχε άλλωστε σπαρακτικά και σε ένα ακόμη βιβλίο της Δήμητρας Ιωάννου, "Το Τραγούδι της Αννέτας"
Η πορεία της ηρωίδας στην "Κληρονόμο του Ποταμού", τρικυμιώδης. Η προσωπικότητά της φλογερή, αδάμαστη και ανεξιχνίαστη, καθώς πορεύεται στον χρόνο μαζί με πλήθος προσώπων που κι εκείνα κρύβουν δικά τους μυστικά κι απωθημένα. Ειρήνη, Ισμήνη, Τηλέμαχος, Λευκή, Χρήστος, Διονύσης, Φώτης, Άγγελος, πατήρ Ιωαννίκιος, Μαριά και πλήθος άλλοι...Τόσα πρόσωπα! Χαρακτήρες πειστικοί- αρκετά δουλεμένοι, που δεν εκπίπτουν σε μια απλουστευτική μονοσημία, αλλά παρουσιάζουν φωτοσκιάσεις, παλεύοντας με τη συνείδησή τους, και συχνά ενδίδοντας καβαφικά. Κανείς δεν είναι απόλυτα αθώος και κανείς δεν είναι απόλυτα φαύλος.Θύτες και ταυτόχρονα θύματα όλοι- οπως μια ωριμη συγγραφική ματιά μπορούσε να τους παρουσιάσει.
Οι ήρωες έχουν όλοι μερίδιο στη συμπόνια της συγγραφέως που τους αντιμετωπίζει με κατανόηση και προσπαθεί να ερμηνεύσει τα σφάλματα και τις επιλογές τους.
Ιδανική είναι η ένταξη του βιβλίου στο χωροχρονικό πλαίσιο όπου εκτυλίσσεται: "Η Κληρονόμος του Ποταμού" εμπεριέχει ηθογραφικά στοιχεία καθώς ιχνηλατεί τις προκαταλήψεις , τις δεισιδαιμονίες και τη φτώχεια που χαρακτήριζε την εληνική ύπαιθρο μετά τον Εμφύλιο.
Η κοινωνική κατακραυγή, προς κάθετι διαφορετικό, η γυναικεία υποτακτικότητα καθώς κι ο θεσμός της ψυχοκόρης αναδεικνύονται μέσα από την πορεία των πρωταγωνιστών.
Ταυτόχρονα υπογραμμίζεται και η γοητεία της μεγαλούπολης που αποτελεί το απώτατο όνειρο για τη φτωχολογιά της υπαίθρου στην κορύφωση της αστυφιλίας, αφού στην πόλη έχει αρχίσει να αναφύεται ένας νέος, αστραφτερός κόσμος, γεμάτος ανέσεις, παραστάσεις, λάμψη, έστω και απατηλή.
Στις σελίδες του βιβλίου, ζωντανεύουν μουσικές και θρυλικά κέντρα διασκέδασης των Αθηνών ενώ κάνουν σύντομο περάσμα προσωπικότητες του θεάματος που σημάδεψαν μιαν ολόκληρη εποχή όπως η Ρένα Βλαχοπούλου ή η Τζένη Καρέζη, προσδίδοντας άλλη αίγλη στις σελίδες μας και τα εγχειρήματα των ηρώων.
Δεν αποκρύπτεται όμως και μια κοινωνική μάστιγα που έχει αρχίσει να απλώνει τα πλοκάμια της στη νεολαία , τα ναρκωτικά που θα διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο στην πλοκή.
Εκείνο όμως που σίγουρα ξαφνιάζει τον αναγνώστη προκαλώντας τον θαυμασμό του αναγνώστη είναι τα πλούσια λαογραφικά στοιχεία.
Θρύλοι από την αρχαιοελληνική και τη νεότερη λαική μας παράδοση μέσα από την πένα της Δήμητρας Ιωάννου αποκτούν πνοή ζώσα και υπόσταση στην πλοκή.
Κυρίαρχος όλων ο Ποταμός Αχέρων , το τρομερό υδάτινο μονοπάτι του Βαρκάρη Χάροντα, που μεταφέρει τις ψυχές.Το πέρασμα από το εφήμερο στο αιώνιο, από τη δράση, στην Κρίση, από τη Ζωή στον Θάνατο.
Εκεί όπου τρέμουν κι οι όρκοι των θεών.
Τόπο φοβερόν, "φρικτόν", που μόνον ο ηρωισμός του Ηρακλή, η δολιότητα του Σισύφου και ο έρωτας του Ορφέα σε αναζήτηση της Ευρυδίκης του τόλμησαν να διαβούν -κι η χιουμοριστική πέννα στους "Νεκρικούς Διαλόγους" του Λουκιανού να καταλύσει σαρκαστικά...
Εδώ η πλοκή διαποτίζεται με ένα πέπλο μαγείας και στοιχεία παραμυθιακά τυλίγουν τους ήρωες και την ψυχή μας, συμπλέκοντας μύθο και ρεαλισμό αξεδιάλυτα.
Γέφυρα ανάμεσα στους δυο αντιφατικούς κόσμους, η παράξενη Λευκοθέα με το διαπεραστικό " δίκροκο βλέμμα ξεπηδά θαρρείς μέσα από την ηπειρωτική γη ως "από μηχανής θεός" σε τραγωδία του Ευρυπίδη, επιτρέποντας όμως στους ήρωες την ευθύνη των επιλογών τους και της προσωπικής τους μάχης.
Υπάρχει κι εδώ ένα μυστηριώδες αντικείμενο που συμβολίζει τον πόθο των ανθρώπων για την Αθανασία, όπως η φιλοσοφική λίθος για τους αλχημιστές.
Το μυστήριο συνδυάζεται αριστοτεχνικά με έναν αστυνομικής υφής γρίφο που οδηγεί στην εξιχνίαση μιας δολοφονίας. Με εντυπωσίασε ο ευφυής τρόπος που η Δήμητρα Ιωάννου σκηνοθέτησε τη σταδιακή αποκάλυψη των στοιχείων σε ένα επιδέξιο παζλ φιλοσοφικών αποχρώσεων.
Η πορεία της έρευνας και της ανακαλυψης των στοιχείων παραδόξως ακολουθεί τη διαδρομή του ίδιου του ανθρωπίνου πνεύματος ανά τους αιώνες...
Ξεκινά από τα ομηρικά έπη και τη Νέκυια, συνεχίζει με τις κορυφαίες στιγμές της ελληνικής φιλοσοφίας από τον Πλάτωνα για να συναντηθεί με τους νεοπλατωνικούς του Χριστιανισμού και εν τέλει το απώτατο ευαγγελικό μήνυμα.
Από την σχεδόν ανιμιστική λοιπόν θεώρηση της φύσης όπου -και- η ελληνική μυθολογία προσωποποιούσε ως μικρές θεότητες ποικίλα στοιχεία της φύσης- όπως οι ποταμοί ή οι δρυάδες των δένδρων- τελικά η συγγραφέας κλιμακωτά μας οδηγεί στην ανώτατη ηθική στιγμή της Ανθρωπότητας, τη Σταυρική Θυσία και την ελπίδα που κόμισε στον κόσμο.
Κεντρικό διακύβευμα , όμως, που διατρέχει σχεδόν όλα τα βιβλία της κυρίας Ιωάννου( άρα και την Κληρονόμο του Ποταμού) είναι η αιώνια δίαμάχη του Καλού με το Κακό, που εκπροσωπήθηκε άλλωστε, σε όλες τις Μυθολογίες και τα θρησκευτικά κείμενα ως εναρκτήριο λάκτισμα και κινητήριος μοχλός της Δημιουργίας και της Ιστορίας.
Από την Τιτανομαχία και το σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας, ως τη βιβλική ανταρσία του Εωσφόρου και τη μάχη των ψυχών, τούτος ο υπαρξιακός ηθικός πόλεμος Καλού και Κακού είναι- με τις άπειρες εκπροσωπήσεις και τις απειράριθμες εκδοχές του- το αρχετυπικό δίπολο που προσδιορίζει τη Δημιουργία και την ίδια τη ζωή.
Είναι εμφανής η αγωνία της συγγραφέως γι' αυτή τη μάχη που την παρακολουθεί μέσα από τα πάθη των ηρώων της. όπου επιστρατεύει τα γήινα αλλά και τα ακατάληπτα για τις ανθρώπινες αισθήσεις. Θυμίζει τα δημοτικά μας τραγουδια όπου ξωθιές, νεράιδες και σοφοί συντροφεύουν τα ευγενή παλικάρια και τις δίκαιες κόρες στον αγώνα της ζωής και της αγάπης κόντρα στο Σκότος.
Το λογοτεχνικό σύμπαν της Δήμητρας Ιωάννου στην αν;ζήτηση της Αγάπης πάντα, δεν μένει προσκολλημένο στα χθόνια αλλά πασχίζει να αποκωδικοποιήσει εκείνα που δε βλέπουν τα μάτια, ενόσο επιθυμία συμφιλίωνεται με τη φύση.
Με άλλα λόγια, η Δήμητρα Ιωάννου ψηλάφεί τις διαδρομές της ψυχής και το θείο σε πολλές εκφάνσεις του, ως ενατένιση του Αγαθού. Γιατί τελικά η οδός του ουρανού ανοίγει όταν ο άνθρωπος συμφιλιώνεται με τη Φύση που τον γέννησε επιλέγοντας τον δύσβατο δρόμο του Καλού και της υψίστης ίσως έκφρασής του, της Συγχώρεσης. Γιατί η συγχώρεση είναι Ελευθερία κι αυτή τελικά επιφέρει τη θέωση που κάθε ανθρώπινη ψυχή κυοφορεί.
Η "Κληρονόμος του Ποταμού" εγχαράσσεται βαθιά μες στην ψυχή όχι μόνο για τη θυελλώδη αισθηματική ιστορία που αφηγείται, ούτε για το αρχικό δέος που προξενεί μπρος στους αχαρτογράφητα ακόμη μονοπάτια του πνευματικού κόσμου.
Είναι κυριως για τη βαθιά του αλήθεια που το Ποτάμι ψιθυρίζει στις αγαθές ακόμη ψυχές που έχουν μάθει να "ακούν" και στα νερά να αναζητούν τη μυστική πηγή της αλήθειας κι οχι το καθρεφτισμά του εαυτού τους...
Αυτή η πνευματική γενναιοδωρία διακρίνει τη γραφή της Δήμητρας Ιωάννου που μας ταξιδεύει όμορφα ψυχή και νου και που στην "Κληρονόμο του Ποταμού" μεγαλούργησε.
Είδος: Θρίλερ Εποχής
Βαθμολογία: 10/10
Η Δήμητρα Ιωάννου έχει αγαπηθει για τις ξεχωριστές εμπνεύσεις της, που προσφέρουν άφθονο συναίσθημα διαποτισμένο με την αχλύ του μεταφυσικού- στοιχεία που τάσσονται πάντα στην αέναη πάλη του Καλού με το Κακό..
"Η Κληρονόμος του Ποταμού" είναι το πιο σκοτεινό ίσως δείγμα της γραφής της: Μια ιστορία γεμάτη άφθονες συγκινήσεις κι ένα μυστήριο πλεγμένο από την μακραίωνη παράδοση σχετικά με το μυστήριο του θανάτου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αθήνα του σήμερα: Η Ρόζα Παλαιολόγου , ιδιοκτήτρια του θρυλικού ινστιτούτου Αισθητικής Rosaline, θα βρεθεί νεκρή μια νύχτα γιορτινή, μπρος στα μάτια της έντρομης εγγονής της, της Λευκής, που θα ζητήσει τη βοήθεια του ιδιωτικού ερευνητή, Χρήστου Βαράγκη.
Το νήμα της αλήθειας θα οδηγήσει τη νεαρή κοπέλα σε έναν πολύπλοκο γρίφο, που φτάνει ως το Σταυροδρόμι της Ζωής και του Θανάτου:
Τούτος ο δρόμος όμως εκκινεί από τη δεκαετία του 50:
Δίπλα στις όχθες του Αχέροντα, σε ένα χωριό της Ηπείρου μεγαλώνει η Φιλίτσα, καρπός του δεσμού ανάμεσα σε μιαν έκλυτη γυναίκα κι έναν βίαιο μέθυσο.
Μοναδική παρηγοριά της μέσα στη βία και την ορφάνια, η ελπίδα που της δίνει το σχολείο της και οι τρεις φίλοι της:Ο Βάσος, ο Φώτης, κι η εκθαμβωτικά όμορφη Ειρήνη, παρουσία ανέλπιστη για τη μικρή, απόβλητη Φιλιώ.
Θρέφοντας το όνειρο "να αναζητήσει την τύχη της στην Αθήνα", η Φιλιώ θα γευθεί τη χειρότερη μορφή προδοσίας.
Πάνω στην απόγνωση της, όμως, θα συναντήσει τη μυστηριώδη Λευκοθέα που θα τη μυήσει στα άδυτα του Βασιλιά- Ποταμού και στα θαυματουργά βότανα της ηπειρωτικης γης...
Τα χρόνια που θα ακολουθήσουν θα φέρουν ανατροπές για όλους. Αναβαπτισμένο στα νερά του "Βασιλιά"- θα αναδυθεί τελικά ένα θηλυκό διψασμένο για έρωτα κι εκδίκηση, που θα συντρίψει τους εχθρούς του για να δικαιώθουν τα δάκρυά του....Θα επιβάλλει μια νέμεση ανθρώπινη που θα εγείρει την Άτη...Θα περιδινηθεί στις διαδρομές του έρωτα, σαρώνοντας ο,τι της σταθεί εμπόδιο.
Ποιο θα είναι, όμως, το τίμημα της Συνείδησης;Ποια μυστικά κουβαλά ο ποταμός στο αδιάκοπο κελάρυσμά του για αυτούς που έχουν μάθει να αφουγκράζονται;
Πού οδηγεί η λύση του γρίφου;
Πού θα καταβάλει το τίμημα την ώρα της πληρωμής;
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η γητεύτρα της γραφίδας, Δήμητρα Ιωάννου, το 2018, μας άνοιξε ξανά τον λογοτεχνικό της κόσμο, που είναι πασπαλισμένος με έρωτα και όνειρο, για να μας προσφέρει αυτήν τη φορά, ένα σκοτεινό, μυστηριακό παραμύθι, κεντημένο με θρύλους, πάθη, θυμό και θάνατο: Ένα βιβλίο που συναρπάζει, εγείροντας συνάμα ποικίλους στοχασμούς γύρω από την προσωπική ηθική, αλλά και την ύπαρξη του ανθρώπου:
"Η Κληρονόμος του Ποταμού" , με μια φράση, αποτελεί μια κατάδυση στον Άδη που επιζητά την άνοδο στο Φως, με όχημα τον έρωτα και την αυτογνωσία.
Συνάμα συνιστά μια δυνατή κοινωνική ιστορία για την αδικία και την εκδίκηση, σε ένα κράμα ρεαλισμού και λυρισμού που ταξιδεύει την ψυχή στη μυσταγωγία της Φύσης.
Ολοκληρη η αφήγηση κινείται στον διττό άξονα του παρόντος και του παρελθόντος.
Το παρόν κομίζει το αστυνομικό μυστήριο ,ενώ η εμβόλιμη και πολυσέλιδη αναδρομη του χθες εξελίσσεται με τους όρους μιας κοινωνικής ιστορίας -αισθηματικής διάθεσης, που συγκινεί κι ξετυλίγεται συναρπαστικά ,για να βρει τις απαντήσεις στο σήμερα.
Συνδετικός κρίκος και των δύο, η Φιλιώ μια μάλλον τυπική περίπτωση κοινωνικής περιθωριοποίησης στη φοβική και περίκλειστη ελληνική επαρχία του 60.
Την ύστατη στιγμή της πιο βαθιάς απόγνωσης, βλέπει έναν καινούριο δρόμο να της ανοίγεται, γεμάτος θαύματα και μυστικά αρχέγονο που εδράζονται σε παλιούς θρύλους
Είναι ο υδάτινος δρόμος του αεικίνητου ποταμού που οδηγεί στη Γνώση. Μια γνώση που μαζί της φέρνει ευθύνη και συνεπάγεται ηθικό χρέος όπως το όρισε ο Αριστοτέλης "Πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία, αλλ' ου σοφία φαίνεται."
Αντίστοιχος προβληματισμός, αλλωστε, ενυπήρχε άλλωστε σπαρακτικά και σε ένα ακόμη βιβλίο της Δήμητρας Ιωάννου, "Το Τραγούδι της Αννέτας"
Η πορεία της ηρωίδας στην "Κληρονόμο του Ποταμού", τρικυμιώδης. Η προσωπικότητά της φλογερή, αδάμαστη και ανεξιχνίαστη, καθώς πορεύεται στον χρόνο μαζί με πλήθος προσώπων που κι εκείνα κρύβουν δικά τους μυστικά κι απωθημένα. Ειρήνη, Ισμήνη, Τηλέμαχος, Λευκή, Χρήστος, Διονύσης, Φώτης, Άγγελος, πατήρ Ιωαννίκιος, Μαριά και πλήθος άλλοι...Τόσα πρόσωπα! Χαρακτήρες πειστικοί- αρκετά δουλεμένοι, που δεν εκπίπτουν σε μια απλουστευτική μονοσημία, αλλά παρουσιάζουν φωτοσκιάσεις, παλεύοντας με τη συνείδησή τους, και συχνά ενδίδοντας καβαφικά. Κανείς δεν είναι απόλυτα αθώος και κανείς δεν είναι απόλυτα φαύλος.Θύτες και ταυτόχρονα θύματα όλοι- οπως μια ωριμη συγγραφική ματιά μπορούσε να τους παρουσιάσει.
Οι ήρωες έχουν όλοι μερίδιο στη συμπόνια της συγγραφέως που τους αντιμετωπίζει με κατανόηση και προσπαθεί να ερμηνεύσει τα σφάλματα και τις επιλογές τους.
Ιδανική είναι η ένταξη του βιβλίου στο χωροχρονικό πλαίσιο όπου εκτυλίσσεται: "Η Κληρονόμος του Ποταμού" εμπεριέχει ηθογραφικά στοιχεία καθώς ιχνηλατεί τις προκαταλήψεις , τις δεισιδαιμονίες και τη φτώχεια που χαρακτήριζε την εληνική ύπαιθρο μετά τον Εμφύλιο.
Η κοινωνική κατακραυγή, προς κάθετι διαφορετικό, η γυναικεία υποτακτικότητα καθώς κι ο θεσμός της ψυχοκόρης αναδεικνύονται μέσα από την πορεία των πρωταγωνιστών.
Ταυτόχρονα υπογραμμίζεται και η γοητεία της μεγαλούπολης που αποτελεί το απώτατο όνειρο για τη φτωχολογιά της υπαίθρου στην κορύφωση της αστυφιλίας, αφού στην πόλη έχει αρχίσει να αναφύεται ένας νέος, αστραφτερός κόσμος, γεμάτος ανέσεις, παραστάσεις, λάμψη, έστω και απατηλή.
Στις σελίδες του βιβλίου, ζωντανεύουν μουσικές και θρυλικά κέντρα διασκέδασης των Αθηνών ενώ κάνουν σύντομο περάσμα προσωπικότητες του θεάματος που σημάδεψαν μιαν ολόκληρη εποχή όπως η Ρένα Βλαχοπούλου ή η Τζένη Καρέζη, προσδίδοντας άλλη αίγλη στις σελίδες μας και τα εγχειρήματα των ηρώων.
Δεν αποκρύπτεται όμως και μια κοινωνική μάστιγα που έχει αρχίσει να απλώνει τα πλοκάμια της στη νεολαία , τα ναρκωτικά που θα διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο στην πλοκή.
Εκείνο όμως που σίγουρα ξαφνιάζει τον αναγνώστη προκαλώντας τον θαυμασμό του αναγνώστη είναι τα πλούσια λαογραφικά στοιχεία.
Θρύλοι από την αρχαιοελληνική και τη νεότερη λαική μας παράδοση μέσα από την πένα της Δήμητρας Ιωάννου αποκτούν πνοή ζώσα και υπόσταση στην πλοκή.
Κυρίαρχος όλων ο Ποταμός Αχέρων , το τρομερό υδάτινο μονοπάτι του Βαρκάρη Χάροντα, που μεταφέρει τις ψυχές.Το πέρασμα από το εφήμερο στο αιώνιο, από τη δράση, στην Κρίση, από τη Ζωή στον Θάνατο.
Εκεί όπου τρέμουν κι οι όρκοι των θεών.
Τόπο φοβερόν, "φρικτόν", που μόνον ο ηρωισμός του Ηρακλή, η δολιότητα του Σισύφου και ο έρωτας του Ορφέα σε αναζήτηση της Ευρυδίκης του τόλμησαν να διαβούν -κι η χιουμοριστική πέννα στους "Νεκρικούς Διαλόγους" του Λουκιανού να καταλύσει σαρκαστικά...
Εδώ η πλοκή διαποτίζεται με ένα πέπλο μαγείας και στοιχεία παραμυθιακά τυλίγουν τους ήρωες και την ψυχή μας, συμπλέκοντας μύθο και ρεαλισμό αξεδιάλυτα.
Γέφυρα ανάμεσα στους δυο αντιφατικούς κόσμους, η παράξενη Λευκοθέα με το διαπεραστικό " δίκροκο βλέμμα ξεπηδά θαρρείς μέσα από την ηπειρωτική γη ως "από μηχανής θεός" σε τραγωδία του Ευρυπίδη, επιτρέποντας όμως στους ήρωες την ευθύνη των επιλογών τους και της προσωπικής τους μάχης.
Υπάρχει κι εδώ ένα μυστηριώδες αντικείμενο που συμβολίζει τον πόθο των ανθρώπων για την Αθανασία, όπως η φιλοσοφική λίθος για τους αλχημιστές.
Το μυστήριο συνδυάζεται αριστοτεχνικά με έναν αστυνομικής υφής γρίφο που οδηγεί στην εξιχνίαση μιας δολοφονίας. Με εντυπωσίασε ο ευφυής τρόπος που η Δήμητρα Ιωάννου σκηνοθέτησε τη σταδιακή αποκάλυψη των στοιχείων σε ένα επιδέξιο παζλ φιλοσοφικών αποχρώσεων.
Η πορεία της έρευνας και της ανακαλυψης των στοιχείων παραδόξως ακολουθεί τη διαδρομή του ίδιου του ανθρωπίνου πνεύματος ανά τους αιώνες...
Ξεκινά από τα ομηρικά έπη και τη Νέκυια, συνεχίζει με τις κορυφαίες στιγμές της ελληνικής φιλοσοφίας από τον Πλάτωνα για να συναντηθεί με τους νεοπλατωνικούς του Χριστιανισμού και εν τέλει το απώτατο ευαγγελικό μήνυμα.
Από την σχεδόν ανιμιστική λοιπόν θεώρηση της φύσης όπου -και- η ελληνική μυθολογία προσωποποιούσε ως μικρές θεότητες ποικίλα στοιχεία της φύσης- όπως οι ποταμοί ή οι δρυάδες των δένδρων- τελικά η συγγραφέας κλιμακωτά μας οδηγεί στην ανώτατη ηθική στιγμή της Ανθρωπότητας, τη Σταυρική Θυσία και την ελπίδα που κόμισε στον κόσμο.
Κεντρικό διακύβευμα , όμως, που διατρέχει σχεδόν όλα τα βιβλία της κυρίας Ιωάννου( άρα και την Κληρονόμο του Ποταμού) είναι η αιώνια δίαμάχη του Καλού με το Κακό, που εκπροσωπήθηκε άλλωστε, σε όλες τις Μυθολογίες και τα θρησκευτικά κείμενα ως εναρκτήριο λάκτισμα και κινητήριος μοχλός της Δημιουργίας και της Ιστορίας.
Από την Τιτανομαχία και το σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας, ως τη βιβλική ανταρσία του Εωσφόρου και τη μάχη των ψυχών, τούτος ο υπαρξιακός ηθικός πόλεμος Καλού και Κακού είναι- με τις άπειρες εκπροσωπήσεις και τις απειράριθμες εκδοχές του- το αρχετυπικό δίπολο που προσδιορίζει τη Δημιουργία και την ίδια τη ζωή.
Είναι εμφανής η αγωνία της συγγραφέως γι' αυτή τη μάχη που την παρακολουθεί μέσα από τα πάθη των ηρώων της. όπου επιστρατεύει τα γήινα αλλά και τα ακατάληπτα για τις ανθρώπινες αισθήσεις. Θυμίζει τα δημοτικά μας τραγουδια όπου ξωθιές, νεράιδες και σοφοί συντροφεύουν τα ευγενή παλικάρια και τις δίκαιες κόρες στον αγώνα της ζωής και της αγάπης κόντρα στο Σκότος.
Το λογοτεχνικό σύμπαν της Δήμητρας Ιωάννου στην αν;ζήτηση της Αγάπης πάντα, δεν μένει προσκολλημένο στα χθόνια αλλά πασχίζει να αποκωδικοποιήσει εκείνα που δε βλέπουν τα μάτια, ενόσο επιθυμία συμφιλίωνεται με τη φύση.
Με άλλα λόγια, η Δήμητρα Ιωάννου ψηλάφεί τις διαδρομές της ψυχής και το θείο σε πολλές εκφάνσεις του, ως ενατένιση του Αγαθού. Γιατί τελικά η οδός του ουρανού ανοίγει όταν ο άνθρωπος συμφιλιώνεται με τη Φύση που τον γέννησε επιλέγοντας τον δύσβατο δρόμο του Καλού και της υψίστης ίσως έκφρασής του, της Συγχώρεσης. Γιατί η συγχώρεση είναι Ελευθερία κι αυτή τελικά επιφέρει τη θέωση που κάθε ανθρώπινη ψυχή κυοφορεί.
Η "Κληρονόμος του Ποταμού" εγχαράσσεται βαθιά μες στην ψυχή όχι μόνο για τη θυελλώδη αισθηματική ιστορία που αφηγείται, ούτε για το αρχικό δέος που προξενεί μπρος στους αχαρτογράφητα ακόμη μονοπάτια του πνευματικού κόσμου.
Είναι κυριως για τη βαθιά του αλήθεια που το Ποτάμι ψιθυρίζει στις αγαθές ακόμη ψυχές που έχουν μάθει να "ακούν" και στα νερά να αναζητούν τη μυστική πηγή της αλήθειας κι οχι το καθρεφτισμά του εαυτού τους...
Αυτή η πνευματική γενναιοδωρία διακρίνει τη γραφή της Δήμητρας Ιωάννου που μας ταξιδεύει όμορφα ψυχή και νου και που στην "Κληρονόμο του Ποταμού" μεγαλούργησε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου