ΒΟΥΛΑ ΜΑΣΤΟΡΗ, Η Τετραλογια της ΑΝΝΑΣ

                                                                                          Βούλα Μάστορη ,

Η Τετραλογία της Άννας(4 μυθιστορήματα)

                                                                                                                                     Είδος Κοινωνικό,Νεανικό 

                               

Η ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΝΑ
Μέσα της δεκαετίας του 90, η πετυχημένη συγγραφέας Βούλα Μάστορη κέρδισε τις καρδιές του εφηβικού αναγνωστικού κοινού με μια σειρά κοριτσίστικων μυθιστορημάτων που είχαν τα συνδέει ένα κοινό νήμα:

Και τα τέσσερα έχουν στο επίκεντρο μια κοπελίτσα, την Αννα Ψάλτη, αρα "μοιραία" απευθύνονται κυρίως σε κοριτσίστικο κοινό, αφού στην παιδική και τη νεανική λογοτεχνία είναι συχνός αυτός ο διαχωρισμός...

Στην ουσία, τα τέσσερα βιβλία με την Άννα αποτέλεσαν για τη Βούλα Μάστορη μια αυτοβιογραφική επισκόπηση της δικής της εφηβείας μέσα στην πολυτάραχη Ελλάδα των μετεμφυλιακών πληγών και της Δικτατορίας...
             Τα δύο πρώτα βιβλία της άτυπης τετραλογίας διατηρούν έναν χαρακτήρα πιο ψυχογραφικό, καθώς ιχνηλατούν την εφηβεία μιας κοπελίτσας τα δίσεκτα χρόνια του 1960 των εκκολαπτόμενων κοινωνικών αλλαγών.
         Μια απελθούσα παιδικότητα και το Τραύμα της ωρίμανσης σε συνδυασμό με την υποτιμημένη θέση της Γυναίκας:
Το σώμα που αλλάζει κι οι απαιτήσεις ενός κοινωνικού περίγυρου, αρτηριοσκληρυντικού και άδικου για τη γυναίκα.

Τα πρώτα σκιρτήματα και οι εφηβικές εξιδανικεύσεις!

Μια πρωιούσα ερωτική απογοήτευση κι η πρώιμη ματαίωση σε ένα περιβάλλον αναδυόμενης αστυφιλίας. Ο έρωτας, με διάφορα πρόσωπα,ο αγαπημένος δάσκαλος, ο δειλός συμμαθητής, ο αέρινος συμφοιτητής...
        Τα 2 τελευταία βιβλία της τετραλογίας προσλαμβάνουν ενα πρόσημο σαφέστατα κοινωνικοπολιτικό.

Τώρα, οι αγωνίες της κεντρικής ηρωίδας αποδεσμεύονται από τον εγωκεντρικό μικρόκοσμο της έφηβης και επεκτείνονται στο πολιτικό πλαίσιο και τις πολυτάραχες εξελίξεις σε μια Ελλαδα, με τον διχασμό και τον αυταρχισμό των Ανακτόρων να την ταλανίζουν!

Τα δυο τελευταια βιβλία ενημερώνουν για σημαντικά στιγμιότυπα της Σύγχρονης Ιστορίας μας στρεφοντας τις νεαρές αναγνώστριες σε μια πρώιμη πολιτική αφύπνιση.

          Η Βούλα Μάστορη, ως νεανική συγγραφέας παίρνει τη σκυτάλη από τις προηγηθείσες συναδέλφους της που στιγμάτισαν την Πεζογραφία μας, απογειώνοντας το εφηβικό βιβλίο:

Ακολουθώντας τα χνάρια της Αλκης Ζέη ,της Ζωρζ Σαρρή και του Λουντέμη- ακόμη κι αν δεν φτάνει το συγγραφικό διαμέτρημα εκείνων- η Βούλα Μάστορη συμπλέκει την τρυφερή αφέλεια της έφηβης με την πρώιμη πολιτικοποίηση, στρέφοντας τις αναγνώστριες προς μια δημοκρατική και απερίφραστα προοδευτική κατεύθυνση...

Εκείνων το έργο κάλυπτε τα χρόνια του Μεταξά , την Κατοχή, την Αντίσταση και τον Εμφύλιο, ενώ η πορεία της "Άννας" αφορά την αμέσως επόμενη περίοδο μετά τον Εμφύλιο  ως την Χούντα , κι ύστερα, τη Μεταπολίτευση, έχοντας σαφέστατη πολιτική θέση.

Τα 4 βιβλία με την Άννα έχουν μια μικρή αυτονομία, όμως είναι προτιμότερο να διαβαστούν και τα τέσσερα ώστε να ολοκληρωθεί το πορτρέτο της νεαρής ηρωίδας -και μάλιστα με τη σωστή σειρά.

Εκείνο που μπορεί να διαβαστεί μονο του και ξεχωρίζει από τα άλλα ειναι το "Κάτω Απ'την Καρδιά της"

ΑΝΝΑ#1 ΤΟ ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ 
Το πρωτο μερος της Τετραλογιας με την Αννα απο τη Βουλα Μαστορη.Το διαβασα λιγο μεγαλη- αρχες της Γ Γυμνασιου- γιατι ηθελα να γνωρισω καλυτερα την Αννα που ειχα αγαπησει απο τα βιβλια ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ , 1-1-4, κ ΚΑΤΩ ΑΠ'ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ κι ίσως ήταν λίγο αργά τότε:.

Το "Αυγουστιατικο Φεγγαρι" περιγραφει την παιδικη ηλικια της Αννας Ψάλτη , τις φιλιες της , το παιδικο της σκιρτημα και το τελευταιο καλοκαιρι του Δημοτικου, οταν ξεπροβαλλουν δειλα-δειλα τα σημαδια της ηβης- δηλαδη της "αμετακλητης εξωσης απο τον παραδεισο της παιδικης ηλικιας".

Ενέχει κάτι από την ξεγνοιασιά του "Θησαυρού της Βαγίας" ,και ιχνηλατεί την ελληνική επαρχία μέσα από 2 παιδικά μάτια ενός κοριτσιού με ιδιάζουσα ομορφιά.

Εκεί όπου η παραμικρή παρέκκλιση γινόταν αντικείμενο κουτσομπολιού.

Το "Αυγουστιατικο Φεγγάρι" πρέπει να διαβαστεί πρώτο και, κατ' εμε μέχρι τα 13, γιατί- αν προπορευτεί άλλο βιβλίο της σειράς με την Άννα, το "Φεγγάρι" θα χάσει κάθετι απο τη γοητεία του.
Εγω το διάβασα στα 14 μετά το "Γυμνάσιο" και μου φάνηκε λιγο" ξεπερασμενο" ", ουτε επεφυλασσε καποια συγκλονιστικη εξελιξη που θα το εκανε αξεχαστο στα ματια μου...

Εντουτοις, η ιστορια του ειναι αληθοφανεστατη και εξελισσεται με μια φυσικοτητα που σιγουρα θα αγγιξει με τροπο σχεδον βιωματικο κοριτσια μικροτερης ηλικιας απο αυτην που το διαβασα εγω:
Συγκεκριμενα, θεωρω το ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ενα εξαιρετικο αναγνωσμα για κοριτσια απο την Ε Δημοτικου ως περιπου την Α Γυμνασιου, που θα αναγνωρισουν σε αυτο κατι απο τον εαυτο τους.
Στο βιβλιο αυτο οπως και ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ εκφραζονται με απενοχοποιητικο τροπο σκεψεις κι αγωνιες αναγνωρισιμες για το μεσο κοριτσι στην προεφηβεια κ την εναρξη των γυμνασιακων χρονων- ως προς τις σαρωτικες κι αγωνιωδεις αλλαγες που φερει η Εφηβεια.
Θεωρω δε το ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ιδανικη αρχη της Τετραλογιας με την Αννα, γιατι εν μερει εξηγει πολλα απο τον χαρακτηρα και τις αντιδρασεις της Αννας, οπως τα παρακολουθουμε στα υπολοιπα βιβλια της Βουλας Μαστορη με ηρωιδα εκεινη.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ (7,5/10)

ΑΝΝΑ #2. ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Το 2ο βιβλιο της ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΝΑ απο τη ΒΟΥΛΑ ΜΑΣΤΟΡΗ συνιστα ενα απο κεινα τα μυθιστορηματα που τα χρονια που περασαν δεν καταφεραν να βγαλουν απο την καρδια μου.
Απο τα πρωτα βιβλια που σημαδεψαν την εφηβεια μου μετα απο προτροπη μιας φιλης (που μαλιστα εφερνε κ στο κοριτσι του εξωφυλλου)!
Το ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ειναι η πορεια ενηλικιωσης ενος κοριτσιου της επαρχιας του 60, της αγαπημενης πλεον και ατιθασης ΑΝΝΑΣ.
Τωρα η Άννα Ψάλτη, που τη γνωρίσαμε στο "Αυγουστιατικο Φεγγάρι" είναι πλεον μαθητρια Γυμνασιου και βλεπει την παιδικη ανεμελια να χανεται κατω απο τη σκια της γυναικειας ταυτοτητας και ενος ασφυκτικου εθιμοτυπικου πλαισιου για τη γυναικα...
Κι οσο οι παιδικοι φιλοι σκορπουν, μοναδικο αποκουμπι της ΑΝΝΑΣ θα γινει ενας συνεσταλμενος μαθητης με γενναια ψυχη και ο νεαρος φιλολογος της με τις σπανιες ευαισθησιες και μια προοδευτικη σκεψη που αγγιζει τις ψυχες των μαθητων του.
           Πρωτη φορα η Αννα θα αισθανθει την αιδω που επισειει η συνειδητοποιηση του Φυλου και η αναδυση του ερωτισμου.

ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ η Αννα που δεν ειναι πια ανεμελο παιδι, δοκιμαζει την οδυνη του Εκπτωτου πρωτοπλαστου απο την Αναμνηση του Παραδεισου...
Με κεντρικο αξονα, λοιπον, την τρυφερη -κι αγνη- σχεση της Αννας με τον οραματιστη φιλολογο της και πνευματικο της μεντορα, το βιβλιο σκιαγραφει τα βηματα μιας εφηβης προς τη συνειδητοποιηση του εαυτου της,
ξεμπροστιαζοντας συναμα οσα κρυβουν τα κλειστα στοματα κι η υποκριτικη ηθικολογια της επαρχιας.
         ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ιχνηλατειται η πρωτη αιχμηρη και δυσαρεστη επαφη της εφηβικης αθωοτητας
με τον απανθρωπο κι ενοχο κοσμο των ενηλικων...

Πίσω από το πρόσχημα της ενηλικίωσης θίγεται ένα θέμα σχεδόν ταμπού-ειδικά για την εποχή που γράφτηκε:

Πρόκειται για το κρίσιμο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης όπως το συγκάλυπτε η ενοχική κοινωνία του 60 και τα κλειστά στόματα της επαρχίας.

Ευτυχώς όμως "στο Γυμνάσιο της Βούλας Μάστορη, επέρχεται μια ιδιότυπη κάθαρση που μας την στέρησε ένα άλλο πιο λυρικό μυθιστόρημα με παρόμοιο προβληματισμό, η ΑΣΤΡΑΔΕΝΗ της Ευγενίας Φακίνου...

Για τον λόγο αυτό πιστευω πως πρέπει να διαβαζεται απο ηλικίες 12 και άνω -κι όχι 9-12 όπως άστοχα προτείνεται απο την ένδειξη του οίκου.

Συγκινητικο, οδυνηρο και παραστατικο, λοιπόν, με έναν δάσκαλο υπόδειγμα το "Στο Γυμνάσιο", ειναι ενα βιβλιο που θα αγγιξει καθε εφηβη και που πολυ δυσκολα βγαζεις απο την καρδια σου.

(ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 9/10)

ΑΝΝΑ#3.  ΕΝΑ -ΕΝΑ -ΤΕΣΣΕΡΑ

Παμε στο τριτο βιβλιο με την ΑΝΝΑ της ΒΟΥΛΑΣ ΜΑΣΤΟΡΗ:

Τωρα, η ηρωιδα που αγαπησαμε στο ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ,ειναι μια νεαρη κοπελα.
Η ενηλικιωση τη βρισκει να εχει μετοικησει πια στην Αθηνα,
βιωνοντας τον ξεριζωμο απο τα χωματα που τη γεννησαν,
για να γευθει τα πρωτα ψηγματα της αστυφιλιας, όπως τα συναντήσαμε στη  Αστραδενή της Φακίνου που έχασε την ονειρική της Σύρο
Η Αθηνα του 60 ειναι ηδη ενα χωνευτηρι ονειρων και προσδοκιων
κι εκκολαπτει τις πολιτικες κρισεις που θα σημαδεψουν ολοκληρη την Ελλαδα.
Η ιστορια της Άννας μας κορυφωνεται στο θρυλικο Συλλαλητηριο του 1963

που εκαναν μαθητες κ φοιτητες
αντιδρωντας σφοδρα στην αυθαιρετη και ληστρικη πρωτοβουλια της ραδιουργας τοτε βασιλισσας Φρειδερικης
να υφαρπαξει το 9%του εθνικου προυπολογισμου για να στησει το ..." καρναβαλι" των Γαμων της ασχημης κορης της -
πριγκιπισσας Σοφιας- με τον Ισπανο βασιλια Χουαν Καρλος.
Οι μαθητες διεκδικουσαν, αντι για τις χλιδατες επιδειξεις της Αυλης, χρηματοδοτηση της Παιδειας με το συνθημα
"ΠΡΟΙΚΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΙ ΟΧΙ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ".
Το "1-1-4" ηταν το αλλο συνθημα αυτης της διαδηλωσης που επικαλειτο το τελευταιο συνταγματικο μας αρθρο, συμφωνα με το οποιο "Η τηρησις του Συνταγματος επαφιεται εις στον πατριωτισμο των Ελληνων"-
θελοντας ετσι να ξεσηκωσουν τον λαο να διεκδικησει τα δικαια του...Το "1-1-4", λοιπον, παρακολουθει την αφυπνιση της εφηβης Άννας και την πολιτικη της συνειδητοποιηση στην Αθηνα των μεγαλων ταραχων.
Η Βουλα Μαστορη απεδωσε ιδανικα την πολιτικη  ωρίμναση της Άννας- όταν και αρχισε να στεκεται κριτικα απεναντι σε οσα την περιεβαλλαν -εν προκειμενω απεναντι στον βασιλικο θεσμο και στην κοινωνική αδικία, καθώς και στις δυνάμεις του ολοκληρωτισμού που έζωναν την Ελλάδα..

Ειναι ξεκαθαρος αλλα τεκμηριωμενος ο πολιτικος προσανατολισμος του αναγνωσματος αυτου και κατ εμε στη σωστη κατευθυνση.

Συνάμα προβάλλει δειλα  η τάση της αστυφιλίας που ΄σαρωσε την Ελ΄΄αδα μας κατά τις τελεύταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, ερημώνοντας την υπαιθρο και συμβάλλοντας στη γιγάντωση των πόλεων.
Το βιβλιο αυτο θα ηταν τελειο αν ειχε δωσει λιγο περισσοτερα στο κομματι του ερωτα που σημαδεψε την καρδια της Αννας, και που το διατρεχει αλλα δεν προσλαμβανει συμπαγη μορφη, ωστε να φερει σε καθε εφηβη την αναταση που περιμενε.
Το θετικο ειναι πως με τετοια ομορφα και ανθρωπινα-βιβλια
η νεολαια εχει την ευκαιρια να μαθει ευληπτα κι ευχαριστα καποια σημαντικα ιστορικα γεγονοτα, που αποσιωπωνται συνηθως απο τη σχολικη υλη,
οπως η συγκρουση για το Πολιτειακο, η πολιτικη ασταθεια της δεκαετιας του 60, και η ολεθρια επιδραση των Ανακτορων στη πολιτικη ζωη μιας Ελλαδας ακομη χαινουσας...

Και μέσα σε όλα αυτά ένας έρωτας παράξενος, άπιαστος, που δίνει φτερά στα όνειρα...

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ (8/10)

ΑΝΝΑ#4. ΚΑΤΩ ΑΠ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ

Το τέταρτο βιβλίο με την Άννα, ειναι το "Κάτω απ την Καρδιά Της" :

Η ιδανική κορύφωση κι επίλογος της ιστορίας αυτης. 

Η δικτατορία της 21ης Απριλίου βρίσκει την Άννα Ψάλτη σε καταστη εγκυμοσύνης.

Είναι, πλέον, παντρεμένη με τον Πάνο, έναν άντρα 20 χρόνια μεγαλύτερό της,

Ζει στο μεγαλοαστικό σπίτι του μαζί με τον πρωτότοκο γιο τους τον Νικόλα, τον γιο του αντρα της από τον πρώτο γάμο του, κάτω από την αυταρχική αδελφή του άντρα της.

Το έμβρυο που περιμένει αναλαμβάνει με την αθωότητά του να μάς αφηγηθεί το χρονικό της Δικτατορίας μέσα από ένα πρίσμα αθωότητας , εσκεμμένης αφέλειας και υποδόριας ειρωνείας.

Ένα έμβρυο που αρνείται να γεννηθεί στον αντιδημοκρατικό κόσμο της Στρατοκρατίας και με αγωνία αναμένει μέσα από τον επώδυνο αγωνα του λαού μας να γεννηθεί μαζί με την  Ελευθερία...

              Αυτό το τέταρτο βιβλίο με την Άννα ανεβάζει τον πήχυ κι είναι ένα από τα πιο πρωτότυπα μυθιστορήματα που υπάρχουν στη νεανική Λογοτεχνία!

Το τέταρτο αυτό μέρος δεν περιορίζεται στον νεανικό χαρακτήρα ολόκληρης της σειράς με την ΑΝΝΑ, αλλά αποτελει ενα μυθιστόρημα πιο μεστό που ωριμάζει θαρρείς μαζί με την Άννα. 

Γραμμένο σε μια γλώσσα ρέουσα κι απολαυστική πρόκειται για ένα βιβλίο πλούσιο κι αξέχαστο ,όχι μόνο για μια έφηβη αναγνωστρια αλλά και για την ενήλικη ματιά.

Εδώ έχουμε την ιστορίας μιας ενήλικης κοπέλας και μητέρας που περιμένει να γεννήσει το δεύτερο παιδί της.

Είναι δηλαδή ένα πολιτικό μυθιστόρημα διατηρώντας μια τρυφερή χροιά, καθώς η συνθήκη της Κύησης εξυμνεί και το μεγαλείο της Μητρότητας...

Δευτερευόντως, προβάλλουν κι αλλα κοινωνικά ζητήματα όπως το διαζύγιο, και η διαχείριση ενός παιδιού πληγωμένου.

            Το έμβρυο- αφηγητής, που είναι αγόρι, γίνεται επόπτης και κριτής για όλα τα κακώς κείμενα γύρω του, σε μια κοινωνία φασιστική, υποκριτική κι εχθρική.

Ωριμάζει στη μήτρα μιας κοπελίτσας που δεν απελευθερώθηκε από το οιδιπόδειό της, γι 'αυτό παντρεύτηκε έναν γλυκό και προοδευτικό άντρα που υποκατέστησε τον πατέρα της.

Μια "Άννα" που αρνήθηκε να συμβιβαστεί και διατήρησε το φρόνημα της αντίστασης απέναντι  σε όλη την καταπίεση του οικογενειακού της περίγυρου αλλά και στον ολοκληρωτισμό της Χούντας με τον αυταρχισμό, τη λογoκρισία τις διώξεις και τα Βασανιστήρια, που θα κορυφωθούν  την τρομερή νύχτα της 17ης Νοέμβρη που θα βαφτεί με αίμα νεανικό...

Όταν αυτα συνθέτουν μια ηθογραφική επισκόπηση της πολυτάραχης εποχής.

Πιο σφαιρικό από τα "Γενέθλια" της Ζωρζ Σαρρή όπου επίσης παρακολουθούμε την περίοδο της Δικτατορίας μέσα από μια παιδούλα, το "Κατω Απ' την Καρδιά" της εξελίσσεται σε μια πολυπρόσωπη ιστορία. Μια πραγματικά καινοτόμα έμπνευση...

Στο "Κατω Απ την Καρδιά Της" έχουμε κάτι που δεν ξανασυνέβη στην Ελληνική Λογοτεχνία.

Ένα έμβρυο- αφηγητης σε μια υπερρεαλιστική παρέκβαση , αφού το έμβρυο δεν γεννιέται στους 9 μήνες. Ο συμβολισμός είναι ξεκάθαρος:

Η κύηση αυτή ταυτόχρονα με την ευλογία συμβολίζει το βάρος μιας δημοκρατίας που χάθηκε , και με αγωνία την περίμενε ο λαός...

Το πιο δυνατό μυθιστόρημα της σειράς με την Άννα-αλησμόνητο και διδακτικό.

Νομίζω θα εκτιμηθεί όσο του αξίζει σε ηλικίες απο 15 χρονών και πάνω...και θα μείνει έβνα αλησμόνητο ανάγνωσμα για την ελευθερία αλλά και το ιδανικίο της οικογένειας.

Υ. Γ. Θα ήθελα να σημειώσω πως ενώ τα εξώφυλλα των υπολοιπων βιβλίων της σειράς με την Άννα  διατηρήθηκαν ίδια κι απαράλλαχτα με αυτά της πρωτης έκδοσης, το εξώφυλλο στο "Κάτω Απ την Καρδιά της" άλλαξε ατυχως σε μια αχρωμη εκδοχή, αφού χαμογελαστή κοπελα στο εξώφυλλο,  ενστικτωδώς παραπέμπει σε ενα σύγχρονο αναγνωσμα για τα σημερινα προβληματα της εφηβειας, κι οχι σε ενα αναγνωσμα για παλαιοτερες εποχες ια ηρωιδα μια νεαρτή μητέρα. 

(Βαθμολογια 10/10)..

Μια υπέροχη σειρά νεανικών βιβλίων με γνώσεις Ιστορίας και μια αξιολάτρευτη Ελληνοπούλα της δεκαετίας του 60, που σημάδεψε αναγνωστικά τη δική μου εφηβεία και διατηρεί την εκκλιπούσα Βούλα Μάστορη βαθιά μες στην καρδιά μου!

                                                                         

.....
......