Fein Luise, Η Κόρη του Ράιχ, εκ. Μινωας

                                                                               Η Κόρη του Ράιχ, Λουιζ Φάιν

                                        Είδος: Πολεμικό Δράμα

                                       Βαθμολογία: 9,5/10

Σελίδες 696

Μετάφραση Φωτεινή Πίπη

Ημερομηνία Έκδοσης 01/09/2022


Τα τελευταία χρόνια οι εκδόσεις ΜΙΝΩΑ έχουν επιδοθεί σε μια σειρά εξαιρετικών επιλογών στον χώρο του ξενόγλωσσου μυθιστορήματος με βασική εστίαση στα χρόνια του Β Παγκοσμίου Πολέμου.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η"Κόρη του Ράιχ" το ντεμπούτο της Λουίζ Φάιν, που έρχεται να φωτίσει την άλλη πλευρά της Ιστορίας- εξίσου χρήσιμη με ένα απολαυστικο όσο και συγκινητικό page turner.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Γερμανια-Λειψία 1930. Η Χέτι Χάινριχ είναι μια έφηβη που μεγαλώνει στη  Γερμανία κάτω από τη σκιά του Αδόλφου Χίτλερ, που έχει σαγηνεύσει τη συντριπτική μερίδα του γερμανικού λαού.

Με τον πατέρα της Φραντς να έχει αναρριχηθεί στην ελίτ των Ες Ες η Χέτι συμπαρασύρεται από την εθνική φρενίτιδα νιώθοντας δέος μπρος στον νεοεμφανισθέντα ηγέτη.

Σταδιακά όμως βλέπει τον κόσμο της να αποσυντίθενται όσο η ναζιστική ιδεολογία παρεισφρέει σα δηλητήριο σε κάθε ΄έκφανση της κοινωνικής ζωής.

Η οικογενειακή γαλήνη θρυμματίζεται, φίλοι χάνονται ή αλλάζουν, 

Κάποια στιγμή η Χέτι θα νιώσει το πρώτο σκίρτημα της αγάπης με τον παιδικό της φίλο τον Βάλτερ που κάποτε της έσωσε τη ζωή μα τώρα φέρει το "στίγμα του Εβραίου"...

Σύντομα το δίλημμα θα ορθωθεί με θανάσιμες συνέπειες.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Οι Εκδόσεις Μίνωα δείχνουν την τελευταία διετία να επιλέγουν ο,τι καλύτερο κυκλοφορεί αυτήν την εποχή σε Λογοτεχνία γύρω απο τη θεματική του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δη του Ολοκαυτώματος.

(Το Παιδί του Άουσβιτς, Η ιστορία Ενός Ορφανού Παιδιού κ.ο.κ.)

Μια περίοδος που παρά τα 80 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει παραμένει επίκαιρη, όχι μόνο επειδή έχει σημαδέψει την πολιτική σκέψη του αιώνα μας με τα πολιτικά μοντέλα που ήρθαν σε σύγκρουση,

αλλά κι επειδή μια προσεκτική ανάγνωση της εποχής, με όλους τους συμβολισμούς και τις απαραίτητες αναγωγές, μπορεί να παράσχει χρήσιμα συμπεράσματα στους δικούς μας συγχυσμένους καιρούς, αφού η εξέλιξη έχει επέλθει μονάχα σε τεχνολογικό επίπεδο, αλλά όχι σε ηθικό...

"Η Κόρη του Ράιχ" ξεχωρίζει, ανάμεσά τους, διότι αποτολμά κάτι που έχω συναντήσει σε λίγα βιβλία - τουλάχιστον στα ελληνικά:

Εστιάζει στην κοινωνική πραγματικότητα που βίωσαν οι μέσος Γερμανός κατά τη διάρκεια επικράτησης του Χίτλερ, μέσα όμως από ένα πρίσμα ατομικό και σχεδόν ψυχογραφικό, με τις ιδιαιτερότητες της γυναικείας ματιάς.

Μια νεαρή  Γερμανιδούλα μέσα στο απέραντο Ράιχ.

          Δεν είναι η πρώτη φορά που συγγραφείς επιχειρούν να κατανοήσουν την καθημερινότητα στη ναζιστική Γερμανία και τον τρόπο που ο απλός πολίτης υποδέχθηκε τη ναζιστική ιδεολογία.

Βιβλίο- ορόσημο αυτής της θεματολογίας από την καθημερινότητα στη Γερμανία του 30-40 είναι το μυθιστόρημα του Χανς Φαλάντα "Μόνος στο Βερολίνο" .

Υπάρχουν επίσης και το "Και Τώρα Ανθρωπάκο" έργο του ίδιου, με τη στοχαστικότητα του Έσσε 

ή η διλογία "Λύκος Ανάμεσα Στους Λύκους" του ίδιου 

ενώ το θέμα έθιξε  "Στο Χείλος της Αβύσσου" ο γνωστός για τα παιδικά του βιβλία Έριχ Κέστνερ 

ή ο Ρέμαρκ με τον Μαύρο Οβελίσκο και κυρίως την αριστουργηματική Δύναμη της Αγάπης!

Στην "Κόρη του Ραιχ" όμως μια προσέγγιση γυναικοκεντρική όπου το κοινωνικοπολιτικό πρόσημο υποχωρεί μπροστά στο συναισθηματικό παράγοντα.

Η Μεγάλη Εικόνα της Ναζιστικής Γερμανίας, που καλπάζει προς το αποτρόπαιο "βαγκνερικό μεγαλείο",

διαθλάται τώρα  μέσα από την ατομικότητα ενός  εύθραυστου κοριτσίστικου ψυχισμού, αυτού της Χέτι Χάινριχ.

Αυτό διευρύνει το ηλικιακό κοινό του βιβλίου που -πέρα από τους ενήλικες- άνετα θα μπορούσε να συγκινήσει και μια αναγνώστρια στην ύστερη εφηβεία καθώς η νεαρή πρωταγωνίστριά του, Χέτι, παρουσιάζει καθημερινές αγωνίες οικείες σε ένα νεανικό κοινό, ανεξαρτήτως εποχής.

Ένα ανάγνωσμα εντόνων κοινωνικών αποχρώσεων,λοιπόν με έκδηλο των συναισθηματικό προσανατολισμό που ισορροπεί ιδανικά με το ταραγμένο περίγραμμα της εποχής του Χίτλερ.

Μέσα από τα αθώα μάτια της ανυποψίαστης έφηβης Χέτι Χάινριχ  παρακολουθούμε ένα ταξίδι γυναικείας ενηλικίωσης παράλληλα με τον μετασχηματισμό της γερμανικής κοινωνίας, κάτω από τη σκιά της εθνικής ταπείνωσης στις Βερσαλλίες, όπως τη διαδέχθηκε η χιτλερική μεγαλομανία.

Η πολιτική ανατροπή, η ρευστή ψυχολογία των μαζών, ο υστερικός φυλετισμός, το μίσος προς τους Εβραίους, η παραχάραξη της Παιδείας κι η προσωπολατρεία του Χίτλερ, σε  ένα ιδιόρρυθμο πορτρέτο της δεκαετίας του '30 σε μια περιφερειακή γερμανική πόλη, αυτή της Λειψίας.

Η Γερμανία στη παράκρουση που υποβάλλει το σύνθημα Deutschland Erwachen!

Γύρω από την ευαίσθητη Χέτι, μια πληθώρα από ενδιαφέροντα πρόσωπα με το δικό τους φορτίο.

Η αριστοκρατική μητέρα με την αθέατη θλίψη της, ο λαμπερός αδελφός Καρλ, ο βλοσυρός πατέρας απορροφημένος στη ναζιστική του σταυροφορία και τα δικά του μυστικά, η Έλα με την πυρόξανθη ομορφιά, ο αδέξιος Τόμας που ζητά εκδίκηση.

Πάνω απ όλα όμως ο καλοσυνάτος Βάλτερ με το γελαστό πρόσωπο, που θα δει την πατρίδα του να γίνεται ξενιτειά αφού η εβραϊκή φυλή τίθεται υπό διωγμόν κι η ζωή του αποσαθρώνεται...

Ειδικότερα , ο πατέρας ως αξιωματικός των Ες Ες αποδίδει ιδανικά το πρότυπο μιας νοσηρής στρατιωτικού τύπου ελίτ που μετέτρεψε την εγωπάθεια και στοιχεία ναρκισσιστικής διαταραχής σε ιδεολογία...

Κάτω,λοιπόν,  από τις ναζιστικές ιαχές ανθεί ένας νεανικός έρωτας ζυμωμένος από τα αρχετυπικά υλικά ενός σαιξπηρικού πάθους:

Aθωότητα , συγκρουόμενη προέλευση των δύο ερωτευμένων και ένας εχθρικός περίγυρος, που τον καταδικάζει a priori.

Ο έρωτας αυτός ανάμεσα στα δυο παιδιά εκκινεί από ένα ιδιαίτερο γεγονός και σμιλεύεται με τα χρόνια.

Χρόνια φρενίτιδας.

Ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέττα στη Ναζιστική Γερμανία που μας συστήνονται μέσα από τις ημερολογιακού τύπου εκμυστηρεύσεις μιας έφηβης στη δεκαετία του 30.

Η γοητεία της στολής. Η άλωση του Εκπαιδευτικού Συστήματος από τις φυλετικές θεωρίες. Η σταδιακή αλλοτρίωση.

Η συγγραφέας ιχνηλατεί πολύ διαφωτιστικά το πώς ο ρατσισμός κι η οργή του πολιτικού λόγου κυριάρχησαν στις ψυχές άλλοτε φιλήσυχων ανθρώπων, εγείροντας κατώτερα ένστικτα   

Το πιο ενδιαφέρον εδώ είναι πως ο έρωτας "ερήμην του" προσλαμβάνει τον ρόλο του "αναμορφωτή" στην ψυχή της Χέτι Χάινριχ , αφυπνίζοντας μια συνείδηση συσκοτισμένη.

Το φως του διαπερνά το σκοτάδι του φανατισμού και του μίσους, ενώ το μονοπάτι του οδηγεί στους δύσβατους δρόμους της θυσίας...

Μέσα από τη δύναμη της πρώτης αγάπης η Χέτι θα κατακτήσει την αυτογνωσία και θα αναγνώσει με υγιή τρόπο το διαστρεβλωμένο είδωλο του κόσμου, που το εισηγήθηκε η χιτλερική πολιτική. Οι υπερβάσεις της πρωταγωνίστριάς μας παρουσιάζονται με συγγραφική ωριμότητα, ως αποτέλεσμα μιας επίπονης διαδικασίας μέσα στα χρόνια που καλύπτει η αφήγηση.

Δε είναι όμως μονάχα το δράμα της Χέτι καθώς με αυτό συμπλέκονται οι διαδρομές άλλων ανθρώπων των οποίων η ωραιοποιημένη "βιτρίνα" θρυμματίστηκε ακριβώς όπως... εκείνες των εβραϊκών καταστημάτων από την κατευθυνόμενη οργή του ναζιστικού όχλου την 9η Νοέμβρη του 1938.

          Η εξέλιξη της ιστορίας διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη με ανατροπές τοποθετημένες στο σωστό σημείο για να επέλθει μια συγκινητική κορύφωση.

Θα ήθελα να έχει αποδοθεί λίγο περισσότερο η πορεία κάποιων προσώπων τα καθεαυτά χρόνια της σύρραξης, όπως τόσο όμορφα έγινε με την πορεία τους παραμονές του πολέμου.

Παρά τη μικρή αυτήν λεπτομέρεια θεωρώ ότι "Η Κόρη Του Ράιχ" αποτελεί μια εξαιρετική αναγνωστική επιλογή κι ένα απο τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία με θέμα τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο...