Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2019

Πάνος Αμυράς Τα Λύτρα (#2)

                                                                            Πάνος Αμυράς , Τα Λύτρα (Αγραφιώτης #2)
                                      Είδος: Αστυνομικό νουάρ
                                      Βαθμολογία: 10/10


Αξιζει να διαβαστει πρώτα Ο Λιμός, του Πάνου Αμυρά 

Προς μεγάλη μου έκπληξη, οι προβλέψεις μου διαψεύστηκαν, και -παράτη φυγή του στη Μέση Ανατολή- ο γοητευτικός ντέτεκτιβ Νίκος Αγραφιώτης επέστρεψε στην Ελλάδα με μια νέα πολεμική περιπέτεια μυστήριου, που ανιχνεύει άλλη μια πλευρά από το πολιτικό παρασκήνιοτης Κατοχής, αναδεικνύοντας συνάμα, το δράμα των προσώπων.
          Με τον τρομερό Λιμό να έχει λίγο υποχωρήσει η Κατοχή φανερώνει κι άλλες μορφές φρίκης στον ελληνικό λαό που έχει επεκτείνει τον αγώνα του ενάντιον του κατακτητή, στα βουνά ,στη θάλσσα ,στην ερημο-κι ο Νίκος Αγραφιώτης αντιμετωπίζει μια πρόκληση που εμπλέκει τους πιο αθώους:Τα Παιδιά...Παιδιά που αποτελουν τα πιο τραγικά θύματα του παραλογισμού και της αλληλοσφαγής, όπου κι αν ανήκουν.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο Νίκος Αγραφιώτης - ύστερα από μια απρόσμενη τροπή και με την καρδιά του "κομμάτια" αναγκάζεται να επιστρέψει χωρίς την Έλλη του.
Αυτην τη φορά είναι υποχρεωμένος να κυκλοφορεί με ψεύτικη ταυτότητα, καθώς καταζητείται ύστερα από τη γενναία του συμβολή στην ανακούφιση του αστικού πληθυσμού από τη θανασιμη απειλή του Λιμού.
Τώρα την κατεχόμενη Αθηνα συγκλονίζει μεταξύ αλλων η απαγωγή της 9χρονης κόρης ενός Γερμανού ακόλουθου ,της Μαργκαρέτε που θα χαθεί ένα πρωινό μαζί με τον αγαπημένο της φίλο,τον γιο του κηπουρού της οικογένειας.
Mια υπόθεση που πέρα από την απειλή των σκληρών αντιποίνων στον άμαχο πληθυσμό υποκρύπτει σημαντικότερο διακύβευμα όσο ενα σκοτεινό δίχτυ κατασκοπειας συμπλέκει τις έννοιες του πατριώτη κ του προδότη...
Εκεί οπου κανείς δεν είναι αυτό που φαίνεται ο Νίκος Αγραφιώτης καλείται να χειριστεί μια θανάσιμη ακροβασία ανάμεσα στον εχθρό και το χρέος, ισορροπώντας σε ένα παιχνίδι επιβίωσης κι εμφυλιοπολεμικών παθών.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η δεύτερη περιπέτεια του Νίκου Αγραφιώτη , "Τα Λύτρα" αποδεικνύει πως αυτός ο αστυνομικός
ήρθε για να μείνει.
Μετά τον συγκλονιστικό "Λιμό", που έδειξε τη βαρβαρότητα της πολιτικής κι ένα διπλωματικό παρασκήνιο του τρόμου, γύρω από την επιβίωση του έθνους μας, η δευτερη αυτή περιπέτεια του Νίκου Αγραφιώτη κάτω από τη σκιά των Γερμανών προδιαγράφει μια περιπέτεια ακόμη πιο πολύπλοκη, με ενα  μυστήριο, εξίσου απροβλεπτο
Ο Αμυράς με τον ήρωα αυτό κάνει κάτι σπουδαίο, πραγματώνοντας έναν μύχιο πόθο πολλών Ελληνων αναγνωστών, που αγάπησαν τον Σκωτσέζο Φίλιπ Κερρ με τα ιστορικά νουάρ του:
"Συνομιλώντας",λοιπόν, με τον Φίλιπ Κερρ, παίρνει νοερά τη σκυτάλη από τον Γερμανό Μπέρνι Γκούντερ και την προσφέρει στον Έλληνα ομολογό του, τον Αγραφιώτη, μεταφέροντας επιδέξια το πνεύμα, τη γοητευτική ευσυνειδησία ,τη μοναχικότητά του ,τον ερωτισμό και την ευφυία εκείνου στα ελληνικά δεδομένα, φωτίζοντας πολλές πλευρές από τη Γερμανική Κατοχή στην Ελλάδα.
Κάθε του βιβλίο αποδεικνύει πως πέρα από τη στερεοτυπική γνώση γι' αυτήν υπάρχουν αθέατες πλευρές ενός συνταρακτικού παρασκηνίου, που δεν το πληροφορούμαστε σε συμβατικά βιβλια Ιστορίας.
Στα "Λύτρα"αρχίζουν δυστυχώς να αναδύονται από τον πυθμένα της πολιτικής πραγματικότητας στην Ελλάδα οι ιδεολογικές αντιθέσεις, που ήδη είχαν αρχίζει να διχάζουν τον λαό κατά τη μεταξική δικτατορία και που ο πόλεμος όξυνε αμετάκλητα χαράσσοντας το κορμί της πατρίδας με αιματηρό χάσμα ανάμεσδα στους δυο πόλους.
Δ
ύο βασικοί πόλοι αντιστασης - ο φιλοβασιλικός ΕΔΕΣ του Ζέρβα κι ο ΕΛΑΣ ήδη ερίζουν για την κυριαρχία στις απελευθερωμένες επικράτειες των απρόσιτων βουνών.
          Ωστόσο, ο Αμυράς εστιάζει το βιβλίο του και πάλι στο αστικό τοπίο και συγκεκριμένα στην πολύπαθη πρωτεύουσα των Αθηνών, όπου οι Γερμανοί- κραταιοί κι απάνθρωποι- έχουν στήσει το αρχηγείο τους κι ενορχηστρώνουν το δολοφονικό τους όραμα.

          Στα "Λύτρα" ο Πάνος Αμυράς αναδεικνύει δυο κυρίως ζητήματα:Aφενός, το δίκτυο κατασκοπείας όπου αλέστηκαν ανθρωποι που διασύρθηκαν ως προδότες, αφού ήρθαν κοντά στην ναζιστική ελίτ- για να μαρτυρήσουν τελικά, ως μυστικοί πληροφιοροδότες κ δολιοφθορείς, ανομολόγητα για την Ελευθερία.
Από την άλλη πλευρά, ένα ζήτημα που είναι λιγότερο γνωστό είναι η διάσωση των Εβραίων της Αθήνας.
Όλα τα βιβλία συνήθως εστιάζουν στη σάρωση του εβραικού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης κυρίως και των Ιωαννίνων.
Είναι γεγονός όμως ότι παίχτηκε ενα δράμα εναγώνιο και στην Αθήνα, με τον εκεί αρχιραβινο της εποχής να συνεργάζεται με το ΕΑΜ και να ακολουθει τους αντάρτες στο βουνό για να γλυτώσει από την γερμανική μποτα.
Φευγοντας αυτός εκαψε όλους τους καταλόγους της εβραϊκής κοινότητας, σε αντίθεση με αυτόν της Θεσσαλονίκης που τους παρέδωσε στην Γκεστάπο.Είναι πολύ λιγοστές οι αναφορές σε αυτό το θέμα, με χαρακτηριστικότερη τον "Εγγονό της Άννας" του Κώστα Μπουγελέκα.
         Ο Αμυράς προσεγγίζει από μια αστυνομική σκοπία αυτό το ζήτημα προσδίδοντας αγωνία στο βιβλίο του...
Σα γνήσιος δημοσιογραφος ο συγγραφέας διατηρεί την ιστορική εγκυρότητα τηρώντας την απαραίτητη ιδεολογική απόσταση από τα γεγονότα, στάση που εμφυσεί στον δημοκράτη ήρωά του Νίκο Αγραφιώτη, που απέχει από τα πολιτικά πάθη ακόμη κι όταν χώνεται πού βαθιά 
Ένα άλλο στοιχείο που αποτελεί κοινό τόπο των περισσότερων αστυνομικών έργων είναι πως η γυναικεία παρουσία προσθέτει ένα στοιχείο ερωτισμού όμως η ταυτοτητα των παρτενέρ του ήρωα σε κάθε περιπέτεια εναλλάσσεται .
Εδώ έχουμε τον Νίκο Αγραφιώτη να θρηνεί για την απώλεια της Έλλης που γνωρίσαμε στον "Λιμό", ενόσο αγωνίζεται να μάθει για την τύχη της, αλλά στο προσκήνιο εμφανίζεται μια άλλη ηρωίδα , η Αποστολίδου, που η έκβαση της περιπέτειας τη συνδέει μοιραία μαζί του.Φορέας δηλαδή της ερωτικής αλληλεπίδρασης γίνεται αυτή η καινούρια ηρωίδα.Το ηθικό ανάστημα της Αποστολίδου συγκλονίζει τον αναγνώστη, που συμπάσχει μαζί της, όσο η δυναμική της αυτονομείται από την συμπόρευση της με τον αστυνόμο Αγραφιώτη. 
Ένα άλλο στοιχείο που ο Αμυράς χειρίζεται αρκετά καλά είναι η ενσωμάτωση των αληθινών προσώπων στη μυθοπλασία, διατηρώντας τα βασικά χαρακτηριστικά, τις ιδιοτροπίες και τις συνήθειες που μας παραδίδει γι αυτά η ιστοριογραφία- όπως ο Βάλτερ Σιμάνα η ο Γιούργκεν Στρόοπ (αυτός που συνέτριψε την αντισταση στο γκέτο της Βαρσοβίας και που τόσο καλά μας συστήνει το μοναδικό ντοκουμέντο του Κάζμιερ Μοτσάρσκι "Συνομιλίες με έναν Δήμιο").
Ειλικρινά, διασκέδασα ολόψυχα με το κομμάτι του Γιούργκεν Στρόοπ, στα "Λύτρα" παρότι αυτός αποτελεί έναν από τους πιο αντιπροσωπευτικούς εκφραστές της ναζιστικής νοοτροπίας ,με τη βλοσυρότητα, τη μισανθρωπία και την άτεγκτη αλαζονεία. Αισθάνθηκα μια άγρια δικαίωση με τη γλυκιά και αρκετά αληθοφανή παρέκβαση που έκανε ιδανικά γύρω από το πρόσωπο αυτό ο συγγραφέας.
               Η ιστορία των "Λύτρων"  ολοκλήρωσε τον κύκλο της στρωτά, με έναν τρόπο που υπόσχεται δυναμική συνέχεια με ακόμη περισσότερες περιπέτειες για τον Νίκο Αγραφιώτη, που όλοι οι λατρεις του νουάρ και της Ιστορίας τις περιμένουμε ανυπόμονα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου