Λιλυ Σπαντιδακη, ΧΩΡΙΣ ΣΚΗΝΗ

                                              Χωρίς Σκηνή, Λιλύ Σπαντιδάκη

                                           Είδος:Εποχής

                                            Βαθμολογία: 8,5/10

Tέλη του 2014, έκανε το συγγραφικό της ντεμπούτο η φέρελπις Λιλλύ Σπαντιδάκη με το άκρως ενδιαφέρον βιβλίο «Χωρίς Σκηνή». 

Αν αναζητούσαμε μονάχα μια λέξη να το περιγράψουμε, θα το χαρακτηρίζαμε… «Απροσδόκητο»! Αυτό είναι το στοιχείο που κυριαρχεί σε αυτό το βιβλίο κι ο συναισθηματικός απόηχος που αφήνει. Ας τα πάρουμε από την αρχή.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το βιβλίο παρακολουθεί τη Γαλλίδα Πρίμα Μπαλαρίνα Ζιλιετ Ρου, στη συγκλονιστική της πορεία -από τα πρώτα δειλά βήματα μέχρι την κορυφή του παγκόσμιου καλλιτεχνικού στερεώματος τα δύσκολα χρόνια του Μεσοπολέμου.                       Προσωπικότητα ξεχωριστή η Ζιλιέτ θα προπορευτεί των ηθών της εποχής της. 

         Πολλή δόξα και ελάχιστοι αληθινοί φίλοι -με σηματικότερη όλων τη Βανέσα- τραγουδίστρια σε καμπαρέ της Νέας Υόρκης. 

          Ο νοσηρός έρωτας ενός ισχυρού κόμη, τον οποίο η Ρου αποκρούει, θέτει τη χορευτρια στο στόχαστρο της εκδικητικής του μανίας, που θα φέρει τελικά και την ηχηρη πτώση της. Ωστόσο εκείνη θα έχει τον τελευταίο λόγο αποστομώνοντας θεαματικά τους πάντες στην Παράσταση της ζωής της...

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Όπως εύλογα συμπεραίνει κανείς, η Λιλλύ Σπαντιδάκη επιλέγει να μας σεργιανήσει στο σαγηνευτικό χώρο του μπαλέτου- έμπνευση εξαίσια που εξ ’ορισμού ξεφεύγει από τα τετριμμένα.

       Μην ξεγελαστείτε όμως! 

       Δεν πρόκειται για μια αναπόληση «περασμένων μεγαλείων» με σκέψεις γύρω από την τέχνη και με αισθηματικές προεκτάσεις, όπως συνήθως είναι τέτοιου είδους «βιογραφίες» προσωπικοτήτων –φανταστικές ή πραγματικές. (Το Χωρίς Σκηνή για παράδειγμα δε μοιάζει με την γοητευτική «Πεταλούδα των Μπολσόι» βιογραφία μιας Ρωσίδας Μπαλαρίνας, η οποία διέπρεψε επί σταλινικού καθεστώτος και ανατρέχει στην πορεία της ενώ δημοπρατεί τα κοσμήματα της. )
Όχι! Το «Χωρίς Σκηνή» δεν έχει καμιά σχέση με ο, τιδήποτε γλυκά οικείο στο αναγνωστικό κοινό κι αναδεικνύει πολεπίπεδους προβληματισμούς.
Ένα βιβλίο με ορθά ενταγμένο στην εποχή του(δεκαετία του '30)
         Μοναδική αδυναμία η υπερβολικά λιτή γλώσσα που ίσως κάποιες στιγμές έπρεπε να γίνει πιο λυρική με βάση το θέμα που φέρει τόση χάρη κι αρμονία αφ εαυτόυ.

        Ήθελα περισσότερη υποβλητικότητα, λίγο περισσότερο "σπαραγμό"- κι εδώ η συγγραφική απειρία "ηττηθηκε " λίγο από το βάρος του θέματος, πράγμα που αποτρέπει το εξαιρετικό αυτό βιβλίο από το να χαρακτηριστεί αριστουργηματικό..
Ωστόσο, ακόμα κι έτσι παραμένει υπέροχο, πρωτότυπο  και το δράμα μας συνεπαίρνει γρήγορα σε μια γλυκιά περιεκτικότητα:

Πίσω από τις βελούδινες κουίντες, τις αέρινες «σατέν κορδέλες» των πουέντ και τις ονειρικές τούλινες τιτί καραδοκεί ένας κόσμος σκληρός σαν το σίδερο κι ένας αγώνας επιβίωσης, από τους πιο λυσσαλέους που μπορεί να φανταστεί κανείς.
Πίσω από έναν ανέμελο κόσμο, υπάρχει μια κοινωνία που υποφέρει από τις κοινωνικές ανισότητες και μαστίζεται από την κοινωνική αδικία που κλείνει πόρτες στους άξιους.
Πίσω από τις περίτεχνες απαλές χορευτικές κινήσεις ελλοχεύει άγρια παραφορά και πάθος ψυχής απροσμέτρητο.
Πίσω από τα φώτα της σκηνής παραμονεύει ένα μυστήριο εφιαλτικό. 

        Από την πρώτη κιόλας στιγμή προδιαγράφεται το στοιχείο της συναισθηματικής έντασης και της σκληρότητας που συναντάμε διάσπαρτα στις επόμενες σελίδες σε ένα συνδυασμό ωμότητας με μια τρυφερή εσωτερικότητα.

         Ιστορία μπολιασμένη με εξάρσεις αρχαίας τραγωδίας και ψήγματα ψυχολογικού θρίλερ –σκηνοθετημένη με ρυθμό κινηματογραφικό, εναλλάσσοντας εικόνες και χρόνους σα διαδοχικά «καρέ» ταινίας.

Η εξέλιξη δεν είναι γραμμική, αλλά εκτυλίσσεται σταδιακά μέσα από φλας μπακ εύστοχα ενταγμένα στη «ροή» που αποσαφηνίζουν το παρόν και πλέκουν ένα παζλ, το οποίο συμπληρώνεται στην τελευταία σελίδα, επιφέροντας την πολυπόθητη κάθαρση …
      Η συγγραφέας προετοιμάζει επιδέξια το έδαφος της «Λύσης» με πλήθος προεικάσματα, που διατρέχουν το έργο, ώστε αυτή να επέλθει πειστικά και τεκμηριωμένα. 

         Επίσης, υπάρχει εναλλαγή τριτοπρόσωπης αφήγησης και μονολόγων, που επιτείνουν τη δραματικότητα των γεγονότων και σκιαγραφούν ολοκληρωμένα τις ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων. » 
Ηρώων που στέκουν πάντα ένα «βήμα παραπίσω» ως προς την ιχνηλάτηση του χαρακτήρα τους, ώστε να φωτιστεί το κεντρικό πρόσωπο του έργου. 

      Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, όταν μιλάμε για ένα πρωτοφανή χαρακτήρα όπως η Ζιλιέτ Ρου;!

     
Η χορεύτρια Ζιλιέτ Ρου δεν είναι μια συνηθισμένη βεντέττα του Μπαλέτου. Δεν είναι φορέας της ονειρικής ομορφιάς του, αλλά της Οδύνης που γεννά τα αριστουργήματα. Δεν έρχεται να κομίσει την υπέρβαση των γήινων, αλλά κατάδυση στον άνθρωπο τον ίδιο.

          Η Ζιλιέτ της Όπερας του Παρισιού-δεν ανήκει στα λαμπερά φώτα. 

       Είναι ένα πλάσμα που ξεπηδά από τις κατακόμβες της σε πλήρη «ομολογία» προς τον πιο τραγικό ένοικό τους, το περιβόητο Φάντασμα της Όπερας από το έργο του Γκαστόν Λερού (το οποίο εύστοχα η συγγραφέας μνημονεύει)… 

       Κληρωτή της ίδιας μοναξιάς, που δοκίμασε άδικα ο Έρικ, η Ζιλιέτ κρύβει στα υπόγεια της όπερας και της κοινωνίας το θανάσιμο μυστικό της κι έχει τη σκέψη του σύντροφο τις «σκοτεινές» της μέρες. 

         Αν ήταν η Μάσκα και το δεινό μουσικό ταλέντο που κάλυπταν την τερατόμορφη αλήθεια του τραγικού Έρικ από μάτια βέβηλα, είναι το τάλαντο του χορού και η ευρηματικότητα που κρύβουν το τερατώδες μυστικό της Ζιλιέτ, ένα μυστικό αδιανόητο στον κοινό νου-με τίμημα ασύλληπτο. …

          Όπως ο Έρικ, έτσι κι η Ζιλιέτ αναγκάζεται να ζήσει λαθραία σε μια κοινωνία που αρνήθηκε να αφουγκραστεί τη βαθιά της ουσία εξαρχής. 

         Μια κοινωνία εγκλώβισμένη στην ασχήμια του συμβατικού αρνήθηκε και στους δυο το δικαίωμα να βιώσουν την προσωπική τους «ομορφιά». 

           Την ταυτότητα τους, που άλλωστε είχε τόσα να της προσφέρει. 

Είναι η ίδια κοινωνία που αρέσκεται να χρίζει απόβλητο ό, τι απειλεί να διασαλεύσει την αυτάρεσκη βιτρίνα της, ο, τι καταγγέλλει τη σαθρότητα της.
        Η Ζιλιέτ, ωστόσο, καταφέρνει με πείσμα να επιβιώσει με όπλο τη μοναδική της ανθεκτικότητα, που θα τη φέρει στην κορυφή… 
Μια κορυφή που δε θα τη διαφθείρει, αλλά θα την οπλίσει θέληση να πολεμήσει την αδικία που γνώρισε κι η ίδια.
      
 Έτσι διασχίζει το χρόνο η Ζιλιέτ κι εμείς απολαμβάνουμε. Χορεύοντας με δωρική ακρίβεια χορέυοντας με ανεμίζοντα μαλλιά -κατακόκκινα σαν τις φλόγες του μυστικού της πάθους, που γίνεται το κλειδί για την καταστροφή της.
        Γιατί... ο Μαύρος Κύκνος είναι καταδικασμένος να ζήσει το όνειρο των Λευκών Φτερών και να πεθάνει από αυτό.
          Και όταν όλα θα έχουν καταρρεύσει στη βουή ενός φιλόδικου κοινού, σε μια σωστά δομημένη κορύφωση του δράματος, η Ζιλιέτ θα «ξεγυμνώσει» την «Αλήθεια Της» ακριβώς, όπως ο ρήτορας Απελλής τράβηξε το χιτώνα της εταίρας Φρύνης ενώπιον των Αθηναίων δικαστών αποστομώνοντάς το φαρισαϊσμό τους με την Πραγματική Ομορφιά.
          Γνωρίστε λοιπόν αυτό το σπουδαίο συγγραφικό εύρημα, τούτην την ξεχωριστή προσωπικότητα, που όμοιά της δεν έχετε συναντήσει.

Εγώ να συγχαρώ τη νεαρή συγγραφέα, διότι σε τούτη την παρθενική της εμφάνιση κολύμπησε στα βαθιά, μένοντας μακρυά από κοινοτυπίες κι ανεβάζοντας τον πήχυ.

            Της εύχομαι να συνεχίσει έτσι και να χειροκροτείται, όπως η ξεχωριστή ηρωίδα της.